gcaomhnú
preservation
Nochtann sé an ról atá ag na meáin chumarsáide i gcruthú agus i gcaomhnú 'stair oifigiúil' an stáit seo.
a chaomhnú
to preserve
Go mbeidh an rialtas dáiríre faoin nGaeilge agus go gcuirfidh siad an maoiniú ceart ar fáil chun í a chaomhnú agus a neartú.
a chaomhnú
to preserve
Tá deacrachtaí móra ann an teanga a chaomhnú agus a sheachadadh síos trísna glúintibh.
caomhnaithe
preserved
Tá seanchas agus oidhreacht an oileáin caomhnaithe sa teanga agus cúnamh is ea é sin go mór chun an teanga a choinneáil.
a chaomhnú
to preserve
Is ann don fhoréigean aontachtach le sprioc polaitiúil dá gcuid féin a bhaint amach agus an íde-eolaíocht a d'fhoghlaim siad ón uasaicme anuas a chaomhnú - nach féidir muinín a bheith agat i gCaitlicigh.
chaomhnú
conservation
Cuireann Caisleán an Easpaig béim ar oideachas faoi chaomhnú.
a chaomhnú
to preserve
Grúpa ceannródaíochta ón gceantar a bhunaigh é, daoine ar spéis leo oidhreacht teangan, cheoil, litríochta, cheardaíochta, ealaíne agus seandálaíochta Chorca Dhuibhne a chaomhnú agus a threisiú.
caomhnú
preservation
Gan amhras, ba cheart go mbeadh caomhnú agus láidriú na nGaeltachtaí mar thosaíocht; gan pobal bríomhar Gaeilge, caillfidh go leor againn an fuinneamh agus an misneach leanúint ar aghaidh ag úsáid na Gaeilge mar theanga laethúil.
ag caomhnú
promoting
Cad é an pictiúr a chruthaíonn sin den "dream eile"? An bhfuil mé ag caomhnú an tseicteachais? Ar cheart dom ligint dóibh Gaeilge a labhairt ar Bhóthar na Seanchille?)
Sochaí fhearúil
=======
Sochaí fhearúil a bhí riamh i sochaí Thuaisceart na hÉireann, bródúil as neart a luachanna aicme oibre.
a chaomhnaítear íomhá gach dreama
the image of each group is preserved
"
Is trí scéalta fán Somme nó fá Éirí Amach na Cásca nó Lúnasa 1969 nó imtheorannú nó buama Inis Ceithleann a chaomhnaítear íomhá gach dreama dóibh féin agus dá n-iomaitheoirí.
caomhnú
preservation
Measann muidne nach féidir tús a chur le caomhnú phobal Gaeilge na Gaeltachta go dtí:
Go dtiocfaidh polaiteoirí agus lucht Rialtais ar an tuiscint gur fiú an Ghaeltacht a shábháil mar go gcuireann sí le féinmhuinín agus le féiniúlacht na tíre, agus gur gá di a bheith ann chun a chinntiú gur tír neamhspleách shainiúil a bheas in Éirinn i measc thíortha eile na hEorpa.
caomhnú
preservation
Nuair a chuir mé an cheist an féidir leis an ailtireacht cuidiú le caomhnú na Gaeilge fuair mé freagra dearfach.
a chaomhnú
to preserve
Dár ndóigh, ar nós gach Gaeltacht eile sa tír, tá an Béarla ag brú orainn agus bíonn an Comharchumann i gcónaí ag iarraidh a bheith ag smaoineamh ar phleananna chun an teanga a chaomhnú.
eagraíocht chaomhnaithe
conservation organisation
Tá an eagraíocht chaomhnaithe An Taisce, i gcomhar lena gcairde sna meáin chumarsáide (leithéidí Frank McDonald san *Irish Times*), ag rá go bhfuil sé thar am deireadh a chur le tógáil tithe aonair faoin tír agus gur cheart go ndéanfaí na bailte tuaithe a fhorbairt.
