* Gluais • Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

* Gluais • Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

Go tobann bhí fuaim cheolmhar againn.

Thosaigh mé ag dul isteach ar an bhFleadh Cheoil agus chabhraigh Máire Uí Raghallaigh, máthair na clainne ceolmhaire as Contae na Mí, liom tabhairt faoin sean-nós.

Tá ceann de na duaiseanna is iomráití i saol na healaíne, An Turner Prize, bainte ag an Albanach Susan Philipsz i mbliana as ucht saothar ceolmhar caointeach, *Lowlands Away*, a chur san iomaíocht.

Cód: CEFCD200 Donncha Ó Briain Ceol ar an bhFeadóg Stáin ======================= Ball de chlann cheolmhar Uí Bhriain ó Bhaile Átha Cliath ab ea Donncha.

Ar chamchuaird san Astráil dom, thug Dylan - an chuach sa nead – bata agus bóthar do gach gearrcach ceolmhar eile, ceann i ndiaidh a chéile.

Gineann a fhoclóir suarach ceolmhar (*‘as the dimwit nobility now make reticent’; ‘Don't I yearn for the days when a draw across the throat made fucking resolution?’*) fuinneamh ar leith.

San am a raibh cruth nua á leagan ar ár n-oidhreacht cheolmhar ag Seán Ó Riada, bhí brí agus fuinneamh úr i dteacht aniar an cheoil traidisiúnta i gcoitinne (cuimhnítear ar an athbheochan i Meiriceá, agus ar lean de i Sasana).

Feictear sochraidí plódaithe New Orleans go luath, ócáidí casta ceolmhaire nuair a shiúlann lucht an chomhbhróin cúpla mile fiú ón séipéal go dtí an reilig.

Bean chairdiuil, cheolmhar, ghreannmhar ab ea í, agus tá sé go maith a fheiceáil nach bhfuil athrú ar bith uirthi tar éis na mblianta a chaith sí i mbéal an phobail mar láithreoir teilifíse, ar chláracha mar an comórtas amhránaíochta Eurovision.

**SMM: An mbíonn tú ag gabháil don cheol ar aon bhealach go fóill? Cad é faoi Lonta Fhear Manach, an maireann siad go beo ceolmhar i dtólamh?** Séamas Mac Annaidh: Ní mhaireann mar ghrúpa, ach bíonn cuid acu ag seinm le grúpaí eile nó leo féin.