Iartheachtaí Dála nó polaiteoirí a bhfuil súil acu ar shuíochán Dála is ea fórmhór an dá ghrúpa deiridh.

Bhí sise óg í féin tráth, nach raibh? Mo dhála féin.

Tháinig an smaoineamh seo chun cinn go deireanach i 1992 agus dóbair gur ghlac John Bruton leis, ach I ndeireadh na dála chuaigh an Lucht Oibre isteach le Fianna Fáil cibé.

Dála Fenster, tá McNabb lonnaithe i San Francisco, agus ceathrar ban a bhí ag freastal ar chúrsa Gaeilge sa chathair sin a rinne an taifeadadh leis.

Ár dtus bhí mé i mo "lurker", dála mórán daoine.

Agus dála aon eagras nua caithimid foghlaim de réir mar a théimid ar aghaidh.

Agus dála aon eagras nua caithimid foghlaim de réir mar a théimid ar aghaidh.

Dála achan fhéile Mheicsiceach bíonn deis ag stócaigh agus girseachaí na háite a bheith ar seó.

Tá a mórchuid bródúil as an teanga agus sásta í a labhairt má thugtar an spreagadh dóibh, ach i ndeireadh na dála is féidir leat a bheith cinnte go bhfaighidh tú fáilte is fiche anseo, is cuma cén teanga a labhraíonn tú.

Dála Phárais, bhí an-saol aici sa Roinn rialtais sin.

Umhlaíocht is náire ======= D'umhlaigh na Baváraigh don dearcadh seafóideach sin gan fhios dóibh féin agus ghlac go fo-chomhfhiosach leis go raibh Gearmáinis cheart nó "mar ba chóir" á labhairt ag an dream a tháinig aduaidh (rud nach fíor, dála an scéil!).

" Tá dul chun cinn á dhéanamh ag an teanga i measc daoine óga, dar leis, agus bíonn tionchar ag S4C orthu nuair a bhíonn siad ag cuartú "role *models*", ach, dála na hÉireann, níl an oiread céanna de na rudaí a spreagann daoine óga ar fáil sa teanga mhionlaigh agus atá sa Bhéarla.

Rugadh agus tógadh Paul i gceantar Walton anseo, mo dhála féin, ach b'as Oileán Mhanann a athair.

Mar atá an scéal, tá mé ag fhoghlaim Ghaeilge na hÉireann faoi láthair de bhrí go sílim go gcabhródh sí liom focail nua a chruthú dúinne - b'fhéidir go mbeinn in ann téarmaíocht ón Oireachtas a athchóiriú? Dála an scéil, caithfidh mé a rá go bhfuil an Ghaeilge cuid mhaith níos deacra ná an Ghàidhlig.

Dála na hÉireann, tá méadú suntasach tagtha ar phraghas na dtithe sna cathracha sin le cúpla bliain anuas.

Ach, go traidisiúnta, is fearr leis na Spáinnigh, dála na nÉireannach, a dteach féin a bheith acu in ionad cíos a íoc gach mí, fiú má tá sé fíordheacair morgáiste mór millteach a aisíoc leis an tuarastal atá acu.

ie/) agus is léir ón méid a bhí le rá le déanaí ag baill de choiste Dála - atá ag déanamh iniúchadh ar an gceist seo - go bhfuil siad ag dul i bhfeidhm ar pholaiteoirí.

Ná déanaimis dearmad, áfach, ar an éiginnteacht a bhaineann le cúrsaí spóirt agus gur tharla sé cheana go raibh contae amháin chun cinn ar feadh tréimhse fada - Corcaigh '76-'78, cuir i gcás, agus dar ndóigh Ciarraí sa pheil idir '78 agus '86 - agus gur bualadh iad i ndeireadh na dála.

Dála go leor dá nglúin, áfach, chinn siad ar a gclann a thógáil le Béarla.

B'fhiú é, an gaisce a rinne siad - agus anois, seo muid mar cheannródaithe glasa in athuair!" Neart tionscadal eile ======= Ó osclaíodh doirse na linne snámha (a bhfuil ag éirí go han-mhaith léi, dála an scéil), tá neart tionscadal glas eile tagtha chun cinn, macasamhail an Wavegen "Limpet".

