Mar gheall ar a n-íobairt, tá sé de dhualgas orainn anois cabhrú lena chéile agus domhan nua cothrom carthanach síochánta a chruthú do shliocht ár sleachta.

Is minic a dhéantar tagairt don íobairt a dhéanann imreoirí idirchontae agus don traenáil a dhéanann siad i lár an gheimhridh, iad ag rith suas sléibhte agus síos gleannta, trí dhumhacha gainimh, trí phluda agus lathach.

Is daoine iad na polaiteoirí atá sásta íobairtí móra a dhéanamh ar mhaithe leis an bpobal.

Tá íobairtí áirithe déanta aige ina shaol ó chuaigh sé i mbun oibre le Riverdance ach tá sé sásta go bhfuair sé an deis a bheith páirteach ann, mar sin féin.

Rinne mé íobairt de bhua na cruthaitheacha mar mhaithe le bua na critice.

Beidh na hIarácaigh agus a gcairde sásta cur suas leis an íobairt fola.

Tá toradh a saothair agus a n-íobartha le feiceáil inniu.

Tugadh gealltanas do na hoifigigh chléireachais sa Roinn nach ndéanfaí dearmad ar na híobairtí a rinne siad an t-am sin.

Agus go mbeadh foclaíocht le fáil ar an leacht a thabharfadh aitheantas dá n-íobairt.

Aithníonn chuile dhuine an t-éacht atá déanta ag Mac Uí Chathail agus an íobairt mhór atá déanta aige le dhá bhliain anuas ag taisteal faoi dhó nó faoi thrí sa tseachtain ó Thiobraid Árann chuig Béal Feirste chun an fhoireann a oiliúint.

An mbeidh deireadh go deo leis na hiarrachtaí agus na híobairtí a bheas á ndéanamh ag foirne chun go mbeidh buntáiste acu thar an bhfreasúra.

* Gluais • Glossary mo dhícheallmy best a gheallaim dom féinI promise myself san fhásachin the desert d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate don Charghasfor Lent cleastrick chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself blastatasty íobairtsacrifice maitheasgood bródúilproud casacht mhór ghroía great big cough tairseachthreshold tanaíthin fiáinwild de shíoralways seanfhaiseantaold-fashioned láchfriendly, pleasant mearbhallconfusion cheapasI thought a bhlas tuaisceartachhis northern accent chloisimis a chasachtwe used to hear his cough bhímis ar bíswe used to be excited/impatient cúbógacollections of Easter eggs scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside go scafántaspeedily ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it ag iomrascáil lena chéilewrestling one another suachmáneasy-going person gan puth análawithout a puff of breath parlúsparlour, sitting-room deireadh sí linnshe would say to us cur i gcéill iomlántotal pretence thuigeadh siseshe'd understand bheannaímis dówe would greet him d'fhiafraímis dewe'd ask him d'fhreagraímiswe would answer go fuarbhruiteindifferently ag tóraíocht an mhálasearching for the bag nodclue go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them beadaílover of sweet things dá bharras a result d'éalaigh méI escaped cófrapress ag póirseáil thartrummaging about málaí plaisteachaplastic bags doirtealsink de phreabsuddenly go raibh mo chosa nitethat it was all up with me polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north daoine muinteartharelations díospóireachtaí bríomharalively debates a chuairteannahis visits b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men ag útamáilfumbling ba ghiorra in aois diclosest to her in age mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me barrúilfunny de shíor dár gcáineadhalways criticizing us ag spochadh as m'uncailteasing my uncle agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her tá sé chomh maith agamI may as well á leanúintfollowing him garda gradaimguard of honour cársánwheeze inchreidtecredible plúchadhasthma ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle dá mbéarfaí ormif I was caught isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places macalla na nglórthathe echo of the voices tuaromen, sign an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best mealltachenticing bonnánhorn fardoraslintel of door vardúswardrobe bheir mé barróg airI hugged him ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions glicsly caoi a chur ar an áitto tidy up the place margadhdeal a roinntto share stróic méI tore daitecoloured dúil chráitetorturous desire candaí móra seacláidebig chunks of chocolate blúire ar bhlúirebit by bit giodalachperky bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down smeartha le seacláidcovered in chocolate teipfailure

Ach ní shéanfadh aon duine go ndearna an páirtí íobairtí ar son na síochana, go háirithe le 15 bliana anuas nuair a chuir siad a bhfuinneamh isteach i bpróiseas a bhéarfadh poblachtánaigh "isteach ón fhuacht".

Nílim ag tagairt anseo do na lúthchleasaithe iad féin, mar creidim go ndéanann siad an-iarracht ar fad agus íobairtí móra freisin chun iad féin a ullmhú do na cluichí Oilimpeacha agus do na comórtais eile idirnáisiúnta.

"Seo toradh na hollstreachailte a rinne muid, na n-íobairtí, na n-anbhásanna agus na coimhlinte a ndeachaigh muid tríothu," a déarfaidh poblachtánaigh.

Ach chuir íobairt na stailceoirí ocrais beatha sa phobal náisiúnach ar an dá thaobh den teorainn.

