Tá tréimhse an-rathúil romhainn má bhíonn ar ár gcumas ar fad cur le chéile agus leas a bhaint as na deiseanna ar fad atá agus a bheas ar fáil dúinn.

Fiú tá comharthaí anois ag Údarás na Gaeltachta le cur in iúl do dhaoine go bhfuil siad sa Ghaeltacht.

Ach ó 1948 ar aghaidh, thosaigh na teaghlaigh a fhágáil Ghabhla agus na n-oileán eile le cur fúthu ar tír mór.

" "Deor bheag bhídeach," arsa Nell, "le dath a chur air go díreach.

Sa deireadh, le cor a chur sa chaint, dúirt sí, "Tá boladh breá agat, Bolognaise ab é?" "Is é.

Ceoltóirí óga fuinniúla iad an bheirt seo a d'fhág a dtír dhúchais ghrianmhar, Meicsiceo, trí bliana ó shin le cur fúthu in Éirinn.

Anois, agus próiseas ar bun le sin a chur i gcrích, dar le náisiúnaithe ar aon nós, beidh orthu aithne níos fearr a chur ar a ngaolta deisceartacha.

An príomh-mholadh atá déanta acu sa *Blueprint *ná go gceapfaí stiúrthóir iomána do Bhaile Átha Cliath agus go mbeadh freagracht agus cumhachtaí aige/aici maidir le cur chun cinn na hiomána sa chontae.

Bhí beagán báistí ann ag tús mhí na Nollag a chuidigh le tinte a chur faoi smacht ach ní raibh dóthain ann le triomach a leigheas.

I meamram slándála a ullmhaíodh do Rialtas na Breataine i mí Dheireadh Fómhair 1971, deirtear go bhfuil an teorainn iomlán oscailte agus, dá réir, nach bhfuil ar a gcumas srian a chur le feachtas an IRA.

* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned lámhachshooting rachtoutburst acraí tíhousehold utensils as go brách leooff they went léiriúproduction cheanncheathrúheadquarters coistí cosanta áitiúlalocal defence committees dírbheathaisnéisautobiography gan strówithout difficulty i dtaiscesaved do lá na coise tinnefor a rainy day bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad dá mba gháif it was necessary leithleachasselfishness scoilt aduainstrange split chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire easpa suimelack of interest tragóidítragedies Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face géarchéimcrisis chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action saothar in aiscewaste of time déistindisgust ag cáineadhcriticising ciúnaithe go mórgreatly quietened línte síochánapeace lines ruathair laethúladaily raids polarúpolarization girseacha ógayoung girls nóibhéinenovena cailín aonaira lone girl ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help an cúigear a ruaigeadhto drive the five off riochtstate a cuid néarógher nerves clocharconvent ar an Iúrin Newry tachrántoddler eachtraincident círéibriot faoi lán seoilin full swing ag glioscarnachglistening bréan le boladh gáissmelling bad from gas comhracfight otharcharrambulance formhór an bhealaighmost of the way ag dul ar foscadhsheltering ag sciorradhsliding ag lámhacáncrawling fras lámhaighvolley babhlaíbowls a gciarsúirtheir hankies leachtliquid cosaintprotection bodhardeaf bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling ba ghnách leishe used to d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home stad an bhusthe bus stop thuirling séhe disembarked neamhurchóideachinnocent bábántainnocent ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him trup na mbrógthe sound of the shoes neamhchoireachinnocent níor shamhlaighhe didn't imagine an t-uafásthe horror anfaterror cortwist dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head scáilshadow scoilteadh a bhlaoschis skull was split open scréachascreams na hionsaitheoiríthe attackers níos truacántamore plaintive go prasquickly ag maothú an chairpéidmoistening the carpet Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky ar mire le feargmad with rage beaginmhehelplessness cé a bhí ciontachwho was responsible níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged ciontach i ndúnmharúguilty of murder go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack ag maíomhstating seanphionós na fuipethe old whip punishment i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault peann a chur le párto put pen to paper aiféalaregret gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in

I 1989, d'fhógair RTÉ go raibh beirt iriseoirí dá gcuid, Pádraig Mannion agus Joe Murray, le cur ar fionraí gan phá ar feadh seachtaine.

