cháin sí
she criticised
Agus í ag caint le grúpa staonairí ar na mallaibh (ina dáilcheantar féin, dar ndóigh), cháin sí óltóirí na hÉireann go trom as an mhéid alcóil a chaitheann siad siar agus as an drochéifeacht a bhíonn ag an diúgaireacht seo orthu féin agus ar an tír i gcoitinne.
a cháin
who criticized
Tugadh neart airde le tamall anuas orthu siúd a cháin tuarascáil Choimisiún na Gaeltachta, na moltaí atá inti agus an cinneadh a rinneadh Comhairle Feidhmiúcháin a cheapadh le gníomhartha a mholadh don Aire Tuaithe, Pobail agus Gaeltachta.
Cháin tuarascáil na Náisiún Aontaithe
the United Nations report criticized
Íocaíochtaí arda
=======
Cháin tuarascáil na Náisiún Aontaithe méid na suimeanna airgid atá á n-íoc de bharr cásanna clúmhillte sa stát seo.
liúntas saor ó cháin
tax-free allowance
Ní féidir seirbhís mháithreachais a chur ar fáil do mhuintir Mhuineacháin ina gcontae féin ach táthar breá sásta liúntas saor ó cháin a thabhairt do lucht capall Chill Dara agus na milliúin á saothrú acu cheana féin.
saor ó cháin
free of tax
Ach ó thaobh na cánach de, ní hamhlaidh atá sé nó tá na comhlachtaí ollmhóra mar Siemens agus BMW saor ó cháin.
a cháin an t-ionsaí
who condemned the attack
Bhí sé suntasach go raibh cuid mhaith de na daoine a cháin an t-ionsaí i Maidrid ina dtost an t-am seo anuraidh agus faoi na smachtbhannaí.
cháin
tax
Má fhéachann tú ar an taobh eile de chlaí agus tú ag siúl faoin tuath, seans maith go bhfeicfidh tú meaisín níocháin, cuisneoir nó fiú seancharr.
Cháin Nixon na Gael-Mheiriceánaigh go géar
Nixon blasted the Irish-Americans
"
Cháin Nixon na Gael-Mheiriceánaigh go géar chomh maith.
cháin sé
he criticized
Cé go raibh Kilfoyle in aghaidh an chogaidh ón tús, agus gur cháin sé Tony Blair go láidir agus an dóigh a raibh sé ag sodar i ndiaidh George Bush, ní raibh sé ag iarraidh pointí polaitiúla a dhéanamh nuair a bhí Ken Bigley i mbaol báis.
Cháin an Páirtí Glas an cinneadh
the Green Party criticized the decision
Eitiltí saora
=======
Cháin an Páirtí Glas an cinneadh deireadh a chur le seirbhís an Chait Mhara.
cháin siad ar an iliomad cúiseanna
which they criticised for numerous reasons
“Bhí mise ag eagrú coirmeacha a cháin siad ar an iliomad cúiseanna.
Níor cháin siad
they didn't criticise
Níor cháin siad an “”Dodgy Dossier” a thug sé dóibh agus d’éist siad lena óráid spreagúil sa Pharlaimint.
cháin comhghuaillithe Kumar sa pháirtí é féin.
Kumar's colleagues in the party criticised him.
Nuair a cháin mo dheartháir John an Feisire Ashok Kumar sa *Northern Echo*, cháin comhghuaillithe Kumar sa pháirtí é féin.
mar gur cháin sé go láidir í
because he criticised her severely
An bhfuil aon seans go dtabharfaidh bás Rhys an comhphobal le chéile arís?Bhí díomá agus díchreideamh ar go leor daoine anseo nuair a thug an Príomh-Aire Gordon Brown cuireadh do Margaret Thatcher teacht ar cuairt go 10 Downing Street i mí Mheán Fómhair, mar gur cháin sé go láidir í agus í ina príomh-aire.
gur cháin a gceannairí polaitiúla
that their political leaders criticised
Chuir sé isteach ar Pholannaigh gur cháin a gceannairí polaitiúla an homaighnéasacht breis is uair amháin agus gur mhol a n-uachtarán go mba chóir pionós an bháis a thabhairt ar ais.
a cháin
who critiscised
Bhí roinnt saineolaithe dlí i láthair ag an gcomhdháil i gCorcaigh a cháin an sainmhíniú cúng ar theaghlach.
an ráta cháin corparáidí
the corporate rate of tax
TuarascáilTháinig tuarascáil Varney amach an tseachtain seo agus bhí na daill ag dúil go ngearrfadh an tiarna an ráta cháin corparáidí ó thuaidh.
