iarsmaí seandálaíochta
archaeological remains
Tá saibhreas mór oidhreachta agus iarsmaí seandálaíochta ar fud an oileáin, Cill Chiaráin, Dún an Óir agus Cloch Chléire i measc mórán eile.
iarsmaí fánacha
rare remnants
Bhí múinteoirí díograiseacha i scoileanna eile ag múineadh an oiread ábhar agus ab fhéidir leo trí Ghaeilge - iarsmaí fánacha ón seanchóras scoite amach leo féin.
iarsmaí
relics, remains
Tá láithreacha seandálaíochta anseo againn, iarsmaí ón luath-Chríostaíocht ann go flúirseach agus cultúr na nGael le blaiseadh ann.
iarsmaí
remnants
Tá Ionad Oidhreachta ar an Bhrocaigh ina bhfuil eolas agus iarsmaí den seansaol i dtaisce.
iarsmaí
remnants
Táim cinnte, áfach, go raibh go leor de mhuintir na tíre a cheap gur iarsmaí ón toghchán deireanach ab ea an corrphóstaer a chonaic siad in airde le linn mhí Iúil.
iarsmaí Neoliteacha
Neolithic remains
Tá iarsmaí Neoliteacha scaipthe fud fad na tíre.
iarsmaí
remains
Tá go leor iarsmaí de na mainistreacha seo le feiceáil fós.
iarsmaí seandálaíochta
archaeological remnants
Cé go bhfuil iarsmaí seandálaíochta fágtha ar an oileán, níl aon taifead stairiúil againn de bhuanchónaí ar Árainn Mhór go dtí 1641.
iarsmaí
remains
Naomh Ciarán
=======
Tá iarsmaí shéipéal Naomh Ciarán ann, naomh a saolaíodh anseo sa cheathrú haois.
iarsmaí
remnants
Sin é an fáth is dóigh go bhfuilim i mbun an ghnó atá agam anois, an grá seo atá agam do na seanuirlisí agus iarsmaí eile mar iad.
iarsmaí
remains
Tá iarsmaí ann a théann siar go dtí an 12ú haois.
iarsmaí seanteampaill
the remnants of an old temple
Go deimhin, le fíorghairid tháinig seandálaithe ar iarsmaí seanteampaill, agus a leithéidí, gar don áit seo agus táthar beagnach cinnte gur ionad an-naofa a bhí ann dhá mhíle bliain ó shin.
iarsmaí seandálaíochta
archaeological remains
Tá a lán iarsmaí seandálaíochta ann ó ré na gcultúr Tiwanaku agus Inca.
iarsmaí
remnants
Suíomh cruinn atá ann, agus trí bhalla thart air, agus iarsmaí séipéil agus cloigthí ina lár.
iarsmaí seanséipéil
the remains of an old church
Stadann muid in aice le hoileán darb ainm Gun's Island, a bhfuil teach solais agus iarsmaí seanséipéil air.
iarsmaí
remains
Stadann muid in aice le hoileán darb ainm Gun's Island, a bhfuil teach solais agus iarsmaí seanséipéil air.
iarsmaí
remains
"
Ar ais ar an láib, tháinig muid ar iarsmaí gaiste éisc.
iarsmaí
remains
Tugadh isteach é seo le nach gcuirfeadh iarsmaí Chaisleán Charraig Mhaoinis tuilleadh moille ar thógáil mótarbhealach an M50.
iarsmaí
remains
Thug mé spléachadh ar na hiarsmaí, atá ard, liath, ollmhór go fóill.
iarsmaí
remains
Taobh istigh, tá iarsmaí le fáil de dhá bhalla cathrach atá níos sine; thóg na Rómhánaigh an chéad cheann agus baineann an dara ceann leis na meánaoiseanna.
iarsmaí na mainistreacha
the remains of the monasteries
Bhí suim agam go háirithe na láithreáin luath-Chríostaí a fheiceáil agus iarsmaí na mainistreacha ó na meánaoiseanna.
iarsmaí
ruins
Tá iarsmaí scríne s’aige san ardeaglais.
iarsmaí scríne s’aige
the remains of his shrine
Tá iarsmaí scríne s’aige san ardeaglais.
iarsmaí de chiorcal bothán ón Chré-Umhaois
traces of a Bronze Age hut circle
Go díreach os cionn na páirce tá cnoc darb ainm Berryhill, ar a bhfuil iarsmaí de chiorcal bothán ón Chré-Umhaois agus imfhálú ón Aois Iarainn.
iarsmaí
remains
Ag teacht isteach go hUlapul, tá iarsmaí seanséipéil le feiceáil ar chnoc beag agus uaigheanna thart air, agus cuma ar an áit gur láthair Luath-Chríostaí a bhí ann.
