Pota Focal Intergaelic
I | | | |
Gluais TíHouse Glossary Gluais Beo!Beo! Glossary TeasárasThesaurus BriathraVerbs
í a aimsiú pick her out
" Ach má bhíodh áthas air í a aimsiú lena shúile cinn sa mbuíon daltaí scoile, bhí an oiread eile áthais air gan blas dá hainm a bheith ar eolas aige, chreid sé, óir b'amhlaidh a theorannódh ainm baiste ise agus a shamhlaíocht féin.
an fhorbairt mar a beartaítear í the development as it is intended
" Níl an Bord sásta, ag cur san áireamh an tionchar suntasach dochrach a bheadh ag an bhforbairt seo ar an timpeallacht, gurb í an fhorbairt mar a beartaítear í an réiteach is fearr le riachtanais leictreachais an limistéir a shásamh… Bheadh tionchar suntasach dochrach ag an bhforbairt atá beartaithe ar thaitneamhacht agus ar éiceolaíocht an limistéir agus ar fhiúntas an limistéir seo i gcomhair turasóireachta.
cuirtear i bhfeidhm go tréan í it is strictly enforced
" Tá na húdárais lándáiríre faoin riail seo agus cuirtear i bhfeidhm go tréan í.
is í mo thírse í it's my country
" Pé scéal é, is í mo thírse í, cibé atá déanta aici.
í a leigheas solve it
" Mura n-aithníonn muid an fhadhb cad é mar is féidir í a leigheas? Na mílte ar na sráideanna ======= Nuair a maraíodh Danny McColgan, agus nuair a thosaigh an foréigean ag dul ó smacht, tháinig na mílte oibrí amach sa doinnean lena nglór a thógáil in éadán an tseicteachais.
gurbh fhóirsteanaí an tsamhail í seo do mo leithéid that this image was more suitable for the likes of me
" Chonacthas dom an iarraidh seo gurbh fhóirsteanaí an tsamhail í seo do mo leithéid.
ag iarraidh gan í féin a thachtadh ar a dea-mhéin trying not to choke on her own goodwill (i.e. it's not genuine)
" " "Tá an t-ádh oraibh mar sin," arsa Nell agus í ag iarraidh gan í féin a thachtadh ar a dea-mhéin.
nach dtoghfaí í sa tseanáit that she wouldn't be elected in the old place
" Bhí a fhios aici nach dtoghfaí í sa tseanáit.
trí í a pholladh by stabbing her
" Ar an 21 Feabhra 2001, i Novi Ligure in aice le hAlessandria, dhúnmhraigh Erika De Nardo (16) agus a buachaill Omar (17) máthair Erika, Susanna, trí í a pholladh breis is daichead uair, agus mharaigh siad deartháir níos óige, Gianluca, a bhí dhá bhliain déag.
Chrothnódh sí go millteanach í She'd miss her terribly
" Chrothnódh sí go millteanach í.
a spreag í is what prompted/inspired her
" An taighde atá ar bun aici le cúpla bliain anuas ar "an rud is mó is ansa" léi, na hamhráin as a ceantar féin in oirdheisceart Uladh, a spreag í leis an albam nua seo a thaifeadadh.
Samhlaím í I imagine her
" Samhlaím í ag glanadh na háite le Dettol ar imeacht dúinn.
Labhair í agus mairfidh sí speak it and it will last
" Labhair í agus mairfidh sí an seanmhana a bhí ann agus tacaím leis sin.
Labhair í agus mairfidh sí speak it and it will last
" Labhair í agus mairfidh sí an seanmhana a bhí ann agus tacaím leis sin.
arb í mo thír féin í, ar ndóigh which is my own country, of course
" Agus mé ag foghlaim na Gaeilge, tá súil agam go bhfuil mé ábalta rud beag measa a thaispeáint ar chultúr agus mhuintir na hÉireann, arb í mo thír féin í, ar ndóigh.
chuach suas ina dhorn í (he) scrunched her up in his fist
" Thug sé léim amháin agus bheir ar a léine agus chuach suas ina dhorn í mar a bheadh seanchifleog ann.
a d'fhág sínte í which knocked her to the floor
" " Leis an lámh eile bhuail sé dorn uirthi a d'fhág sínte í.
faoi bhagairt anois í féin under threat itself
" Chíonn siad sin atá bainteach leis an chlár seo an íoróin atá ag baint leis an dóigh a bhfuil áit atá in ainm is faoiseamh a thabhairt ón sceimhlitheoireacht faoi bhagairt anois í féin ag foréigean den chineál céanna.
