chuir na comhlachtaí ceoil an dlí ar
chuir siad an dlí orthu: they took them to court
Chuir an clár ríomhaireachta sin ar chumas daoine ceol a fháil ó bhailiúcháin daoine eile ar an idirlíon agus
chuir na comhlachtaí ceoil an dlí ar an gcomhlacht a bhunaigh é.
cur ina luí ar an aos óg
convince the young people
Más féidir linn
cur ina luí ar an aos óg go bhfuil rud éicint acu ba mhaith leis an gcuid is mó de phobal na tíre a bheith acu, beidh linn.
ag cur eolais ar an cheird
getting to know the trade
Tá a bhformhór sin ag obair le foghlaimeoirí fásta faoi láthair,
ag cur eolais ar an cheird.
moill a chur ar an dul chun cinn polaitiúil
to hold up political progress
**PM:** Cén fáth?
**ANO:** Le tríocha bliain anuas tá tionchar mailíseach ag an scata fear seo - 100 faoin chéad Protastúnach a bhfuil dlúthbhaint acu leis na Máisiúin - atá saor ó smacht, atá ina "fhórsa taobh istigh de fhórsa" a bhfuil líomhaintí seanbhunaithe agus forleathana curtha ina leith gur chuidigh siad le dúnmharaithe agus le coireanna eile, gur úsáid siad paramílitigh dhílseacha le hionsaithe a dhéanamh agus go ndearna siad a ndícheall
moill a chur ar an dul chun cinn polaitiúil.
ag cur an mhilleáin ar
blaming
Tá loitiméireacht déanta ar thaispeántas de chuid arm na Breataine i Learpholl agus tá an coimeádaí
ag cur an mhilleáin ar dhílseoirí áitiúla.
a chur ina luí ar an bpobal
to convince the public
Léiríonn na pobalmheasanna nach bhfuil ag éirí leis an Rialtas
a chur ina luí ar an bpobal gur chóir don Astráil a bheith páirteach in aon chogadh san Iaráic.
leis seo a chur ina luí ar an mbreitheamh
to convince the judge of this
Ní móide gur leor cúpla nóta scríofa ar chúl clúdaigh
leis seo a chur ina luí ar an mbreitheamh agus tá seans maith ann go mbeidh gá le cód cleachtais éigin a shocróidh foras ar leith.
an chuir agus an chúitimh ar fad
all the debating
Ach tar éis
an chuir agus an chúitimh ar fad, beidh m'airgeadsa ar Chill Chainnigh agus ar Thiobraid Árann a bheith sa Chraobh agus an bua a bheith arís ag Cill Chainnigh.
an ruaig a chur ar an bpusadaíl seo
to get rid of this sulking
" Conas is fearr
an ruaig a chur ar an bpusadaíl seo, mar sin? Dar le hÓ Fiannachta gurb é ceann de na teachtaireachtaí is tábhachtaí sa Chríostaíocht ná go dtáinig Críost le go mbeadh lúcháir agus an bheatha go hiomlán ag daoine.
an ruaig a chur ar bheirt iriseoirí
to chase off two journalists
B'éigean do Bruce
an ruaig a chur ar bheirt iriseoirí ón *Daily Mail *ó leac a dhorais féin.
chuir sé an ruaig ar an madra
he chased the dog
*
Gluais • Glossary
as an tom coillfrom the hazel bush
scoilbsplinters
ina chiotógin his left hand
cloch speilescythe-stone
faobharsharp edge
lann na scinethe blade of the knife
dheamhan a gcloisfeadh sé béicíl na ngasúrhe wouldn't hear the shouting of the children
araebecause
clósyard
i ngeall ar an mbáisteachbecause of the rain
a ghoilehis stomach
dornán eileanother small quantity
slámamount
ag an gcrann mór darachat the big oak tree
beartbundle
lagweak
an scoththe best
cáilreputation
a bhí uaidhthat he wanted
garbhchomhaireamha rough count
deich scillingten shillings
gadwithe, rope
chuir sé an ruaig ar an madrahe chased the dog
seascaircosy, snug
caonachmoss
stoc storrúil an chrainnthe strong trunk of the tree
choisrigh sé é féinhe blessed himself
éadan síonchaite rocachweather-worn wrinkled face
ar mhullach a chinnon the top of his head
scáinteacht ghruaigesparseness of hair
bun tornapathe bottom of a turnip
eala bhána white swan
ag
fairewatching
thuirling an spideog ar an talamhthe robin landed on the ground
le dúilwith desire
ag preabadhjumping
ruainnín aráina small piece of bread
beathafood
sprúillemorsel
ag samhlúimagining
síógínlittle fairy
dea-shíóga good fairy
de dhoirte dhairtedartingly, suddenly
a dhá luaithe isas soon as
in airde ar leac na fuinneoigeup on the window-sill
a broinn deargher red breast
giodamachfrisky, jaunty
mífhoighdeachimpatient
ag bíogaílchirping
go háiridespecially
uaibhreachproud, spirited
ar leathadhopen
lena bréagadhtoo woo her
babhtaísometimes
cuinneogchurn
drisiúrdresser
dos cabáistetuft of cabbage
máimín fataía handful of potatoes
ag cuardach na nuachreafóigesearching the new soil
cruimhmaggot
bagrachthreatening
binnsweet
a ghlaoití amanta air féinhe used to be called sometimes
spideoga difriúladifferent robins
á leanúintfolllowing him
conairpathway
ag moilliúslowing
nuair a d'iniúch séwhen he examined
súil ribesnare (of thin cord or wire)
d'fheith siseshe waited
de réir dealraimhapparently
ina ghnóthaíin his affairs
ar nós gasúirínlike a young child
go n-abrofaíthat it be said
gileacht a súlthe brightness of her eyes
frídthe smallest thing
go beachtprecisely
chomh haerach céannaevery bit as lively
achairína very short time
seafóidnonsense
<td cl
an iomarca acmhainní a chur ar fáil
to provide too many resources
Tá a lán rudaí úsáideacha in EasyReader ach tá an chuma air go bhfuil iarracht déanta
an iomarca acmhainní a chur ar fáil i bpacáiste amháin.
