Éalaíonn tú chomh tiubh géar agus a thig leat sula ndeir do mháthair "Beidh an saol ag caint ort, caith duit sin nó níl cuma ná déanamh air".

Éalaíonn tú chomh tiubh géar agus a thig leat sula ndeir do mháthair "Beidh an saol ag caint ort, caith duit sin nó níl cuma ná déanamh air".

Bhí Antóin marbh tuirseach agus ní bheifeá ina dhiaidh sin air agus an lá oibre a bhí istigh aige.

Faraor go gcaithfidh tú do ghnó a dhéanamh i mBéarla agus go dtí go dtig athrú air sin beidh Gaeltacht Ghleann Fhinne i mbaol.

Is beag duine a mhaífeadh an gradam áirithe sin air.

Bhí sé difriúil freisin sa mhéid is gur i rith an gheimhridh a bhí an traenáil agus na cluichí ollscoile ar siúl agus, i ngeall air sin, bhí gá le carachtar agus cur chuige ar leith ó gach duine.

"Sin seanscéal agus coincleach air.

Mar is anseo atá aire á tabhairt do shaibhreas teanga, cultúrtha agus oidhreachta ár sinsear agus nár mhór an éagóir é neamhaird a thabhairt air sin.

" De réir Tony Byrne ón chomhlacht próiseála éisc Norfish, atá lonnaithe i nDún na nGall, tagann 10% dá theacht isteach ón mhargadh Éigipteach agus dá dteipfeadh air sin chaillfí postanna.

Fuair mé amach cuid mhaith fúm féin agus mé in Éirinn agus, mar mhalairt air sin, d'fhág mé píosa de mo chroí féin i mo dhiaidh.

"Anois, mar thoradh air sin uilig, tháinig athbheochan sa cheol traidisiúnta, go dtí go bhfuil muid anois sa tréimhse is bisiúla riamh ó thaobh an cheoil dhúchasaigh de," arsa Neil.

Bhí rang staire sa tsiúl ach ní air sin a bhí aird Dhónaill.

Tá an ghráin agam air sin – cur amú ama.

* Gluais • Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

* Gluais • Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

Níor thaitin sé le daoine áirithe, is cosúil, go raibh dúil ag Dinny sa sacar, agus glactar leis gur i ngeall air sin nár roghnaíodh é ar fhoireann bhuacach pheile Chorcaí a bhuaigh an Chraobh i 1973.

Bhí an oiread sin de dhriopás air agus é ag déanamh ar an doras go ndeachaigh sé thar a chois agus leonadh an murnán aige.

Tréimhsí eile ar oilithreacht spioradálta, nó i bhfolach alcólach, dein do bhreithiúnas féin air sin, istigh ar Inis Mhicileáin.

Caillfidh Corcaigh luath nó mall, agus beidh na Déisigh in ann teacht i dtír air sin.

Is í Nikki Ragsdale, bean de bhunadh California, a chuir tús leis an chúrsa seo sa bhliain 1999 agus tá an-rath air ó shin i leith.

Mhíníos dó go scríobhtar an t-alt seachtain nó dhó roimh fhoilsiú na hirise agus, i ngeall air sin, is deacair a bheith tráthúil.

Is é aidhm Ghradam Sheosaimh Uí Ógartaigh ná aitheantas a thabhairt do chomhlachtaí agus eagraíochtaí ina bhfuil an Ghaeilge in úsáid go laethúil agus atá, mar thoradh air sin, rannpháirteach san iarracht atá ar bun Gaillimh a chur chun cinn mar phríomhchathair dhátheangach na hÉireann agus inmharthanacht na hachmainne is tábhachtaí ó thaobh cultúir agus cúrsaí geilleagracha de a chinntiú.

Bhí a iníon iontach dáiríre faoi na cúiseanna seo agus chuir sin a sheacht n-iontas air.

Táimid ag iarraidh tógáil air sin i mbliana.

Tá saol nua agam anois agus caithfidh mé dul i dtaithí air sin.

Is dráma é atá thar a bheith go maith, ach, anuas air sin, ag pointe amháin bhí an chuma ar an lucht féachana gur chuid den dráma iad, gur bhraith siad ceangal fisiciúil, chóir a bheith, leis an scéal a bhí á insint ar an ardán.