Rinneadh an Bille Teanga a achtú sa deireadh, ceapadh an Coimisinéir Teanga, fuarthas réiteach ar cheist liúntas cánach na mban tí Gaeltachta agus bunaíodh Acadamh na Gaeilge le dlús a chur leis an ollscolaíocht trí Ghaeilge.

Cén obair a dhéantar i gcás Sheachtain na Gaeilge ó lá go lá? Tá sé an-deacair an cheist sin a fhreagairt! Tá éagsúlacht ann gach lá mar go bhfuil an méid sin rudaí le cur i gcrích.

Bhí an Taoiseach Bertie Ahern agus Príomhaire na Breataine i mBéal Feirste ar an 23ú lá den mhí seo caite le dlús a chur le próiseas na polaitíochta.

Ar íoróiní an tsaoil, spreag na deacrachtaí sin an comhlacht le dlús a chur lena iarrachtaí margaí agus treonna nua a aimsiú - rud nach dtarlódh chomh sciobtha céanna, b'fhéidir, dá mbeadh an saol ar a gcompord acu sa mbaile i gcónaí.

Tá an tír siúlta aige féin ó shin mar iriseoir agus mar fhanaiceach spóirt agus tá peann curtha le pár aige chun cuntas a thabhairt dúinn, ní hamháin ar na cluichí ar fhreastail sé orthu, ach ar dhaoine a casadh dó, eachtraí a tharla dó, scéalta a insíodh dó agus amhráin a canadh dó.

Dá léireodh an Rialtas ceannaireacht áirithe sna cúrsaí seo, d'fhéadfaí foinsí beaga ioncaim agus cumhachta a scaipeadh fud fad chósta iarthar na hÉireann, cur leis na hiarrachtaí dul i ngleic le bánú na tuaithe sna ceantair chúlráideacha, agus dúshlán na mórchomhlachtaí ola a thabhairt.

* Gluais • Glossary dul i dtaithí arget used to seanmóirsermon léachtaíreadings gnáthchomhráordinary conversation chomh tuirseach is a bhínnhow tired I used to be luasspeed sruth caintea stream of words foighneachpatient botúinmistakes séiplíneachchaplain bosca faoistineconfession box ag éisteachthearing confessions eascainíswearing iarrachtattempt leithreastoilet sna Flaithisin Heaven seálshawl sa Nigéirin Nigeria deoisediocese gáneed ualachburden misneachhope leictreachaselectricity cuisneoirífridges cadhnrabattery a bheadh le luchtúwhich would have to be charged gineadóirgenerator go han-spárálachvery sparingly scannán an-mholtaa highly-praised film deontasgrant bolgánbulb mionrud éiginsome small thing le caoi a chur airto repair it m'airdmy attention draíochtmagic a d'ardaíodh mo chroíwhich used to lift my heart a chuaigh i bhfeidhm go mór ormthat really made an impression on me spioradáltachtspirituality achrannquarrelling aighnisdisputes tuairimí láidrestrong opinions pearsantachtaí láidrestrong personalities in árach a chéileat loggerheads Ghoill naimhdeas mar sin go mór ormthat sort of hostility really upset me chruthódh séit would prove turas na croisethe stations of the cross an CarghasLent aisteachstrange gníomh creidimhan act of faith ráiteasstatement briathar Déthe word of God béimemphasis trí chéilein general gannscarce comaoineachcommunion fireann nó baineannmale and female an-ghar don nádúrvery close to nature do bhaol a mbáiteto the danger of being drowned scór ógánachtwenty young men a bádhwho were drowned truamhéalachheart-breaking strompthastiff ina baclainnon her arm mothúcháinemotions ar tír móron the mainland ag cur láimhe ina mbás féincommitting suicide d'aireofáyou would feel bádrowning sciobadh na farraigethe sea's snatching sólássolace i gcréin the soil i ngaineamh na cillein the sand of the grave faraoralas uaigneas imeachtathe loneliness of departure cé is moite de na laethanta saoireapart from the holidays a fhilleann go lánaimsearthawho return on a full-time basis de cheal postanna feiliúnachadue to a lack of suitable jobs ábhair acadúlaacademic subjects