í ar a dícheall doing her best
" Praghas: €25 (clúdach crua)* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President bailithe le chéilegathered together bhriseadh lárthéarmamid-term break ghuigh Patrick oíche mhaith ar gach duinePatrick bade everyone goodnight as go brách leisoff he went ina sámhchodladhsound asleep clagarnachclatter liúigh Patrick féinPatrick himself yelled den chosán bristeof the broken pavement foscadhshelter tolgcouch phléasc gloine fhuinneoga an doraisthe glass of the windows in the door exploded rinne lámhachánshe crawled dallógablinds leathorlachhalf an inch grúpa confachan angry group idirboth ag béiceachshouting casúrhammer tairnínails cláir adhmaidwooden boards gráscardisorderly mob bosca na bhfiúsannathe fuse box lúth na ngéagthe power in her limbs marbhintinneach le heaglamentally paralysed with fear crógachtbravery cinnireachtleadership fuaraigeantacool-headed ag síneadh na sreinge thart an coirnéalextending the chord around the corner ag stiúradh cúrsaí cosantadirecting defence matters as a támhnéal faitísfrom her trance of fear ag breith ar dhá chamángetting hold of two hurleys shín amach a cosshe extended her leg Baineadh tuisle as an bheirt acuBoth of them tripped a fhad a mhair an t-ionsaías long as the attack lasted i mbaol a mbáisin danger of being killed scanraithe as a mbeathascared to death trost na mbrógthe tramp of the shoes carr coimhthíoch bána strange white car go tráthrialtaregularly nach ndéanfadh Paddy iarracht teacht abhailethat Paddy wouldn't try to come home róchontúirteachtoo dangerous í ar a díchealldoing her best ag iarraidh an tocht a cheilttrying to hide the emotion leis an mhinicíocht raidió sinwith that radio frequency barúilidea gluaiseachtaímovements i bhfianaisein light of nach bhfuil an dara rogha aici ach a admháilthat she has no choice but to admit drogallreluctance an t-aon chosaintthe only protection
chun í a shábháilt to save it
" Ó thaobh na Gaeltachta de, tá an Ghaeilge ag fáil bháis go tapa sna Gaeltachtaí agus caithfear rud éigin a dhéanamh chun í a shábháilt.
ba mhór idir í agus Joan there was no comparison between herself and Joan
" Ní raibh an dea-chuma ar an bhean a bhí sa leaba ach ba mhór idir í agus Joan.
bean ar iriseoir í a woman journalist
" An samhradh seo, beidh Iodálach eile ansin mar bhreathnóir, bean ar iriseoir í.
Ní móide go n-aithneodh í he probably wouldn't recognise it
" Ní móide go n-aithneodh í dá mbeadh tuilleadh cos scoite caite thart ann ach nuair nach raibh ann ach í agus gan éinne eile den chomhluadar callánach ar leathchois bhí a fhios aige go gcaithfeadh sé gurb í a bhí ann.
níorbh fhiú bonn bán í it wouldn't be worth much (lit. a groat)
" Dá bhfágfaí ort do sheanchois spreangach spágach níorbh fhiú bonn bán í.
dá mbraithfidís in aon chontúirt í if they felt it was in any danger
" Í a aistriú ó reoiteoir go reoiteoir ar fud an eastáit dá mbraithfidís in aon chontúirt í .
amhail is da mba libh féin í as if you owned it
" "Murar cheart dul gar di cén fáth slua agaibh a bheith cruinnithe timpeall anois uirthi agus ag gliúcaíocht uirthi amhail is da mba libh féin í? Ba cheart dom táille a ghearradh oraibh.
críochnófar í it will be finished
" Tá ceisteanna maoinithe agus timpeallachta a bhaineann leis an tionscadal á scrúdú faoi láthair agus mura mbíonn aon deacracht ann tosófar ar an tógáil an bhliain seo chugainn agus críochnófar í sa bhliain 2007.
itear í it is eaten
" Cuirtear ar an talamh mar leasachán í, itear í, agus baintear úsáid go forleathan aisti mar fhoinse ailgionáití.
galann muid í we steam it
" Níonn muid í agus galann muid í ag 120 céim.
í a mhaoiniú to fund it
" "Ní fheicim go bhfuil an toil pholaitiúil ann í a mhaoiniú i gceart - sin é an chéad rud a déarfainn.
chun í a thaifeadadh to record her
" Tháinig Coimisiún Béaloideasa Éireann agus RTÉ isteach chun an oileáin chun í a thaifeadadh agus scríobh máistir scoile an oileáin, Pádraig Ua Cnáimhsí, a beathaisnéis (*Róise Rua*).
