a cheileann a ndúchas
which hides their origin
Is mór an dealú béascna, dar leat, idir an dá shraith ainmneacha thíos, nuair a dhearcfas tú orthu de chéaduair:
Peig Sayers Robert Tenpenny
Nioclás Tóibín James Hawkins
Seán hInnéirghe/John Henry Eugene Archibald
Cóilín Fiodhnaise Mac Donncha Lawrence Biggar
Aodh Ó Duibheannaigh Mary Barnacle
Samhlaítear taobh amháin, an dream ar dheis thuas, leis an mBéarla, tharla gur faoi athchruth sloinne anois iad, cruth a cheileann a ndúchas orainn.
cheol dúchais
native music
Déanann Balor ceangal ina intinn chasta idir Ó Fartacháin ag roinnt a chuid eolais faoin cheol dúchais agus dreoilín i mbun a mhúin san fharraige mhór.
ar fhód a ndúchais
in their native place
Phill cuid mhór de bhunadh na háite chun an bhaile le clann a thógáil ar fhód a ndúchais agus go minic is Béarla a bhíonn ag duine de na tuismitheoirí agus ag na páistí.
lena bhfód dúchais
with their native soil
Tá deoraithe anseo ó gach áit agus léiríonn na ceisteanna agus na freagraí - gan trácht ar an aighneas bréige idir na foirne - an teagmháil chaol ghóstúil atá acu lena bhfód dúchais, má tá a leithéid acu níos mó.
ó dhúchas
originally
Is as Sasana ó dhúchas í.
Is treise dúchas ná oiliúint
instinct is stronger than upbringing
Is treise dúchas ná oiliúint.
ag séanadh a ndúchais
denying their heritage
"Bhí siad ag séanadh a ndúchais," dar leis.
ar a bhfód dúchais
on their native sod
Nach mbeidh na rialtais áitiúla ag díbirt ghlúin óg na Gaeltachta isteach sna cathracha trí bheith ag cur srianta orthu tithe a thógáil ar a bhfód dúchais.
ar an fhód dúchais
on home soil
Dhírigh sí a hintinn ar fhoghlaim na Gaeilge chomh maith agus í ar ais ar an fhód dúchais.
de réir tír dhúchais agus gnéis
according to country of origin and sex
) Na laethanta seo, tá striapacha le fáil i bpáirteanna éagsúla de na cathracha móra, ach bíonn a bhformór ag obair i gcúpla príomhcheantar de ghnáth agus bíonn siad scartha de réir tír dhúchais agus gnéis go minic.
Phill sí ar an fhód dúchais
she returned to her home place
"
Phill sí ar an fhód dúchais agus phós fear as ceantar na gCnoc, an áit arbh as a máthair féin.
ó dhúchas
originally
Is as Deisceart Chalifornia ó dhúchas mé, ach tá mé i mo chónaí i Santa Cruz (Crois Naofa), California le trí bliana déag anois.
a chontae dúchais
his native county
asp)
Aistríodh Mícheál arís i 1981, an uair seo go Luimneach, a chontae dúchais.
phill go leor ar a bhfód dúchais
many returned home
Nuair a d'éirigh obair fairsing ó 1970 ar aghaidh, siocair na monarchain i nGaoth Dobhair, phill go leor ar a bhfód dúchais.
ar an fhód dúchais
to the native land
Bhí cúis eile ann gur fhill siad ar an fhód dúchais: níor theastaigh uathu go mbeadh a gcúigear páistí "idir dhá chultúr".
nár mhór aige a dhúchas
who didn't value his heritage
Duine ab ea m'athair nár mhór aige a dhúchas ar chúiseanna casta, idir phearsanta agus pholaitiúla.
dúchas
heritage
Thuig mé an focal "dúchas" den chéad uair, agus go leor againn de bhunadh an domhain thuaidh anseo san Astráil inár gcónaí sna cathracha móra, agus sinn scartha go hiomlán ó dhúchas agus ó bhundúchasaigh na tíre seo.
dúchais
native
Anseo i Sydney tá scaifte ar dóigh cainteoirí dúchais fán chathair.
ag pilleadh ar ais ar a ndúchas
returning to their roots
Buíochas le Dia, tháinig biseach ar chúrsaí ó shin agus anois tá méadú de 50% sa daonra de bharr cuid de mhuintir an oileáin a bheith ag pilleadh ar ais ar a ndúchas.
