Is ealaín a spreagann machnamh an saothar atá tagtha as an chaidreamh deich mbliana atá ag an dánlann leis an eastát áitiúil tithíochta, eastát Naomh Mícheál.

Beidh a fhios ag muintir an Choileáin ar an gCeathrú Rua go luath an mhí seo an bhfuil cead pleanála ag Comhairle Chontae na Gaillimhe chun eastát tithíochta poiblí a thógáil san áit.

Bhí roinnt mhaith oibrithe Caitliceacha ann, ón eastát tithíochta in aice leis an mhonarcha den chuid is mó.

Athraíodh sin nuair a thóg an Bardas ag an am eastát nua tithíochta, tithíocht phoiblí.

“Uair eile bhí mé gafa in eastát tithíochta de chuid na ndílseoirí agus círéib ar siúl.

De ghnáth, ní phleanáiltear meáin iompair agus úsáid na talún le chéile; tógtar eastát tithíochta nó páirc ghnó nua ar dtús agus tagann iompar poiblí ceart níos moille – nó ní thagann sé ar chor ar bith.

Caismirt na ndrong Ach níl sé i bhfad ó eastát tithíochta Croxteth, áit ar rugadh Wayne Rooney agus a bhean Coleen McLoughlin.

Tríocha bliain ó shin, eastáit mhaithe tithíochta lán de chrainn agus de pháirceanna a bhí iontu.

Is cuimhin liom ceithre bliana ó shin, agus mé féin agus mo bhean chéile ag ceannach ár gcéad teach, go mbíodh muid – dála go leor lánúineacha eile – ag caitheamh ár ndeirí seachtaine ag dul timpeall na n-eastát nua tithíochta a bhí ag teacht ar an margadh.

Ba léir go dtiocfadh claochlú as cuimse ar an chothromaíocht idir cainteoirí Gaeilge agus Béarla sa Ghaeltacht dá dtógfaí lear mór eastát tithíochta le freastal ar chomaitéirí as baile isteach.

Tá an t-aitheantas céanna Gaeltachta ag na heastáit tithíochta i dTír Oileáin, Cathair na Gaillimhe, is atá ag pobal Thír an Fhia i gConamara, áit a bhfuil Gaeilge á seacadadh ó ghlúin go glúin, ón gcéad lá ar shocraigh daoine san áit.

Rinneadh Staidéar Tionchair Teanga le déanaí chun an éifeacht a bheadh ag tógáil eastáit nua tithíochta ar an gCeathrú Rua i gConamara ar an nGaeilge a mheas.