í ag machnamh ar éagóir an tsaoil thinking about the unfairness of the world
" ie) Gluais • Glossary ar an drabhlásdrinking heavily dá bharras a result geallwager a bheatha a shaothrúto earn his living i dtuilleamaí ar a chuid airgiddepending on his money cneadgroan damantadamned clár éadainforehead ag sá priocairí te ina ghoilesticking hot pokers into his stomach spící biorachasharp spikes ag lúbarnaíltwisting go míshuaimhneachuneasily imeachtaíevents galántaelegant meidhreachmerry dreoilín teaspaighgrasshopper drithlín gliondaira spark of joy gnúisface folthair faoi dhraíochtunder a spell comwaist cuireadhinvitation go fonnmhareagerly a chompánaighhis companions sméideadhwink a gcuid ráiteas graostatheir obscene comments maorgamajestic cornchlársideboard i ndlúthchipíin serried ranks táim sáchI have enough leachtliquid mionscáth gréinemini parasol do bharraicíníyour toes dlúthdhiosca rómánsachromantic CD tolgcouch chuimil sí a gruashe rubbed her cheek de chogar mealltachin an enticing whisper eiteogawings súimínsip milissweet mearbhalldizziness nuair a tháinig sé chuige féinwhen he came to céimeannasteps ar na cannaíheavy drinking a chártaí creidmheasahis credit cards cloigínbell toradhresult iarrachtaíattempts lámh leis an teachbeside the house curtha i leataobhset aside an bhean ghlantacháinthe cleaning woman shrac a chuid éadaigh de féinhe pulled his clothes off le tuawith an axe osnasigh crotshape láibeachmuddy drochbholadhbad smell anáilbreath stán síshe stared dallógablinds céastatortured breoiteill a chomhairligh síshe advised cearrwrong galardisease An Crannchur NáisiúntaThe National Lottery duaisprize a sheol ar bhóthar d'aimhleasa túwhich lead you astray drabhlásdebauchery ragairnerevelry geallghlacadóiríbookmakers fiántaswildness nuair a bhí ort do bheatha a shaothrúwhen you had to earn a living ní mór dom éiríI have to get up gnó práinneachurgent business í ag machnamh ar éagóir an tsaoilthinking about the unfairness of the world na heasláinthe sick ina seilbh féinin her possession a goideadh uaidhstolen from him burla nótaí airgida wad of notes sonraídetails théadh séhe used to go goileappetite bhíodh meadhrán ina cheannhis head would be swimming spadántasluggish fuinneamhenergy comhairleadvice dochtúir comhairleachconsultant buidéal leighismedicine bottle oideas oiriúnacha suitable prescription máinliasurgeon seomra feithimhwaiting room plódaithepacked cuma na bochtaineachtathe look of poverty go fiosrachinquisitively míchompordachuncomfortable lig sé airhe pretended scuainequeue le dímheaswith lack of respect a chuid otharhis patients do shealsayour turn sciob ColmColm snatched go dubhachgloomily go giorraiscabruptly níos críonnamore prudent níl mo ghoile thar mholadh beirtemy stomach isn't great sracfhéachaintglance aclaíochtexercise draidgháiregrin tréaniarrachta strong effort a choinneáil faoi shrianto keep under control bia róshaibhirfood that is too rich córas néarógachnervous system aclaífit i mbarr do shláintein the best of health géilleann tú do gach mianyou give in to every desire baoisfoolishness sólássolace saothraigh do bheathaearn your living mair ar an bpá a íoctar leatlive on the wage that you're paid maslaitheinsulted go drochmheasúilcontemptuously níor chorraigh ColmColm didn't move geallwager maireachtáil arlive off eagraíocht charthanachtacharitable organization meangadh searbhsarcastic smile cairde rachmasachawealthy friends toilteanachwilling faghairtflash buntáisteadvantage éigeandáilemergency sochar pearsantapersonal benefit má aithnítear méif I'm recognised i ndáiríreserious lándáiríretotally serious a dhearbhai
dá n-ionsófaí í if it (the ship) was attacked
" Dúirt sé go raibh siad in uiscí idirnáisiúnta agus dá n-ionsófaí í, go mbeifí ag fógairt cogaidh ar na Stáit Aontaithe.
nuair a toghadh í when she was elected
" Bhain Pauline Hanson clú amach di féin i 1996 nuair a toghadh í mar bhall neamhspleách den pharlaimint i gCanberra.
gur díbríodh í she was driven out
" Bhí sí ina hiarrthóir do na Liobrálaigh sa toghchán sin ar dtús go dtí gur díbríodh í nuair a dúirt sí rudaí maslacha faoi bhundúchasaigh na hAstráile.
go díreach mar a shamhlaínn í just as I used to imagine it
" Is tír álainn í Éire, go díreach mar a shamhlaínn í, nó níos deise fós.
a d'fhág an taoide agus í ag trá left by the retreating tide
" Bhí cairn mhóra néalta frithchaite sa ghaineamh, a raibh luisne lonrach air a d'fhág an taoide agus í ag trá.
í a aimsiú to find it
" Caithfidh tú í a aimsiú ar dtús, ach tá na Gaeilgeoirí an-chairdiúil agus tá an-chraic ag baint leis an teanga," arsa Paul.
rósfadh an fáilteoir í the receptionist would give her a roasting/give out to her
" D'fhág sí an oifig ar leath i ndiaidh a dó le déanamh cinnte nach mbeadh sí mall don choinne, nó rósfadh an fáilteoir í dá mbeadh.
Chuirfeadh seo dá cuid í this would put her off her food
" Chuirfeadh seo dá cuid í, agus ní raibh a dhath fána choinne ach glaoch ar Adam agus an scéal a mhíniú dó.
mar a taispeánadh do Mhaois í as it was shown to Moses
" Is féidir leat, mar shampla, seasamh ar bharr Shliabh Nebo (tugann bus beagnach go dtí an barr tú) agus, thíos fút, tá an Tír Tairngire díreach mar a taispeánadh do Mhaois í na mílte bliain ó shin.
sa chruth is go dtiocfadh le daoine í a fhoghlaim so that people could learn it
" Luadh teanga na hÉireann i lámhscríbhinní daoine tábhachtacha i Meiriceá, scríobhadh colúin Ghaeilge i bpáipéir nuachta in áiteacha áithrid, agus cuireadh ranganna ar fáil, fiú, sa chruth is go dtiocfadh le daoine í a fhoghlaim.