nár cháin an comhphobal idirnáisiúnta riamh.
which the international community never criticised
Fuair baill an RPF a gcuid traenála in Uganda, ar comhghuaillí tábhachtach de chuid na Breataine agus na Stát Aontaithe é, sula ndearna siad ionradh ar Ruanda sa bhliain 1990 – eachtra nár cháin an comhphobal idirnáisiúnta riamh.
cháin
criticised
Luke 14: 28 – 30
Ba leis na focail seo a chuir státseirbhíseach tús le litir faoi oibriúcháin an Ulster Scots Academy Implementation Group (USAIG) a cuireadh chuig cathaoirleach an ghrúpa sin.
i ngeall ar an cháin íseal
because of low tax
*CMA: An ndéanann siad an brabús seo i ngeall ar an cháin íseal?*
DMW: Ní hí an cháin amháin is cúis leis.
cháin sin le gearradh ar mhuintir na Mumhan
that emasculating tax on the Momnian Gaels
Deich faoin chéad de cháin bhreise ar lucht labhartha na Gaeilge, agus cúig faoin chéad sa bhreis ar an cháin sin le gearradh ar mhuintir na Mumhan a labhraíonn an Ghaoluinn! “Char labhair mise ach Gaeilge bhlasta Uladh le mo bheo agus cha dtig libh a dhath ar bith a dhéanamh fá dtaobh de,” a mhaígh Maidhc Dainín Ó Sé, agus é i mbun agallaimh leis na hiniúchóirí cánach a bhí ar cuairt aige i gCorca Dhuibhne.
cháin
censured/criticised
I Meitheamh na bliana sin, ní mó ná sásta a bhí sé le hUachtarán Bush nuair a cháin Bush polasaí Iosrael maidir le ceannairí na bPailistíneach a fheallmharú.
roimh cháin
pre-tax
Mar a luaigh mé an mhí seo caite, tá an ráta malartaithe idir an punt sterling agus an euro ina chuidiú ag lucht turasóireachta (agus ag Tesco, comhlacht a ghnóthaigh brabús roimh cháin de £2,803 milliún punt anuraidh.
cháin
tax
Ina measc, cuireadh an iomarca béime ar an fhoirgníocht agus gearradh siar go rómhór ar cháin ioncaim.
cháin ionadaí na tíre
the country's representative condemned
Rinneadh gach tír, seachas an Bhreatain – (a léiríodh mar spás bán, tagairt gan amhras, do sceipteachas frith-Eorpach na tíre sin) a léiríú i bhfoirm míreanna móra crochta ar fráma tiúbach gorm déanta as miotal agus gi nár tháínig tír ar bith slán ó ghéíre Cerný, tháinig roinnt tíortha amach níos fearr ná an chuid eile!
Ní raibh muintir na Bulgáire róshásta go raibh a dtír léirithe mar leithreas Turcach – an cineál a seasfaidh tú ann - agus cháin ionadaí na tíre, Betina Joteva, go dóite é ag rá: ‘Ní thig liom glacadh le leithreas ar léarscáil mo thíre.
cháin
condemned
Ach ní raibh Admiral Issac Kidd, a bhí ina uachtarán ar chúirt fhiosrúcháin faoin ionsaí, chomh muiníneach as an údar sin.
Cháin Bhreisluacha
VAT (CBL)
Mhol Bruton go gcuirfí 18% de Cháin Bhreisluacha ar bhróga pháistí.
Cháin ceannaire
(the) leader criticised
Cháin ceannaire an Pháirtí Liobrálaigh an beartas nua anuraidh de dheasca gur léirigh sé go raibh Páirtí an Lucht Oibre ‘lag ó thaobh teorannacha a chosaint’ a dúirt sé.
Cháin
criticized
Feictear na mothúCháin agus na smaointe atá againn go furasta – an bealach a n-amharcfadh duine ort go cionmhar nó an tslí a dtitfeadh leathmhaig a bhéil ar dhuine agus drochscéal faighte aige.
cháin
tax
Chuile dhream a fuair an deis an pionna a chur sa phobal, thapaigh siad é: na polaiteoirí ó Fhianna Fáil agus ó Fhine Gael a thóg na ‘síntiúis phearsanta’ aimsir toghcháin agus na costaisí móra; na habhchóidí a bhí in ann táille cúpla míle in aghaidh an lae a ghearradh ar an Stát le linn na mbinsí fiosraithe; na comhairleoirí leighis a bhí íocaithe níos fearr ná a macasamhail in aon tír eile san Eoraip, ach a bhí i gceannas ar an gcóras sláinte ba mheasa ó thaobh freastal éifeachtach a dhéanamh ar an bpobal.