a chaomhnú
to preserve
Sna blianta atá amach romhainn, beidh dúshlán mór roimh mhuintir Chill Chartha agus roimh mhuintir iardheisceart Dhún na nGall ina iomláine: an oidhreacht a chaomhnú ag gach leibhéal de shaol na ndaoine, agus na nithe atá maith ó thaobh teanga, ó thaobh ceoil agus ó thaobh cúrsaí cultúrtha a choinneáil chun neart a chur leis an turasóireacht chultúrtha, ar bhealaí a rachas chun sochair do gach duine sa cheantar agus do na glúnta atá le theacht amach anseo.
a chaomhnú
to preserve
Tá tuiscint níos fearr agam anois ar cé chomh crua is atá sé teanga neamhfhorleathan a chaomhnú.
leis an Ghaeilge a chaomhnú
to preserve the Irish language
Is mór an taca fosta an choláiste Gaeilge leis an Ghaeilge a chaomhnú.
iasc a chaomhnú
to conserve fish
Agus an méid sin ráite, tá an ceart ar fad ag na hiascairí nuair a deir siad gur amaidíocht atá ar bun ag an gCoimisiún Eorpach, é ag iarraidh iasc a chaomhnú agus ag an am céanna ag ligint do na Spáinnigh na céadta bád iascaireachta eile a chur isteach sa limistéar.
an Bosca Caomhnaithe
the Conservation Box
B'fhéidir go bhfuil argóint ann le hainm nua a thabhairt air - an Bosca Caomhnaithe, cuir i gcás - agus na srianta céanna a chur i bhfeidhm ar chuile dhuine, ach níor chóir ligint do na céadta bád Spáinneach teacht isteach ann.
beartais chaomhnaithe áirithe
certain preservation policies
Déanadh an pointe seo go láidir i dTuairim oifigiúil a chuir coiste tomhaltóirí sa bParlaimint Eorpach ar aghaidh chuig coiste iascaireachta na Parlaiminte maidir le beartais chaomhnaithe áirithe atá á bplé i láthair na huaire:
"Gan éisc, ní bheidh aon iascairí ann, agus ní bheidh aon pholasaí iascaireachta ann.
caomhnú an Phrotastúnachais
the preservation of Protestantism
Fá cheann 20 bliain eile, ní bheidh *raison d'etre *an stáit, caomhnú an Phrotastúnachais, ann níos mó.
leis an teanga seo a chaomhnú
to preserve this language
Inár dtuairim féin, tá muidne ag déanamh obair mhór leis an teanga seo a chaomhnú ar dhóigh straitéiseach agus tá gnéithe láidre trasteorann agus trasphobail le feiceáil inár gcuid gníomhaíochtaí.
plean caomhnaithe
conservation plan
Chuir an rialtas plean caomhnaithe os comhair na parlaiminte a mhéadódh an céatadán den Mhórsceir Bhacainneach a mbeadh cosc iomlán ar iascaireacht ann ó 4.
cultúr na tíre a chaomhnú
to preserve the culture of the country
Dar liom féin go bhfuil sé de dhualgas ar Rialtas Shaorstát na Baváire cultúr na tíre a chaomhnú agus féachaint chuige gur féidir leis an bpobal taitneamh a bhaint as a chultúr féin go nádúrtha.
an teanga a chaomhnú agus a chur chun cinn
to preserve and to promote the language
Chabhraigh an tseachtain leis an eagraíocht an teanga a chaomhnú agus a chur chun cinn.
na traidisiúin a chaomhnú
to preserve the traditions
Léiríonn sé é seo le scéalta faoi chlubanna beaga ar fud na tíre agus an obair dhian atá ar siúl ag daoine go deonach chun na seirbhísí don phobal chomh maith leis na cluichí iad féin a fhorbairt agus na traidisiúin a chaomhnú.