ó bunaíodh í since it was established
" Na laethanta seo, bíonn ceithre rang Gaeilge ar siúl gach téarma agus tuairim is 60-70 mac léinn ag freastal orthu (bhí suas le 110 mac léinn ar na rollaí am amháin), agus tá tuairim is 600-700 i ndiaidh freastal ar an scoil thar na blianta ó bunaíodh í.
mar a shlogfadh an talamh í as if the ground swallowed it up
" Tar éis tamaill, d'imigh an *Neue Deutsche Welle* mar a shlogfadh an talamh í.
chun í a luchtú to charge it
" Agus oibríonn sé go breá!" Maidir le cumhacht bataire, tá dhá rogha ann, dar leis an ollamh: batairí ar bord feithicle leis an inneall a oibriú go díreach, nó batairí a bheith lonnaithe ag garáiste na feithicle chun í a luchtú.
murach í if it wasn't for it (reading)
" Ón léitheoireacht féin a fhaigheann sé an tuiscint sin agus murach í bheadh sé gan an scil a chuireann ar a chumas léamh ar an scéal.
ar comharsanach dá chuid í who is a neighbour of his
" Labhair **Eithne Ní Ghallchobhair**, ar comharsanach dá chuid í, leis le gairid.
nuair a roghnaíodh í when she was chosen
" Chaith sí go leor dua le bunú cumann úr fud fad na Sé Chontae agus aithníodh an tsárobair a rinne sí i 1978 nuair a roghnaíodh í mar chathaoirleach ar an pháirtí, an chéad bhean a bhain cathaoirleacht amach i bpáirtí ar bith polaitíochta ó thuaidh.
Í Chaluim Chille Iona
" Teach deas Seoirseach ======= Ar dtús, bhunaigh an Dr Grant iarsmalann bheag i seanséipéal ar Í Chaluim Chille.
cáintear í she is criticised
" Téann sí chuig na póilíní, ach cáintear í agus tugtar neamhaird uirthi.
nuair a scaoileadh chun siúil í when she was let go
" Bhí Mairéad ag brath ar an obair seo tar éis 1983 nuair a scaoileadh chun siúil í óna post.
í a chleachtadh to practise it
" I measc na bhfoghlaimeoirí fásta seo, tá bean ón tSualainn, mac léinn ón mBriotáin, *patissier* ó Poitiers a bheidh ag aistriú go hÉirinn san athbhliain, ceoltóir a bhfuil an Ghréigis ar a toil aici cheana féin, aistritheoir gairmiúil a bhíonn ag plé le téacsanna i mBéarla na hÉireann, saineolaí uisce Airméanach - Liobánach, múinteoir Béarla a rinne tráchtas ar Brian Friel, agus beirt Éireannach atá i bPáras le fada, atá ag iarraidh cuimhneamh ar an nGaeilge a d'fhoghlaim siad agus í a chleachtadh.
is í an chloch is lú ar a bpaidrín í its the matter they're least concerned about
" In ainneoin go ndearbhaíonn siad gur cheart go mbeadh Giobráltar faoi chumhacht na Spáinne, i ndáiríre is cuma leo faoin gceist go ginearálta - is í an chloch is lú ar a bpaidrín í.
go n-athcheapfar í that she will be re-appointed
" Tá easpa ban agus oileánach ar an bhord agus seans maith, mar sin, go n-athcheapfar í ar an chéad bhord eile.
le hí a thuigbheáil to understand her
" Bhí go leor Iodáilise agam féin le hí a thuigbheáil, cé nach raibh mé ábalta mórán a rá léi.
í a fháscadh to squeeze her
" Gluais • Glossary slatairea slip ar dhath na mealahoney-coloured lasairflame tochtdeep emotion ó shaol na mbeofrom the world of the living deorantachtaloofness colgrage caidéisinquisitiveness ar a buaicat its highest point go lomghéagachwith bare limbs reoitefrozen leáitemelted carnthaheaped gágacracks saothar na seanbhaiclethe work of the old crowd cleiteánpainter's brush cuideachtúilsociable leafa gáirefaint smile brí fhiáin na beathathe wild meaning of life amhrasachsuspicious ag bá na dtuamaídrowning the tombs go híoróntaironically go neamhshaoltaethereally í a fháscadhto squeeze her tathagsubstance go duasmántagloomily ní háil léi iad a dhíolshe doesn't want to sell them an dúluachairmidwinter cor tolgachstrong turning movement Fastaím!Nonsense! an chreachthe booty bruth féasóigea fluff of beard sméid sí isteach éshe beckoned him in súimínsip coscairtthaw i ngátarin distress ar foluainfluttering i mbreo samhratain a summer-like glow ciumhaisedge ina sheilbhin his possession agus shín uaidh a lámh á lorgand he extended his hand looking for it rian a choshis footprints
chinn mé ar í a fhoghlaim I decided to learn it
" De réir a chéile d’fhás mo shuim sa Ghaeilge, agus chinn mé ar í a fhoghlaim.
chinn mé ar í a fhoghlaim I decided to learn it
" De réir a chéile d’fhás mo shuim sa Ghaeilge, agus chinn mé ar í a fhoghlaim.
dá gciontófaí í if she was evicted
" Ceapadh go dtí le gairid go bhféadfadh pionós báis a bheith i ndán di dá gciontófaí í ach anois ní cosúil go mbeidh.