Tharla, i rith na mblianta, gur ceileadh an gradam ar imreoir de bharr gur díbríodh den pháirc é i gcluiche club gan tábhacht agus chuir sin go leor daoine le báiní.

Ach is féidir go bhfuil infheistíocht déanta ag na meirligh cheana féin in Oideas Gael, nó tá sé tugtha faoi deara acu siúd a thugann rudaí mar sin faoi deara go bhfuil Leamh Ó Cuinneagáin ag tairiscint *cashback* i nótaí sterling *Northern Bank *do gach duine a úsáideann cárta creidmheasa le háit a chur in áirithe ar chúrsaí na bliana seo.

MOLLY: Ó? MÁNAS: Tá smaointeamh mór amháin i mo cheann agam ach níl an acmhainn agam le é a chur i gcrích.

Ach nuair a cuireadh deireadh le Purgóid i gcomhthéacs na peile, cuireadh deireadh leis i gcomhthéacs na hiomána freisin – gan é a bheith triailte fiú amháin! Chuir sin lucht iomána le báiní ar fad agus thosaigh tuilleadh clamhsáin agus gearáin.

Chuaigh na Gardaí go dtí an láthair chontráilte an oíche sin agus b’éigean dóibh dul i mbun bréagadóireachta dá bharr le cor a chur ar dhaoine fiosracha.

Chuaigh na Gardaí go dtí an láthair chontráilte an oíche sin agus b’éigean dóibh dul i mbun bréagadóireachta dá bharr le cor a chur ar dhaoine fiosracha.

Cad é a thiocfadh le hiarbhaill an IRA a dhéanamh? Má eagraíonn siad a bpobal féin le cur in éadan na nOráisteach, cad é na himpleachtaí a bheas ansin do phróiseas úr na síochána? Tá imní ar chuid mhór daoine atá ina gcónaí gar do “líne na síochána” go mbeidh siad fágtha gan chosaint.

Caithfidh na comhlachtaí nua Gaeilge a thuiscint nach bhfuil go leor déanta acu go dtí seo le cur ina luí orainn gur féidir leo rudaí mórthaibhseacha a dhéanamh.

Tá neart fianaise neamhspleách ar fáil le hamhras a chur i sábháilteacht na píblíne.

Ní thig le duine ar bith cúngaigeantacht a chur inár leith.

Tá ceannaire Fhine Gael, agus duine a d’fhéadfadh bheith ina Thaoiseach ar an tír lá éigin, ag moladh gurb é an tslí is fearr leis an Ghaeilge ar chur chun cinn ná an rogha a thabhairt do dhaltaí scoile gan í a fhoghlaim! Bheadh sé beagáinín níos ciallmhaire dó a mholadh go dtabharfaí na deiseanna agus acmhainní nua-aimseartha cuí do scoileanna agus do mhúinteoirí le cur ar a gcumas múineadh na Gaeilge a dhéanamh éifeachtach agus taitneamhach.

D’imigh mo chara ansin ar feadh seachtaine saoire agus, mí ina dhiaidh sin, d’fhill sí le cur fúithi sa chathair.

D’imigh mo chara ansin ar feadh seachtaine saoire agus, mí ina dhiaidh sin, d’fhill sí le cur fúithi sa chathair.

Ní raibh ach cineál amháin leapa aige agus ba ghnách leis cosa a chuid custaiméirí a shíneadh nó a ghearradh le hiad a chur i bhfóirstean di.