iarsmaí
remnants
Níl mórán fágtha ón seanam, seachas iarsmaí prióireachta Doiminicí, a bhunaigh an Normannach Sir Robert Savage sa bhliain 1244.
iarsmaí prióireachta Doiminicí
the remains of a Dominican priory
Níl mórán fágtha ón seanam, seachas iarsmaí prióireachta Doiminicí, a bhunaigh an Normannach Sir Robert Savage sa bhliain 1244.
iarsmaí créamtha
cremation remains
Tá cistí adhlactha ann, ceann amháin acu 18 dtroithe ar fhad agus 2 throigh ar leithead, agus cnámha agus iarsmaí créamtha iontu.
iarsmaí
remains
Tá séipéal amháin ann go fóill, agus iarsmaí den teach aíochta.
aimsíodh iarsmaí seandálaíochta
archaeological remains were found
Ní mar sin a pleanáladh cúrsaí: bhí rúidbhealach eile á thógáil ag Aerfort Átha Cliath, ach i rith na n-oibreacha aimsíodh iarsmaí seandálaíochta gan choinne, cosúil leis na cinn i gCarraig Mhaighin, rud a chuir cosc ar an obair agus a chuir iachall ar an Rialtas réiteach eile a fháil chun an t-éileamh a shásamh.
iarsmaí
remains
Tá séipéal amháin ann go fóill, agus iarsmaí den teach aíochta.
neart iarsmaí
plenty of remnants
Tá neart iarsmaí faighte a léiríonn go raibh mainistir thábhachtach agus ghnóthach anseo ón 8ú go dtí an 11ú haois.
iarsmaí barántúla
authentic remnants
Tionscal mór atá san atheachtú freisin agus íocann daoine na mílte dollar ar iarsmaí barántúla chun cur lena mbailiúcháin.
iarsmaí séipéil
the remains of a church
Bhí idirghaol le hÉirinn ann, agus tá iarsmaí séipéil ar an chósta go fóill agus ainm Naomh Fionnán, easpag Movilla i gContae an Dúin, air.
iarsmaí séipéil
the remains of a church
Bhí idirghaol le hÉirinn ann, agus tá iarsmaí séipéil ar an chósta go fóill agus ainm Naomh Fionnán, easpag Movilla i gContae an Dúin, air.
iarsmaí de bhóthar
the remnants of a road
Tá iarsmaí de bhóthar ann darb ainm Sráid nam Marbh, a théadh ón fharraige go heaglais na mainistreach.
iarsmaí
remnants
Níl ach iarsmaí den ardeaglais ann anois, mar ionsaíodh sa Reifirméisean í, ansin chuaigh na foirgnimh in olcas.
roinnt iarsmaí
some remnants
Fuarthas roinnt iarsmaí ón am sin ar an láithreán, sarcafagas Piochtach ina measc, atá le feiceáil san iarsmalann in aice leis an ardeaglais.
iarsmaí ón seachtú haois déag,
remnants from the seventeenth century,
Is beag áit atá fágtha i Meiriceá ina bhfuil iarsmaí ón seachtú haois déag, go háirithe agus cósta thoir Mheiriceá chomh plódaithe anois.
iarsmaí
remnants
Is beag áit atá fágtha i Meiriceá ina bhfuil iarsmaí ón seachtú haois déag, go háirithe agus cósta thoir Mheiriceá chomh plódaithe anois.
iarsmaí
remnants
Ag barr an chnoic, bhí iarsmaí *pā* (seandún Maorach) le feiceáil (nach féidir a fheiceáil ach ar lá grianmhar) agus b’álainn an radharc é.
iarsmaí séipéil
the remains of a chapel
Iarsmaí sa cheantar
Istigh sa reilig, tá iarsmaí séipéil le feiceáil agus leachtanna cuimhneacháin suimiúla.
iarsmaí
remnants
Tá muide ar an gceann thiar agus iadsan ar an gceann thoir agus is féidir go bhfuil iarsmaí de na seanstruchtúir sin fágtha le fada agus gur féidir linn iad a chur i gcomparáid lena chéile.
iarsmaí
remnants
Béal Feirsteach a bhfuil a ainm in airde sa chathair agus sa tír a thug rabhadh fán tonn bháite a bhí ag scuabadh iarsmaí an tseanchultúir Ghaelaigh de chlár an oileáin sa 19ú haois déag.
iarsmaí
relicts
Le scéal fada a dhéanamh gearr, bhí an smaoineamh ag roinnt againn, ar ghoill an tuarascáil orainn, ‘Sochraid na Gaeltachta’ a eagrú, ag tosnú i gCarna agus ár mbealach a dhéanamh aniar le cósta, ag bailiú isteach sa chónra iarsmaí de chultúr na Gaeltachta ar an mbealach aniar agus sa deireadh an cónra a ligint le sruth ag Cladach na Gaillimhe.