caoi a chur ar an áit
to tidy up the place
*
Gluais • Glossary
mo dhícheallmy best
a gheallaim dom féinI promise myself
san fhásachin the desert
d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate
don Charghasfor Lent
cleastrick
chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself
blastatasty
íobairtsacrifice
maitheasgood
bródúilproud
casacht mhór ghroía great big cough
tairseachthreshold
tanaíthin
fiáinwild
de shíoralways
seanfhaiseantaold-fashioned
láchfriendly, pleasant
mearbhallconfusion
cheapasI thought
a bhlas tuaisceartachhis northern accent
chloisimis a chasachtwe used to hear his cough
bhímis ar bíswe used to be excited/impatient
cúbógacollections of Easter eggs
scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside
go scafántaspeedily
ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him
chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it
ag iomrascáil lena chéilewrestling one another
suachmáneasy-going person
gan puth análawithout a puff of breath
parlúsparlour, sitting-room
deireadh sí linnshe would say to us
cur i gcéill iomlántotal pretence
thuigeadh siseshe'd understand
bheannaímis dówe would greet him
d'fhiafraímis dewe'd ask him
d'fhreagraímiswe would answer
go fuarbhruiteindifferently
ag tóraíocht an mhálasearching for the bag
nodclue
go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them
beadaílover of sweet things
dá bharras a result
d'éalaigh méI escaped
cófrapress
ag póirseáil thartrummaging about
málaí plaisteachaplastic bags
doirtealsink
de phreabsuddenly
go raibh mo chosa nitethat it was all up with me
polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north
daoine muinteartharelations
díospóireachtaí bríomharalively debates
a chuairteannahis visits
b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men
ag útamáilfumbling
ba ghiorra in aois diclosest to her in age
mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona
fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me
barrúilfunny
de shíor dár gcáineadhalways criticizing us
ag spochadh as m'uncailteasing my uncle
agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her
tá sé chomh maith agamI may as well
á leanúintfollowing him
garda gradaimguard of honour
cársánwheeze
inchreidtecredible
plúchadhasthma
ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle
dá mbéarfaí ormif I was caught
isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places
macalla na nglórthathe echo of the voices
tuaromen, sign
an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best
mealltachenticing
bonnánhorn
fardoraslintel of door
vardúswardrobe
bheir mé barróg airI hugged him
ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions
glicsly
caoi a chur ar an áitto tidy up the place
margadhdeal
a roinntto share
stróic méI tore
daitecoloured
dúil chráitetorturous desire
candaí móra seacláidebig chunks of chocolate
blúire ar bhlúirebit by bit
giodalachperky
bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting
tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down
smeartha le seacláidcovered in chocolate
teipfailure
chun an saol mór a chur ar an eolas
to inform the wider population
Ní bhíonn cead isteach ag iriseoirí chuig cruinnithe den choiste rúnda seo, agus ní eagraítear preasócáidí ina ndiaidh
chun an saol mór a chur ar an eolas faoin méid a thit amach iontu.
cur ina luí ar thoscaireacht an DUP
to convince the DUP delegation
An mbeidh Ahern agus a aire úr Gnóthaí Eachtracha, Dermot Ahern, ábalta
cur ina luí ar thoscaireacht an DUP go bhfuil siad sásta gach cuidiú a thabhairt dóibh, ach ag an am chéanna, bheith daingean go gcaithfidh "ailtireacht" Chomhaontú Aoine an Chéasta fanacht?
Ar an chlár "Hearts and Minds" ar an BBC, dúirt Gregory Campbell go mbeadh difríochtaí móra idir Comhaontú 1998 agus Comhaontú 2005.
an cur isteach seo ar ghníomhú na hinchinne
this disturbed brain activity
Tá na tátail seo tar éis eagla a spreagadh i measc dochtúirí go bhféadfadh
an cur isteach seo ar ghníomhú na hinchinne fadhbanna síciatracha agus iompair a chothú agus dochar a dhéanamh do chumas foghlamtha.
