clú na hamhránaíochta
reputation for singing
An ceol
=======
Ní dóigh liom go bhfuil clú na hamhránaíochta ar bhunadh Loch an Iúir anois ach bhí lá den tsaol.
amhránaíocht
singing
Is í an amhránaíocht níos mó ná aon rud eile a bhíonn i gceist, ach is dócha nach féidir leat i ndáiríribh ceolchoirm a bheith agat le hamhránaithe amháin.
stíl amhránaíochta
singing style
Bíonn a gcuid amhrán ar fad i nGaeilge agus bíonn tionchar láidir na hAfraice Theas le brath go minic ar an stíl amhránaíochta atá acu.
amhránaíocht
singing
AÓF: Cén chaoi ar thosaigh tú ar an amhránaíocht? Cé a mhúin sin duit?
DNíS: Oíche amháin, bhí deirfiúr leis an amhránaí Anne Mulqueen, Mary Hogan, sa halla ag ceann de na comórtaisí sin.
amhránaíocht chórúil
choral singing
Níor mhair sé ach leath lae an bhliain sin agus ní raibh ach deich gcinn d'imeachtaí ar fáil don lucht féachana - rince, rásaí, amhránaíocht chórúil, fidléireacht agus araile.
d'amhránaíocht na gcór
choral singing
Chomh maith leis sin, níor cuireadh amhráin fhíorthraidisiúnta ar chlár na gcomórtas go dtí le déanaí - bhí tús áite tugtha d'amhránaíocht na gcór, agus lucht ina n-éadaí foirmiúla.
cheardlanna amhránaíochta
singing workshops
Cé go raibh clú agus cáil bainte amach aige mar amhránaí i mBéarla d’fhreastail sé ar cheardlanna amhránaíochta ag Sean-nós Cois Life le cur lena stór amhrán i nGaeilge.
cheardlanna amhránaíochta
singing workshops
Cé go raibh clú agus cáil bainte amach aige mar amhránaí i mBéarla d’fhreastail sé ar cheardlanna amhránaíochta ag Sean-nós Cois Life le cur lena stór amhrán i nGaeilge.
do chuid amhránaíochta
your singing
AÓF: Cá bhfuair tú na hamhráin atá agat agus cé hiad na daoine a raibh tionchar acu ar do chuid amhránaíochta?
MÓS: Na hamhráin Ghaoluinne a fuaireas óm mhuintir féin, ón dá thaobh, agus ó amhránaithe breátha eile a bhí ag maireachtaint mórthimpeall orm i gCorca Dhuibhne, Dia leo.
cheardlanna amhránaíochta
singing workshops
Cé go raibh clú agus cáil bainte amach aige mar amhránaí i mBéarla d’fhreastail sé ar cheardlanna amhránaíochta ag Sean-nós Cois Life le cur lena stór amhrán i nGaeilge.
leis an amhránaíocht a chur chun cinn
to promote singing
Tá an-mheas agam ar dhuine ar bith a dhéanfadh moltóireacht ag aon chomórtas - gan moltóirí ní bheadh aon chomórtas ann agus, mar a dúirt muid níos luaithe, ní gá gurb é an comórtas an bealach is fearr leis an amhránaíocht a chur chun cinn ach, mar sin féin tá ról an-tábhachtach aige.
amhránaíocht cóir
choir singing
Anois, bhí drochmheas acu ar an stíl thraidisiúnta agus d’iarr siad go gcuirfí amhránaíocht cóir ina háit.
amhránaíocht dhúchasach
native singing
Bhí léachtaí ann ar eitneolaíocht an cheoil, ar bhailitheoirí éagsúla den cheol Gaelach, ar an amhránaíocht dhúchasach in Éirinn, i Sasana agus in Albain, chomh maith le gnó an cheoil, cóipcheart agus mar sin de.
amhránaíocht
singing
Chomh maith leis sin, bhí muintir Mhic Mhathúna, Séamus agus Úna agus a gclann, páirteach linn mar is sa cheantar seo atá cónaí orthu agus chuir siadsan go mór leis an gcraobh, leis an amhránaíocht go háirithe.
mheall siad daoine i dtreo na hamhránaíochta Gaeilge
they attracted people towards Irish language singing
An fáth a measann daoine iad a bheith tábhachtach ná gur mheall siad daoine i dtreo na hamhránaíochta Gaeilge ar dhóigh nach bhféadfadh saothair níos traidisiúnta a dhéanamh.
ó thaobh na hamhránaíochta de
as regards singing
Antaine Ó Farcháin: Cén t-albam is fearr de cheol nó d'amhránaíocht thraidisiúnta a eisíodh in 2006, dar leat?
Terry Moylan: Ó thaobh an cheoil de chaithfinn *The Dusty Miller* a phiocadh agus ó thaobh na hamhránaíochta de thaitin *I Heard a Bird at Dawn* go mór liom.
neart ceoil agus amhránaíochta timpeall orm
plenty of music and song around me
Bhí neart ceoil agus amhránaíochta timpeall orm agus mé ag fás aníos.
bhí greim ag an amhránaíocht orm!
singing had a hold on me!