Tá sé á úsáid mar leigheas le fada sa tSín agus anois úsáidtear é go forleathan le cóireáil a chur ar dhaoine a bhfuil réimse leathan easláintí orthu.

Chroith mé mo ghuaillí le cur in iúl go raibh mé ag caitheamh tuairime agus dúirt mé “an chéad lá de mhí Mheán Fómhair, 1939”.

Chuala mé daoine ag rá gur cuid de straitéis Shinn Féin é go mbeadh géarchéim ann le go dtiocfadh leo an locht a chur ar gach dream eile.

Thíolaic sé cúraimí mara an phoist ar a Aire Sóisearach, Pat the Cope Ó Gallchóir, rud a chothaigh neart deacrachtaí maidir le cur i bhfeidhm moltaí Choimisiún na mBradán.

Fiú dá mbeadh rith an ráis leo, seans go mbeadh an comhaontú idir iad agus FG tuairim agus deich suíochán faoi bhun an mhéid is lú atá de dhíth le rialtas a chur i dtoll a chéile.

Beidh siad féin agus an Lucht Oibre ag brath, mar sin, ar pháirtí amháin eile ar a laghad más mian leo rialtas a chur le chéile.

Sílim gur thosaigh an t-athrú seo thart ar scór bliain ó shin, ach tá dlús curtha leis le déanaí.

Mar a bheifeá ag súil, is deacair an nuacht a dheighilt ón stocaireacht faoi seo, agus na meáin ag cur thar maol le fógraí dearfacha agus diúltacha faoi iarrthóir amháin nó iarrthóir eile.

Chuir tuarascáil de chuid an Aontais Eorpaigh a eisíodh níos luaithe i mbliana in iúl go bhfuil Poblacht na hÉireann ar cheann de na tíortha is measa san Aontas maidir le feabhas a chur ar shábháilteacht ar na bóithre – níl ach an Liotuáin and an Laitvia níos measa ná muid.

Anois, tá Bainimarama ag rá gur chóir deireadh a chur le haon fhiosrú atá ar siúl faoin arm agus gur chóir coimisinéir na bpóilíní a dhíbirt.

Foireann a bhí ann a bhí ag cur thar maoil le hiománaithe den scoth: Whelehan, Troy, Pilkington, Hanamy, Dooley, Duignan agus araile.

“Bhí múinteoirí den scoth ann; chuir siad cuid mhór béime ar an teanga agus d'fhéach siad le hí a chur chun cinn sa scoil agus sa cheantar.

Chuir mé scairt ar mo chairde ar mo ghuthán póca le cur in iúl dóibh go raibh gach rud ceart go leor, focail dheireanacha cháiliúla, mar a deir an Béarla, mar cúpla bomaite ina dhiaidh sin thit mé i muc shneachta.

In 2001, tar éis dóibh baghcat a thionscnamh in aghaidh Smith and Wesson, ghéill an comhlacht sin don bhrú agus chuir sé ar ceal socrú a rinne sé le réimeas Clinton a chuirfeadh glais ar thruicir a ghunnaí.

NeamhghníomhachFuarthas amach agus an tuarascáil á cur le chéile go bhfuil seans mór go mbeidh daoine ar ioncam íseal agus ar easpa oideachais neamhghníomhach i gcúrsaí spóirt agus suaitheadh coirp (ní théann siad ag siúl anois is arís, fiú).

Bhí sé i gceist agam go mbeadh uirlis dhifriúil le cloisteáil ar chuile rian! Uaireanta mhalartaigh mé an uirlis le cur in oiriúint don phíosa ceoil, abair dá mbeadh nótaí níos ísle ná an D ar an bhfeadóg.

I measc rudaí eile, tá feachtas curtha ar bun aige le cur ina luí ar thiománaithe tacsaí Bhéal Feirste gur chóir dóibh seirbhís níos fearr a chur ar fáil do dhaoine atá faoi mhíchumas.

