Tá an chuma ar an scéal go bhfuil naisiúnaithe ar bís a líon a chur in iúl.

Is minic a théann foghlaimeoir chuig rang Gaeilge agus í lán fuinnimh, ar bís leis an teanga a fhoghlaim.

Tá mé féin agus mo chairde anseo i Milwaukee ar bís le leanúint ar aghaidh leis an obair.

Fuair sé cúrsa Laidine mar bhronntanas Nollag óna sheanchara Gael-Éireannach, *Barrus Ó Donnabhanus Rossus* agus tá sé ar bís a *copulare* focal a roinnt leis an saol mór.

Bhíos ar bís le tamall de bhlianta le cuairt a thabhairt ar an gcathair seo a bhíodh ina seoid den tionscal iarainn.

Tá daoine ar bís leis na forbairtí a chur chun cinn - cuidímis leo!

* Gluais • Glossary mo dhícheallmy best a gheallaim dom féinI promise myself san fhásachin the desert d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate don Charghasfor Lent cleastrick chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself blastatasty íobairtsacrifice maitheasgood bródúilproud casacht mhór ghroía great big cough tairseachthreshold tanaíthin fiáinwild de shíoralways seanfhaiseantaold-fashioned láchfriendly, pleasant mearbhallconfusion cheapasI thought a bhlas tuaisceartachhis northern accent chloisimis a chasachtwe used to hear his cough bhímis ar bíswe used to be excited/impatient cúbógacollections of Easter eggs scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside go scafántaspeedily ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it ag iomrascáil lena chéilewrestling one another suachmáneasy-going person gan puth análawithout a puff of breath parlúsparlour, sitting-room deireadh sí linnshe would say to us cur i gcéill iomlántotal pretence thuigeadh siseshe'd understand bheannaímis dówe would greet him d'fhiafraímis dewe'd ask him d'fhreagraímiswe would answer go fuarbhruiteindifferently ag tóraíocht an mhálasearching for the bag nodclue go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them beadaílover of sweet things dá bharras a result d'éalaigh méI escaped cófrapress ag póirseáil thartrummaging about málaí plaisteachaplastic bags doirtealsink de phreabsuddenly go raibh mo chosa nitethat it was all up with me polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north daoine muinteartharelations díospóireachtaí bríomharalively debates a chuairteannahis visits b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men ag útamáilfumbling ba ghiorra in aois diclosest to her in age mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me barrúilfunny de shíor dár gcáineadhalways criticizing us ag spochadh as m'uncailteasing my uncle agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her tá sé chomh maith agamI may as well á leanúintfollowing him garda gradaimguard of honour cársánwheeze inchreidtecredible plúchadhasthma ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle dá mbéarfaí ormif I was caught isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places macalla na nglórthathe echo of the voices tuaromen, sign an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best mealltachenticing bonnánhorn fardoraslintel of door vardúswardrobe bheir mé barróg airI hugged him ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions glicsly caoi a chur ar an áitto tidy up the place margadhdeal a roinntto share stróic méI tore daitecoloured dúil chráitetorturous desire candaí móra seacláidebig chunks of chocolate blúire ar bhlúirebit by bit giodalachperky bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down smeartha le seacláidcovered in chocolate teipfailure

Gluais • Glossary athinsintretelling ar dhlúthchuid de theagasc na Súifeach iad tráthwhich were once an integral part of the Sufis' teachings an iomarca tráchtatoo much traffic ar bíson tenterhooks sceitimínírapturous excitement ar leathadhwide open as mo shlíout of my way a stumpa amadáinyou out-and-out fool ar iasachton loan is baolachI'm afraid ag grágaílbraying go frascopiously thar fóirover the top taibhreamhdream brímeaning i do dhúiseachtawake cóisirparty scata leaideannaa crowd of lads óinseachfoolish woman ag tagairt domsareferring to me stuaicsullen appearance ní nach ionadhnot surprisingly truapity murach na mnáif it wasn't for the women Sall leis.

Na sluaite ar bís.