* Gluais • Glossary mo dhícheallmy best a gheallaim dom féinI promise myself san fhásachin the desert d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate don Charghasfor Lent cleastrick chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself blastatasty íobairtsacrifice maitheasgood bródúilproud casacht mhór ghroía great big cough tairseachthreshold tanaíthin fiáinwild de shíoralways seanfhaiseantaold-fashioned láchfriendly, pleasant mearbhallconfusion cheapasI thought a bhlas tuaisceartachhis northern accent chloisimis a chasachtwe used to hear his cough bhímis ar bíswe used to be excited/impatient cúbógacollections of Easter eggs scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside go scafántaspeedily ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it ag iomrascáil lena chéilewrestling one another suachmáneasy-going person gan puth análawithout a puff of breath parlúsparlour, sitting-room deireadh sí linnshe would say to us cur i gcéill iomlántotal pretence thuigeadh siseshe'd understand bheannaímis dówe would greet him d'fhiafraímis dewe'd ask him d'fhreagraímiswe would answer go fuarbhruiteindifferently ag tóraíocht an mhálasearching for the bag nodclue go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them beadaílover of sweet things dá bharras a result d'éalaigh méI escaped cófrapress ag póirseáil thartrummaging about málaí plaisteachaplastic bags doirtealsink de phreabsuddenly go raibh mo chosa nitethat it was all up with me polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north daoine muinteartharelations díospóireachtaí bríomharalively debates a chuairteannahis visits b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men ag útamáilfumbling ba ghiorra in aois diclosest to her in age mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me barrúilfunny de shíor dár gcáineadhalways criticizing us ag spochadh as m'uncailteasing my uncle agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her tá sé chomh maith agamI may as well á leanúintfollowing him garda gradaimguard of honour cársánwheeze inchreidtecredible plúchadhasthma ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle dá mbéarfaí ormif I was caught isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places macalla na nglórthathe echo of the voices tuaromen, sign an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best mealltachenticing bonnánhorn fardoraslintel of door vardúswardrobe bheir mé barróg airI hugged him ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions glicsly caoi a chur ar an áitto tidy up the place margadhdeal a roinntto share stróic méI tore daitecoloured dúil chráitetorturous desire candaí móra seacláidebig chunks of chocolate blúire ar bhlúirebit by bit giodalachperky bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down smeartha le seacláidcovered in chocolate teipfailure

Saothar teanga é dála gach saothair litríochta agus is iad na focail is dlúth agus inneach dó.

Tá mo sháith ráite agam! Dála an scéil, ar thug aon duine agaibh faoi deara an mheancóg ar *Foinse* na seachtaine seo caite - go raibh leathanach ann nach raibh ach trí alt le Sorcha Ní Gheilleagar air? Ó, Dála an scéil eile, comhghairdeachas le *Foinse* agus leis an trí scór go leith scríbhneoir a bhíonn ag obair ar *Ar Son na Drúise*!" Níl mórán dá mbíonn faoi chaibidil ar nuacht RTÉ nach dtuigeann Balor an Scolardach Scolártha.

Hoffman (ar Dhaonlathaí é, dála an scéil) gur cheart don mhórshiúl dul ar aghaidh, agus go mbeadh an National Guard ansin le hé a chosaint.

Ach ansin bhí an t-ádh orm arís mar bhí fear eile as Canberra, Peadar Ó dálaigh, ag freastal ar an scoil samhraidh agus, cé go raibh i bhfad níos mó Gaeilge aige ná mar a bhí agamsa, bhí sé toilteanach bualadh liom uair nó dó sa mhí chun cleachtadh comhrá a dhéanamh.

Cuireadh a cheannfort, Éamonn Ó dálaigh, chun báis i bPríosún Chill Mhaighneann in éineacht leis na ceannairí eile agus ghearr an Chúirt Mhíleata pianseirbhís trí bliana ar Bhéaslaí féin.

" Tá mé cinnte, Dála *Yu Ming Is Ainm Dom*, go gcloisfear go leor faoin scannán seo agus faoi shaothair eile de chuid an stiúrthóra chumasaigh seo sna blianta atá amach romhainn.