Chinn sé an samhradh sin ar chur faoi i gConamara.
He decided that summer to settle in Conamara.
Chinn sé an samhradh sin ar chur faoi i gConamara.
cur ina luí ar an teaghlach
to convince the family
Ach éiríonn leis an Athair Seán as Éirinn (guth an aisteora Éireannaigh Liam Neeson, réalta mór de chuid Hollywood)
cur ina luí ar an teaghlach gurb é an bealach Caitliceach an ceann ceart.
cuir fios ar an dochtúir
call the doctor
airgead fuascailteransom
go scaoilfear saor ansin íthat she will be freed then
fuadaitheoiríkidnappers
cinnte dearfaabsolutely sure
á mbailiú acubeing collected by them
aon bhlúirí fianaiseany pieces of evidence
grianghrafadóiríphotographers
príomhdhualgasmain duty
cuir fios ar an dochtúircall the doctor
tuairim isaround
imeachtaíevents
feighlícarer
chomh cróga agus a bhí ar a cumasas brave as she could
gan gíog ná míog aistiwithout a peep out of her
ag impí orthubegging them
thairg sé é féinhe offered himself
i m’ionadsain my place
a leicneher cheeks
d’fháisc chuici iadshe pulled them closely to herself
crógabrave
Bhéarfaidh sé deis dúinn cuma inteacht a chur ar an áit
it'll give us a chance to tidy the place up
“
Bhéarfaidh sé deis dúinn cuma inteacht a chur ar an áit sula dtig siad.
Chuir an Bord Pleanála breithiúnas Moore ar neamhní
an Bord Pleanála over-ruled Moore's judgement
Chuir an Bord Pleanála breithiúnas Moore ar neamhní (seachas i gcás na móna) agus tugadh cead pleanála sa deireadh thiar thall don chríochfort i mBéal Átha na Buaidhe, faoi choinníollacha áirithe.
leis an ruaig a chur ar theaghlaigh
to drive out families
Chuaigh na scórtha paraimíleatach de chuid an UVF isteach sa cheantar – atá in aice le coláiste traenála an PSNI! –
leis an ruaig a chur ar theaghlaigh a bhain leis an LVF.
an pionós báis a chur ar ceal
to rescind the death penalty
Tá rialtas na hAstráile tar éis impí ar rialtas Singapore
an pionós báis a chur ar ceal ach níor mhínigh siad go poiblí cén fáth go mbeadh sé ceart go leor daoine as tíortha eile a chur chun báis i gcás mar seo ach nár chóir é a dhéanamh i gcás daoine as an Astráil.
leis an Ghaeilge ar chur chun cinn
to promote Irish
Tá ceannaire Fhine Gael, agus duine a d’fhéadfadh bheith ina Thaoiseach ar an tír lá éigin, ag moladh gurb é an tslí is fearr
leis an Ghaeilge ar chur chun cinn ná an rogha a thabhairt do dhaltaí scoile gan í a fhoghlaim! Bheadh sé beagáinín níos ciallmhaire dó a mholadh go dtabharfaí na deiseanna agus acmhainní nua-aimseartha cuí do scoileanna agus do mhúinteoirí le cur ar a gcumas múineadh na Gaeilge a dhéanamh éifeachtach agus taitneamhach.
ag cur na ceiste cigiltí seo ar an mhéar fhada
putting this delicate question on the long finger
Cad chuige a ngearrfaí pionós ar sheanfhear i mBearna a labhraíonn teanga a mhuintire, mar go bhfuil scaifte *yuppies* i ndiaidh bogadh isteach sa cheantar? Ar cheart an milleán a chur ar chainteoirí dúchais den scoth as a laige is atá an Ghaeilge ina gceantar?
Is cinnte, áfach, nach féidir leanstan
ag cur na ceiste cigiltí seo ar an mhéar fhada.
a chur ina luí ar an phobal
to convince the public
San am b’fhurasta don Pháirtí Liobrálach
a chur ina luí ar an phobal gur cheart dóibh scanradh a bheith orthu roimh pholasaithe an Pháirtí Choimeádaigh ach gurbh fhéidir leis an phobal brath ar na Liobrálaigh chun cosaint a dhéanamh ar bhunluachanna ar nós an chórais sláinte phoiblí.
ag cur slachta ar an bhfonn
tidying up the tune
D’fhanadar liom an deireadh seachtaine ar fad agus nuair a d’fhill mé ar m’árasán ar Shráid na Mainistreach, síos beagán ó Arnott’s, thosaigh mé
ag cur slachta ar an bhfonn agus trácht na sráide mar chomhfhuaim ar chumha an phíosa.
rud a chuir an-iontas ar mo mhuintir
which really surprised my parents
Níor chuir mé isteach ar aon chúrsaí coláiste ar chor ar bith,
rud a chuir an-iontas ar mo mhuintir! Cheap mé gur cur amú ama a bheadh ann an oiread sin ama a infheistiú i rud éicint nuair nach raibh a fhios agam an raibh tú ag iarraidh é a dhéanamh.
gur chuir an stát an dubh ar an gheal orthu
that the state tricked them
Thiocfadh leat a rá
gur chuir an stát an dubh ar an gheal orthu! Agus ós rud é go raibh na marcanna breise bunaithe ar threoracha, an bhféadfadh gur tugadh droim láimhe do threoracha ceapacháin eile? Níor mhiste é seo a shoiléiriú ar mhaithe le dea-chleachtas, ionracas agus eitic!