Ba í mo thríú huaireadóir í it was my third watch
" * Gluais • Glossary áilleagántrinket farasbarrsurplus seoidjewel conúsrubbish go cúil an spruadairto the refuse dump giollaí na leisceidle people gamailllouts glugaithesoft, flabby people ceannlitreachacapital letters cuidsúlachtbeauty scéimhebeauty A Rí na bhfeart!O, almighty God! caifeachwasteful Ba í mo thríú huaireadóir íit was my third watch glacgrasp mo chuislemy pulse bhuaileadh mo chroí níos gaistemy heart used to beat more quickly nuair a mhothaínnwhen I used to feel mo phusmy face cad chuige a mbacfadh sí .
gurb í an príomh-theanga labhartha í that it is the main spoken language
" Ní féidir le duine ar bith a rá a thuilleadh gurb í an príomh-theanga labhartha í i measc an aoisghrúpa ar a dtugtar déagóirí.
go scaoilfear saor ansin í that she will be freed then
" airgead fuascailteransom go scaoilfear saor ansin íthat she will be freed then fuadaitheoiríkidnappers cinnte dearfaabsolutely sure á mbailiú acubeing collected by them aon bhlúirí fianaiseany pieces of evidence grianghrafadóiríphotographers príomhdhualgasmain duty cuir fios ar an dochtúircall the doctor tuairim isaround imeachtaíevents feighlícarer chomh cróga agus a bhí ar a cumasas brave as she could gan gíog ná míog aistiwithout a peep out of her ag impí orthubegging them thairg sé é féinhe offered himself i m’ionadsain my place a leicneher cheeks d’fháisc chuici iadshe pulled them closely to herself crógabrave
Cailleadh leis an ocras í. She died of hunger.
" faoi bhláth tar éis na báistíblossoming after the rain méaracán an phúcapurple foxglove mar a bheadh braillín ag triomúlike a sheet drying out má bhain mé geit asatif I startled you tuairim is míleabout a mile Cailleadh leis an ocras í.
Cailleadh leis an ocras í. She died of hunger.
" faoi bhláth tar éis na báistíblossoming after the rain méaracán an phúcapurple foxglove mar a bheadh braillín ag triomúlike a sheet drying out má bhain mé geit asatif I startled you tuairim is míleabout a mile Cailleadh leis an ocras í.
cha dtig liom í á threorú I can't guide it
" * Gluais • Glossary fríd ghloine dhorchathrough a dark glass smúidmist, murkiness bréagachfalse is annamhit is seldom mionrudaíminor things doiléirvague i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields sin an tuigethat's why ag stánadh amachstaring out léanalawn ag croitheadh a gcinnshaking their heads íomhánnaimages iontassurprise machnamh ceartproper thinking scáileánscreen ag preabadhjumping bladhaire coinnlea candle flame eachtraíevents chan éthat's not it dá thairbhe sinbecause of that rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things ar bharr na mbeannon the cliff tops an lá fá dheireadhthe other day ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour substaintsubstance dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs taoidetide fiúntasworth gníomhact nó a mhalairtor the opposite blaiseadhtaste gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m’aistearwithout having gained anything from the journey fuaimeanna fánachaoccasional noises díoscadhcreaking coiscéimeanna folmhaempty footsteps stánadh fadaa long stare craos na tineadhthe roaring fire dromchlasurface cha dtig liomI can't cha dtig liom í á threorúI can't guide it déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning le rachtanna fiáinein wild fits seileogaspits sáthadh scinethe stabbing of a knife aonarachsolitary staidéarthalevel-headed teas an phaisinthe heat of passion breithbirth a cheiltto hide anáilbreath is annamhit is seldom fiúntachworthwhile dathanna seachantachaelusive colours goitsecome on, come here neadrachanests seanbhallógaíold ruins deifrehurry cha raibh faill aigehe hadn't the time contráiltewrong go brách síoraíever ag déanamh iontaiswondering i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing stócach ógyouth bodhardeaf pian a fhuilstinto suffer pain mo bheomy life lena dhornwith his fist le mé féin a chosaintto protect myself ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way cinneadhdecision cinntídecisions go fadálachslowly chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate cuideachtúilhelpful athrú séasúrthe change of seasons de ghlanmheabhairoff by heart gialljaw gobachprotruding gruaig fhionnblond hair dóighiúlachtbeauty tarraingteachattractive rud inteachtsomething buaireamhsorrow ag bruidearnaighthrobbing coimhthíochstrange idir barra na gcrannbetween the tops of the trees ag iarraidh mairstin airtrying to live on it nimhneachsore bhlais mé an phianI tasted the pain tchíthear domhit seems to me go dianstrictly samhailimage mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different daonnachtaíhumanist an cine daonnathe human race bréanfoul an bréantas a cheiltto hide the foulness cumhráin bhréigefalse perfumes lofarotten gnásanna sóisialtasocial customs béasamanners seanseiteannaold sets ag foscladhopening ag scamhadhpealing creatlachframe-work creidbheáilto believe scigdhráma an tsaoilthe farce of life de réir mar atáthar ag dréimas is expected táirgíproducts caiteoir eiseamláireachexemplary spender lúcháireachjoyous teorainneacha luaisspeed limits ag cailleadh foighdelosing patience sceadamánthroat mo bhrú folamy blood pressure sciathánarm go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could comhairleadvice díomádisappointment sólassolace lagmheasarthachtrather small amount ag tochailtdigging
Í Cholm Cille Iona
" ” Go Reachlainn ======= Tá Í Cholm Cille díreach 100 míle ó thuaidh ó Phort Rois, ach thaistil an Colmcille ar feadh chósta thuaidh na hÉireann go Reachlainn, ansin trasna go hÌle.