Scéim Chaomhnaithe an Chomhshaoil faoin Tuath
Rural Environmental Protection Scheme
Ach nach bhfuil ceist thruailliú an chomhshaoil i bhfad níos simplí? Cuireadh tús le Scéim Chaomhnaithe an Chomhshaoil faoin Tuath i 1994 agus, idir 2000 agus Meitheamh 2004, fuair 46,000 feirmeoir deontais faoin scéim seo arbh fhiú €420 milliún iad (tháinig 75% den airgead ón Aontas Eorpach).
a chaomhnú
to preserve
Tá súil agam go gcuideoidh an iarracht bheag seo le cuid den oidhreacht sin a chaomhnú.
oidhreacht a chaomhnú
to preserve his legacy
Cinnte, cuirfidh *entente cordiale *idir an bheirt cheannairí alltacht ar chuid dá lucht leanúna, ach tá oiread sin smachta acu - Paisley ar an DUP, ainneoin na troda a bheas ann a oidhreacht a chaomhnú i ndiaidh dó an saol seo nó a shaol polaitiúil a fhágáil, cibé a thagann ar tús; agus Adams/McGuinness (ainneoin na n-easaontóirí) - gur féidir leo tromlach mór a lucht leanúna a thabhairt leo.
a chaomhnú
to preserve
Caithfidh muid an teanga a chaomhnú.
á gcaomhnú
being preserved
Ní chuireann sé sin isteach orainn, mar ar a laghad tá na tithe á gcaomhnú.
a chaomhnú
to preserve
Beidh níos mó daoine ag teacht chun na tíre agus sílim go mbeidh na hÉireannaigh ag iarraidh an Ghaeilge a fhoghlaim agus a chaomhnú le haitheantas a thabhairt dúinn féin mar thír ar leith.
a chaomhnú
to preserve
Mar sin, nach bhfuil baol ann go gcaillfear, diaidh ar ndiaidh, ainmneacha na mbailte fearainn – agus an stair atá le fáil iontu?
Agus an tAire Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta ag síniú Orduithe Logainmeacha (mar shampla an tOrdú le déanaí a d’athraigh ainm Gaeilge Mountcharles ón mBéarlachas, is é sin Móin Séarlas, go Tamhnach an tSalainn) chun stair áitiúil na tíre a chaomhnú, b’ait an rud é dá mbeadh Roinn eile ag milleadh na staire seo, ag cur uimhreacha ríomhaire-chairdiúla in áit logainmneacha saibhre.
caomhnaithe
preserved
Is é príomhláidreacht na Gaeltachta ná an cultúr sainiúil atá ansin, nach bhfuil caomhnaithe chomh maith céanna in aon áit eile.
a chaomhnú
to preserve
Mar sin, nach bhfuil baol ann go gcaillfear, diaidh ar ndiaidh, ainmneacha na mbailte fearainn – agus an stair atá le fáil iontu?
Agus an tAire Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta ag síniú Orduithe Logainmeacha (mar shampla an tOrdú le déanaí a d’athraigh ainm Gaeilge Mountcharles ón mBéarlachas, is é sin Móin Séarlas, go Tamhnach an tSalainn) chun stair áitiúil na tíre a chaomhnú, b’ait an rud é dá mbeadh Roinn eile ag milleadh na staire seo, ag cur uimhreacha ríomhaire-chairdiúla in áit logainmneacha saibhre.
dhéanfaí iarracht é a chaomhnú
an attempt would be made to preserve it
Arís, da mbeadh droichead stairiúil, tarraingteach mar seo i dtír ar bith eile san Eoraip, dhéanfaí iarracht é a chaomhnú, chan é a scrios.
a chaomhnú
to preserve
An phríomhfhealsúnacht atá taobh thiar den ghníomhaíocht seo ná go bhfuil ceangal nó muintearas nádúrtha idir pobail na hÉireann agus na Breataine, agus gur mithid an gaol seo a spreagadh agus a chaomhnú.
chaomhnú an chomhshaoil
environmental conservation
Ní raibh mé ag iarraidh neamhaird a thabhairt ar riachtanais dhaoine bochta na hAfraice Theas, ach chuaigh mé féin ansin ag lorg eolais agus taithí ar chaomhnú an chomhshaoil.