Anuas air sin, dúradh gur bunaíodh polasaí náisiúnta ar thuairisc cigire a scríobhadh i leith scoil amháin i dTrá Lí, agus gur tugadh an chluas bhodhar don mhéid a bhí le rá ag Gaelscoileanna, An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta & Gaelscolaíochta (COGG) nó Foras na Gaeilge ar an ábhar.

Anois, sheachain mé taighde a dhéanamh air sin mar ní fheicim gur bhain sé leis an scéal.

Rinneadh iarracht Bunreacht Eorpach a bhrú ar bhallstáit an Aontais in 2004 agus theip air sin nuair a dhiúltaigh muintir na Fraince agus na hÍsiltíre glacadh leis i reifrinn in 2005.

Anuas air sin, tá báid agus mairnéalaigh de chuid an chabhlaigh Astrálaigh páirteach sa phatróil idirnáisiúnta ar chósta na hIaráice.

Seoladh bagairtí báis chuige féin, bagraíodh ar a bhean chéile agus ar a pháistí agus sa deireadh, bhí an oiread sin eagla air gurbh éigean dó Léim a Mhadaidh a fhágáil.

Tá ceistanna ann maidir le cumas na n-airí féin: an bhfuil an triúr mór – An Taoiseach, An Tánaiste, agus an tAire Airgeadais -- in ann dul i ngleic le géarchéim mar seo? Cén taithí agus cén tuiscint atá acu ar scéal seo? Nach raibh Cowen féin ina aire airgeadais nuair a bhí margaíocht na tithíochta á stiúradh ó smacht? Ach anuas air sin tá ceisteanna níos leithne: nuair atá geilleagar an domhain ag titim ó chéile, céard is féidir le tír bheag a dhéanamh? Nuair atá an chuid is mó de ghnónna na tíre i seilbh phríobháideach, nach bhfuil ról an rialtais teorannta go maith? Nuair nach bhfuil aon tionchar againn ar an ráta úis, ná ar luach an phunta sterling, nach bhfuil leathlámh an rialtais ceangailte? D'fhógair an rialtas beartas mór eacnamaíochta i mí na Nollag.

Bíonn an saol taistil an-eagraithe agus ní gá di cuimhneamh ar a dhath ach a bhfuil le déanamh ar ala na huaire mar atá leagtha amach ag duine éigin a bhfuil an cúram sin air.

Thig liom dul i mbannaí air sin.

Ar fhág sin a lorg air? An féidir leis dearmad a dhéanamh ar a mhothúcháin féin le go dtig leis jab a dhéanamh, a d’fhiafraigh mé de? “Bhuel, mar dhaoine daonna, tá muid bogtha ag gach rud a fheiceann agus a mhothaíonn muid.

Ach anuas air sin, tá brú curtha ar acmhainní aiceanta, an talamh agus an t-uisce, cur i gcás, ag an méadú de dheasca inimirce an phobail Han.

Itheann muintir na gcomhphobal an bia céanna a itheann daoine bochta eile na tíre agus, mar gheall air sin, tá na fadhbanna céanna sláinte a eascraíonn as an drochaiste bia atá acu is a bhíonn ag daoine bochta i gcoitinne.

Anuas air sin, taispeántar nach féidir na muilte gaoithe a chur ag obair ach nuair atá an ghaoth ag séideadh ar luas áirithe (má tá an ghaoth rólag, ní fiú iad a chur ar siúl; má tá an ghaoth róláidir, ní féidir iad a chur ar siúl) agus go mbíonn siad díomhaoin 75% den am dá bharr! Fiú sa Danmhairg, áit a bhfuil 5,500 muileann gaoithe ann a sholáthraíonn 20% de chumhacht aibhléise na tíre, is gá aibhléis a allmhairiú go rialta as an tSualainn agus as an Iorua.

Anuas air sin tá foclóir ar líne acu.

