an té a thuigfeadh é
he who could understand it
Bhuel, ba bhreá an dán é, an té a thuigfeadh é, ach níor thuig mé féin focal ar bith, agus ní raibh mé in ann na focail scríofa agus na fuaimeanna a fhreagairt dá chéile! "Seo do dhúshlán," a shíl mé.
Is fada a mhairfidh an té a síleadh a bheith marbh
He who is reported to be dead will live to a great age
Go bhfaighe siad seacht míle deis!
Tá seanfhocal againn sa Ghearmáin: Is fada a mhairfidh an té a síleadh a bheith marbh.
gur mhaith an té a rachadh idir Nóirín agus a mháthair
whoever would go between Nóirín and his mother would be a brave person
"
"Ó, níl orm ach cloigeann nimhneach agus tá mo ghaosán ina rith, sin é," arsa Fergus, nó bhí a fhios aige gur mhaith an té a rachadh idir Nóirín agus a mháthair.
an té a thuarfadh
the person who would predict
(Conas a litrítear “KYOTO” arís?) Má fhaigheann Ryanair an conradh OSP i gCiarraí, nach bhfuil baol ann go mbeidh ar Iarnród Éireann gearradh siar ar an tseirbhís seo nó deireadh a chur léi i gceann cúpla bliain?
Is cróga – nó b’fheidir amaideach – an té a thuarfadh go cinnte dátaí nó cinntí an rialtais seo faoi chúrsaí iompair.
ní ainmneofar an té a bhfuiltear ag súil leis an pháirtí a ainmniú
the person whom the party is expected to nominate will not be nominated
Ligfear do Callely rith arís agus ní ainmneofar an té a bhfuiltear ag súil leis an pháirtí a ainmniú, Deirdre Heaney.
an té a déarfadh
the person who would say
agus seans go bhfuil an ceart ag an té a déarfadh go bhfuil an iomarca seafóide sna meáin faoi chúrsaí spóirt nuair atá rudaí i bhfad níos tromchúisí ag tarlú sa saol.
an té a thagann faoi bhláth
the one which flowers
Ciallaíonn *Florentia*, mar a glaodh air ar dtús, “an té a thagann faoi bhláth”, agus nuair a smaoiníonn tú ar an oidhreacht thorthúil shaibhir ealaíne atá ag an chathair, toradh na gcéadta bliain de shaothar ardealaíontóirí, is oiriúnach i gceart an t-ainm é.
an té a mheabhraíonn ar na pictiúir seo,
the person who reflects on these pictures,
An duine a léiriú ón taobh istigh, b’in a theastaigh uaidh a dhéanamh, agus an té a mheabhraíonn ar na pictiúir seo, cuireann sé aithne ar dhaoine ina gcáilíocht féin, idir a mbuntréithe marthanacha agus a mianta díomuana.
an té a fhulaingíonn
the person who suffers
“Tá dhá chineál duine sa saol seo: an té a fhulaingíonn mar thoradh ar an angar agus an té a dtugann an t-angar tiomántas dó,” a deir Peter.
an té atá ina ábhar léiritheora
a person who is a producer in the making
D'fhéadfadh an té atá ina ábhar léiritheora neart a fhoghlaim ó dhuine mar Irial, ar fear é a bhfuil foirmle rúnda an chomhlachta rathúil teilifíse aimsithe aige.
an té nach gcoinníonn a chos ar an troitheán,
he who doesn't keep his foot on the pedal
Dúirt Jacques Delors, tráth, go raibh Aontas na hEorpa mar a bheadh rothar ann – an té nach gcoinníonn a chos ar an troitheán, titfidh sé as.
an té atá á lorg agat
the person for whom you're looking
Is féidir leat an té atá á lorg agat a roghnú ón liosta.
ba chróga an té
it would be a brave person
Ach ba chróga an té a thabharfadh dúshlán do thuairim an tsíceolaí agus is annamh a
tharlaíonn a leithéid.
an té
one who
Is maith liom an té a bhfuil meas aige ar an duine eile seachas air féin, daoine cosúil le Mandela agus Mary Robinson.
an té
a person
Gabhadh an té a tháinig i dtír gan chead.