Faoi láthair, tá Bríd (atá ina stiúrthóir ar Aisling Ghéar) ag cur le chéile an chláir don bhliain seo chugainn.

Bhí Kelleher díreach le cur as an áireamh, agus bheadh seans ann go mbaileodh Máirín vótaí uaidh nach mbeifeá, b’fhéidir, ag súil leo.

Ina dhiaidh sin ar fad, níl an feachtas ach ina thús agus chuireamar romhainn £20m a bhailiú taobh istigh de dheich mbliana chun dlús a chur le fás na ngaelscoileanna ó thuaidh.

Ba é an mheancóg ba dhéanaí ná cúlú Mheiriceá as an Iaráic a chur i gcomparáid le cúlú Mheiriceá as Vítneam, rud go cinnte nach ndéarfadh sé dá mbeadh a iarchomhairleoirí aige go fóill.

Nuair a mharaigh Cho Seung-Hui 32 dá chomhscoláirí in Virginia Tech in Aibreán 2007, ba ar bhlaganna a bhí an cur síos ab uafásaí den slad agus iad ag cur thar maoil le físeáin agus grianghraif fón póca.

Gloine ar ghloine, cuirtear an ruaig ar an chur i gcéill go bhfuil ag éirí go maith le gach duine acu agus sleamhnaíonn an fhírinne shearbh isteach sa scéal nuair a insíonn gach fear acu a scéal truamhéalach féin.

De réir cosúlachta, sampla eile de phatuaire an Stáit i leith an Iathair Láir atá san easpa tola atá léirithe ag an Rialtas maidir le hiachall a chur ar Aer Lingus athmhachnamh a dhéanamh ar a gcinneadh is déanaí i dtaobh na Sionainne.

Thiocfadh na rialacháin i bhfeidhm i ndiaidh 21 lá in éagmais rún a bheith rite ag Tithe an Oireachtais le hiad a chur ar ceal.

Cuireadh feachtas ar bun le cur ina luí ar dhaoine sna coilíneachtaí éagsúla gur ghá dóibh teacht le chéile chun náisiún cónaidhme neamhspleách a bhunú.

Sa chaoi seo, beidh páirtithe dídeanaithe in inmhe teacht go hÉirinn le cur fúthu anseo.

Cáineadh go géar an dlí a chuireann cosc ar thuismitheoirí a bhfuil leanaí níos sine ná ocht mbliana déag d’aois acu iarratas a dhéanamh ar iad a thabhairt go hÉirinn le cur fúthu anseo.

Anois, agus an t-albam eisithe agus ar fáil, is gá dom iarracht a dhéanamh ar an gceirnín a dhíol, ar cheolchoirmeacha a eagrú agus ar mo sheó aonair féin a chur le chéile agus a tharraingt timpeall na tíre.

Níorbh fhada go raibh cathracha déantúsaíochta mar Detroit, Michigan, Paterson agus Nua-Gheirsí ag cur thar maoil le hoibrithe gorma.

Chuaigh mé leis an aisteoireacht agus leis na puipéid an chéad lá riamh mar gur theastaigh uaim bealach a bheith agam le mo chuid cruthaitheachta a chur in iúl.

Idir an bheirt acu, rinne siad an-díobháil i gceantar amháin, a chosnóidh suas le £13,000 le cur ina ceart.

Cad é a mheasann siad atá de dhíobháil orm? Cad é faoin spéir a bheadh ó dhuine, agus é ina sheasamh in óstán os comhair cuntair – ceann a cuireadh ansin le duine a chur ar a chúl ag tabhairt amach eochracha! Agus bíonn an strainc seo curtha acu orthu féin.

ceart go leor, a eagarthóir, seo é: Balor: Míle buíochas leat, a Ian, siocair gur roghnaigh tú mise as measc iriseoirí uile na Gaeilge agus an Bhéarla agus na Polainnise, le cúpla ceist a chur ort agus tú anois ag teacht chuig deireadh do réime.