má úsáidimid í i dtólamh if we always use it
" Ná déanaigí dearmad gur linne í agus go mairfidh sí má úsáidimid í i dtólamh.
Tírghráthóir go smior í. She is a total patriot.
go ndéanfaí í a ghrúdú arís that it be brewed again
" Tógadh bóthar míleata anseo i ndiaidh an éirí amach i 1745, agus deirtear go raibh na fir oibre ag gearán go raibh an deoch sa phub rólag, agus d’iarr siad go ndéanfaí í a ghrúdú arís.
go ndéanfaí í a ghrúdú arís that it be brewed again
" Tógadh bóthar míleata anseo i ndiaidh an éirí amach i 1745, agus deirtear go raibh na fir oibre ag gearán go raibh an deoch sa phub rólag, agus d’iarr siad go ndéanfaí í a ghrúdú arís.
Oileán Í Iona
" Tá Naomh Comgall ag cur fáilte roimh ghrúpa manach as Oileán Í, agus tá manaigh eile ag déanamh obair láimhe sna páirceanna, chomh maith i mbun beachaireachta agus cócaireachta.
a bhéarfadh í that would take her
" * Gluais &#149; Glossary glúin nuaa new generation brívigour ag dul ó neart go neartgoing from strength to strength fiontar foilsitheoireachtapublishing enterprise cnuasach gearrscéaltacollection of short stories cé gur mhionnaigh Artairalthough Artair swore slíomairesmooth, flattering, hypocritically friendly person saint an ghoilethe greed of his stomach a chomhairle a athrúto change his mind ar fheabhas uiligabsolutely excellent osnasigh ar chúl an mhuinílbehind the neck muisiriúnmushroom ní réitíonn siad sin liom beag ná mórthey don&#148;t agree with me at all snaghiccups gráinnínpinch cainéalcinnamon síoltaseeds a sháith biaenough food ag cruthú rud úrcreating something new má thuigeann tú leat méif you know what I mean a sheachaintto avoid muiníntrust blastatasty ordóg coisetoe an iarraidh sinthis time cnapheap á ghreadadh go cúramachcarefully mixing it babhlabowl scilléadskillet shamhlaigh séhe imagined go díbhirceacheagerly subhachascheerfulness ag leathadhspreading geirfat bréanfoul doilighdifficult a chreidbheáilto believe ar leithseparately mar a thit rudaí amach domhow things worked out for me ní raibh dadaidh le fáilthere was nothing available i mo ghlacin my hand ag diúlsucking bhí an t-ádh dearg ormI was dead lucky dea-chumthashapely láchfriendly fialgenerous níor bhlais mé riamhI never tasted faic na ngrástnot a thing ag cuimilt a béilrubbing her mouth a mháshis thigh seanmóireachtpreaching greimbite iomrámention deisopportunity luachmharvaluable seanchaslore as ar fáisceadh iadfrom which they were wrought doilíssorrow, difficulty i leathchogarin a half-whisper iad a chur i ngníomhto put them in action seal beag gearra short period sa Nua-Shéalainnin New Zealand ina ghabhalcrotch ag sápressing críonmhíoltawood-worms corrachprojecting lorgashin damanta nimhneachdamn sore scoilteadh a chraiceannhis skin was split crá gan mhaolútorment without alleviation chun an tí bhigto the toilet ina gcuideachtain their company báisteach mhillteanachterrible rain foscadhshelter a bhaint amachto reach ag bleadaracht go díchéillíblattering senselessly scaiftecrowd ag casachtachcoughing breallánfool millteanach dóighiúilextremely pretty as miosúrextraordinary gan choinneunexpected blas searbha sour taste breis agus a sáithmore than her fill strambánachlong-winded smut féin den fhírinneeven a small bit of truth é a thionlacanto accompany him a bhéarfadh íthat would take her críochend gan mhórchuid náirewithout a lot of embarrassment gnóthachbusy straois léanmharwoeful grimace trína gruaig mhín bhánthrough her soft white hair sula bpléascfadh a lamhnánbefore his bladder would explode ag cogaint a spúnóigechewing the spoon déaraimislet us say drochnósannabad habits tuairimíopinions cogaíwars slí mhaireachtála fholláinhealthy way of life a mhealladhto coax a chuir fíorionadh uirthiwhich really surprised her ag cur tharstutalking away go díbhirceach dícheallacheagerly and diligently d&#146;fholmhaigh séhe emptied sásarsaucer doirtealsink thriomaigh éhe dried it slachtmhartidy á thionlacan féinaccompying himself sultmharenjoyable spídslander gan mhuirnwithout tenderness magairlítesticles nuair a dheifrigh Artair tharstu de léimwhen Artair hurried past them with a jump <t
ní bhrúfaidh mé síos a scornach í I won't force it down their throat
" Ar ndóigh, ní bhrúfaidh mé síos a scornach í.