An té
anyone, the person, one
An té a bhí ag éisteacht le Máire Ní Chochláin ag labhairt ar Morning Ireland an mhí seo caite, cheapfadh sé gur inné a tháinig sí i gcumhacht agus tá an chuid eile acu, go léir, amhlaidh.
an té
the person, one
Níor bhuail sé duine ar bith, ní hionann is an chuid eile acu, ach an té a tharraing aird air féin as drochiompar, d’íocfadh sé ar bhealach eile.
an té a chreid
the one who believed
Thuig an té a chreid an scéal agus thuig an scéalaí féin nár chreid éinne eile dá raibh i láthair a raibh cloiste againn.
an té
the one, anyone
Is mithid dúinn mar phobal teanga ceist an chaiteachais ar an teanga le linn am an ghátair a chíoradh go cúramach seachas a bheith de shíor ag ionsaí an té atá ag tabhairt an teachtaire.
An té
anyone, the one (who)
An té ar spéis leis leabhair, tuigfidh sé go gcuireann tréithe inláimhsithe an leabhair go mór leis an taitneamh a bhaintear as.
An té
anyone
An té a bhreathnóidh na seantuairiscí seo, cuirfidh sé eolas ar a shinseanmháthair nó ar a shinsinseanathair! Beidh a fhios cén aois a bhí ag na daoine seo, nó cén cineál tí a raibh cónaí orthu ann.
an té
the person
Tá trácht ar an vaimpíreachas leis na milte bliain siar go dtí muintir na Measpatáime, na hEabhraigh, na Sean-Ghréagaigh agus na Rómhánaigh, ach is san ochtú haois déag áfach, a thosaigh an téarma vaimpír ag éirí coitianta, go háirithe in Oirdheisceart na hEorpa.
an té a rinne
he who made
pdf) Le feancadh a bhaint as an seanfhocal, ‘an té a rinne an t-am, rinne sé greadadh cineálacha de’, mar ‘chineálacha ama’, thig linn a rá feasta.
an té
the person
Is é an freagra a bhí ag Marcel Duchamp, an té a chuir tús leis an ghluaiseacht choincheapúil sna 60í, ar an ealaín a tháinig roimhe ná diúltú dó de bhrí go raibh sé róghafa le ‘optics’ agus teicnicí.
an té
he, the one
Fear óg a bhí seanbhunaithe i gcúrsaí scannáin ab ea an té a tháinig chugainn.
an té
the person
Níl uaim ach soiléiriú nó dhó, óir an té a éisteann libhse, mairfidh sé go sochma.
an té
the person
An Páirtí voor de Vrijheid
===
Partij voor de Vrijheid – Páirtí ar son na Saoirse – atá ar an bpáirtí seo, an PVV, agus Geert Wilders an t-ainm atá ar an té atá i gceannas air agus a d’fhéadfadh a bheith i gceannas ar chomhrialtas san Ísiltír faoi cheann mí nó dhó.
An té
any person
An té a cheannófas toirtín úill as an chomharsain in ionad brioscaí a rinneadh i bhfad uaidh, déanfaidh sé leas daoine níos gaire dó, á gcoinneáil i mbun táirgíochta, gan trácht ar an mhilleadh aeir is talaimh lena iompar anall as tír amuigh san imigéin.
an té a cheap
the one who conceived
Ach an bhfuil seans faoin spéir ann go dtarlódh sé? Ar an chéad ásc, ba mhíorúilt a bheadh ann mura mbeadh Fine Gael sa chéad rialtas eile agus an té a cheap is a chum an beartas seo ina Thaoiseach ar an tír.
an té ba dhuairce
the greatest pessimist
Bhí muid ag súil le greadadh ach ní thiocfadh leis an té ba dhuairce a thuar go gcaillfeadh muid a oiread sin suíochán.
an té a cheisteodh
anyone who’d question
Mheas ceannairí na hEaglaise Rómhánaí sa séú haoise déag gur chóir an té a cheisteodh an aontumhacht a dhíbirt.