Ba ghnách liom iad a chur le báiní nuair a scairtinn in ard mo chinn: “Breast an Pápa! Níl ann ach peacach patuar péacógach.

**Bás Sheáin**Bhí mé ag déanamh staidéir ar an dráma *Lá Fhéile Mhichíl* sa bhaile nuair a fuair mé scairt ó Mháirtín ar an 6 Márta 1988 le cur in iúl dom go raibh Seán agus a chomrádaithe marbh i nGiobráltar.

Le dallamullóg a chur ar an bpobal, ba mhór an chabhair é nuachtán de chuid Moon, *The Washington Times*.

Ach tá fiúntas ag baint le siamsaíocht – tá fiúntas i rudaí a osclaíonn do chuid súl, a spreagann ceisteanna agus a léiríonn bealach eile le smaoineamh ar chúrsaí, nó bealach eile le rud a chur in iúl.

” Ní neart go cur le chéile, mar deirtear, agus is fealsúnacht í seo a bhí i gceist agus é ina Uachtarán ar Aontas na Mac Léinn in Éirinn in 2000-’01, tráth a bhí sé i gceannas ar fheachtas a bhí ar bun ag mic léinn altranais chun maoiniú breise a fháil ón rialtas, feachtas ar éirigh leis £15 milliún breise a fháil.

Ach níl sé de cheart ag feisirí tofa a bheith ag cur daoine aeracha i gcomparáid le dúnmharfóirí.

Rinne muid seisiún taifeadta léi a mhair ar feadh timpeall fiche uair an chloig leis an bhunachar fuaime a chur le chéile.

Baineann na seanscéalta le haois eile agus le nósanna eile léitheoireachta, aois inar léigh daoine seanchas le feabhas a chur ar a gcuid Gaeilge féin nó le heolas a chur ar an chanúint ab fhearr leo.

Ach bíonn comórtais ar leith ar siúl chomh maith ar féidir le muintir an oileáin amháin cur isteach orthu.

Is amhlaidh go ndéarfainn go bhfuil sí ag feidhmiú *thar* lánacmhainneacht; bhí sí ag cur thar maoil le smaointe, focail, daonnacht agus taisce agus í ag caint liomsa.

Tá daoine ag rá, fiú dá mbeadh cúpla Euro acu le cur i dtaisce, cá gcuirfidís é, mar nach féidir a bheith cinnte an rachaidh ceann de na bancanna Éireannacha go tóin poill mar a tharla do Fannie May, Freddie Mac agus Lehman! Tá an scéal i bhfad níos measa do dhaoine a raibh sé beartaithe acu dul ar pinsean go luath.

Caithfidh tú plean agus sprioc a bheith agat – sin a bheith amhlaidh ó do chuid iompair agus cosa i bpoll a chur le haon duine a thagann isteach i do chasann.

Ba é tuairim na saineolaithe le fada, freisin, gurbh obair in aisce é cogadh na hIaráice, agus gur san Afganastáin a bhí an cath le cur dáiríre.

An bhfuil bealach ar bith le teacht roimh na hathruithe seo agus iad a shárú? D’ainneoin a cuid lochtanna uilig, is múinteoir maith é taibhse an Tíogair Cheiltigh agus taispeánfaidh sé dúinn feasta gur fearr i bhfad an cur le chéile agus an daonnacht ná an coimhthíos agus an leithleas.

Ní neart go cur le chéile! Mar eolas: Bunaíodh Guth na Gaeltachta i nGaoth Dobhair i mí Lúnasa 2009.

Trí sprioc a bheas ag an Independent leis an chomhpháirtíocht seo: cur le líon a gcuid léitheoirí, cur lena n-ioncam fógraíochta agus glúin úr léitheoirí a mhealladh tríd an leas a bhainfear as Foinse i scoileanna na tíre.

Is maith ann iad moltaí an Chomhchoiste le gaoth a chur i seolta an fheachtais, a chaithfear a throid, lena chinntiú nach scriosfar Údarás na Gaeltachta a la Bord Snip.