Vótaí ó Cheann Ceann na Cruinne =============== Anuas air sin, soláthraítear vótaí neamhláithreacha do dhaoine ar lá vótaíochta ag bothanna speisialta i ngach toghcheantar agus bíonn vótaí poist ar fáil freisin, pé áit a bhfuil tú ar fud na cruinne.

An féidir leis an matamaitic í a dhriogadh dúinn i bhfoirm dhíreach shimplí, foirmle a shlogann uimhreacha ar thaobh amháin di agus a chuireann os ár gcomhair amach radharc an rós ag bláthú, nó splanc an chló thintrí? Mar is léir ó na híomhánna ríomhghinte atá ar fáil ar an idirlíon, tá an cumas sin ann gan amhras, agus anuas air sin tá íomhánna á ndéanamh anois le cruthanna iontu nár shamhlaigh duine riamh, íomhánna a bhaineann bíogadh asainn lena gcuid áilleacht aduain.

Anuas air sin, tá an chuma ar an scéal go bhfuil an fhadhb ag méadú de shíor ar fud na tíre.

Anuas air sin, cé go raibh formhór na nÉireannach a tháinig i luathstair na tíre ina gCaitlicigh agus ina náisiúnaithe, bhí go leor eile ina bProtastúnaigh agus ina ndílseoirí, agus tá a lán réad sa taispeántas a thugann léargas ar a scéalta abhus.

”* Tá cuma mhaith air sin, ar ndóigh, is é sin, go bhfaighe tú amach cé a dúirt é.

Anuas air sin, tá an-ráchairt sa mhargadh idirnáisiúnta ar thráchtearraí talmhaíochta, leithéidí cruithneachta agus olla.

Anuas air sin, tharla 14 robálacha bainc agus tharla, ar a laghad, dhá ionsaí le buamaí tairní.

Ní conradh de chuid an Aontais Eorpaigh é seo agus i ngeall air sin, ní gá go nglacfadh gach ballstát leis chun go gcuirfí i bhfeidhm é.

Agus is mar gheall air sin a tugadh isteach riail na cearnóige bige: chun cosaint a thabhairt don chúl báire agus deireadh a chur ag an am céanna leis an bprácás agus leis an chipeadraíl a bhíodh ag tarlú gar don chúl.

Anuas air sin, tá cuid de na gnáthóga a bhíodh in ann scata cóálaí a chothú lagtha mar gheall ar an mborradh faoi mhéid na ngás ceaptha teasa os ár gcionn.

Sa bhreis air sin, táthar le fiosrúchán eile á dhéanamh ar an “Banphrionsa Gáis”, mar a thugtaí ar Tymoshenko tráth, i ngeall ar choireanna a rinne sí, mar dhea, agus í fós i mbun comhlacht mór fuinnimh i lár na 1990í; ina measc siúd tá claonchasadh agus baint a bheith aici le hiarracht Theachta Parlaiminte de chuid na hÚcráine a mharú, fear a bhí in iomaíocht léi i saol an ghnó.

Cruinniú an AE sa Bhruiséil ============ Anuas air sin, tháinig 27 Feisire de chuid Pharlaimint na hEorpa le chéile ag Comhairle Ghnothaí Eachtracha an AE ar 14 Bealtaine chun socrú ar pé acu, an gcuirfidís baghcat ar an Úcráin nó nach gcuirfeadh le linn an Euro 2012.

Tá *Youtube* ann agus bíonn na milliúin duine ag caitheamh súil isteach air sin.

Níos Áisiúla Fós ======== Anuas air sin, luaigh Bowen gur tháinig an dara líon ba mhó dár n-inimircigh as an tSín agus go raibh cúig thír san Áise i measc na deich dtír as ar tháinig na líonta ba mhó daoine ar inimirce chun na hAstráile.

“Anuas air sin, tá beagnach 250 duine, idir óg agus aosta ag foghlaim uirlisí ceoil agus bíonn coirmeacha ceoil agus léiriúcháin de na healaíona traidisiúnta - an damhsa agus an amhránaíocht ar an sean-nós - sa Chultúrlann agus tá cumann fuinniúil óige bunaithe sa Chultúrlann” ar sé.