An té
anyone, the person
An té a chaitheann vóta i gcoinne a pháirtí, is gearr a fhanfaidh sé ina bhall den pháirtí pharlaiminteach.
Cá bhfuil an té
where is the one
Agus in Éirinn, céard atá i ndán dúinn? Cá bhfuil an té a thabharfas treoir dúinn? Ní haon Stéphane Hessel mé ná baol air ach tá rudaí ann a chuireann le báiní mé.
An té
he who
“An té a déarfas leat go gcuirfidh an fhearthain isteach ar do shláinte ar aon bhealach, b’fhiú dó lámh a chur ina bhás féin” a d'fhógair sé go mórtasach is é ag cur geall ar chapaill lá rásaí.
An té
the person
An té a chuir an cheist, dúirt sé rud amháin a d’fhan liom, go raibh níos mó foighne agam ná mar a bhí ag aon duine eile i measc imreoirí eile an chlub.
an té úd
that person who
Ba chabhair mhór é an *QuickGuide* ag an té úd atá ag iarraidh dul i dtaithí ar ghnéithe lárnacha i ngramadach na Gaeilge ar iompú na boise.
i gcroí an té
in the heart of one
Is fíorchumhaíúil é sin i gcroí an té a fheicfeas an méid sin ag tarlú ina theach féin, ina chomharsain agus i measc a ghaolta.
an té
the person
Cuireann siad ar an eolas sinn faoi aon chead pleanála ins an chathair agus rachaimid i dteangmháil leis an té atá ag iarraidh cead pleanála agus díolaimid an teanga leis an duine sin.
an té atá breis is fiche bliain d’aois
people who are over 20 yrs
** Le fada tá déagóirí ag diúltú don Ghaeilge mar theanga chumarsáide lena gcomhaoisigh agus go deimhin tá an galar sin leathnaithe chuig an té atá breis is fiche bliain d’aois chomh maith.
an té
of one
Sheol Lizzie Windsor trén chuid eile den lá le cleachtas siúrálta an té a thuigeann ón gcliabhán cé hí agus cad is dualgas di.
an té a dúirt
the guy who said
Ach, mar a dúirt an té a dúirt, ní féidir linn.
an té atá á lorg
the person who sought it
Ní hamháin sin, ach níl sé ceadaithe tuairisciú a dhéanamh ar an iarratas don urghaire ná an té atá á lorg a ainmniú.
an té atá ina shuí sa bhaile
the person sitting at home
“Cionn is go bhfuil an dá theicneolaíocht ag teacht le chéile, an chraoltóireacht agus an t-idirlíon – cumarú, nó convergence a thugtar air - bheidh roghanna níos fairsingí ag an té atá ina shuí sa bhaile agus beidh tionchar aige sin ar na bealaí teilifíse anseo in Éirinn, thuaidh agus theas, orthu sin atá ag brath ar chúrsaí fógraíochta, feicfidh siad cuid dá n-ioncam fógraíochta ag aistriú go dtí an t-idirlíon.
an té a rinne teagmháil leo
anyone who touched them
Chreidtí sa mheánaois go raibh tréithe diaga ag baint le hiarsmaí naomh agus mairtíreach agus go bhfuair an té a rinne teagmháil leo sochar ó Dhia.
An té atá roghnaithe
the guy who is selected
An té atá roghnaithe mar leath-thaca láir, tá sé buartha toisc nach bhfuil taithí aige ar imirt san ionad sin.
Is tostach an té a sheasfas
one/people stand quietly
Is tostach an té a sheasfas i scuaine fada lena bhileog ghuthaíochta a chartadh isteach i mbosca na vótála ar nós burla páipéir a theilgfí sa bhosca bruscair.
an té a chuir
of the person who planted
Mac an té a chuir an crann, is é a bhain an chraobh leis an bhfliuit a dhéanamh.
an té a bhíos i seilbh na cumhachta
the one who’s in possession
De ghnáth, bíonn an bua ag an sealbhóir, mar bíonn aithne fhairsing air agus deir na staidrimh gur fearr le vótóirí an té a bhíos i seilbh na cumhachta.
an té a rinne an gearán
the person who made the complaint
D'fhág sé sin nach raibh an té a rinne an gearán chuige ábalta a chuid gnó a dhéanamh leis an Gharda Síochána ina theanga dhúchais.
an té a scríobh
the person who wrote it
Ar mire a bhí an té a scríobh.