chaomhnaigh muintir Uí Shé an seanathig
the Ó Sé family preserved the old house
MNíB: Fé mar a dúrt, chaomhnaigh muintir Uí Shé an seanathig mar ní raibh aon mhuirear ar James O’Shea, Lios na Graí agus ní raibh éinne ag rá leis *Marley* a chur ar an urlár ná *beauty board *a chur ar na fallaí ná “caith amach an seanachlog san”, “caith uait na lampaí íle”, “tabhair an *sacred heart lamp* don lucht siúil”.
caomhnú
preservation
Is é an cuspóir atá acu ná caomhnú agus taighde a dhéanamh ar ghluaiseachtaí, fuaimeanna agus marcanna ainmhithe nach príomhaigh iad, ar an tuiscint gur modhanna cruthaitheacha cumarsáide atá sna feiniméin seo a dtig leo léargas a thabhairt dúinn orainn féin agus ar an saol atá cruthaithe againn.
Caomhnú
preservation
Caomhnú ceoil agus seanchais an cheantair atá mar phríomhchúram fhoireann na Cartlainne.
Caomhnú
preservation
Caomhnú ceoil agus seanchais an cheantair atá mar phríomhchúram fhoireann na Cartlainne.
i gcaomhnú na Gaeilge
in the preservation of Irish
Tá ról ar leith ag na coláistí i gcaomhnú na Gaeilge, ní hamháin i measc na bpáistí iad féin agus ina gcuid scoileanna, ach fosta sna pobail a bhfuil siad lonnaithe iontu.
caomhnú agus leathnú na Gaeilge
the preservation and extending
In Alt 8 den Acht, tá ráiteas a deir “déanfaidh an tÚdarás caomhnú agus leathnú na Gaeilge mar phríomh-mheán chumarsáide a *spreagadh*.
a chum agus a chaomhnaigh an ceol
who composed and preserved the music
Céard go díreach na hábhair staidéir a bheidh ar na cúrsaí seo?
DdeB: Is dócha gurb é an ceol traidisiúnta is túisce a thagann chun cuimhne ach ní múineadh ceoil atá i gceist againn (tá go leor á dhéanamh sin cheana féin) ach léiriú a thabhairt ar chúlra an cheoil agus na foinsí as ar eascair sé, na daoine a chum agus a chaomhnaigh an ceol sna blianta roimhe seo, an tslí ar mhair siad anseo lena linn féin agus an spreagadh a fuair siad ón saol sin.
chun aontas na gluaiseachta a chaomhnú
to preserve the unity of the party
Tháinig an airtléire throm amach (muintir Uí Riain is a leithéid siúd, leagan Fhianna Fáil de “Fhir Liatha” Pháirtí Coimeádach na Breataine) chun aontas na gluaiseachta a chaomhnú.
a chaomhnú
to preserve
Cén fhís atá agat féin maidir leis an Ghaeilge?
Níor mhaith liom ach go n-aithneoidh daoine a thábhachtaí atá sé a dteanga agus a gcultúr féin a chaomhnú, a athbheathú agus a athnuachan i dtólamh.
le hionaid chaomhnaithe a cheannach.
to buy preservation centres.
Bunaíodh é beagnach 20 bliain ó shin nuair a chuir fear as an mBreatain, Martin Copley, a chuid airgid féin isteach ann le hionaid chaomhnaithe a cheannach.
ionad caomhnaithe
preservation space
Is é an straitéis atá ag an dá eagraíocht seo talamh a bhfuil réimse leathan de ghnáthóga agus d’ainmhithe dúchasacha orthu, ach atá á úsáid anois le haghaidh beithíoch nó caorach, a cheannach ar an ngnáthmhargadh i gcoimhlint le feilméaraí, an stoc a dhíol agus ionad caomhnaithe a thabhairt do na hainmhithe dúchasacha a chosnódh iad in aon triomach, dá olcas é.
go bhféadfaí an talamh a cheannach agus a chaomhnú
that the land could be bought and conserved
Thaispeáin sé sleamhnáin don lucht féachana a léirigh na hainmhithe agus na héanacha a bhí le fáil ann agus mhínigh sé dóibh go bhféadfaí an talamh a cheannach agus a chaomhnú ar $3 an t-acra.
ag caomhnú cultúr.
preserving cultures.