Ón lá sin amach bhí greim ag an amhránaíocht orm! I ndáiríre, is dóigh liom gur blianta tábhachtacha iad na blianta a chaithimid sa bhunscoil agus bhí an t-ádh liom go raibh múinteoir ann a chonaic an bua a bhí agam agus chabhraigh sé sin go mór.
níl cáil mhór ar Chontae Chill Dara maidir le hamhránaíocht sa stíl dhúchasach,
Kidare doesn't have a reputation for singing in the native style,
AÓF: Ach níl cáil mhór ar Chontae Chill Dara maidir le hamhránaíocht sa stíl dhúchasach, go speisialta i nGaeilge.
ceardlanna amhránaíochta agus damhsa,
singing and dancing workshops,
I measc na n-imeachtaí a reáchtálann sí féin agus Craobh Phádraig Mhic Phiarais tá ranganna Gaeilge, ceardlanna amhránaíochta agus damhsa, céilithe, agus seisiúin cheoil.
an amhránaíocht a shealbhú.
to acquire the singing.
Tugann sé deis do na hamhránaithe traidisiúnta scileanna múinteoireachta a fhoghlaim agus tugann sé deis do na múinteoirí an amhránaíocht a shealbhú.
san amhránaíocht thraidisiúnta
in traditional singing
”
D’fhás an grúpa Skara Brae as an chairdeas a bhí idir muintir Dhomhnaill agus Sproule ach bhí suim ag Maighread san amhránaíocht thraidisiúnta ó bhí sí ina cailín óg de bhrí go raibh amhránaithe ar an dá thaobh den teaghlach.
trína chuid amhránaíochta.
through his singing.
Chonaic mé é ceart go leor, chuir mé aithne sa gcaoi sin air, aithne trína chuid amhránaíochta.
amhránaíocht dúchais
native singing
“Agus nuair a casadh scoláirí móra tuisceanacha air, Meiriceánaigh a bhformhór, thuig siadsan, nuair a bhí staidéar déanta acusan agus amhránaíocht dúchais as tíortha eile an domhain cloiste acu, dúirt siad leo féin, 'By dad, seo an *gold nugget*.
ceoldrámaí ina dtéann na carachtair i mbun amhránaíochta gan choinne
muscials in which the character start singing at the drop of a hat
Murab ionann agus leithéidí *Mary Poppins* nó *Singing in the Rain* - ceoldrámaí ina dtéann na carachtair i mbun amhránaíochta gan choinne - tá inchreidteacht ag baint le húsáid na n-amhrán sa scannán áirithe seo mar gheall ar gur ceoltóirí iad na príomhcharachtair.
a cuid amhránaíochta
her singing
Beidh a cuid amhránaíochta agus a cuid seanma ar an bpianó le cloisteáil i rith an agallaimh.
ag iomaíocht i gcomórtas amhránaíochta
competing in a singing competition
Is cuimhin liom a bheith ag iomaíocht i gcomórtas amhránaíochta ar an sean-nós i seomra ranga i Scoil Chuimsitheach
Bhaile Munna.
tugtha don amhránaíocht
giving to singing
An bhfuil Cathy Jordan san aicme chéanna den traidisiún le Dervish a d’fhiafraigh mé dí ansin?
Deir Cathy go mbíodh a tuismitheoirí agus a muintir go léir tugtha don amhránaíocht agus don cheol nuair a bhí sí óg agus bhíodh an-mhórán seancheirníní sa teach, idir cheol traidisiúnta agus cheol tíre as Meiriceá.
easpa amhránaíochta
a lack of singing
Ba ghearr gur thosaigh saol na mainistreach ag teip áfach – na manaigh ag éirí tuirseach, tinn agus go dtí gur tháinig Tomatis ar cuairt, níor cheap éinne go raibh baint ag an dteip ná ag an easpa amhránaíochta lena chéile.
amhránaíochta
of singing
Is ón ngluaiseacht fánach seo a thagann splanc ceoil chugam go minic, nó uaireanta eile is ó bhotúin a dheinim sa tseinnt nó uaireannta eile ó thorann tráchta, blúire amhránaíochta ar shráid lárchathrach, feadaíl fear oibre, rithim inneall traenach, gáire linbh nó ó aon ní i sruth an tsaoil.
amhránaíocht
singing
Ba é seo m’am príobháideach ciúnais! Cad a dhéanfainn gan é? Bhí léite agam, timpeall an ama chéanna, faoi mhanaigh i lár na Fraince a bhunaigh saol a mainistreach ar amhránaíocht.
amhránaíocht
singing
Ansin chrom sé ar an amhránaíocht.
amhránaíochta
of song
Cuireadh bia traidisiúnta an réigiúin ar fáil taobh leis an mbia idirnáisiúnta agus rinne scata d’ógánaigh áitiúla taispeántas damhsa agus amhránaíochta.