An Té a Bhíos Siúlach, Bíonn sé Saothrach
a person who gets around is kept busy
An Té a Bhíos Siúlach, Bíonn sé Saothrach
====================
Ach go réadúil ní trí fionnachtana móra a tharlóidh na hathruithe seo i staid daonna.
an té a shroicheann
the person who reaches
Dáiríre, an té a shroicheann craobh, rás ceannais, nó babhta ceannais, beidh éacht mór millteach déanta aige/aici cheana féin.
an té a chuir ar bhóthar
the person who put (me) on the road (to publishing)
Dhá bhliain? Féinfhoilsiú mar sin! Tá an leabhar amuigh anois (cé nach bhfuil gléas a léite ceannaithe agam go fóill!) agus é tiomnaithe do Mhícheál Ó hAodha, an té a chuir ar bhóthar na féinfhoilsitheoireachta leictreonaí an chéad lá mé.
a chuirfeadh stró ar an té ba mhó gus
which would stress out even the best of us
Ach is léir go bhfuil éiginnteacht ag baint leis seo a chuirfeadh stró ar an té ba mhó gus.
Is Críonna an Té a Chinnfeas
wise is the on
Tar éis an tsaoil, níor cheart go mbeimis ag súil go mbeadh an chearc fhrancach ag vótáil ar son na Nollag!
Is Críonna an Té a Chinnfeas
===========
Ba bheag drogall, áfach, a bheadh ar pholaiteoirí na tíre glacadh le leasú ar Airteagal a 29 a bhaineann lenár mballraíocht san Aontas Eoraip.
ar an té gan ainm
on the nameless person
) Chas Rossa an cúiseamh trom faoi ‘chinedheighilt’ thart ar fad, go snasta agus i mbeagán focal, ar an té gan ainm a scríobh an t-alt san IT.
fuair an té seo cead
this person received permission
Arís fuair an té seo cead ar choinníoll go rachadh sé chun cónaithe sa teach, ach mar a tharlaíonn sé, tógálaí a bhí san fhear seo agus bhí cead faighte aige fiche teach a thógáil ar fud na contae.
gurb é té a íocfas an téileireacht a roghnós an port
it’s the one who pays the piper calls the tune
Agus tá a fhios againn gurb é té a íocfas an téileireacht a roghnós an port.
Ar son an té nach bhfuil a fhios aige
for anyone who doesn’t know
Ar son an té nach bhfuil a fhios aige faoin scríbhneoir, ba mháistir le ceird na haoire é Ó Nualláin, gan amhras ar bith.
té an ainm chleite
the one with the nom de plume
Bhí mé ag brath scríobh isteach an lá sin agus nuair a shuigh mé ar ais chuig an ríomhaire faoi cheann cúpla uair an chloig le scríobh, bhí leithscéal glactha ag té an ainm chleite leis an scríbhneoir.
an té a bhí ag sluaisteáil stroighine
the person who was shoveling cement
Óir samhlaím gur beag an tairbhe a bhain an té a bhí ag sluaisteáil stroighine ar láithreáin thógála Bhóthar Holloway as an trí véarsa de *The Lake Isle of Inisfree* nó an soinéad Shakepeareach a d'fhoghlaim sé de ghlanmheabhair ach chomh beag.
An té a rachadh
one who’d go
An té a rachadh chun na Beilge i mí Eanáir, is dóigh go mbeadh gad le scaoileadh aige sa mBruiséil.