Acht na dTeangacha
=======
Ach tá ceisteanna eile fós le freagairt.
chuir na Sasanaigh an ruaig ar na hÍsiltírigh
the English drove out the Dutch
Tar éis gur
chuir na Sasanaigh an ruaig ar na hÍsiltírigh i Nieuw Amsterdam (Nua-Eabhrac anois) i 1664, b’ag cainteoirí an Bhéarla a bhí an svae sna 13 choilíneacht a bunaíodh ar chósta thoir na mór-roinne nua seo, agus d’fhan an Béarla in
uachtar thar na céadta tonn inimirce a bhris ar chóstaí na tíre seo ó shin i leith, bíodh na tonnta sin ó Éirinn, Albain, an Fhrainc, an Ghearmáin, an Rúis, an Pholainn, an Iodáil, nó an tSín.
an dlaoi mhullaigh a chur ar chonradh
to put the finishing touches to an contract
Agus ainneoin na himní atá léirithe ag an Roinn Oideachais ina scéim teanga, tá an rialtas ar tí
an dlaoi mhullaigh a chur ar chonradh, ar fiú €300m é, le foirgnimh a thógáil dá bhfoireann díláraithe.
ag cur srian ar an rófhorbairt
holding in check the over-development
Faoi mar atá, is é an éifeacht is mó atá acu nó go bhfuiltear
ag cur srian ar an rófhorbairt atá ar siúl sna Gaeltachtaí faoi láthair.
chun an ruaig iomlán a chur ar Hezbollah
to totally drive Hezbollah out
Ina áit sin, thug sí le fios go bhfaigheadh Iosrael seachtain amháin eile
chun an ruaig iomlán a chur ar Hezbollah sula n-iarrfadh na Stáit Aontaithe go gcuirfí sos cogaidh ar bith i bhfeidhm.
ar bís leis an Ghaeilge a chur chun cinn
very keen to promote Irish
Ceann de na príomhrudaí a bheas le déanamh acu ná tacaíocht a chur ar fáil don iliomad eagraíochtaí agus grúpaí ar fud na tíre atá
ar bís leis an Ghaeilge a chur chun cinn, bíodh siad i saol an ghnó, i bpobail, i scoileanna nó in ionaid eile nach iad.
le go dtiocfadh leo an locht a chur ar gach dream eile
so that they could blame every other group
Chuala mé daoine ag rá gur cuid de straitéis Shinn Féin é go mbeadh géarchéim ann
le go dtiocfadh leo an locht a chur ar gach dream eile.
an dubh a chur ina gheal ar phobal na tíre
to persuade the people of the country that black was white
Rinne sé iarracht
an dubh a chur ina gheal ar phobal na tíre, mar shampla, agus casadh dearfach a chur ar rialú na Cúirte Eorpaí gur sháraigh Rialtas na hÉireann dlí na hEorpa nuair a thóg siad a gcás i leith Sellafield chuig na Náisiúin Aontaithe.
a chur ina luí ar na himreoirí agus ar an lucht tacaíochta
to convince the players and the supporters
Mar sin féin, seans go raibh bainistíocht fhoireann Átha Cliath sásta go leor tar éis an chluiche i gcoinne na hIarmhí sa mhéid is dá gcuirfeadh an fhoireann scór mór in airde i gcoinne na hIarmhí (d’fhéadfaidís 3-15 a scóráil gan stró) go mbeadh sé deacair
a chur ina luí ar na himreoirí agus ar an lucht tacaíochta go raibh a lán oibre fós le déanamh acu ar pháirc na traenála.
ag cur faoi ar an chósta thiar
living on the west coast
Bhí an-cháil ar athair Natasha, Desmond Fennell, mar thráchtaire polaitiúil agus sóisialta ag an am agus b’in an obair a bhí ar bun aige agus an teaghlach
ag cur faoi ar an chósta thiar.
seirbhís an-mhaith a chur ar fáil
to provide a very good service
”
Tá Ó Ciardha den tuairim go bhfuil ag éirí le TG4
seirbhís an-mhaith a chur ar fáil in ainneoin bhuiséad teoranta an stáisiúin.
ag cur an iolair mhara ar ais
putting back the white-tailed eagle
Bhí sé go hiontach an fásra agus ainmhithe na nAlp a fheiceáil, an marmat mar shampla, agus bhí áthas orm a chloisteáil le gairid go mbeadh Páirc Náisiúnta Chill Airne
ag cur an iolair mhara ar ais sa cheantar sin roimh i bhfad.
feabhas a chur ar an tseirbhís
to improve the service
Ó thaobh láidreachtaí de, tá an oiread sin acu ann! An rud is mó a bhfuil mé bródúil as i dtaca leis an obair a dhéanann muid ná an fonn atá ar fhoireann na heagraíochta seo
feabhas a chur ar an tseirbhís i gcónaí – sin an fáth go bhfuil oiread rátha ar Chumann agus ar Choláiste na bhFiann faoi láthair.
an Ghaeilge a chur chun cinn ar bhonn traschultúrtha.
to promote Irish on a cross-cultural basis.