"Lena chois sin, bhí mé ag iarraidh fíorchuntas a bheith ann faoi thiomantas agus íobairt na nÉireannach i rith an chogaidh.

Ag an am sin ba iarbhaill den IRA - ar chuimhin leo na híobairtí a rinneadh le linn Chogadh na Saoirse – cuid mhór de Theachtaí Dála Fhianna Fáil agus ba mhic nó iníonacha le hiaróglaigh an chuid eile.

Ach é sin ráite, is doiligh neamhaird a thabhairt ar íobairt na bhfear beag seo atá i ngleic le bodaigh mhóra an Rialtais agus le hollchorparáidí idirnáisiúnta.

Níl dabht ar bith orm ná go ndéanann a bhformhór íobairtí móra chun ionad a fháil ar an bhfoireann agus chun iad féin a ullmhú do na cluichí móra (is cluiche mór é gach cluiche idirchontae do na himreoirí).

AÓF: Is minic a chuala mé thú ag rá nach bhfuil aon scil agat sa gceol nó san amhránaíocht, ach an bhfuil aon seans go gcloisfimid véarsa nó dhó d'amhrán uait féin le linn na féile? LÓM: Ar mhaithe le sluaite an Oireachtais agus an taitneamh a bhaineann siad as imeachtaí na féile, táim sásta íobairt a dhéanamh agus gan aon taispeántas poiblí a dhéanamh i gCorcaigh! Tuilleadh eolais ar fáil ag: (www.

Bhí an íobairt ba mhó déanta aige, é fágtha ansin agus dearmadta ar feadh nócha bliain, cosúil leis na céadta míle eile.

Cé a shamhlódh ag an am sin gurb í íobairt seo Sands agus an naonúir eile an eachtra ba mhó a d’athródh saol polaitíochta na Sé Chontae go deo na ndeor.

Ach ina ainneoin sin, tréigeadh an Pholainn ag deireadh an chogaidh agus rinneadh í a íobairt do Stalin.

Seans maith go leanfadh an gnáthógánach seo ar aghaidh ag rá nach ndearna an Pholainn an méid sin troda agus íobartha i gcaitheamh an chogaidh le go mbrúfaí córas cumannach anuas uirthi ina dhiaidh.

Idir an t-amhrán “Vive La Quinte Brigada” le Christy Moore agus an leabhar nua a scríobh Raymond John Quinn in 2005, *Irish Volunteers for Spain*, is léir go bhfuil suim ag daoine fós san íobairt a rinne an Bhriogáid Idirnáisiúnta sa Spáinn.

Beag beann ar na fíricí dobhréagnaithe nach raibh moráltacht d’aon chineál ag roinnt leis na cúiseanna le haghaidh an Chogaidh Mhóir agus gur chuir Québec i gcoinne an Choinscríofa sa dá Chogadh Dhomhanda, baineann Rialtas Cheanada leas bolscaireachta as íobairt a chuid saighdiúirí le cur in iúl do phobal Cheanada go bhfuil comhstair náisiúnta acu.

Is dócha gurb é an difríocht idir craobhchluichí na gclub agus craobhchluichí an Bhóthair Iarainn ná go bhfuil daoine sásta an íobairt a dhéanamh agus taisteal ina sluaite chun tacaíocht a thabhairt dá gcumann áitiúil féin, go mór mhór más as baile nó paróiste beag faoin tír atá i gceist.

Níl a fhios agam an raibh iriseoir óg amháin a bhí i láthair ag súil leis an spiorad atá fós ag baint leo, áfach, nuair a chuir sé ceist orthu faoin “íobairt” a rinne siad.

Agus, leis an tír ar mhuin na muice go geilleagrach, níor iarradh ar an ngnáth-Mheiriceánach go fóill íobairt ar bith a dhéanamh ar son an chogaidh.

Is ansin a bhídís ag traenáil agus ag imirt ina n-óige, ag fáil máistreachta ar an gcamán agus ar an sliotar agus a máthair bhocht sa chúl toisc nach ligfeadh sí dóibh a ndeirfiúr óg a chur ann ar eagla go mbuailfidís í! Bhí *mum* an-lárnach sa scéal agus ba léir gur bean spraoi agus íobartha in éineacht í, agus cócaire maith freisin! Lean an clár Setanta agus ansin Aisake go dtí an Astráil agus chonaic muid iad i mbun traenála le cumann peile na hAstráile i Melbourne.

Bhí sé an-soiléir sa chlár go rabhadar sásta agus toilteanach aon íobairt nó obair a dhéanamh chun áit a bhaint amach ag an leibhéal is airde i gcluiche na hAstráile.

De réir an dearcaidh sin, ba mhór an masla dóibh uilig a fuair bás dá gcasfadh a bpáistí nó a ngarpháistí i gcoinne na híobartha sin agus dá n-athróidís an bhratach.

Nemeton – garráin dhiaga a dtagadh druideanna le chéile iontu tráth den saol, lena ndeasghnátha a chleachtadh agus le corrainmhí bocht donasach a bhronnadh ar na déithe mar íobairt.