Oibríonn an té a bhfuil obair aige nó aici
he or she who has work works
Oibríonn an té a bhfuil obair aige nó aici, téann abhaile, suíonn siar agus súnn as bocsaí nó as taibléidí aineolais.
leis an té a shiúil tailte agus campaí seasca
by the person who travelled the lands and dry camps
Is intuigthe má leagtar béim áirithe ar athrú aeráide leis an té a shiúil tailte agus campaí seasca na Somáile nó tíortha teo na Saiheile, an chuid sin den domhan ba mheasa buailte ag triomach agus ag leathnú an ghaineamhlaigh dá réir.
an té a bhaist
the person who called it
Ach, an té a bhaist ‘cluiche d’amhsóirí á imirt ag fir uaisle’ ar an rugbaí (agus ‘cluiche fear uasal á imirt ag amhsóirí’ ar an sacar), is dóigh nár shamhlaigh sé an saghas iompar uiríseal atá feicthe againn ar pháirceanna sacair agus rugbaí le tamall anuas.
le hais an té a d'fhreastail ar bhunscoil Bhéarla
as against a person who attended an English medium national school
I bhfocail eile, ní gá go dtabharfadh freastal ar bhunscoil lán-Ghaelach buntáiste iontrála do dhalta le hais an té a d'fhreastail ar bhunscoil Bhéarla ach a bhfuil cónaí air sa cheantar máguaird.
díluacháil ar an té a chailleann
a devaluation of the one who loses
Ní lia duine ná tuairim agus ní thaitníonn sé liom go ndéantar díluacháil ar an té a chailleann.
an té atá in ann
anyone who is able to
Is léir dom anois gur spórt an-dian agus an-teicniúil é spórt an tsiúil agus go bhfuil moladh thar cuimse tuillte ag an té atá in ann tabhairt faoi rás 50km ar fhad agus a bheith fós ag siúl ag an deireadh.
Ba dhána an mhaise don té a déarfadh gur
it would be audacious to suggest that
Ba dhána an mhaise don té a déarfadh gur mó éacht Uí Ifearnáin ná éacht an reathaí 100 agus 200 méadar, Usain Bolt, cuir i gcás.
An té a chuardóidh eolas
anyone who goes search information
An té a chuardóidh eolas ar an idirlíon, tiocfaidh sé ar an drochscéala gurb í Éire an dara tír is measa ar domhan i dtaca le bás den ailse.
an té a leagfas súil uirthi
of the viewer
Oibríonn an teanga scríofa ar aigne an té a leagfas súil uirthi.
an té nach dtruann do chás
he who doesn’t sympathise
Is é sin, údaráis an stáit abhus a sheachaint: ‘an té nach dtruann do chás, ná déan do ghearán dó’, deirtear, nó 'is fearr dul go féasóg an bhreithimh ná go cnámh na huillinne'.
cé a chreidfeadh an té a déarfadh
who’d believe anyone who'd say
Ach cé a chreidfeadh an té a déarfadh sa bhliain 1993 go dtabharfadh ceann stáit Shasana agus ceann stáit na hÉireann cuairt ar a chéile faoi cheann fiche bliain.
An té a thabharfas cluas
anyone who listens
An té a thabharfas cluas d’aitheasc an Uachtaráin Uí Uiginn, cluinfidh sé gur duine é a thuigeann an gortú a chuireann an bhochtaineacht ar chroí an duine.
i ndiaidh an té a fhreagraíonn
after the one who answers
Fiú ag uathmheaisín bainc, bíonn ort ‘¿Quién es el/la último/a?’ (‘Cé hé/hí an duine deireanach?’) a fhiafraí den scata daoine, agus téann tú i ndiaidh an té a fhreagraíonn an cheist! Cinnte, tá nósanna deasa ann chomh maith.
ba chuma leis an té a d'fhág buama
the person who left a bomb didn’t care
Fear, bean, páiste, Protastúnach, Caitliceach, Sunni, Shia, ba chuma leis an té a d'fhág buama i gCeathrú na hardeaglaise, Barra an Teampaill Bhéal Feirste, oíche Aoine roimh an Nollaig.