ó dhúchas
originally
B'as Éirinn ó dhúchas triúr acu.
ar an bhfód dúchais
to the native soil
Rud amháin diúltach faoin fhilleadh seo ar an bhfód dúchais ná go bhfuil níos mó Béarla le cloisteáil ag gasúir na háite.
cainteoir dúchais
native speaker
cainteoir dúchais
=======
Ainneoin gur rugadh Aled Eirug i Londain, is cainteoir dúchais Breatnaise é, mac le beirt Bhreatnach a phill ar an fhód dúchais go luath i ndiaidh d'Aled a theacht ar an saol.
a phill ar an fhód dúchais
who returned to the native sod
Cainteoir dúchais
=======
Ainneoin gur rugadh Aled Eirug i Londain, is cainteoir dúchais Breatnaise é, mac le beirt Bhreatnach a phill ar an fhód dúchais go luath i ndiaidh d'Aled a theacht ar an saol.
an cainteoir dúchais deireanach Manainnise
the last native speaker of Manx
Bhí Brain cairdiúil le Ned Maddrell, an cainteoir dúchais deireanach Manainnise, a fuair bás i 1974.
ar cainteoir dúchais é
who is a native speaker
Tá Iain Fearchar Rothach (Feisire Libearalach Dheamocratach do Ros, An t-Eilean Sgitheanach agus Inbhir Nis an Iar, ar cainteoir dúchais é), tá sé buartha faoina hainm oifigiúil nua as Gàidhlig - 'Pàirc Nàiseanta a' Mhonaidh Ruaidh'.
leis an bhfód dúchais
with the home sod
An nasc deireanach leis an bhfód dúchais anois faoin bhfód céanna.
ó dhúchas
originally
Ciontaíodh an Bráthair Maurice Tobin, fear 71 bliain d'aois arbh as an mBaile Mistéileach i gCo Chorcaí ó dhúchas é, as 23 cúiseamh a bhain le hionsaithe mígheanasacha ar bhuachaillí óga sa scoil idir 1959 agus 1974.
a dtír dhúchais
their native country
Nuair a chuaigh grúpa de na mic léinn seo ar ais go dtí a dtír dhúchais ag Nollaig na bliana 1888, chruthaigh siad *Foringafelag*, cumann náisiúnta a raibh sé mar phríomhaidhm aige an Fharóis a mhúineadh agus a scaipeadh go forleathan.
dlí Rialtais Dúchais
Home Rule law
Sa bhliain 1948, tháinig na Faróigh agus na Danmhargaigh ar chomhréiteach: rinneadh dlí Rialtais Dúchais a achtú a thug i bhfad níos mó cumhachtaí don rialtas áitiúil.
dúchas Éireannach
Irish background
Is é ceann de na rudaí is suimiúla fá dtaobh de chúrsaí na Gaeilge i Nua Eabhrac ná nach bhfuil dúchas Éireannach ag na foghlaimeoirí uilig.
ó dhúchas
originally
I gcás 25 duine díobh, níorbh as Conamara ó dhúchas iad.
sa dúchas ionam
in my background
"Is éadóigh go mbeifí ag súil le Gaeilge ó dhuine de mo shloinnese, b'fhéidir," a deir sé faoi féin, "ach tá sí sa dúchas ionam ar thaobh mo mháthar.
as Maracó ó dhúchas
originally from Morocco
Dá bharr seo, bhí na póilíní ábalta daoine as Maracó ó dhúchas a ghabháil.
as d'áit dhúchais féin
from your own native place
AÓF: Cén áit ar fhoghlaim tú do chuid amhrán? An amhráin as d'áit dhúchais féin ar fad iad?
MNA: Canaim as Gaeluinn agus as Béarla.
a dteanga dhúchais
their native language
I gcoitinne, bhí líofacht mhaith acu i bpéire de na teangacha sin (a dteanga dhúchais agus an Béarla) agus cumas níos laige sna teangacha eile.
as a ceantar dúchais féin
from her own native area
"
Phós Bríd fear as a ceantar dúchais féin, Antóin Rodgers, i 1960 ach, ó tharla Antóin a bheith ag obair mar fhiaclóir ar an Lorgain i gContae Ard Mhacha ag an am, b'ansin a bhog an lánúin óg.
Stiúrthóir Thaisce Cheol Dúchais Éireann
Director of The Irish Traditional Music Archive
AÓC: Nioclás Ó Cearbhalláin, Stiúrthóir Thaisce Cheol Dúchais Éireann, a chuir é sin i dtoll a chéile.
chainteoir dúchais Briotáinise
native speaker of Breton
B'as Fánaid i dtuaisceart Dhún na nGall dá máthair agus ba chainteoir dúchais Briotáinise é a hathair Alan a raibh baint mhór aige leis na hiarrachtaí a bhí ar siúl sa Bhriotáin neamhspleáchas a bhaint amach don réigiún.
ina dteanga dhúchais
in their native language
Bhí mé an-bhródúil as mac léinn amháin a chuaigh chuig na ceolchoirmeacha mar gur labhair sé le Pádraigín agus le Máire ina dteanga dhúchais.
sa dúchas
in the blood
Is é an breithiúnas a thug siad i ndiaidh an turgnaimh seo ná nach raibh sé sa dúchas ag gach páiste a bheith ábalta péinteáil ar nós Marla.
dúchas
heritage
Bíonn dúchas éigin ann, loime nó fírinne sa nglór, ní bhíonn sé róbhinn ná róghéar.
