*Gore-fest *fuilchíocrach, frith-Sheimíteach, foréigneach, spioradálta, spreagúil agus cumhachtach… Sin roinnt aidiachtaí a bhí in úsáid ag léirmheastóirí le gairid le cur síos a dhéanamh ar scannán úr mór-ráchairte Mel Gibson, *The Passion Of The Christ*.

Úsáidtear dathanna go minic mar aidiachtaí radharcacha le cur síos a dhéanamh ar ghiúmar duine agus is é an bunsmaoineamh sin a spreag grúpa eolaithe ó na Stáit Aontaithe agus an Bhreatain le bealach a aimsiú chun ealaín a léiriú a athraíonn de réir mar a athraíonn dreach an duine atá á breathnú.

Is é an aidiacht is coitianta a úsáidtear sna meáin i leith na fianaise seo ná “dochreidte”, agus tá sé ag éirí níos deacra ag Ahern an fód a sheasamh.

”Úsáideann Roche go leor aidiachtaí moltacha agus dearfacha le cur síos a dhéanamh ar mhuintir na tíre seo.

Cinnte, bhí sí óg tráth agus níl aon amhras ach gur fheil an aidiacht di, nó fiú, go raibh gá leis an aidiacht a úsáid chun idirdhealú a dhéanamh idir í agus Bríd Ní Bhuachalla eile a bhí in aon teach nó in aon rang léi ar scoil.

Níl de riail i gceist ach séimhiú a chur ar aidiacht.

I measc na ngnéithe lárnacha léirithe ann tá an t-alt agus inscne ainmfhocail; an tuiseal ginideach, an chopail ‘is’; briathra rialta agus na cinn neamhrialta; foghraíocht agus litriú; míonna agus laethanta; suíomh agus gluaiseacht; na hairde; aidiachtaí; uimhreacha ; forainmneacha pearsanta; forainmneacha réamhfhoclacha; aidiachtaí sealbhacha; réamhfhocail shimplí; réamhfhocail shimplí móide an t-alt.

Úsáidtear an cló dearg chun an tslí a réitíonn an aidiacht leis an ainmfhocal de réir tuisil agus inscne a thaispeáint nó a chur i láthair.

Beidh siad chomh gnóthach leis na haidiachtaí briathartha nach mbeidh am acu a bheith ag smaoineamh ar an chúlú gheilleagair.

Dhírigh mé féin ar an bhfocal ‘samhradh’ agus thug mé neamhaird ar an aidiacht ‘Éireannach’, rud a chiallaigh gur chaith mé an chéad lá i Christchurch ag dul timpeall na siopaí ar thóir cóta báistí agus péire bróg seachas na cuaráin a thóg mé liom! Chaith muid cúpla lá i gcathair Christchurch sular thug muid aghaidh ar an gcuid eile den Oileán Theas.

Is ainm agus aidiacht leochailleach é ‘Albanach’ nuair a bhíonn ‘Preispitéireach’ i gceist mar is as an stair a tháinig sé anuas chugainn.

An Radacachas ====== Is mór ag an Uachtarán an aidiacht “radacach”, focal dar úsáid sé go forleathan ina chnuasach Renewing the Republic (2012).

Dhéanfadh na haidiachtaí siúd an chúis go breá do bhreithiúnas Walsh i gcás ait Crotty.

Cad is brí leis an aidiacht sa chás seo? An é go bhfuil scian síos i stoca an imreora agus go bhfuil baol ann go sáfaidh sé lánchúlaí na foirne eile, nó níos measa ná sin, go sáfaidh sé go feirc an réiteoir bocht os comhair na mílte daoine? Is minic leis le linn na tráchtaireachta ar chluiche go dtugtar le fios go bhfuil an liathróid féin contúirteach.

Bhí na logainmneacha seo leis an aidiacht 'mór' ag cur lagmhisnigh orainn fán tráth seo, gan trácht ar an droim sléibhe, Anacair, gar dúinn.

Ach íomhánna Joysúla (aidiacht Uí Chadhain é sin) na boinn sin a luann Wallace, boinn an tsolais.

Na hIlmheán ====== Beidh díolachán suntasach ar theilifíseáin ghlice an Nollaig seo (is fearr liom an aidiacht ‘glic’ sa chás seo seachas an gnáththéarma ‘cliste’; an féidir le gléas a bheith cliste i ndáiríre?).

Cosán dearg, a bhféadfaí an dá chiall a roinnt leis an aidiacht sin, a bhí i gCosán Kokoda.