Bhí íobairtí i gceist ina shaol sóisialta mar shampla.

Tagann daoine ann, mar a thagann siad chuig cuid mhór de na láithreacha cuimhneacháin seo, agus tuiscint acu gurb í an tsíocháin an t-aon chuimhniúchán fiúntach ar íobairt na ndaoine ar fad a maraíodh.

Caithfidh muid ar fad íobairtí a dhéanamh ar son na cúise.

Íobairt.

Nuair a dhóim tarbh ar m’altóir sa ghairdín cúil, tá a fhios agam go bhfuil cumhracht na híobartha sin taitneamhach leis an Tiarna, ach cad é faoi na comharsana anseo i mBaile Átha Cliath 4? Ní maith leo an boladh, go háirithe mura nglanaim tóin an tairbh sula ndéanaim é a dhó.

Thug siad le fios nach raibh siadsan ag comóradh Lá Anzac le cogadh a ghlóiriú, ach le meas a léiriú ar íobairt a seanchomhghleacaithe.

Is í rogha na coitiantachta ag an tráth seo í chun an gaisce sin a bhaint amach ach tá dhá bhliain d’obair dhian agus d’íobairtí pearsanta le cur di ar dtús.

Chomh maith le héilitheoirí leasa shóisialigh, is iad státseirbhisigh na huain íobartha ar altóir fhiosca na córa, (on the altar of fiscal rectitude) daoine a bhfuil postanna sócúla saoil agus pinsin thar an choitiantacht acu, dár lena lán, ach deir an tUasal Campfield go bhfaigheann státsheirbhisigh ar an mheán, pinsin idir £5000 agus £6000 sa bhliain.

Mar a rabhthas ag súil leis, thug gach ar labhair sa díospóireacht teasmholadh do chrógacht agus d’fhulaingt na saighdiúirí – ní dhiúltaíonn aon pholaiteoir don deis leas bolscaireachta a bhaint as íobairt na saighdiúirí! Mar a rabhthas ag súil leis freisin, thug an príomhaire agus ceannaire an fhreasúra araon, Tony Abbott, tacaíocht láidir don mhisean san Afganastáin.

Díreach agus Ibrahim ar tí an beart a dhéanamh, taibhsíodh dó an t-ardaingeal Gaibriéil a dúirt leis go raibh muinín ag Dia ann agus nár ghá dó a mhac a íobairt.

Éiríonn leis blaiseadh dá saol pearsanta teaghlaigh agus dá gcaidreamh leis an bpobal áitiúil a cheapadh ar fhís, iad sásta labhairt amach go neamheaglach gan náire ar an mbriseadh croí agus ar an íobairt phearsanta atá fulaingthe acu.

Tuigtear anois go ndearna na himreoirí sin agus bainistíocht na foirne botún nuair a ligeadh dóibh imirt, ach mar a dúirt duine amháin, níl íobairt ar bith nach ndéanfadh duine chun imirt i gcluiche ceannais an chontae, ní áirím cluiche ceannais na hÉireann.

I bhfocail eile, déanann imreoirí íobairtí móra ar son na cúise freisin agus más é sin an tslat tomhais a bhaineann le bainisteoirí a íoc is dóigh go mba chóir imreoirí a íoc chomh maith.

Is cinnte go bhfuil áit ar leith ag an Ghaeilge i gcroí na ndaoine, ach léiríonn an scéal seo fosta gur iomaí íobairt a dhéantar in am an ghátair.

Fuil Uladh mar Íobairt ========== Chum an file Rudyard Kipling - yep, an fear céanna is a scríobh Jungle Book, dán darbh ainm Ulster 1912 inar scríobh sé: *Before an Empire's eyes The traitor claims his price.

Cuireadh borradh úr le déanaí faoin allagar poiblí i dtaobh na híobartha a rinne fear óg darbh ainm Jan Palach ag deireadh na 1960í, nuair a seoladh suíomh idirlín nua (www.

“B'éigean do Mheiriceá na ceardchumainn a bhriseadh”, a dúirt sé, “agus bheadh ar sheandaoine an-íobairt a dhéanamh ar son todhchaí na tíre.

Cuideoidh sé seo, tá súil agam, leis an tsochaí agus leis an ngeilleagar seo ’gainne a bhogadh ar aghaidh ón leagan amach a thug an oiread sin anró orainn agus a bhrúigh an oiread sin íobartha orainn.

Téann imreoirí an chlub iomána a bhfuil Colm Mac Séalaigh bainteach leis i mbun traenála ag leathuair tar éis a sé ar maidin ach ní haon eiseacht iad - tá imreoirí ar fud na hÉireann sásta íobairtí móra a dhéanamh bliain i ndiaidh bliana chun caighdeán níos airde a bhaint amach.

Chaill Arm na hAstráile baill san Afganastáin agus tá an chuma ar an scéal anois, dar le Bearnaí Ó Doibhlin, nár thug a n-íobairt ná fulaingt a ngaolta aon tairbhe do mhuintir na hAfganastáine.