Cháin
criticized, attacked
Cháin an Páirtí Glas an bille STA go géar a luaithe is a tugadh isteach é de bharr nár mheas siad nach raibh sé láidir go leor i dtaobh laghdú astaíochtaí.
cháin chorparáideach
corporate tax
Cuimhnigh gur Ray Burke a réitigh cuid mhór den ábhar a chuir Bobby Molloy amach ar deireadh, agus cuirtear milleán ar Ray Burke, ach dúirt Ray Burke, cuirim i gcás - in éis dófa milleadh a dhéanamh - ach dúirt Burke nach laghdódh sé an cháin chorparáideach faoi 50%, mar aon rud taobh thíos de sin, nach dtiocfadh leis seasamh leis.
Cháin
condemned
Cháin Rudd an córas ainmniúCháin seo sular ceapadh ina cheannaire é agus thug a pháirtí cead a chinn dó a chomhaireacht féin a roghnú.
Cháin
condemned
*
An Cur i gCoinne
======
Cháin an tAire Inimirce cúil, Scott Morrison, Rudd de bharr nach raibh aon dúnghaois chruinn aige i dtaca le daonra na tíre.
cháin
condemned
Tá leac chuimhneacháin ag bun an chosáin ar Uluru, le hainmneacha na ndaoine a fuair bás nuair a thit siad uaithi, agus ní hionadh é gur fir óga a bhformhór acu.
cháin muid
we condemned
Aon uair a cháin muid a gcuid meancóg agus a gcuid dúnghaoisí míchiallmhara, deineadh scigmhagadh orainn.
cháin seo
this tax
Murach sibhse, ní bheadh aon ghá leis an cháin seo a ardú ná leis an liúntas siúd a ísliú," an freagra a thugtaí ar mhórán achan ráiteas a rinne muid.
cháin
tax
5bn a thógfaidh an rialtas ón cháin a ghearrfaidh siad ar na bancanna agus ar na forais airgeadais,” arsa Brian Campfield, ceannaire NIPSA (the Northern Ireland Public Service Alliance).
Cháin siad
they condemned
Cháin siad an príomhaire go géar as a drogall aon bheartas scoir a thabhairt do mhuintir na tíre.
cháin
condemned
Chonacthas é mar ionsaí seicteach ar scoileanna Caitliceacha agus cháin comhghleacaí Robinson, an Leas-Chéad Aire, Martin McGuinness, an méid a bhí le rá aige, ag tabhairt rabhaidh dó gan dul i ndeabhaidh leis an Eaglais Chaitliceach ar cheist na scolaíochta.
cháin
tax
Roghnóimis uimhir, abair €200,000 in aghaidh na bliana, agus bainimis an farasbarr, más ann dó (is ea, é ar fad!), mar cháin ioncaim.
Cháin
condemned
Cháin tráchtairí áirithe an dámhachtain go géar mar gheall ar an mbéim a cuireadh ar aitheantas idirnáisiúnta sna slata tomhais.
Cháin
denounced
Cháin Nahum Barnea, an colúnaí Iosraelach suntasach, na hiriseoirí Gideon Levy, Amira Hass agus Akiva Eldar go géar as a gcuid “misean” ar son na bPalaistíneach.
Cháin
decried
Cháin an Coimisiún go géar na cineálacha fearais ar ar thug siad *high-intensity*, nó ard-dhianas, mar is féidir le himreoirí corradh is $1,500 in aghaidh na huaire a chailleadh iontu.
Cháin
condemned
Cháin Páirtí an Lucht Oibre an cur chuige seo go géar ag an am.
thrí cháin
by means of tax
Cheadaigh an ÚCÉ tuilleadh bomaití fógraíochta a thabhairt do TV3 - suas le 12 bhomaite san uair (Dia ár sábháil); cheadaigh sé suíomh táirgí íoctha ar chláracha teilifíse Éireannacha - seachas i gcláracha do pháistí agus cláracha cúrsaí reatha - don chéad uair agus is iad na craoltóirí, idir theilifís agus raidió a mhaoiníonn an eagraíocht thrí cháin a chuirtear orthu.
cháin
criticised
Ar 2 Bealtaine, d’eisigh comhghuaillíocht na méaraí ráiteas inar cháin siad Coiste Bhreithiúnachta an Tí as vótáil an lá sin in aghaidh leasaithe a thabharfadh lánchead don Roinn Dlí agus Cirt cosc a chur ar dhíolachán gunnaí agus pléascáin le sceimhlitheoirí.
cháin
tax
Faoin bhliain 2014 beidh ar rialtas na hÉireann €uro amháin as gach cúig a bhaileofar mar cháin a aisíoc ar na fiacha.
cháin
condemned
Nuair a bhuail Julia Gillard, Príomh-Aire na hAstráile, leis an mBanríon, chrom sí a ceann seachas a glúin a fheacadh, agus cháin monarcaithe áirithe í as a heaspa measa.
cháin bhreise a íoc
to pay extra tax
Ar an láimh eile, tá Fine Gael ag déanamh cinnte de go gcomhlíonfar an gheallúint a tugadh don dream is saibhre sa tír, ’sé sin nach mbeidh orthu aon cháin bhreise a íoc ar an ardioncam a fhaigheann siad.