Le cois na leabhair seo a fhoilsiú, déanann sé féin iad a dhearadh agus canann sé amhráin idir na ceachtanna!
Ar bhord dhá eagraíocht
Le trí bliana déag anois, tá Risteard ar bhord Iontaobhas Ultach, an eagraíocht atá lonnaithe i mBéal Feirste a bhfuil sé mar sprioc aici
an Ghaeilge a chur chun cinn ar bhonn traschultúrtha.
dul i dtaithí ar an gcur chuige nua
to get used to the new approach
Tógann sé go leor ama
dul i dtaithí ar an gcur chuige nua atá i bhfeidhm.
an chaint ar chur chuige
talking about the approach
Mar a dúirt Cathal Mac Coille: “Is tábhachtaí
an chaint ar chur chuige anois ná an chaint ar fhianaise.
deireadh a chur ar fad leis an ólachán
to put an end to drinking
Go bhfios dom, níl sé mar aidhm ag na Gardaí
deireadh a chur ar fad leis an ólachán agus mholfainn dóibh discréid a léiriú san ghné seo dá bhfeachtas.
é seo a chur ina luí ar Iarnród Éireann agus ar an rialtas,
to convince Iarnród Éireann and the government of this,
Ach go dtí gur féidir leo
é seo a chur ina luí ar Iarnród Éireann agus ar an rialtas, ní bheidh an dara rogha ag muintir na hUaimhe atá ag obair i mBaile Átha Cliath ach dul isteach ina ngluaisteáin agus cúpla uair a chaitheamh i bplódú tráchta.
scairt a chur ar an chlódóir
to call the printer
Dá mbeadh rudaí le ceartú nó le hathrú sa leagan Gaeilge bhí mé féin ábalta
scairt a chur ar an chlódóir ionas go mbeadh an fhoirm, nó cibé rud, oiriúnach don fhoilsiú.
cur ina luí ar an reachtas
to convince the legislature
“Bhí muid ábalta, mar sin, faoi 1971 nó 1972
cur ina luí ar an reachtas tacaíocht a chur ar fáil do na teangacha dúchasacha agus an Native Language Center a bhunú mar chuid den tacaíocht sin.
ag éirí cur ina luí ar bhaill an IRA
trying to convince the members of the IRA
An fíor é go bhfuil poblachtánachas “an fhórsa fhisiciúil” ar shlí na fírinne? Nuair a labhair mé le poblachtánach sinsearach dúirt sé gur chaith sé cuid mhór ama le deich mbliana anuas
ag éirí cur ina luí ar bhaill an IRA nach raibh gá leis an streachailt armtha agus gurbh fhéidir spriocanna poblachtánacha a bhaint amach fríd an pholaitíocht.
ar chur chun cinn an spóirt
on the promotion of sport
Tá ciste níos lú ná sin ag an gComhairle Náisiúnta Spóirt freisin le caitheamh
ar chur chun cinn an spóirt agus ar scéimeanna áitiúla.
an ruaig a chur ar cheannaireacht an UDA i dtuaisceart Bhéal Feirste
to get rid of the leadership of the UDA in north Belfast
D’éirigh leis an Chomhairle Inmheánach
an ruaig a chur ar cheannaireacht an UDA i dtuaisceart Bhéal Feirste agus bhí rún aige an rud céanna a dhéanamh in Oir-Dheisceart Aontroma.
go dtig linn a chur in luí ar an lucht maoinithe
that we can convince the funders
“Measaim go bhfuil muid ag an chéim sin leis an chomhlacht teilifíse go bhfuil sé thar a bheith tábhachtach
go dtig linn a chur in luí ar an lucht maoinithe (An Ciste Craoltóireachta Gaeilge) go dtig linn an obair seo a dhéanamh in ainneoin mise bheith tinn.
dallamullóg a chur ar thithe móra ceantála ar fud an domhain.
deceiving big auction houses all over the world.
Baineadh preab uafásach as saol na healaíne nuair a tháinig sé chun solais go raibh na caimiléirí ealaíne John Drewe agus John Myatt i ndiaidh na milliúin punt a dhéanamh as
dallamullóg a chur ar thithe móra ceantála ar fud an domhain.
chuir siad an ruaig ar 10,000 Híleantóir
they drove out 10,000 Highlanders
Chuaigh beirt iarlaí Caitliceacha amach, Iarlaí de Errol agus de Huntly, agus thart fá 2,000 fear áitiúil leo, agus
chuir siad an ruaig ar 10,000 Híleantóir faoi cheannas iarla Phrotastúnaigh, Iarla Earra Ghàidheal.