Cabhraíonn siad le daoine atá ina gcónaí ar na sráideanna san Afraic agus le tionscadail oideachasúla agus chultúrtha sa Tibéid agus i Neipeal, ag múineadh amhrán agus damhsa agus ag caomhnú cultúr.
poist a chaomhnú agus a chruthú
to protect and to create jobs
Is cinnte go bhfuil gach duine ar aon intinn go bhfuil orainn poist a chaomhnú agus a chruthú – ach caithfimid a bheith macánta faoi na saghsanna post atá i gceist.
caomhnaithe
preserved
Níl Williamsburg, iar-ardchathair Virginia, ach cúig mhíle ó Jamestown, agus é caomhnaithe anois mar bhaile stairiúil, agus cheannaigh an stát agus cúpla fondúireacht phríobháideach cuid mhaith den talamh mórthimpeall.
an obair chaomhnaithe.
the preservation work.
Go deimhin, níor thángthas ar láthair an dúin féin go dtí 1994! Anois, agus obair sheandálaíochta fós ag leanúint ar aghaidh, tá músaem tógtha ag na húdaráis ag taispeáint cuid den mhilliún (nó mar sin) iarsmaí a fuarthas i dtalamh ansin ó thosaigh an obair chaomhnaithe.
caomhnaithe
conserved
Anois is crann caomhnaithe é an kauri.
caomhnú nó cosaint na teanga.
preservation and protection of the language.
Agus cé go bhfuil sé an-bhródúil as an mbaint a bhí ag Nemeton leis an mbuanú teanga sa Rinn trí fhostaíocht a chur ar fáil do dhaoine áitiúla, deir sé nach mbraitheann sé dualgas ar bith maidir le caomhnú nó cosaint na teanga.
caomhnú na teanga
conservation of the language
D’fhéadfaí a chinntiú, áfach, go bhfuil na hinstitiúidí a bhfuil baint acu le caomhnú na teanga ag feidhmiú i nGaeilge, mar ba cheart.
i gcaomhnú na Gaeilge
in the preservation of Irish
Bhí sí tiomanta fosta a chinntiú go mbeadh Pobalscoil Chorca Dhuibhne gníomhach i gcaomhnú na Gaeilge mar theanga bheo pobail an oiread agus is féidir.
a chaomhnú
to preserve
Luaitear i lár na tuarascála moladh a bhfuil bunús réitithe ann d'fhadhb Phobalscoil Chorca Dhuibhne:
“D’fhonn oideachas trí mheán na Gaeilge i gceantair Ghaeltachta a chaomhnú chomh fada agus is féidir, ba chóir machnamh a dhéanamh faoi na nithe seo a leanas i gceantair Ghaeltachta áit ar mhian le teaghlaigh oideachas trí Bhéarla a bheith acu:
aonad a bhunú chun soláthar a dhéanamh dóibh siúd ar mian leo oideachas a fháil trí mheán an Bhéarla
cóir iompair saor in aisce a sholáthar don scoil dara leibhéal is gaire a mhúineann trí Bhéarla.
caomhnú na teanga
the preservation of the language
Ar ndóigh tá caomhnú na teanga luaite mar aidhm ag Comhairle Contae na Gaillimhe ina bPlean Forbartha agus tá a leithéid de chleachtas ag teacht salach ar an aidhm sin.
leis na bláthanna fiáine seo a chur agus a chaomhnú,
to sow and to conserve these flowers
Easpa síoltaAch cé gur mhian le a lán feirmeoirí talamh a chur ar leataobh leis na bláthanna fiáine seo a chur agus a chaomhnú, tá easpa síolta ar fáil le hé a dhéanamh.
áilleacht na timpeallachta a chaomhnú.
preserving the beauty of the environment.
Is airsean a thitfidh sé comhréiteach a aimsiú idir muilte gaoithe a fhorbairt agus áilleacht na timpeallachta a chaomhnú.
go raibh substaint an bhunreachta á chaomhnú
that the substance of the constitution was being preserved.