Briseann an dúchas
everything takes after its kind
AÓF: Dá n-iarrfainn ort inseacht dom cén fáth a gcanann tú, céard déarfá?
ÁNíD: Briseann an dúchas …!
*Is amhránaí, ceoltóir, múinteoir agus fear spraoi é Antaine Ó Faracháin.
dár ndúchas
of our heritage
Is cuid luachmhar dár ndúchas iad na logainmneacha agus cuireann daoine suim mhór iontu i gcónaí.
as a thír dhúchais
from his native country
Éireannach ab ea an t-úinéir, fear mór gnó a raibh gníomhaireacht taistil aige freisin ar bhain sé usáid aisti chun ceoltóirí óga as a thír dhúchais a thabhairt go Bostún, agus chun blaiseadh maith den cheol a thabhairt freisin do na daoine agus iad ag ithe a gcuid *boxty *agus a *mixed Irish grill platters*.
a bparóistí dúchais
their native parishes
Ar bun cheana
=======
D'fhéadfaí a rá, dar ndóigh, go raibh a leithéid chéanna d'imirce ar bun ar feadh na mblianta fada ach i malairt treo, is é sin daoine óga, imreoirí maithe peile agus iomána ina measc, ag fágáil a bparóistí dúchais ar fud na tíre le postanna a ghlacadh sa chathair agus páirt a ghlacadh i gclubanna ar fud Bhaile Átha Cliath.
ina thír dhúchais
in his native country
Bhí spéis ar leith aige fosta san Athbheochan Cheilteach a bhí ag tarlú ina thír dhúchais, gluaiseacht a bhí ag iarraidh sainmhíniú a thabhairt ar cheisteanna ag baint le féiniúlacht agus náisiúnachas na tíre ag an am.
chuig an “bhfód dúchais”
to 'the native land'
Dá bhrí sin, chinn mé ar thuras chuig an “bhfód dúchais” a dhéanamh.
Conallach ó dhúchas
originally from Donegal
Is í Úna Nic Gabhann, Conallach ó dhúchas, atá i mbun Chaife Úna le beirt chomhpháirtithe nach mbíonn ag obair sa chaife ó lá go lá.
blas an chainteora dhúchais
a native speaker's accent
Cé nach raibh sé in ann abairt a chur le chéile nuair a d’fhág sé Corcaigh den chéad uair, tá blas an chainteora dhúchais ar a chuid Gaeilge sa lá atá inniu ann.
chuig an “bhfód dúchais”
to 'the native land'
Dá bhrí sin, chinn mé ar thuras chuig an “bhfód dúchais” a dhéanamh.
Collanach ó dhúchas
originally from Donegal
Is í Úna Nic Gabhann, Collanach ó dhúchas, atá i mbun Chaife Úna le beirt chomhpháirtithe nach mbíonn ag obair sa chaife ó lá go lá.
i mo bhaile dúchais
in my native town
Cinnte, agus cuireann sé seo as do lucht na Gaeilge, ní dhéarfainn gur trí Ghaeilge a bheinn ag tógáil clainne dá mbeinn thíos i gCluain Mealla, mar bheadh sé mínádúrtha agam clann a thógáil le Gaeilge i mo bhaile dúchais.
Collanach ó dhúchas
originally from Donegal
Is í Úna Nic Gabhann, Collanach ó dhúchas, atá i mbun Chaife Úna le beirt chomhpháirtithe nach mbíonn ag obair sa chaife ó lá go lá.
Collanach ó dhúchas
originally from Donegal
Is í Úna Nic Gabhann, Collanach ó dhúchas, atá i mbun Chaife Úna le beirt chomhpháirtithe nach mbíonn ag obair sa chaife ó lá go lá.
Collanach ó dhúchas
originally from Donegal
Is í Úna Nic Gabhann, Collanach ó dhúchas, atá i mbun Chaife Úna le beirt chomhpháirtithe nach mbíonn ag obair sa chaife ó lá go lá.
dá teanga dhúchais
for her native language
Bean í Beathag a bhfuil grá agus urraim aici dá teanga dhúchais.