Ach, mar a deir Cudahy ina leabhar nua, *A Century of Subways: Celebrating 100 Years of New York's Underground Railroad *(Fordham University Press), b'IoDálaigh iad formhór na n-oibrithe ar an chéad tionscadal mór faoi thalamh, i 1904.

An t-earrach seo chugainn, reáchtálfar fothoghchán Dála i gContae na Mí don suíochán a d'fhág John Bruton nuair a ghlac sé leis an bpost mar ambasadóir an Aontais Eorpaigh i Stáit Aontaithe Mheiriceá.

Tá an baol ann i gcónaí nach mbeidh an Ghaeilge, dála mionteangacha eile, in úsáid i ndóthain réimsí den saol.

Dála na plaice féin ar an leacht, is dráma trítheangach é seo, i nGaeilge, Breatnais agus Béarla, agus tá sé ar camchuairt an mhí seo sa Bhreatain Bheag agus in Éirinn (dátaí le fáil thíos).

Tá an baol ann i gcónaí nach mbeidh an Ghaeilge, dála mionteangacha eile, in úsáid i ndóthain réimsí den saol.

(Dála an scéil, sin rud eile a dhéanann na hIodálaigh go han-chuanna – is féidir leo ciste milis a ithe agus é a choinneáil taobh istigh de naipcín páipéir an t-am ar fad.

* Ár ndóigh, dála an chláir faisnéise *Billy Boys *i 1995, ní raibh trácht ar an tuarascáil seo sna meáin i Learpholl agus ní raibh suim ag na póilíní ann ach oiread.

Ní bratach Celtic a bhí ann ná trídhathach féin! Bratach Liverpool a bhí ann i ndiaidh a mbua ar AC Milan (a bhunaigh Sasanach, dála an scéil!) i gcluiche ceannais Chorn na hEorpa.

“Cheap mé, dála go leor daoine, nach raibh tada ann ach a ghabháil chuig an micreafón.

Déanann roinnt Béarlóirí iarracht an Bhreatnais a fhoghlaim, ach – dála na Gaeilge - ní teanga fhurasta í.

Dála go leor acu siúd a bhí gníomhach i gConradh na Talún, níl taithí ag an chúigear fear Gaeltachta seo ar bheith ag sárú an dlí.

Ach an dtarlóidh sé? Tá sé ráite ag an Aire Iompair, Alistair Darling (Albanach, dála an scéil), go ndéanfaidh an rialtas machnamh faoi “dhromlach” nua traenach ardluais.

Ach an dtarlóidh sé? Tá sé ráite ag an Aire Iompair, Alistair Darling (Albanach, dála an scéil), go ndéanfaidh an rialtas machnamh faoi “dhromlach” nua traenach ardluais.

Dála a lán Éireannach aimsir an Ghorta, b'éigean dóibh an tír a fhágáil agus chuaigh siad anonn go hAlbain, áit ar rugadh James i Cowgate, Dún Éideann i Meitheamh 1868.

Is minic Teachtaí dála Fhine Gael agus an Lucht Oibre ag tabhairt amach faoin chostas a bhaineann le hAcht na dTeangacha.

Is minic Teachtaí dála Fhine Gael agus an Lucht Oibre ag tabhairt amach faoin chostas a bhaineann le hAcht na dTeangacha.

Is de bhunadh Éireannach í Margaret, mo dhála féin, agus tá sí ag obair le duine amháin eile san aonad beag seo atá suite in Ionad na nDaoine i lár na cathrach.

Cluiche d’fhir amháin, dála an scéil, is ea *Eisstockschießen,* agus ní dóigh liom go rabhadar róshásta ach oiread go raibh Éireannach ag tabhairt faoi! Ar mhalairt tuairime a bhíodar, buíochas le Dia, i ndeireadh báire, ó phiocas suas na rialacha sách tapaidh, agus go rabhas lánsásta pé Baváiris a bhí agam a thriail leo.