amhránaíocht
singing
Tá Bleuenn agus Maï ag freastal ar bhunscoil dhátheangach i mBrest ina bhfuil an-bhéim ar an amhránaíocht freisin.
gan oiread comórtas amhránaíochta
not so many singing competitions
Comóradh ar chultúr agus ar theanga na Gailíse a bhí ann, ach gan oiread comórtas amhránaíochta ar an sean-nós agus a bhíonn in oireachtas na Gaeilge.
ceol uirlise agus amhránaíocht a fhoghlaim
to learn an instrument and singing
Bheartaigh mé go mbeadh caoi ag gach dalta ceol uirlise agus amhránaíocht a fhoghlaim, chomh maith leis an churaclam agus shocraigh mé go mbeadh deis ag gach dalta a bheith páirteach i ndráma amháin ar a laghad, ar an ardán.
an amhránaíocht ar an sean-nós
old style singing
“Anuas air sin, tá beagnach 250 duine, idir óg agus aosta ag foghlaim uirlisí ceoil agus bíonn coirmeacha ceoil agus léiriúcháin de na healaíona traidisiúnta - an damhsa agus an amhránaíocht ar an sean-nós - sa Chultúrlann agus tá cumann fuinniúil óige bunaithe sa Chultúrlann” ar sé.
fríd an amhránaíocht
in her singing
Ar ndóigh, níor ceart iontas a bheith orainn, tá gach duine daonna thar a bheith casta ach léiríonn an Gaillimheach a tréithe éagsúla fríd an amhránaíocht agus fríd léirithe ardáin.
an comórtas amhránaíochta
Eurovision
Bean chairdiuil, cheolmhar, ghreannmhar ab ea í, agus tá sé go maith a fheiceáil nach bhfuil athrú ar bith uirthi tar éis na mblianta a chaith sí i mbéal an phobail mar láithreoir teilifíse, ar chláracha mar an comórtas amhránaíochta Eurovision.
amhránaíocht
singing
Agus saol na Gaeilge ag cuimhneamh ar shamradh na bliana seo, is ar amhránaíocht Choláiste Lurgan a chuimhneoidh roinnt mhaith daoine.
ar an stair agus ar fheidhm na hamhránaíochta coimhthíche seo
in the realms of this strange form of song
B’fhéidir go raibh eagla ar dhaoine eile roimhe, toisc iad a bheith aineolach ar an stair agus ar fheidhm na hamhránaíochta coimhthíche seo a raibh cúlra na gcianta cairbreacha laistiar di.
nár bhac scoláirí leis an réimse amhránaíochta seo
that scholars didn’t bother with this area of song
Caithfear an leabhar a cheannach chun eolas a chur orthu seo!
Fáth eile nár bhac scoláirí leis an réimse amhránaíochta seo chomh minic ná go mba mhodh thar a bheith pearsanta a bhí sa sean-nós.
bhfuil bua na hamhránaíochta aici
she has a natural talent for singing
Is léir go bhfuil bua na hamhránaíochta aici.
thaitin an amhránaíocht go mór léi ó shin
she really liked singing from then on
Thosaigh sí ag canadh agus í ceithre bliana d’aois agus thaitin an amhránaíocht go mór léi ó shin.
an amhránaíocht ar an sean-nós
traditional singing
Ní rómhinic a shamhlaítear cultúr na Gaeilge, nó an “Gaelachas”, le fochultúir na homaighneasachta, agus shílfí gurbh as riocht a bheadh an amhránaíocht ar an sean-nós, cuirim i gcás, dá gcloisfí é i dteach tábhairne aerach i mBaile Átha Cliath.
ceardlann amhránaíochta agus ceoil
a music and singing workshop
Athrú poirt a bhí i ndán dóibh, mar dhea, nuair a reáchtáil DiFranco ceardlann amhránaíochta agus ceoil i seanteach plandála i Louisiana – ceantar atá fréamhaithe go dlúth i stair fhoiréigneach, bhrónach, sclábhaithe Afracacha san Oileán Úr.
amhránaíochta agus cumadóireachta
of song and composition
Is mórócáid cheoil, rince, amhránaíochta agus cumadóireachta í an Fhéile Pan-Cheilteach ach, chomh maith leis sin, bíonn deis ag gach tír sain-taispeántas a dhéanamh ar a saíocht féin agus bhí sé seo le feiceáil agus le cloisteáil go fairsing ar shráideanna Dhoire i rith na seachtaine.
an-tógtha le cuid amhránaíochta Jeannie Robertson,
very taken with the singing of Jeannie Robertson,
Tá Liz Curtis an-tógtha le cuid amhránaíochta Jeannie Robertson, an t-amhránaí Albanach a fuair bás breis is tríocha bliain ó shin.
faoina cuid amhránaíochta.
about her singing
Chuaigh Antaine Ó Faracháin chun cainte léi le labhairt faoina cuid amhránaíochta.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