An té a chuir stailc ocrais
the person who put the hunger strike
An té a chuir stailc ocrais Bobby Sands - ‘*Hunger*’ (2008), agus an andúil ghnéis - ‘*Shame*’ (2011) faoi chaibilil.
ná an té a chasann an t-amhrán
than the person who sings the song
: Sin ceist mhaith! Is tábhachtaí an t-amhrán domsa ná an té a chasann an t-amhrán.
an té a bhog isteach
the person who moved in
N’fheadar ar Bhrianach é, mí-aistrithe go ‘Gaolainn’ ag fear inscríofa na lice? Brian O Brien, abair, Éireannach Aontaithe, daortha i Loch Garman agus curtha an cuan amach ar an ‘Atlas II’ i 1800?
Nead Éireannach Aontaithe
===========
Nó b’fhéidir gurb é Bryan O Brien a luíonn anseo, an té a bhog isteach le Mary Ryan i Parramatta nuair a scar sí lena compánach William Mahoney in 1812.
an té a ghlac páirt
the person who took part
An bhfuil an baol ann go bhfuil an tuar ag teacht fán tairngreacht i dtaobh an steiréitíopa náisiúnta, ar throid ár sinsir go fíochmhar ina éadan?
Cumas Teanga sa Mheá
==========
Eascraíonn an cheist ar ndóigh faoi cad is brí le bheith id’ Éireannach sa lá atá inniu ann? An bhfuil an té a ghlac páirt i Lá Mór na Gaeilge an mhí seo caite chun cearta a éileamh do chainteoirí Gaeilge a dhath níos Éireannaí ná deisceabail Ross O Carroll Kelly a bheas ag tarraingt ar Staid Aviva ar Lá 'le Pádraig le tacaíocht a thabhairt do Choláiste na Carraige Duibhe nó do Chlongowes Wood i gcluiche ceannais rugbaí scoileanna Chúige Laighean? Ar cheart idirdhealú a dhéanamh feasta idir an t-ionannas Gaelach agus an t-ionannas Éireannach?
Ní thig a shéanadh ach an oiread go bhfuil a rian fágtha ag cultúr na n-imirceach a tháinig chun na tíre seo le linn réimeas an Tíogair Cheiltigh ar an aitheantas dúchasach fosta.
An Té atá Thuas, Óltar Deoch Air
when successful, one is celebrate
An Té atá Thuas, Óltar Deoch Air
===============
Idir an dá linn chuaigh gnóthaí in olcas.
an té a mbíonn tú ag plé leis
of the person you’re dealing with
**CMacS: An gá do phobal na Gaeilge dul i muinín an Bhéarla chun a gcás a chur in iúl do phobal uile na tíre?**
AÓC: Nuair a bhíonn gnó le déanamh, caithfidh tú dul i muinín teanga an té a mbíonn tú ag plé leis.
an té atá i gceist
the person in question
Má áirtear gur duine homafóbach nó ciníoch an té atá i gceist, cén chaoi a ndéantar sainmhíniú agus bainistiú ar lipéid den sórt sin? Agus cé leis na lipéid sin? An t-íospartach nó an t-úsáideoir? Cé hé ‘réiteoir’ chluiche na lipéad?
Tá cumhacht na teanga in úsáid mar uirlis shóisialta agus mar bhuthal aithneachtála go tréan i gcúlra na ceiste seo; go ndéantar daoine ar leith a aicmiú de réir iompair, tuairimí agus de réir chur i láthair.
an té a thabharfadh léacht faoin Direánach
a guy who’d deliver a lecture about Ó D.
Ach an té a thabharfadh léacht faoin Direánach in Árainn cúig bliana tar éis a bháis! Bhí an sciorradh teangan le seachaint.
An té ar leis an áit
the guy who owns the place
Sa dán Aros Mae'r Mynyddau Mawr atá na línte:
Tá an seanfhód álainn i lámha eile
An tseanchomharbacht tagtha chun deiridh
An té ar leis an áit ag tabhairt cúl le cine
Agus cúl le talamh spré agus cleamhnais.
ag an té a sheachnaíos
for a person who doesnt’ watch
Comharthaí Tráchta in Éirinn
=============
Is díol spéise iad na comharthaí teanga in Éirinn toisc gurb iad an léiriú is feiceálaí den Ghaeilge sa tír, abair, ag an té a sheachnaíos TG4.
ag an té a mheabhrós orthu
for those who consider them
Is ábhar spéise don turasóir iad seo mar go mbíonn ainmneacha mionghnéithe de dhúlra agus de dhreach na tíre le feiceáil orthu ag an té a mheabhrós orthu.