Bíodh gur chaith sé roinnt blianta ar an ollscoil lena dhintiúirí a bhaint amach, níl a chuid cainte (ná scríobh, chreidfinn) réidh le cur os ard go fóill.

An Cur le Chéile, Úinéir Dánlainne agus Údar Meánaosta ============================ Níl éinne a dheineann neamh-infhiosaitheacht mná níos fearr ná Juliette Binoche.

Is í rogha na coitiantachta ag an tráth seo í chun an gaisce sin a bhaint amach ach tá dhá bhliain d’obair dhian agus d’íobairtí pearsanta le cur di ar dtús.

Ní neart go cur le chéile ach Gallóglaigh geilleagair atá de dhíth orainn an aimsir seo! ‘.

”** Ba ’in mar a labhair Aire Airgeadais an ama, Richie Ryan, sa Dáil ar an 5 Nollaig, 1974, faoi chinneadh an rialtais deireadh a chur le riachtanas na Gaeilge do phoist sa státseirbhís a fógraíodh mí roimhe sin.

Mhothaigh sé nach raibh tada sa bhreis ann a dtiocfadh leis a chur le hoidhreacht s’acusan.

Is minic a bhaineann na tráchtairí spóirt, chomh maith le Tadhg an mhargaidh, feidhm as an meafar Béarla, ‘ag leadradh os cionn a meáchain’, le cur síos ar éachtaí lucht an spóirt abhus.

D'inis mé dó go raibh fúm dreapadh suas Raeburns Gully ar Chreag Meagaidh (1130 méadar) Dé Domhnaigh, ach chuir sé scairt orm oíche Dé Sathairn le cur in iúl dom go bhfaca siad maidhm shneachta ansin i rith an lae agus bheadh sé róchontúirteach.

Sin an uair a bheartaigh siad an tuarascáil sin, Tuarascáil Uí Chinnéide, a chur le chéile.

**SMM: Nár cheart na bailte go léir a bhfuil an Ghaeilg acu, ó Chill Ghallagáin soir go Port a’ Chlóidh agus an Corrán Buí, a chur le chéile in éineacht lena macasamhail de bhailte istigh ar an Muirthid, thart ar an Eachléim?** BNC: Bíonn siad ag caint ar na clusters seo a bhunú.

Ceisteanna le Cur ========== Chuir Ó Cuana ceisteanna mar seo a leanas ar na baill: cén fáth go bhfuilimid ag séanadh (go bhfuil íocaíocht a déanamh)? Cén fáth go gcraolaimid luachanna nach gcloítear leo? Nach mithid dúinn seasamh a ghlacadh os comhair an tsaoil? Dúirt an Cuanach go raibh roinnt contaetha ag cliseadh ina gcuid dualgas ar na ceisteanna seo agus go mba dhiomailt ama ag an eagraíocht dúnghaois a cheapadh mura gcuirfí i bhfeidhm í.

Is le hairgead a shábhailt atá deireadh á chur le Scéim Labhairt na Gaeilge, nó “Scéim na Deich bPunt” mar a thugtar air i gConamara.

Tá an fearas cearrbhachais, ar a dtugtar an meaisín pócair, ar an tslí is coitianta le geall a chur abhus.

‘Is cuma cad a tharlaíonn,’ a scríobh sé ina bhlag, ‘ní thig le rud ar bith stad a chur le roth na staire, a éilíonn saoirse agus daonlathas’.

Ní toisc go raibh air bliain i ndiaidh bliana a dhéanamh arís, ach toisc go mbíonn air a bheith ag obair le linn am scoile le greim a chur ina bhéal, dála oiread bochtán eile sa Bhrasaíl.

Níos túisce i mbliana bhí a dhóthain Ghaeilge ag an triúr a bhí ag iarraidh post an Taoisigh a líonadh, le cur ar a gcumas páirt a ghlacadh i ndíospóireacht teilifíse beo trí Ghaeilge ar TG4, seachtain roimh an Olltoghchán.