Cluiche d’fhir amháin, dála an scéil, is ea *Eisstockschießen,* agus ní dóigh liom go rabhadar róshásta ach oiread go raibh Éireannach ag tabhairt faoi! Ar mhalairt tuairime a bhíodar, buíochas le Dia, i ndeireadh báire, ó phiocas suas na rialacha sách tapaidh, agus go rabhas lánsásta pé Baváiris a bhí agam a thriail leo.

In Éirinn, roghnaítear an rialtas as baill an pháirtí (nó na bpáirtithe) a fuair móramh Dála i dtoghchán, agus sa chás sin is ionann comh-aireacht agus rialtas.

Ach rugadh agus tógadh Fowler i Learpholl, dála an chaptaein Stevie Gerrard agus an chosantóra Jamie Carragher.

Ní raibh sna tinte ealaíne, dála an scéil, ach blaiseadh ar na himeachtaí comórtha a bhí ar bun seachnóin na tíre.

Dála chuile dhuine eile, rinne mé go leor leor dearmad agus bhí neart deacrachtaí agam agus mé ag foghlaim (go háirithe leis an tuiseal ginideach) ach bhí an fonn foghlamtha agus an grá don Ghaeilge chomh láidir ionam nach raibh sé riamh i gceist agam éirí as.

Ní raibh sna tinte ealaíne, dála an scéil, ach blaiseadh ar na himeachtaí comórtha a bhí ar bun seachnóin na tíre.

Ní cheadaítear d'oifigigh arm Mheiriceá, dála an scéil, cáineadh a dhéanamh ar an uachtarán ná ar a chomh-aireacht, agus nuair a bhíonn an t-arm ag iarraidh a mhíshástacht a chur in iúl, déantar é trí oifigigh scortha.

Ní cheadaítear d'oifigigh arm Mheiriceá, dála an scéil, cáineadh a dhéanamh ar an uachtarán ná ar a chomh-aireacht, agus nuair a bhíonn an t-arm ag iarraidh a mhíshástacht a chur in iúl, déantar é trí oifigigh scortha.

Is léir, fiú ó ainm an bhaile, go bhfuil Spáinnis á labhairt in El Paso le fada an lá, dála Los Angeles, Montana, Florida, Colorado, agus an iliomad áiteanna eile sna Stáit Aontaithe a d'ainmnigh cainteoirí Spáinnise i bhfad sula raibh cainteoirí Béarla ar bith thart.

Sé mhí roimh fhógra an Aire Airgeadais rith Fine Gael rún Dála ag cáineadh an rialtais mar nach raibh siad ag déanamh faic i dtaobh dhílárú na státseirbhíse.

Ba Chumannaigh iad, cuid acu ina mbaill de Chumann Uí Chonghaile, dála Uí Ríordáin féin, ach ba shóisialaithe neamhspleácha iad an chuid is mó acu agus bhí neart iarthrodaithe de chuid na Briogáide Idirnáisiúnta ina measc.

Ról tairbheach idirnáisiúnta é sin a ligeadh do Rialtas Cheanada a fhógairt sa bhaile agus i gcéin gur sheas arm Cheanada, dála an náisiúin féin, do luachanna na headrána agus na measarthachta.

Ghnóthaigh sé an leasainm Rasher, dála an scéil, agus é ina ghasúr beag.

Mar sin, bheartaigh muid ón tús go ndéanfadh muid méadú ar an soláthar Gaeilge sin agus go mbainfeadh muid fad as agus go ndéanfadh muid le cabhair athchraolta é agus rudaí eile ar nós imeachtaí Dála agus seanchluichí peile.

Tá an tuairimíocht ann go dtógfaidh sé níos mó ná toghchán amháin orthu an sprioc sin a aimsiú, arís dála an Pháirtí Choimheádaigh sa Bhreatain.

Agus níl amhras ar bith ann ach go mbeadh ar a gcumas móramh Dála a ghnóthú.

Ní raibh aon díospóireacht Dála faoi.

Ach cad é eile a mbeifeá ag dréim leis ó pholaiteoirí nár mheas gurbh fhiú am a chur ar leataobh do dhíospóireacht chuimsitheach Dála ar Thuarascáil Stern? Tá leithscéal maith againn, áfach.