” ‘A Dhaidí na Nollag, a chara mo chroí, bhí mé i mo ghasúr maith le bliain anuas, agus i gcúiteamh air sin ba mhaith liom post eagarthóireachta eile a fháil mar bhronntanas Nollag.

Ní thógfainn sin air.

Ní locht sin air, dar liom.

Cé ar domhan a thógfadh sin air? Ach is achasán an-bheag an gearrán seo agam i bhfianaise snas an iomláin.

Tháinig an scríbneoir Charles Dickens ar na freascónna seo agus é ar cuairt sa Róimh i 1846 agus chuir na híomhánna foréigin seo an oiread sin isteach air gur scríobh sé: “A leithéid de bhrúidiúlacht agus d’uafás, ba dhoiligh le héinne a shamhailt ina chuid brionglóidí, fiú dá mbeadh muc iomlán ite aige dá shuipéar agus í amh.

Go dtí seo, tá chóir a bheith ￡5000 caite aige leis an ghradam sin a fháil (ach b'éigean do díol as clóichead Briotanach anuas air sin!) Níorbh éigean dó an scrúdú um Saoránacht na Breataine a dhéanamh áfach.

Bhí guth den chéad scoth aici agus, anuas air sin, bhí dóigh ghleoite aici le lucht éisteachta a mhealladh.

Ar ndóigh bhí a theanga ina phluic ag an scríbhneoir Liam Ó Muirthile nuair a bhaist sé an t-ainm sin air mar níl aon cheist ach go bhfuil ag éirigh thar cionn leis an chóras Gaelscolaíochta cumas i bhfad níos láidre sa teanga a thabhairt dá scoláirí ná mar a bheadh acu i scoileanna lán-Bhéarla.

I ngeall air sin, is minic na monarchana seo stiúrtha go dona.

Ní hé go ndéarfainn gur phobal foirfe, éagsúil ar fad í an ghlúin óg sna Stáit Aontaithe anois, ach chónaigh mé i measc scata mac léinn óg ó chuile chearn den tír ar feadh bliana, agus ba aigne éagsúil ar fad a bhí acu ná mar a chloisimid sa nuacht i dtaobh Mheiriceá, agus ceapaim gur cheart solas a shilleadh air sin.

Anuas air sin, ceapadh a mhac ina bhreitheamh agus toghadh ina fheisire é sa pharlaimint in *New South Wales*.

Anuas air sin, rinne an CIA buíonta frith-Árbenz a armáil is a shlógadh agus faoi lár 1954 bhí Árbenz éirithe as mar uachtarán agus drong míleata curtha i gcumhacht mar chomharba air.

Bhí a fhios agam gur imtheorannaíodh m'athair agus gur fhoghlaim sé Gaeilge agus é i ngeibheann agus mar thoradh air sin gur sheol sé chuig an Ghaelscoil mé.

Anuas air sin, mhaígh na póilíní gur admháil na fir go léir go raibh siad páirteach sa chomhcheilg agus chuir siad a n-admhálacha gan síniú faoi bhráid na cúirte.

Anuas air sin, léirigh na pobalbhreitheanna céanna go mbeadh tacaíocht go mór ní b’airde ag an bpáirtí dá mbeadh Rudd ar ais ina cheannaire.

Agus anuas air sin, rinne an priompallán sin Seosamh Mac Slua Muirí, an t-eagarthóir, mar a thugann sé air féin, rinne sé alt Bhaloir ní ba bhoige fós, nó tharraing sé amach roinnt de na rudaí a scríobh Laoch na Litríochta faoi <ainm ag an eagarthóir>.

Is córais fhíorchasta iad na hairm seo agus anuas air sin, dearadh iad le gur féidir iad a chur ar siúl an-ghasta (ní bheadh aon mhaith iontu dá mbeadh moill mhór i gceist chun iad a shocrú).

Bhí an líon sin trácht ag gabháil amú toisc ord na bhfocal sin gurb fhiú don chomhlacht na áiseanna sin a chaitheamh air.

Anuas air sin, cumadh cuid mhór de na hamhráin sin sular breacadh síos focail na n-amhrán seo, rud a chiallaigh go raibh daonra ann nárbh fhéidir bunús agus foinsí a n-amhrán a dheimhniú.