Oileán Í Iona
" Tá Naomh Comgall ag cur fáilte roimh ghrúpa manach as Oileán Í, agus tá manaigh eile ag déanamh obair láimhe sna páirceanna, chomh maith i mbun beachaireachta agus cócaireachta.
cén treo a léifinn í what direction I'd read it
" * Gluais &#149; Glossary cuairteoirvisitor saoithiúilpeculiar prochógcave, hovel i gceann mo mharanaengaged in contemplation meanaawl a thriailto try oidíteachers dá ngníomhóinn mar a iarradh ormhad I acted as I had been told brocaisden le m&#146;uillinnbeside my elbow ag stánadh uirthistaring at it go mínósachrudely an léaráid áirithe sinthat particular sketch sula gcuirfeadh sé forrán ormbefore he would address me dúil bheolive creature cruinniú mo mheabhrachthe gathering of my thoughts frídín deannaighdust germ m&#146;fhabhramy eyelash aireattention glasuainevivid green donnliath na huaimhethe grey brown of the cave feisteas coimhthíochstrange attire seacht fairsingeseven times more wide leadhb leathana wide piece fionnachrithgoose-flesh tír shiocthafrozen country géagalimbs aeráid fhionnuar s'againneour cool climate ionsar achan rud sa phluaistowards everything in the cave Cliseadh Shráid Wallthe Wall Street Crash Géarchéim Munchenthe Munich Crisis slis creigea piece of rock ina dhornin his fist ionsormtowards me cén treo a léifinn íwhat direction I'd read it treoraitheguides toilteanachwilling comhléaráideoirífellow illustrators cúigear glaschraicneach eilefive other green-skinned creatures brollach is másaíbosom and thighs ag sciolladóireachtscolding ag fiafraí dá chéileasking each other dheamhan fonn ormI wasn't in the mood ghréasobairfancywork saothraithelabourers mo chuid líníochta féinmy own drawing mo shamhlaíocht féinmy own imagination a míniúto explain it tinfeadhinspiration leamhdull páistí fuaite earraí leathairthe children who sew leather goods sclábhlannasweatshops fá mo choinne féinfor myself a dhath ar bithanything i gceathrú inteacht eile den domhanin some other quarter of the world
más í an bhean atá mo cheannsa a bhí ann if she's the woman I'm thinking of
" &#148; &#147;Rinne tú éacht más í an bhean atá mo cheannsa a bhí ann,&#148; arsa an gruagaire eile.
go mbogfaí é/í go phríosún eile that he/she would be moved to another prison
" Ach bhí stró eile ann fosta: an seans go mbeadh an príosúnach &#147;*ghosted*&#148;, is é sin go mbogfaí é/í go phríosún eile gan foláireamh ar bith.
í a fheabhsú to improve it
" Ní bhíonn go leor imeachtaí cultúrtha ann do dhaoine a bhfuil Gaeilge lag acu ach suim acu í a fheabhsú.
Oileán Í Iona
" Tá Naomh Comgall ag cur fáilte roimh ghrúpa manach as Oileán Í, agus tá manaigh eile ag déanamh obair láimhe sna páirceanna, chomh maith i mbun beachaireachta agus cócaireachta.
is geall le suim soip í it is insignificant
" Ach dá mhéad an tsuim a chuireann Éireannaigh i stair na hÉireann, is geall le suim soip í nuair a thuigtear a fheasaí is a eolaí a bhíonn Polannaigh maidir le stair na Polainne.
rinneadh í a íobairt do Stalin it was sacrificed to Stalin
" Ach ina ainneoin sin, tréigeadh an Pholainn ag deireadh an chogaidh agus rinneadh í a íobairt do Stalin.