ar an mbeart a bhí curtha i bhfeidhm acu
on the policy which they had implemented
“Ní hamháin sin, beidh cuntais ar stailceanna ocrais a raibh éifeacht mhór leo thall agus abhus; an chríochdheighilt a tharla i 1947 san Ind, a múnlaíodh, de réir cosúlachta, ar an gcríochdheighilt sin,
ar an mbeart a bhí curtha i bhfeidhm acu in Éirinn.
ag cur uafáis ar an mionlach síorlaghdaitheach
horrifying the ever-decreasing minority
Gan na comhairleoirí seo, tá an tUachtarán Bush ina lacha bhacach, mar a deir an Béarla – tá sé ag déanamh botún atá ag tabhairt uchtaigh don fhreasúra agus atá
ag cur uafáis ar an mionlach síorlaghdaitheach atá fós ar a shon.
chun an ruaig a chur ar Al-Qaeda.
to drive out Al-Qaeda.
Scríobhas ráithe ó shin gurbh iad Barack Obama agus Hillary Clinton na príomhiarrthóirí don chéad toghchán eile, ach i ndíospóireacht phoiblí a reáchtáladh le déanaí, thug an tUasal Obama le fios gur mhithid ionruathar a dhéanamh ar an bPacastáin, in ainneoin thoil na tíre sin, dá mba ghá é
chun an ruaig a chur ar Al-Qaeda.
chuir mé an-aithne ar Éireannaigh
I got to know Irish people very well
Sa tslí sin
chuir mé an-aithne ar Éireannaigh agus thaitin siad go mór liom.
go raibh an báire curtha ar an iardheachtóir
that the former dictator had been overcome
Mhaígh rialtas na hIaráice gur léirigh a bhás
go raibh an báire curtha ar an iardheachtóir agus a chuid comrádaithe mallaithe.
cuirtear an ruaig ar an chur i gcéill go bhfuil ag éirí go maith le gach duine acu
the pretence that each of them is doing well is chased away
Gloine ar ghloine,
cuirtear an ruaig ar an chur i gcéill go bhfuil ag éirí go maith le gach duine acu agus sleamhnaíonn an fhírinne shearbh isteach sa scéal nuair a insíonn gach fear acu a scéal truamhéalach féin.
ag cur isteach ar an amhrán
interfering with the song
Sin rud atá tábhachtach sa tionscadal seo: an ceol a sheinm gan é a bheith
ag cur isteach ar an amhrán agus gan cruth na n-amhrán a aistriú leis na teicnící agus na modhanna tionlacain atá ar fáil anois.
cur isteach ar an gheilleagar,
interfere with the economy,
Cheap na hairgeadaithe nár chóir don rialtas
cur isteach ar an gheilleagar, agus gur chóir an bhéim a chur ar shrianadh boilscithe, seachas laghdú dífhostaíochta.
in éagmais rún a bheith rite ag Tithe an Oireachtais le hiad a chur ar ceal.
in the absence of a mention being table by the Houses of the Oireachtas to cancel them
Thiocfadh na rialacháin i bhfeidhm i ndiaidh 21 lá
in éagmais rún a bheith rite ag Tithe an Oireachtais le hiad a chur ar ceal.
a chuir srian ar chruthaitheacht an-chuid bannaí ceoil.
who inhibited the creativity of a lot of bands
Ach tá deireadh anois lena smacht docht,
a chuir srian ar chruthaitheacht an-chuid bannaí ceoil.
Níl aon rud bainte amach ó thaobh an teanga a chur ar bhonn slán.
nothing has been achieved to put the language in a safe position
Níl aon rud bainte amach ó thaobh an teanga a chur ar bhonn slán.
cuma dhátheangach a chur ar an tír.
to make the country look bilingual
Agus go gcaitear an oiread sin airgid ar thionscadail a bhfuil sé mar aidhm acu
cuma dhátheangach a chur ar an tír.
an t-athrú polasaí a chur ar athló
postpone this change of policy
Bhí aghaidheanna dearga sa Chomhaireacht agus baill den Rialtas ag teacht ar an tuiscint go mbeadh orthu
an t-athrú polasaí a chur ar athló go dtí an samhradh seo chugainn.
luach a chur ar an obair
to put a value on the work
San aois dhigiteach, áfach, agus deireadh beagnach leis an dlúthdhiosca, b’fhéidir go bhfuil sé níos deacra do cheoltóirí
luach a chur ar an obair a dhéanann an dream seo a bhíonn idir iad féin agus an pobal.
dlús a chur leis an fheachtas ar son an neamhspleáchais.
to speed up the campaign for independence.