Chuir Seansailéir na Gearmáine, Angela Merkel, chomh láidir céanna é i bParlaimint na hEorpa nuair a dúirt sí gurbh fhíric í go raibh substaint an bhunreachta á chaomhnú (27 Meitheamh 2007).
liosta caomhnaithe.
conservation list
Tagann seandálaithe aitheanta chun na háite le breathnú air – measann siad gur ochtú hiontas an domhain atá ann – ach scriosann Gusaí Gaimbín Cillín *Chait*ríona sular féidir é a chur ar liosta caomhnaithe.
chaomhnú
conserve
Cé gur thug rialtas Mhanann a chúl leis an teanga, bunaíodh Yn Çheshaght Ghailckagh (Cumann na Manainnise) in 1899 chun an Mhanainnis a chaomhnú mar theanga náisiúnta an oileáin.
chaomhnú.
conserve
Ba í Bríd Ní Bheirn a scríobh na scéalta síos sa bhliain 1930 mar chuid de phróiseas a bhí ar bun le seanchas agus béaloideas na tíre a chaomhnú.
Tuarascáil ar Stádas Caomhnaithe
Conservation Status Report
Níor chuir an méid a bhí scríofa sa *Tuarascáil ar Stádas Caomhnaithe in Éirinn* iontas orm agus mé á léamh ar na mallaibh, cé go chuir sé domheanma orm.
eagras caomhnaithe dúlra
nature conservation organisation
Is é Ciste Fiadhúlra an Domhain (CFD) an t-eagras caomhnaithe dúlra is mó ar domhan agus tá ioncam de $200 milliún in aghaidh na bliana aige.
chaomhnú
conserve
Dar le Huxley, agus uaisle eile na Breataine a bhunaigh CFD, ní bheadh stáit nua, neamhspleácha na hAfraice in ann an fiadhúlra a chaomhnú gan treoir an fhir ghil.
an tionscail chaomhnaithe
the conservation industry
Ag trácht ar an Afraic fho-Shahárach, mhaígh an t-iriseoir Kevin Dowling go ndearnadh idir 30 agus 50 milliún duine a dhíshealbhú ansin go dtí seo de dheasca an tionscail chaomhnaithe.
caomhnaithe
preserved
I measc na samplaí coirp, tá suthanna ó thréimhse iompair 9- 32 seachtain le feiceáil ann agus iad ar fad leasaithe nó caomhnaithe, chomh maith le gach rud eile, trí chóiriú ar a dtugtar ‘leasú polaiméireach - polymer preservation’ nó ‘plaistiniú - plastination’.
chaomhnú
to preserve
Is beag iontas mar sin gur thosaigh an balla ag imeacht as radharc de réir a chéile – rud a chuir imní ar lucht staire agus ar chuairteoirí agus a spreag tionscadal leis an bhalla a chaomhnú agus é a atógáíl in áiteanna mar aon leis na túir faire!
An Balla Gearr
Tá an *East Side Gallery* ar an phíosa is mó den bhalla atá fágtha (1.
caomhnú na Gaeilge
the preservation of Irish
Ach dar le de Valera, b’amhlaidh gur thábhachtaí i bhfad é caomhnú na Gaeilge le linn géarchéime dá chineál siocair nach raibh sí i riocht sách láidir le go bhféadfaí an obair sin a chur ar an mhéar fhada:
“Sa chaoi ina bhfuil an saol fá láthair, ta a lán neithe gur deacair dúinn gan suim, agus suim an-mhór do chur ionnta.
chaomhnú, mar dhea
supposedly to preserve
Samhlaím go bhfuil mórán chuile dhuine dena truaillitheoirí cláraithe le REPS, an Rural Environmental Protection Scheme, faoina bhfaigheann siad slám maith airgid chuile bhliain leis an dtimpeallacht a chaomhnú, mar dhea.
chaomhnú
protect
Agus cad é faoin Ghaeilge? Caidé faoin chultúr a tháinig slán in ainneoin ionraí agus na Géarleanúna? Cad é faoin dúchas ar thug daoine a n-anam len é a chosaint agus a chaomhnú? Beidh sibh sásta a chloisteáil go bhfuil sé fós slán sna háiteanna nár chuir muintir an Bundesbank spéis ar bith iontu.