Fear gealgháireach is ea Bernard McKenna, atá sna 90í, dála a sheanchomrádaithe, agus ní raibh sé ach 21 bliain d’aois i 1936 nuair a d’fhág sé a phost i monarcha theicstílí i Manchain le dul go dtí an Spáinn.

Dála an scéil, cad a tharla dá phíobaí?” *Ribe as Dialann Pat the Pipe (62)* Fuair Tommy C an jab mar chartlannaí i gCumann na bPíobairí Uilleann i Sráid Henrietta i dtuaisceart na cathrach.

Baineann na handúiligh aidréanailín seo triail as eachtraí éagsúla, dála Jack Osbourne ar an teilifís.

Dála a gcomharsana i Newcastle, a ghléas "Angel of the North", saothar eile de chuid Gormley, i ngeansaí peile Newcastle United, ghlac roinnt Scousers an deis lena mbarúil féin a chur in iúl trí bhreágfholt feamainn a chur ar na figiúirí, agus aisteach go leor, péint bhuí a chur ar a gcuid magairlí! Ní raibh i gceist ag an tús go mbeadh na figiúirí suite ar an trá ar bhonn fadtéarmach ach nuair a tháinig deireadh leis an chonradh le Gormley le déanaí, thosaigh feachtas áitiúil le iad a choinneáil ann go buan.

Dála go leor áiteanna san Afraic, bhí an phóitseáil ina fadhb mhór anseo tráth, agus is fadhb í atá fós le réiteach i gceart.

(Aon seans go molfaidh Bertie Joe Higgins don Seanad an uair seo? Is duine é ar fiú go mbeadh guth aige san Oireachtas agus é ina shóisialaí, dála an Taoisigh féin).

Féachtar ar an Seanad i saol na polaitíochta mar áit d’iarrthóirí Dála nár éirigh leo i dtoghchán nó mar áit dóibh siúd a bhfuil a súile ar shuíochán Dála amach anseo.

**An Mhaoiris agus na Maoraigh**Dála muidne in Éirinn, bíonn fonn ar dhaoine a dteanga dhúchais a labhairt ag ócáidí faoi leith.

Dála Ryanair, thuirlingeodh an t-eitleán in aerfort beag, iargúlta agus saor, turas bus cúpla uair an chloig ó Nua-Eabhrac nó ó Bhostún.

Dála daoine ar fud an domhain, mheas muintir na háite go raibh na hiolair ag déanamh slada ar a gcuid uan agus sheilg siad na héin mhaorga seo.

Ba bheag nár theip ar an Rialtas maidir le tairiscint i dtaobh Aerfort na Sionainne ag deireadh mhí Mheán Fómhair agus chuir an Freasúra rún eile os comhair na Dála an tseachtain chéanna – tairiscint mhímhuiníne i leith an Taoisigh.

Níl a fhios againn an bhfuil na líomhaintí fíor, ach tá tuairim mhaith againn nach bhfuil Ahern gan smál, dála neart polaiteoirí eile sa tír.

Is cosúil ón acht go gciallaíonn “forordú” ná go gcaithfeadh an t-aire rialacháin a leagan amach agus iad a chur os comhair na Dála agus an tSeanaid.

I ndeireadh na dála, ámh, níl i gceist le Cácas Iowa ach toghchán a bheas ag feidhmiú mar shlat tomhais.

Dála an scéil, saothraítear £31stg as gach punt steirling a infheistíonn Comhairle Cathrach Ghlaschú san fhéile seo.

Bíonn damhsóirí idir naoi mbliana déag agus 90 bliain d'aois ag glacadh páirte iontu, idir fhir agus mhná, agus is leor a rá go raibh cinneadh níos fusa le déanamh ag Meryl Streep sa scannán sin *Sophie's Choice *ná mar a bhí le déanamh agamsa mar mholtóir!**Mealltach** Ach is é an buaiteoir is mó i ndeireadh na dála ná muidne.

Is cuimhin liom ceithre bliana ó shin, agus mé féin agus mo bhean chéile ag ceannach ár gcéad teach, go mbíodh muid – dála go leor lánúineacha eile – ag caitheamh ár ndeirí seachtaine ag dul timpeall na n-eastát nua tithíochta a bhí ag teacht ar an margadh.