A chruthúnas air sin, líon mór na mbealaí raidió agus teilifíse a bhfuil fáidheadóireacht mar bhonn leo.

Le cois a phríomh-ghnó mar fhear fáistine, d’oibrigh Cheiro mar iriseoir – ba leis dhá nuachtán Fhrancacha ag pointe amháin agus ba tháirgeoir seaimpéin é anuas air sin.

Anuas air sin, rinne Ita Buttrose, an bhean aitheanta a ceapadh mar Astrálach na Bliana i mí Eanáir, casaoid ghéar.

Chuaigh an comhrá sin go mór i bhfeidhm air agus d’athraigh sé a dhearcadh faoi dhaoine gan dídean.

Anuas air sin uilig, ar ndóigh, bhí ceol sa bhaile - tá clú ar an *Cambridge Folk Festival* ar fud na cruinne agus roimh i bhfad, bhí Úna ag cuardach a céad seisiúin (seinneann sí ar an chonsairtín chomh maith leis an chláirseach, dála an scéil).

Mar shampla, ní féidir cuntas bainc a oscailt gan seoladh a bheith agat, ach ní féidir árasán a fháil ar cíos murar féidir a thaispeáint go bhfuil cuntas bainc agat chun an cíos a íoc! Anuas air sin, tá sé an-deacair guthán póca a cheannach gan seoladh a bheith agat, ach níl tú in ann cuntas bainc a oscailt gan uimhir ghutháin a bheith agat.

Is Iomaí Cor sa Saol ========== Anuas air sin, ba é an caitheamh aimsire ba mhó a bhí acu agus iad ina ngasúir ná iomrascáil, castaíocht nó coraíocht, iad i ngleic lena chéile ar urlár cré an tí nó taobh amuigh sa gharraí.

Tá Irving ag titim i ngrá le Sydney – cé a thógfadh sin air? Dhéanfadh sí biata blasta dá chuid cliantaí, ach í a thabhairt isteach i rún na ceirde leis.

Anuas air sin beidh freagracht orainn i leith oideachais do dhaoine fásta agus tacaíocht do mhúinteoirí (in áit Comhar na Múinteoirí).

Anuas air sin, tugann an tuarascáil le fios gur thit ioncam teaghlaigh ar an meán go €18,500 an duine sa bhliain 2012.

Tá an ‘cheist náisiúnta’, an ‘gnó nach bhfuil críochnaithe’ ann i gcónaí ach, anuas air sin, tá ceisteanna le cur faoin chineál tsochaí a bheadh i réim i gcibé comhshocrú bhuan a dtiocfar air.

Ach anuas air sin uile, cuireann modh imeartha foireann Átha Cliath ar chaighdeán nó ar leibhéal ar leith iad i measc foirne na linne seo.

Anuas air sin, bíonn lucht na vótála báúil le rialtas nua i luathstair a tréimhse i gcumhacht, an tréimhse ar a dtugtar mí na meala i mBéarla.

Ba léargas ar chomhthéacs stairiúil na n-ealaíontóirí sin a bhí sa taispeántas ach anuas air sin, bhí an tionchar a d’imir a gcuid oidí orthu faoi chaibidil chomh maith, oidí a rinne iniúchadh ar na chéad samplaí den ghluaiseacht sin ar tugadh an Ciúbachas uirthi.

Ní hamháin go ngoilleann cinneadh seo a dlúthcharad ar Alina ach, anuas air sin, tá drochshláinte ag cur as di.

Anuas air sin, tá an tsraith úrscéalta, *Silver Brumby*, le Elyne Mitchell, ar na leabhair is mó a thaitníonn le daltaí bunscoile agus le déagóirí araon le corradh is seasca bliain anuas.

Anuas air sin, tá lia-chleachtóirí na hAstráile an-amhrasach faoin ról a bheadh acu dá gceadófaí eotanáis thoilteanach.

Chuaigh leabhar de chuid Daniel Kahneman i bhfeidhm air chomh mór sin ar Chiarán Mac Aonghusa is go raibh air cromadh isteach ar an mhéarchlár agus scríobh faoi.