gcaomhnófaí
would be preserved
Gheall Howard agus an t-aire a bhí freagrach as gnóthaí bundúchasacha, Mal Brough, go gcaomhnófaí ord poiblí sna comhphobail agus caitheadh baill an airm chuig comhphobail áirithe le cuidiú leis na póilíní áitiúla.
chaomhnú
to preserve
Tá an SPNF ina cuid den Roinn Comhshaoil, Oidhreachta agus Rialtais Áitiúil agus is cuid de chúram na Seirbhíse raon gnáthóg agus cineálacha ainmhí agus feithide in Éirinn a chaomhnú.
chaomhnú
to preserve
Tá mé ag déanamh go n-aontódh sibh go bhfuil oidhreacht luachmhar ar fáil i ‘dtobar na Gaeilge’ agus is fiú go mór í a chaomhnú.
chaomhnú
to preserve
D’éirigh leis an misean ord poiblí a chaomhnú agus bunaíodh Údarás Idirthréimhseach na Náisiún Aontaithe leis an tír a rialú.
chaomhnú
to preserve
D’éirigh leis an misean ord poiblí a chaomhnú agus bunaíodh Údarás Idirthréimhseach na Náisiún Aontaithe leis an tír a rialú.
chaomhnú
preserve
Ba chóir do dhaoine in Éirinn níos mó a dhéanamh chun seanfhoirgnimh a chaomhnú, a deir saineolaí sa Bhreatain Bhig.
caomhnú
preservation
Tá cruóg faoi leith le caomhnú Mau i bhfianaise na tábhachta atá ag baint léi mar dhobharcheantar.
chaomhnú
preserve
Dar le Minority Rights Group go mba cheart go socródh tíortha glactha eatarthu féin go ligfí formhór na dteifeach Mandaean isteach san aon tír amháin d’fhonn cultúr is féiniúlacht an mhionlaigh bhig eitnigh a chaomhnú.
chaomhnú
preservation
Theastaigh obair an Údaráis a roinnt idir cúrsaí teanga sa Ghaeltacht agus cruthú fostaíochta, le béim níos treise ar an bpríomhchúram faoin Acht atá ar an Údarás: an Ghaeilge a chaomhnú is a leathnú sa Ghaeltacht mar ghnáth-theanga an phobail sna ceantair Ghaeltachta.
caomhnaithe
preserved
Ach ní foláir nó gur foinse domhain dóchais é go bhfuil an T’mazight caomhnaithe ag muintir Chaibíl na hAilgéire ón 7ú haois in ainneoin an bhrú atá á chur ar lucht a labhartha ó shin i leith.
chaomhnú
preserve
Mar sin féin, tá roinnt seanóirí ann nach bhfuil chomh siúráilte sin gur fiú an teanga a chaomhnú agus bíonn sé deacair orainn ar uairibh tathant orthu go dteastaíonn an teanga arís ó ghlúin níos óige.
chaomhnú
preserve
Níor mhiste dá réir sin aird a thabhairt ar a bhfuil le rá acu más mian linn tionscal na turasóireachta a chaomhnú nó a fhorbairt.
chaomhnú
preservation
Ach ba ar chaomhnú an status quo a bhí iarrachtaí phobal na teanga dírithe le dornán míosa anuas seachas ar leasuithe chun maitheasa a dhéanamh ar bheartais teangan, rud a bhí intuigthe go leor is dócha.
chaomhnú
to preserve
Murar féidir le foghlaimeoirí saibhreas, iomláine, agus áilleacht theanga na Gaeltachta a thabhairt leo, an fiú an Ghaeltacht a chaomhnú ar chor ar bith? Nó an é go mbeadh Gaeilge na gcathracha ní ba bhoichte fós murach an Ghaeltacht a bheith ann? Nó an bhfeidhmíonn an Ghaeltacht ar leibhéal eile in intinn an fhoghlaimeora, go seasann sí mar bhunchloch faoi choincheap éigin a bhaineann le féidearthachtaí teanga? Is é sin, gur mó an tábhacht a bhaineann leis an Ghaeltacht mar thaca i samhlaíocht an fhoghlaimeora ná a bhaineann leis an fhíor-Ghaeltacht mar acmhainn daonnachta nó mar thobar saíochta ann féin?