An té a labhraíonn i gcoinne an rialtais
the person who speaks against the government
An té a labhraíonn i gcoinne an rialtais in Éirinn, ar a laghad ní rachaidh sé go príosún (nó as amharc ar fad).
an té is mó atá ag béiceach agus ag búireach
the one who shouts and roars most
Tá saoirse cainte ar cheann de bhunchlocha an idirlín, ach ag am céanna, tá an baol ann go múchfadh an t-imeaglú seo aon iarracht díospóireacht a chur ar bun ar aon ábhar, rud a chiallódh go n-éireodh leis an té is mó atá ag béiceach agus ag búireach.
An té a chaithfeas súil ar
the person who looks at them
An té a chaithfeas súil ar na *Nuremburg Principles*, idir bhreitheanna agus chiontuithe, tuigfidh sé gur sealán na croiche i ndán do Obama, Bush, Clinton, Cheney, Rumsfeld agus Blair mar is coirpigh chogaidh iad go léir.
an té
the person
Tá go leor daoine míshuaimhneach faoi thriail Michael McKevitt, an té ar cuireadh ina leith go raibh sé ina cheannaire ar an Fhíor-IRA.
an té a bhunaigh an cumann.
the person who established the society.
Tá Cumann Carad na Gaeilge, eagraíocht atá lonnaithe i Meiriceá, ag baint úsáide as an teicneolaíocht is nuálaí, mar a mhíníonn Gearóid Ó Ceallaigh, díreach mar a rinne an té a bhunaigh an cumann.
an té
the person
Is ait an mac an saol agus is ait le Ciara Nic Gabhann an té a bhuail cnag ar an doras oíche amháin le deireanas, ach thuig sí dó, am deireadh bliana mar seo faoi Shamhain.
An té
the one, person
An té a eitlíonn isteach go Meiriceá agus atá dall ar easpa chóras traenach mar is eol dúinn a leithéid in Éirinn é, tá sé i gcontúirt corrbhotún a dhéanamh ina chuid socruithe taistil i rith a sheal i Meiriceá.
An té
the person, anyone
An té a shantaíonn suaimhneas, áille agus solas na gréine agus go bhfuil an t-am agus an t-airgead aige chuige, tarraingíodh sé ar Oileáin Mhic Cùga sa Teiscinn Chiúin mar a rinne Aoife Uí Fhaoláin agus a fear céile.
an té atá thíos
the lesser off
Dearcann Bearnaí Ó Doibhlin san alt seo ar an dóigh gur mó ag páirtithe móra na hAstráile a sochar polaitíochta féin ná urraim agus ceart a roinnt leis an té atá thíos.
An té a leanfas conair
one who follows the path
An té a leanfas conair Rónán Mhic Aodha Bhuí suas don Spáinn, gheobhaidh sé focal comhairle san alt seo le Tony Birtill, óir tá taithí na mblianta ag an fhear chéanna i sliabhraonta Míleadh.
An té nach dtig leis dul ann i mbliana
the person who can’t attend this year
An té nach dtig leis dul ann i mbliana, gheobhaidh sé tuairim agus ábhar machnaimh faoi in alt seo Chiara Nic Gabhann.
don té a bhfuil a (h)aghaidh ar an ollscolaíocht
for anyone starting into university this year
Tá comhairle mhaith ag Roseanne Smith don té a bhfuil a (h)aghaidh ar an ollscolaíocht i mbliana, comhairle faoi áis nó dhó a chaithfear a fháil ar ais nó ar éigean.
an té a bhfuil poll ar a chúl
he who has a hole in his rear
Is leasc le Balor tagairt d’eagarthóireacht na liarlóige seo, ach an té a bhfuil cluas air, éisteadh sé, má tá súil ina bhlaosc, léadh sé agus an té a bhfuil poll ar a chúl, dingeadh sé
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