Saoithiúil go leor, d’fháiltigh Alex Salmond roimh an mholadh agus thapaigh sé an deis
dlús a chur leis an fheachtas ar son an neamhspleáchais.
agus an fáinne á chur ar mhéar na brídeoige.
while the ring was being placed on the bride's finger
(ach) bhí feidhm phoiblí aici chomh maith – dhéantaí í a aithris le linn bainise
agus an fáinne á chur ar mhéar na brídeoige.
a chosmhuintir a chur ar an eolas
to inform the grassroots
Go deimhin, deis iontach atá ann do lucht maorlathais na hEorpa
a chosmhuintir a chur ar an eolas faoi fheidhmiú an Aontais agus faoi na luachanna agus aidhmeanna atá aige.
iarracht ar chaoi sheolta éifeachtach a chur ar chumas an Aontais mhéadaithe teacht ar chinntí.
an effort to streamline the increased Union's decision making
Is éard atá i gceist leis seo ná
iarracht ar chaoi sheolta éifeachtach a chur ar chumas an Aontais mhéadaithe teacht ar chinntí.
ag breathnú ar an gcur chuige a bhí acu,
looking at the approach that they had
Bhain mé an-chuid taitnimh as a bheith
ag breathnú ar an gcur chuige a bhí acu, an modh oibre a bhí acu agus iad i mbun a gceoil, an chaoi ar bhain siad úsáid as a méara agus an chaoi a raibh siad in ann a nguthanna a théamh agus a chur in oiriúint don cheol.
ag cur moille ar an tionscadal.
holding up the project.
Tá a lán maorlathais ag baint le próiseas mar seo, rud atá
ag cur moille ar an tionscadal.
i measc iad siúd a bheidh i mbun an tsiamsaíocht a chur ar fáil,
amongst those supplying the entertainment
Beidh Daithí Ó Sé – atá chuile áit na laethanta seo, is cosúil – mar fhear tí ar an oíche, agus
i measc iad siúd a bheidh i mbun an tsiamsaíocht a chur ar fáil, beidh na hamhránaithe Declan O’Rourke agus Fiach agus an banna ceoil Lir.
ní féidir feabhas a chur ar an gcaighdeán.
the standard cannot be improved
Maireann meáin chumarsáide chlóite na Gaeilge san fháinne fí sin go síoraí: gan dóthain léitheoirí, ní leor a dteacht isteach; gan dóthain teacht isteach,
ní féidir feabhas a chur ar an gcaighdeán.
Le dallamullóg a chur ar an bpobal,
to hoodwink the public,
Le dallamullóg a chur ar an bpobal, ba mhór an chabhair é nuachtán de chuid Moon, *The Washington Times*.
an taifeadadh a chur ar athló.
to postpone the recording
Ach bhí buiséad an-teann i gceist ag an am agus ní raibh an rogha againn
an taifeadadh a chur ar athló.
Chuir Lunny aithne ar an amhránaí agus ceoltóir
Lunny got to know the singer and musician
”**Ag seinm le hAndy Irvine**
Chuir Lunny aithne ar an amhránaí agus ceoltóir Andy Irvine sna seascaidí i mBaile Átha Cliath ach ní raibh go leor muiníne aige as a chuid tallainne mar cheoltóir le seinm leis go poiblí.
go bhfuil an rud ar fad curtha chun leapa.
that the whole thing has been put to bed
Táthar tar éis teacht ar shocrú éigin le blianta beaga anuas, rud a chiallaíonn
go bhfuil an rud ar fad curtha chun leapa.
cé nach raibh cur amach ar bith acu ar an cheol traidisiúnta.
even though they were not familiar with traditional music
”
Tugadh cuireadh do cheoltóirí éagsúla, leithéidí an racghiotáraí Declan Sinnott agus an dordghiotáraí Eoghan O’Neill, a bheith páirteach in Moving Hearts,
cé nach raibh cur amach ar bith acu ar an cheol traidisiúnta.
an ruaig a chur ar na Sínigh.
to beat off the Chinese
Ba í uasaicme na tíre – na Lámaí ina measc – ba mhó a chabhraigh le hiarracht fholaitheach na Stát Aontaithe
an ruaig a chur ar na Sínigh.
ar chuir an t-agallamh isteach uirthi
did the interview upset her
Nuair a bhí an t-agallamh thart, d’fhiafraigh mé di
ar chuir an t-agallamh isteach uirthi an uair seo.
cur ina luí ar an gCoiste
to convince the committee
An raibh sé iontach deacair
cur ina luí ar an gCoiste an cinneadh seo a ghlacadh de thairbhe na staire agus an traidisiúin a bhaineann leis an bhfoirgneamh áirithe sin?
“Níor chuir mise ina luí ar aon duine aon rud a dhéanamh – tá mise fostaithe leis na fíricí a chur os comhair an Choiste le go mbeidh siad in ann teacht ar chinneadh.