* Gluais • Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

* Gluais • Glossary úrscéalnovel gráinhatred shamhlaigh séhe imagined údar bróidreason to be proud brúpressure déistindisgust ní túisceno sooner scíthrest bata agus bótharthe sack cloí leis an spriocto stick to deadlines sobalcólaísoapaholic mealltabeguiled sáiteengrossed fuil ina chuisleblood in his veins anáil ina pholláiríbreath in his nostrils ruaig séhe banished néaróganerves mírpiece airdattention torann ceolmhar an fhóinthe musical noise of the phone a leannán nuaher new boyfriend lán de chacfull of shit giúmar an leithristoilet humour dleachtaroyalties go borbabruptly go searbhasachsarcastically ag caint seafóidetalking rubbish sáiteánjibe otharpatient a ainm baistehis first name gearáncomplaint údarreason chaon duineeach of us ciontachguilty tostsilence mar is iondúilas usual cruógachbusy garmhacgrandson cionaffection a d’aimsigh an galar sinwho discovered the disease in éindí léialong with her sách ísealin a low voice béimstress ar bís le thú a fheiceáildying to see you tá do thuairisc á cur aicishe's asking for you dearmadachforgetful contúirteachdangerous d’fhéadfadh sí an teach a lasadhshe could set the house alight airecare go mífhoighdeachimpatiently aird iomlán a dhíriú ar a chuid oibreto fully concentrate on his work díomhaoinidle docharharm cuideachtacompany aghaidh a phróiseálaí focalin front of the word processor dá dtiocfadh an crú ar an tairneif the worst came to the worst curtha amúwasted leath a dhóthain ama dóhalf enough time to him coscban seafóidrubbish iarrachteffort chéad Chomaoineachfirst hold Communion ag tnúth leis an lá mórlooking forward to the big day an mac drabhlásachthe prodigal son brionglóiddream den seandéanamhof the old kind greamaithe lena rúitín le sreang leictreachaistied to his ankle with an electric cable deisopportunity smaoineamhidea ar scáileánon screen aiféalaregret an cailín ba thaitneamhaí sa sobaldrámathe most likeable girl in the soap opera in ainm is a bheith ag réiteachsupposed to be preparing greimbite ag béiceach agus ag screadaílshouting and screaming i mbun trodaengaged in fighting iontas na n-iontassurprise surprise iriseoirjournalist taithíexperience comhiriseoirfellow journalist mionsciortamini-skirt beannacht a bhí ceilte air go dtí sina blessing in disguise ar mhaithe lena cheirdfor the sake of his trade

Táim ar bís chun dul sa tóir ar iontais eile na tíre móire draíochtúla seo.

Tá an lucht leanúna ar bís agus lán le dóchas.

Ceann de na príomhrudaí a bheas le déanamh acu ná tacaíocht a chur ar fáil don iliomad eagraíochtaí agus grúpaí ar fud na tíre atá ar bís leis an Ghaeilge a chur chun cinn, bíodh siad i saol an ghnó, i bpobail, i scoileanna nó in ionaid eile nach iad.

Bhí mé ar bís chun triail a bhaint as, agus bhí sé go hiontach na céadta míle iasc a fheiscint thíos i ndoimhneacht na farraige.

Bhí gach duine a casadh orainn na laethanta sin chomh cairdiúil agus ar bís chun bheith ag caint linn, agus d'fhoghlaim mé go leor faoi ghnáthshaol mhuintir na Saimbia trí bheith ag caint leis an dream sa mhargadh.

Is cinnte go raibh lionn dubh ar mo chroí agus mé ag fágáil mhór-roinn iontach na hAfraice, ag eitilt ó Johannesburg go Perth, ach ag an am céanna bhí mé ar bís leis an mór-roinn nua seo a bhí ag feitheamh orm a fheiceáil.

Bhí mo chuid deartháireacha agus an deirfiúr is sine ag ceol cheana féin agus bhí mé ar bís leis an rud céanna a dhéanamh.