Cháin dreamanna éagsúla
various groups condemned
Cháin dreamanna éagsúla an dóigh ar ceapadh Gillard a luaithe is a bhain sí an post amach.
cháin bhreise
extra tax
Ach ar chóir go ngearrfaí an cháin bhreise ar thithe (nó ar luach talaimh) ar ioncaim, ar chaiteachas (CBL), nó ar fhoinsí eile?
Is cosúil go bhfuil na heacnamaithe ar aon intinn maidir le cén cháin is mó a dhéanann dochar don fhás gheilleagair.
do cháin
criticized
Ina leabhar breá, The Great War and Modern Memory, do cháin Paul Fussell na foinsí stairiúla traidisiúnta a d’úsáidtí de ghnáth chun uafás an Chogaidh Mhóir a scagadh; nuachtáin, díospóireachtaí parlaiminte, dialanna pearsanta, litreacha dar cuireadh abhaile ón gcath.
cháin nua
new tax
Sin é an fáth nár éirigh leis an uachtarán Obama na hathruithe mar ba mhian leis a bhrú ar Wall Street, agus sin an fáth nach gceadóidh an Príomh-Aire Cameron aon cháin nua a chuirfeadh bac ar thionscal na seirbhísí airgeadais.
cháin
attacked
Insan aiste shíoraí seo, cháin Nietzsche na staraithe a leag an iomad béime ar thairngreachtaí fadtéarmacha agus a rinne iarracht na mílte bliain a achoimriú le halt aonaránach.
thuilleamh ó cháin
earn from tax
Nár chiallmhar mar sin pobal daoine sa Pholainn a mbeadh roinnt díobh acmhainneach ar obair a thabhairt chun rialtachta?
Tabhairt chun Rialtachta in Éirinn
==============
Déarfá nach bhféadfaí áitiú eacnamaíochta a dhéanamh in Éirinn ar son scéim a thabharfadh inimircigh lasmuigh den dlí chun rialtachta ach tá feachtas ar siúl ag Ionad Chearta na nInimirceach in Éirinn (MRCI) a mhaíonn go bhféadfadh an stát suas le 100 milliún euro a thuilleamh ó cháin a d’íocfadh inimircigh a thabharfaí chun rialtachta agus a bhfostóirí araon.
Cháin na húdaráis spóirt Mheiriceánacha go géar iad
American sports authorities sharply attacked them
Cháin na húdaráis spóirt Mheiriceánacha go géar iad, ag maíomh nach raibh sé ceart ná cóir cúrsaí spóirt agus polaitíochta a mheascadh – na húdaráis cheannanna chéanna a d’imir baghcat polaitiúil ar na Cluichí Oilimpeacha i Moscó sa bhliain 1980!
Tá grianghraf den triúr ar an bpóidiam, Smith agus Carlos cromcheannach le dorn in airde agus lámhainn dhubh orthu fad is a seinneadh amhrán náisiúnta SAM, ar na pictiúir is íocónaí riamh i stair spóirt.
an cháin
tax(ation)
Níl aon nasc ann idir an ionadaíocht agus an cháin, nasc atá ag croílár an daonlathais.
Nuair a cháin an freasúra a mhíthrócaire
when the opposition condemned his mercilessness
Nuair a cháin an freasúra a mhíthrócaire, mhaígh Howard go raibh siadsan lag ó thaobh teorannacha a chosaint de agus go raibh siad ag tabhairt cuiridh oscailte do mhuintir na mbád teacht i dtír.
haon tréimhse nár íocadh an cháin
any time tax wasn’t paid
Gheobhaidh tú eolas ann maidir leis an uair dheiridh ar íocadh cáin ar an gcarr agus maidir le haon tréimhse nár íocadh an cháin.
nár cháin daoine fiúntas na
when people didn’t dispraise the value of
Níorbh ann do ghlúin ar bith le ceithre chéad bliain anuas nár cháin daoine fiúntas na Gaeilge agus nár chaith anuas ar a luaíocht.