iarsmaí
remains
Mar shampla, fuarthas iarsmaí in Ailt Olduvai (Gorge) a thugann le fios go raibh homo sapiens sa cheantar breis agus 3.
d’iarsmaí an tseansaoil
of old world remnants
Tá an méid sin d’iarsmaí an tseansaoil sa bhaile is nach bhfuil slí do gach rud taobh istigh den iarsmalann, agus chaith mé an lón a bhí liom i mo shuí ar bhun colún Rómhánach sa chlós, le hiarsmaí eile ar gach taobh díom.
iarsmaí
remnants
Leoga, deir sí go bhfuil iarsmaí den naimhdeas sin don Ghaeilge beo fós.
iarsmaí na teanga
linguistic remnants
Mar sin féin, tá tionchar na Gaeilge fós le brath ann: ó iarsmaí na teanga a tháinig i dtír leis na himircigh sa naoú haois déag go dtí an spéis atá á cothú sa teanga ag díograiseoirí i gcathair Melbourne na laethanta seo.
d’iarsmaí adhmaid
of wooden artefacts
Osclaíodh doirse na hiarsmalainne Titanic *‘The Maritime Museum of The Atlantic’* i Halifax, iarsmalann a mhaíonn an taispeántas is mó d’iarsmaí adhmaid ón soitheach cáiliúil.
iarsmaí an árasáin
the remnants of the flat
Físeanna Uafáis
======
Agus na póilíní ag póirseáil trí iarsmaí an árasáin, tháinig siad ar ghiotaí inchoiritheacha fianaise, lena n-áirítear gunnaí a úsáideadh sna ‘Döner-Morde’ mar aon le DVD Pink Panther a thug le fios go sceonmhar gurbh iad an triúr a bhí freagrach go díreach as na dúnmharuithe ar fad.
iarsmaí sna cnoic
relics in the hills
Tá iarsmaí sna cnoic thart ar Bhéal Feirste a théann siar go dtí an tréimhse neoiliteach, i ndiaidh d'fheirmeoirí teacht as Albain le cur fúthu in Éirinn idir 4500 – 2500 RC.
iarsmaí an dísirt
remnants of the hermitage
Tá iarsmaí an dísirt ina luí i lag nach mó ná go bhfuil foscadh ann, cóngarach do chósta thoir thuaidh an oileáin os cionn clasaidh .
iarsmaí den chianaimsir
relics of ancient times
Dá dtreigfidís an t-oileán, d’imeodh an draíocht leo agus ní bheadh i dToraigh feasta ach carraig lom álainn a mbeadh iarsmaí den chianaimsir air.
iarsmaí seandálaíochta
archaeological remnants
An mór an baol dóibh má fhanann siad dílis do réimeas Al-Assad? Nó an ceart dóibh tacú leis trodairí an fhreasúra, nó an tír a fhágáil má tá ar a gcumas é sin a dhéanamh?
Catacóm San Lorenzo di Beffi
============
Saoithiúil go leor - agus roinnt de na pobail Chríostaí is sine sa Mheán-Oirthear i mbaol a ndíothaithe, fuaireamar léargas nua ar luathstair na Críostaíochta san Eoraip nuair a thángthas ar na mallaibh ar iarsmaí seandálaíochta a bhaineann le cuid de na pobail Chríostaí is luaithe san Iodáil.
shuíomhanna ar a bhfuil iarsmaí dár sinsir le feiceáil
sites where relics of our forebears are to be seen
Anois, de bharr an chúrsa sheandálaíochta, bainim níos mó sásamh as cuairt a thabhairt ar sheanfhothracha mainistreach, ar iarsmalanna, nó ar shuíomhanna ar a bhfuil iarsmaí dár sinsir le feiceáil.
cuireadh iarsmaí an Naoimh
the saint’s relics were buried
ar bharr seanreilig phágánach áit a gcreidtear gur cuireadh iarsmaí an Naoimh i ndiaidh dó a bheith céasta bunoscionn.
leis an chreidiúint go dtiocfaidís ar iarsmaí an Naoimh
in the belief that they’d find the saint’s remains
D’ordaigh Pápa Pius XII tochailt seandálaíochta ann sa bhliain 1939 leis an chreidiúint go dtiocfaidís ar iarsmaí an Naoimh.
iarsmaí an choilíneachais
remnants of colonization
Tá iarsmaí an choilíneachais le cartadh amach as Bunreacht na hAstráile go fóill agus tá Bearnaí Ó Doibhlin ag faire ar an réiteach go léir atá ar bun chuige sin.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