Chuir mé an t-eolas ar fad i dtoll a chéile
I put all the information together
Chuir mé an t-eolas ar fad i dtoll a chéile mar gheall ar an drochbhail atá ar an bhfoirgneamh faoi láthair agus faoi na costais ar fad a bheadh i gceist dá bhfanfaimis ansin.
agus nár chuir faic isteach ar thuirlingt an spásárthaigh
and that nothing interfered with the landing of the spacecraft
Tá a fhios againn anois gur éirigh go han-mhaith le Phoenix
agus nár chuir faic isteach ar thuirlingt an spásárthaigh.
tá sé curtha de chúram ar an tSeirbhís
the service are charged with the responsibility
Tá SPNF ina cuid den Roinn Comhshaoil, Oidhreachta agus Rialtais Áitiúil agus
tá sé curtha de chúram ar an tSeirbhís raon gnáthóg agus speiceas in Éirinn a chaomhnú.
ar féidir le muintir an oileáin amháin cur isteach orthu
which only the people of the island can enter
Ach bíonn comórtais ar leith ar siúl chomh maith
ar féidir le muintir an oileáin amháin cur isteach orthu.
an fhírinne lom seo a chur ina luí ar mhuintir na hÉireann
to instill this bare truth into the people of Ireland
An dúshlán atá roimh an rialtas anois ná
an fhírinne lom seo a chur ina luí ar mhuintir na hÉireann.
a chaithfidh an rialtas a chur ar leataobh
the government must set aside
Mar bharr ar an donas, dá bhoichte an tír is ea is mó talaimh
a chaithfidh an rialtas a chur ar leataobh don fhiadhúlra chun iasachtaí nó cúnamh airgid a fháil ón mBanc Domhanda agus ón gCiste Airgeadaíochta Idirnáisiúnta.
leis an ruaig a chur ar Uachtarán na hIúgslaive,
with expelling the President of Yugoslavia
Bhí Miles ag obair i mBéalgrád roimhe sin, áit a raibh baint lárnach aige
leis an ruaig a chur ar Uachtarán na hIúgslaive, Slobodan Milosevic.
cur síos ar an anluí
describes the addiction
Sa leabhar seo aige déanann Seán Óg
cur síos ar an anluí a bhí aige leis an bpeil.
faobhar á chur ar an chorrán
sickle being sharpened
Cad chuige an t-airgead agus cén fáth nár déanadh iarratas i scríbhinn ar a shon? An bhfuil bealach ar fáil don Seanadóir Ó Murchú le hidirbheartaíocht a dhéanamh lena chuid comhleacaithe i bhFianna Fáil seachas dul tríd na gnáthrúibricí? Cén dóigh a bheidh a fhios ag an Roinn Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta go bhfuiltear ag fáil luach a gcuid airgid ón mhéid a tugadh do Chomhaltas Ceoltóirí Éireann nuair nár leagadh aon phlean foirmeáilte os a gcomhair roimh Cáinaisnéis 2009? Cén chumhacht draíochtúil atá ag an Ard-Stiúrthóir nuair a d’éirigh leis 60 oiread airgead ná mar a bhí á lorg aige a chrú as an Roinn fad is a bhí
faobhar á chur ar an chorrán? Is cinnte go mbeadh suim faoi leith ag Údarás na Gaeltachta i bhfreagra na ceiste sin.
chur an t-ábhar ar fáil
supplying the material
Agus ar ndóigh, bhí na cumadóirí ann ar nós Tom a’ tSeoighe, Ciarán Ó Fatharta agus Seán Cheoinín a
chur an t-ábhar ar fáil.
curtha ar an mhéar fhada
delayed
Chiallódh sé sin nach mbeadh leasú stádas na Gaeilge ar an churaclam díbeartha den chlár oibre ach go mbeadh sé
curtha ar an mhéar fhada.
ag cur moille ar fhorbairt an domhain
slowing up world development
Bíonn ceardchumainn agus rialtais ag creimeadh na tíre, agus
ag cur moille ar fhorbairt an domhain dar leis.
cur an loicht ar
blaming
Mar is gnách i gcásanna mar seo, tá an uile dhuine ag
cur an loicht ar an uile dhuine eile, ach tá gach taobh aontaithe go bhfuil praiseach déanta ag NIW - bhuel, seachas Conor Murphy an tAire Forbartha Réigiúnach, a bhfuil freagracht air as cúrsaí uisce i ndeireadh na dála.
ag cur ina luí ar an stiúrthóir
convincing the director
Tá moladh ag dul dó freisin as an gcrógacht a thaispeáin sé agus é
ag cur ina luí ar an stiúrthóir agus ar an bhfear ceamara Risteard Ó Domhnaill, gur fearr dó féin a bheith ina thost! Dar ndóigh, tá moladh ag dul don stiúrthóir a ghlac leis an gcomhairle chéanna agus a thuig an luach a bhí aimsithe aige, ní hamháin san eagarthóir seo agus ach sna carachtair áitiúla, Pat (The Chief) O Donnell agus Willie Corduff.
chuir an réimeas ar bun
the regime started
Bhí Ruane i Nicearagua in 1983, tráth a raibh na Sandanistas i réim agus chuidigh sí leis an fheachtas litearthachta agus uimhríochta a
chuir an réimeas ar bun, feachtas a ghnóthaigh bonn ó UNESCO.
an gcur is ar an gcúiteamh
the discussion
Cuimhnítear fós ar
an gcur is ar an gcúiteamh roimh chluiche ceannais Iomána na hÉireann anuraidh a bhain leis an ngortú do bhallnasc croiseach Henry Shefflin agus John Tennyson araon de chuid Chill Chainnigh agus an ‘mhiorúilt’ a cheadaigh dóibh dul chun páirce i gcoinne Thiobraid Árann.