Tá an dearcadh céanna acu ó thaobh na teanga de, is é sin gur cuid dá ndúchas féin í, agus tá siad ar bís le hí a fhoghlaim.

Bhraith mé sa bhaile agus ar mo shuaimhneas láithreach, agus bhí mé ar bís mar gheall ar an am a bhí romham, pé rud a bheadh i ndán dom.

Tá staighre bíse déanta acu i lár crainn amháin, rud a léiríonn chomh leathan is atá imlíne na gcrann seo.

Is cosúil go bhfuil na heagraíochtaí sin ar bís le gníomhú go fuinniúil agus go héifeachtach ar son na teanga.

com/watch?v=jisfIVapmMs), nuair a bhí uirthi féin agus Ronan Keating an clár a chur i láthair os comhair na céadta milliún duine? “Ní raibh mar bhíomar i ndiaidh an méid sin cleachtaidh a dhéanamh air go raibh mé ar bís le dul amach ansin agus an obair a dhéanamh.

Tá bunreacht nua i gcomhair na heagraíochta ar na bacáin acu agus is léir go bhfuil sé ar bís le tabhairt faoi mhórphlean uaillmhianach a bhfuil cinneadh díreach déanta faoi.

Ar lá ár gcomhrá, bhí sí ar bís leis an gclár faisnéise a fheiceáil ar RTÉ 1 ar an 4 Meán Fómhair.

Ach, bhí an t-aicsean ar an bpáirc iontach tarraingteach, an caighdeán peile go fíormhaith, an cluiche idir dhá cheann na meá agus an slua ar bís.

**CB: Cad a dheinis nuair a bhís críochnaithe leis an gceardscoil?** MDÓS: Theastaigh uaim dul mar phríntíseach dtí siúinéir i 1958 ach ní raibh aon obair ag na siúinéirí féin ag an am.

Tá Balor na Súile Nimhe ar bís lena scaob a chraobhscaoileadh le muintir na hÉireann ar fad, agus go speisialta le léitheoirí dílse Beo Ar Éigean (an cúigear acu).

Tá an tír ar bís le fáil amach cé a thiocfas i gcomharbas ar Íosa Mhic Giolla Mháire mar Uachtarán na hÉireann.

Tá an domhan mór is a mháthair ar bís le fáil amach caide a dhéanfaidh an tArdrí úr lena chuid cumhachtaí nua.

Bhí mé ar bís ag iarraidh cuid den tír a shiúl.

Ba léir go raibh sí ar bís chun labhairt linn, ach bhí náire uirthi.

Bhí an lá go hálainn agus bhí na páistí Gaeltachta ar bís dul ag rith chomh fada leis an Spidéal.

Is díol spéise an ráth ollmhór atá ar an amhrán in ainneoin go bhfuil go leor daoine nach dtuigeann an liric atá beagnach go hiomlán i gCoiréis ach, mar gheall ar an damhsa barrúil a dhéanann PSY san fhiseán agus an fonn tarraingteach a théann leis an amhrán, tá daoine ar fud na cruinne ar bís le híosluchtú a dhéanamh air arís agus arís eile ó YouTube.

Is comhartha an-mhaith é seo, ach tá an earnáil iomlán ar bís agus iad ag súil le huimhreacha maithe ag deireadh na bliana, go háirithe agus é i gceist an cinéal seo cláruimhreach a bheith againn feasta.

Tá mé ar bís agus tá mé thar a bheith buíoch de gach duine a chaith vóta dom! Adios! Au Revoir, Auf Wiedersehen, mes amis!”

Ba léir ón slua a bhí i láthair nuair a seoladh é go raibh go leor ar bís le héisteacht leis.

Ach is cóir dóibh siúd ar mian leo freastal ar an ollscoil a bheith ar bís faoin mbliain atá rompu, dar le Johanna Ní Mhurchú.

I dtrátha an ama seo gach bliain, bíonn scoláirí na tíre ar bís le fáil amach cén breithiúnas a thabharfar orthu ina dtuairisc scoile.