gan chíos gan cháin
a free man
Bhí an tÉireannach ag siúl na sráide, gan chíos gan cháin, trí lá i ndiaidh an dochar millteanach a dhéanamh don dochtúir óg.
an cháin úr seo
this new tax
Tá múinteoirí ar m’aithne nach bhfuil acu ach tithe saoire sa Tuirc! Tá aithne agam ar bhean bhocht amháin agus is sa Bhulgáir atá teach saoire s’aicise! Cén sórt saoil é sin? Samhlaigh, agus tú ag teacht i dtreo thús an tsamhraidh, agus do chuid cairde uilig ag súil leis an tsaoire a chaitheamh ag tumadh ar chósta Amalfi nó ag tonnmharcaíocht i ndeisceart na Fraince; agus níl agatsa le bheith ag súil leis ach fíonta na tuaithe agus béilí saora i mbialanna na Bulgáire! Samhlaigh sin anois, a Bhaloir!
Más Dona Maoil, is Measa Mullóg
===============
James: Agus an cháin úr seo ar na tithe! Níl sé ceart ná cóir! Caidé faoi na múinteoirí bochta a bhfuil trí nó ceithre theach acu? Caidé mar a thiocfaidh leo siúd an cháin seo a íoc ar an tuarastal laghdaithe a bheas againn! Tá sé thar am againn muirthéacht a bheith againn sa tír.
saor ó cháin
tax free
Faigheann siad pingin dheas as, saor ó cháin.
cháin rúnaí airgid nua
the new (US) finance secretary condemned
Ba chuma léi gur cháin rúnaí airgid nua na Stát Aontaithe a cuid beartais gheilleagair go poiblí i 1980.
Cháin
condemned
Airí na Marfachta
======
Cháin an tAire Iompair agus Poist agus Teilegraif, Jim Mitchell go láidir an moladh go mbunófaí stáisiún teilifíse lán-Ghaeilge roimh 1987.
cháin sí an ciníochas go géar
she sharply critised racism
Ina saothar ceoil is filíochta, bhí ceist an chiníochais mar théama leanúnach aici agus d’aithin DiFranco, ar de shliocht na hIodáile í, áit na nGormach i sochaí agus i scéal Mheiriceá agus cháin sí an ciníochas go géar agus go fíor-rialta.
Cháin dreamanna áirithe
certain groups condemned
Cháin dreamanna áirithe cinneadh Abbott, ina measc an freasúra, a mhaígh go tarcaisneach nach raibh ann ach cleas bolscaireacht le haird an phobail a bhaint de ghnóthaí éagsúla a bhí ag tarraingt droch-chlú ar an rialtas.
cháin
condemned
Is féidir lena léitheoirí Éireannacha rian dá thionchar ar smaointí Garret FitzGerald sna 70idí a bhrath san aitheasc seo uaidh sna 50idí nuair a cháin Jenkins an neodracht le linn thús an chogaidh fhuair idir ECAT agus an tAontas Sóivéadach.
cháin
tax
Ba chuma cé a bhí i gcumhacht, a fhad is a bhí an ceartúchán ar chaiteachas agus ar cháin ar siúl, bhí daoine chun buille a thabhairt dóibh ar lá an toghcháin.
cháin siad
they condemned
Is cuimhin liom go maith ag an dtoghchán deireanach an bealach náireach inar cháin siad na Glasaigh go mí-ionraic agus gan trócaire a bheith i rialtas le Fianna Fáil, amhail is gurbh iad na Glasaigh a bhí ciontach as titim thubaisteach na mbancanna.
Má laghdaítar ar cháin
if tax is eased
Má laghdaítar ar cháin an ‘squeezed middle’, ní thiocfaidh sé chun tairbhe an íseal aicme atá ag obair ar an ‘minimum wage’, agus is cinnte go mbeadh níos lú airgead sa státchiste le feabhas a chur ar shaol na ndaoine atá ag brath ar an státchóras lena gcaighdeán maireachtála a chosaint.
an cháin ioncam
income tax
Tá drogall ar an Aire Airgeadais Charlie McCreevy an cháin ioncam a ardú sa cháinaisnéis, ach tá seifteanna eile aige chun airgead a aimsiú, seifteanna, dar le hUinsionn Mac Dubhghaill, a chuirfidh brú mór ar chomhairlí contae ar fud na tíre.
cháin
censured/criticised
Chaith Maidhc Ó Cathail súil ghéar ar cheapachán Rahm Emanuel ina Cheann Foirne ar an Teach Bán i Washington agus ar an mbaint a bhí aige le teacht chun cinn Barack Obama le linn an toghcháin Uachtarántachta.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