Chaith mé an tráthnóna ag siúl timpeall na háite agus ag amharc ar an bhfarraige, dála gach turasóra eile.

Bhí neart séalaí oifigiúla orthu, dála na gcáipéisí ó Shop Direct Group Limited i Manchain.

Spreagann an ráiteas sin an chéad cheist eile: an bhfuil an locht ar an nuachtán féin? An amhlaidh nach bhfuil an táirge maith go leor chun go mbeadh fonn ar dhaoine é a cheannach? Go pearsanta, is breá liom cuid de *Lá Nua*: an dearadh ildaite agus tarraingteach; na colúin pholaitiúla le leithéidí Sheáin Uí Thuairisg; an podchraoladh laethúil, na colúin a scríobhann Conn Ó Muíneacháin ar chúrsaí blagadóireachta agus Idirlín; an deis a thugtar d’iriseoirí óga dála Mheadhbh Ní Eadhra; leideanna gnó Mháirtín Uí Mhuilleoir.

Ach mo dhála féin, bhí suim aige i siúl sléibhe agus sa rothaíocht.

Ach mo dhála féin, bhí suim aige i siúl sléibhe agus sa rothaíocht.

Dála an scéil, tugann sé maoiniú flaithiúil do na Daonlathaigh, agus tá caidreamh láidir aige le cuid acu.

Is deacair don léachtóir a bheith ar an taobh eile den fhál agus déarfainn gur deacair don mhúinteoir léachtóir mífhoighneach ar mo dhála féin a bheith i measc na mac léinn.

(Fáilte romhat, dála an scéil.

" * Agus an t-alt seo á scríobh agam, d'fhógair an tAire go gcuirfear Bille um Pleanáil agus Forbairt (Leasú) os comhair na Dála agus is éard atá i gceist sa Bhille seo ná géarú ar dhlithe pleanála agus forbartha.

Dála a chara Bernhard agus cheannairí eile CFD, tá dúil mhór ag Diúc Dhún Éideann i seilg ainmhithe móra – tíogair, eilifintí, agus araile; na hainmhithe sin uilig ba chóir dóibh a bheith ag caomhnú.

Mar sin, dála na mac léinn ón Iodáil a bhí ar an chúrsa seo cúig bliana ó shin (c.

Dála an ama sin, bheadh sé chomh maith agam mo chuid éadaí uilig a bhaint díom, nó ní fhéadfadh cúrsaí a bheith ní ba mheasa.

Dála na nAstrálach ag an AIS, dhírigh na húdaráis sa Bhreatain Mhór ar spóirt áirithe, seachas a bheith ag díriú ar gach spórt ar chlár na gCluichí Oilimpeacha.

” Chaith mé ceithre lá i gcuideachta shliocht na ndílleachtaí agus dála an ambasadóra, mhothaigh mé go raibh mé i gcomhluadar gaolta seachas i measc strainséirí.

An té a thiomáin na príomhbhóithre in am marbh na hoíche i gCorcaigh, Port Láirge, Gaillimh – BÁC, comhairigh sé 3, 4, - 7 gcinn de lorraithe ollmhóra i mbun dála trastíre le ciúnas tráchta, gan carr príobháideach amháin a bheith eatarthu ar an bhealach.

Ach i ndeireadh na dála ní hiad sin na rudaí is tábhachtaí.

(Ní ag caint ormsa atá mé DÁLA an scéil, ach ar lucht na gcásanna folmha ag imeacht amach as Cé B in aerphort Bhaile Átha Cliath, agus na cásanna seo ag cur tharstu ar pilleadh daofa ’na’ bhaile.

B’fhéidir i ndeireadh na dála, go mbeidh ceart is cóir le fáil ar shlí na mbréag do na truáin atá imithe romhainn ar shlí na fírinne.

Don leac is ísle agus is fuaire in Ifreann, más ann dá leithéid (agus Ifreann fuar a bhíodh ag na Gaeil, dála an scéil).

Fidléir ab ea a athair fosta, dála a lán daoine eile den ghlúin sin sa cheantar agus thosaigh Séamus ag foghlaim na huirlise nuair a bhí sé óg.