ó chinedhíothú na Naitsithe í féin who survived the Nazi genocide herself
" Sa deireadh lonnaíodh an bailiúchán i Músaem Belvedere i Vín, áit ar fhan sé go dtí gur chuir neacht leis na Bloch-Bauers, Maria Altmann (90), a tháinig slán ó chinedhíothú na Naitsithe í féin agus atá ina cónaí i Meiriceá ó shin, gur chuir sí tús le cás gan fasach sa Chúirt Uachtarach sna Stáit Aontaithe chun go dtabharfaí an bailiúchán ar ais do na hoidhrí dlisteanacha.
ar dhealbhóireacht chráifeach ar Oileán Í on holy sculpture on Iona
" Tá cuais mar seo le feiceáil ar dhealbhóireacht chráifeach ar Oileán Í agus in áiteanna eile.
í a údarú authorising it
" Shéan Haughey go mion minic ag an am go raibh aon eolas aige ar an gcúléisteacht, gan trácht ar í a údarú.
an gcuimhneoidh mé ar an tír í féin whether I'll remember the country itself
" Cuimhneoidh mé ar na rudaí a rinne mé sa Namaib, ach nílim cinnte an gcuimhneoidh mé ar an tír í féin.
má thoghtar í if she is elected
" Ní bheadh flosc chun comhrialtais ar Higgins é féin ná ar a leathbhádóir, Clare Daly, má thoghtar í.
iompraítear ar an stáitse í! she is carried on to the stage
" Casann Dee a rúitín ar an mbealach isteach san ionad &ndash; iompraítear ar an stáitse í! An chéad leath den *gig* lenár seanchara Oki.
í a chur chun cinn to promote it
" Tuigeann an rialtas agus na daoine chomh tábhachtach is atá an earnáil siúl sléibhe do gheilleagar na tuaithe agus déanann siad gach iarracht í a chur chun cinn.
agus í ina déagóir. when she was a teenager.
" &quot;Is cuimhin le hAlf gur tharla uair amháin gur thug sí cuairt ar dhá reilig in aon lá amháin ar Lá na Naomh Uile agus í ina déagóir.
gur ar éigean a chuala a hathair í. that her father barely heard her.
" Labhair sí chomh ciúin sin gur ar éigean a chuala a hathair í.
nach stopfadh a hathair í an iarraidh seo. that her father wouldn't stop her this time.
" “Tá mé,” a dúirt Aoibheann agus fios aici nach stopfadh a hathair í an iarraidh seo.
níor chailín cúthail í. she wasn't a shy girl.
" Cailín ciúin a bhí ann, dar léi féin,ach níor chailín cúthail í.
fostaíodh í she was employed
" I 1980 thosaigh sí ag obair mar shaoririseoirleis an Irish Independent agus i 1982 fostaíodh í ar fhoireann anpháipéir sin.
ar file í who is a poet
" Mar shampla, tá cara agam ar file í agus chuaigh mé léi chuig seoladh leabhair i Leabharlann na Filíochta, leabharlann bheag nua in aice leis an Mhíle Ríoga, a chuireann fáilte mhór roimh dhuine ar bith a bhfuil suim aici nó aige san fhilíocht.
Í Cholm Cille Iona
" Tá clú agus cáil go forleathan ar Í Cholm Cille, an t-oileán inar bhunaigh Naomh Colm Cille mainistir sa 6ú haois.
a bhaineann Í Cholm Cille amach which reaches Iona
" Ina dhiaidh sin, faigheann tú bád farantóireachta eile, a bhaineann Í Cholm Cille amach in ocht nóiméad.
Pobal Í Cholm Cille the Iona Community
" Ach tugadh beatha nua di sa 20ú haois, go háirithe nuair a bunaíodh Pobal Í Cholm Cille sa bhliain 1938.
Ba dhraíochtach an áit dom í. It was a magical place for me.
" Ba dhraíochtach an áit dom í.
ar eagla go mbuailfidís í! in case they hit her!
" Is ansin a bhídís ag traenáil agus ag imirt ina n-óige, ag fáil máistreachta ar an gcamán agus ar an sliotar agus a máthair bhocht sa chúl toisc nach ligfeadh sí dóibh a ndeirfiúr óg a chur ann ar eagla go mbuailfidís í! Bhí *mum* an-lárnach sa scéal agus ba léir gur bean spraoi agus íobartha in éineacht í, agus cócaire maith freisin! Lean an clár Setanta agus ansin Aisake go dtí an Astráil agus chonaic muid iad i mbun traenála le cumann peile na hAstráile i Melbourne.
gur bean spraoi agus íobartha in éineacht í, that she is a fun woman willing to make sacrifices,
" Is ansin a bhídís ag traenáil agus ag imirt ina n-óige, ag fáil máistreachta ar an gcamán agus ar an sliotar agus a máthair bhocht sa chúl toisc nach ligfeadh sí dóibh a ndeirfiúr óg a chur ann ar eagla go mbuailfidís í! Bhí *mum* an-lárnach sa scéal agus ba léir gur bean spraoi agus íobartha in éineacht í, agus cócaire maith freisin! Lean an clár Setanta agus ansin Aisake go dtí an Astráil agus chonaic muid iad i mbun traenála le cumann peile na hAstráile i Melbourne.