An Bhuíon Bheag Chinniúnach
Is dóigh liom féin gur beag seans anois atá ag an Ghaeilge mar theanga phobail.
chaomhnaíonn
preserves
BD: Cén réimse oibre is mó a thug sásamh duit le linn d’Uachtaránachta?
Uachtarán na hÉireann: Tá mé ar dhuine den bheagán sa tír a fhaigheann tuiscint agus léargas ceart ar an obair dheonach a chothaíonn agus a chaomhnaíonn pobail agus iarrachtaí pobail ar fud na hÉireann.
gcaomhnú
preservation
Labhair sé faoi luachanna traidisiúnta: an meas a bhí aige ar mhúinteoirí, ar léann agus ar an ról ríthábhachtach a bhí ag an scoil i gcaomhnú phrionsabail bhunaidh na Poblachta.
chaomhnú
to preserve
D’fhógair Jenny Macklin, an t-aire atá freagrach as cúrsaí bundúchasacha sa rialtas náisiúnta, tionscadal nua leis na teangacha a chaomhnú ar na mallaibh.
chaomhnú
to preserve
Bunaíodh Cartlann: *An Irish Political Archive* i Sasana i Mí Bealtaine 2001 chun ábhar a bhain leis an fheachtas abhus (i Sasana), mar bhileoga, dialanna, leabhair, póstaeir , agallaimh ar téip agus mar sin de, a bhailiú agus a chaomhnú.
caomhnú
preservation
Tá go leor scríofa faoi thábhacht an chóras oideachais i leith caomhnú agus cur chun cinn na teanga ach díol suntais é nach bhfuil aon ghealltanas sonrach úr tugtha ina leith sa bhreis ar a bhfuil ar siúl faoi láthair.
chaomhnú
preservation
Dhearbhaigh an Ráiteas tacaíocht an Rialtais d’fhorbairt agus do chaomhnú na Gaeilge agus na Gaeltachta agus leag amach 13 cuspóir ó thaobh beartais maidir leis sin.
chaomhnú
to preserve
Deir sé gurb é “an t-oideachas an tseirbhís phoiblí is tábhachtaí a d’fhéadfadh Stát a chur ar fáil, chun tacú le tuismitheoirí agus leis an bpobal a dteanga mhionlaithe a chaomhnú”.
caomhnú
preservation
” Rinne Údarás na Gaeltachta fíor-dhrochjab den dualgas reachtúil a bhí is atá ar an eagraíocht maidir le caomhnú na Gaeilge sa nGaeltacht go dtí seo.
chaomhnú
to preserve
Ach an rud ná go bhfuil ana-chuid daoine, daoine óga, go dteastaíonn uathu go mbeadh aithne acu ar an nGaelainn, go bhfuil ana-chion acu ar an nGaelainn agus is é sin a chaithfear a chaomhnú agus a fhorbairt agus a chur chun cinn.
caomhnú
preservation
Ó Ross Dumhach go Teamhair na Rí, tá an obair chéanna le feiceáil – ar dtús, seasann an pobal go láidir le cúis timpeallachta nó b’fheidir le caomhnú ionad staire, ag léiriú tacaíochta trí litreacha chuig na meáin, nó trí ainmneacha a fháil ar achainíocha, nó i léirsithe fiú amháin.
caomhnaíonn
preserves
Tá sláinte agus oideachas na saoránach faoina chúram; caomhnaíonn an stát bunchearta an duine; déanann idirbheartaíocht ar aontais idirnáisiúnta, stiúrann agus spreagann sé an geilleagar náisiúnta, agus leis an fhírinne a dhéanamh, níl ról lárnach ag an stát féin ann mar ghníomhaí geilleagair.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