ó dhúchas
originally
Cé nach as Baile Átha Cliath ó dhúchas do Mhaebh, ní raibh sí rófhada uaidh agus í ag éirí aníos.
ag cosaint a dteanga dhúchais
protecting their native language
Amharc ar an agóid coicís ó shin nuair a dúirt Enda Kenny rud a mheas mórán daoine bheith ina ionsaí ar an teanga, amharc ar na daoine a tháinig amach ar an tsráid - daoine óga amuigh ag cosaint a dteanga dhúchais.
dá teanga dhúchais
for her native language
Bean í Beathag a bhfuil grá agus urraim aici dá teanga dhúchais.
dhúchas
heritage
Bhí an smaoineamh céanna ag seansagart as an gCóbh ó dhúchas, an tAthair Micheál Ó Súilleabháin, atá ar scor anois.
gceantar dúchais
native area
D’fhéadfadh Fianna Fáil an toghchán a chailleadh i gceantar dúchais an Taoisigh féin i dtuaisceart chathair Bhaile Átha Cliath.
dá teanga dhúchais
for her native language
Bean í Beathag a bhfuil grá agus urraim aici dá teanga dhúchais.
ó dhúchas
originally
Is as Béal Feirste Rónán ó dhúchas agus tá sé anois ag obair mar chomhairleoir airgeadais i mBaile Átha Cliath.
ina thír dhúchais
in his native land
Is cinnte nach inniu ná amárach a dhéanfar dearmad ar an laoch Polannach seo ina thír dhúchais.
ina thír dhúchais
in his native land
Is cinnte nach inniu ná amárach a dhéanfar dearmad ar an laoch Polannach seo ina thír dhúchais.
ag cuardach a ndúchais
looking for their roots
ENíG: Cad chuige go roghnaíonn na mic léinn an Ghaeilge mar ábhar sa chéad áit?
SNíR: Bíonn cuid acu ag cuardach a ndúchais.
ag filleadh ar a dtír dhúchais
returning to their native country
Glacann an mhórchuid díobh leis nach mbeidh siad ag filleadh ar a dtír dhúchais, agus, ós é an Béarla príomhtheanga Mheiriceá cheana féin, déanann siad tréaniarracht a bpáistí a thógáil trí Bhéarla.
a ceantar dúchais
her native area
Is duine í Muireann Nic Amhlaoibh a bhfuil ag domhan siúlta aici le roinnt blianta anuas, mar bhall den ghrúpa traidisiúnta Dánú, ach is léir nach bhfuil áit is fearr léi ná a ceantar dúchais, Dún Chaoin i nGaeltacht Chiarraí.
a gceantair dúchais
their own area
Tá ceantar Chois Fharraige i bhfad níos meallacaí don chineál seo duine ná mar atá a gceantair dúchais.
áit dhúchais de Lacy
de Lacy's place of birth
Tá daingin chruinne mar seo neamhchoitianta in Éirinn, ach tá siad le fáil go coitianta sa Bhreatain Bheag, áit dhúchais de Lacy.
a gcathair dhúchais.
their native city.
Ar an 17 Nollaig, áfach, tiocfaidh an bheirt acu le chéile arís do cheolchoirm in Amharclann an Everyman i gCorcaigh, a gcathair dhúchais.
ó dhúchas
originally
Ina measc tá Padaí Ó Daire, as na Gleanntaí ó dhúchas ach a bhí ina chónaí in Bootle, míle síos an bóthar uaim féin anseo, ar feadh blianta fada.
baile úr Thaisce Cheol Dúchais Éireann.
the new home of the Irish Traditional Music Archive.
Smaoinigh mé ar dhán Mary Howitt nuair a shiúil mé isteach in uimhir 73 Cearnóg Mhuirfean i mBaile Átha Cliath, baile úr Thaisce Cheol Dúchais Éireann.
croí an cheoil dhúchais
the heart of native music
Tá an oiread sin seod istigh ann gur doiligh do dhuine ar bith an áit a fhágáil i ndiaidh dó dul fríd na doirse Seoirseacha mar is ann atá croí an cheoil dhúchais ag preabadh, ó Horslips go Bridie Gallagher, ó Tony MacMahon go hEnya, ó na ceoltóirí taistil go dtí na cheolfhoirne móra.
agus go bpillfidh siad ar an dúchas.
and that they'll return to their heritage.
Athbheochan
Is tír an-saibhir anois í Éire agus measann daoine go bhfuil athbheochan i ndán don Ghaeilge mar, i ndiaidh do na hÉireannaigh sult a bhaint as an airgead, go dtosóidh siad ag fiafraí “cé mé féin?” agus go bpillfidh siad ar an dúchas.
tréigfidh siad a mbailte fearainn dúchais.
they will leave behind their native townlands.
As seo amach, beidh go leor daoine ag iarraidh bheith ina gcónaí i sráidbhailte agus tréigfidh siad a mbailte fearainn dúchais.
chuig a áit dhúchais
to his native place
Thuigfeá uaidh go mba chuma cén spórt a bheadh i gceist ach, mar a d'admhaigh siad féin, feileann sé féin agus a dheartháir don pheil Astrálach toisc go bhfuil siad ard agus tanaí (tanaí i gcomórtas le tarbh, abair!)
B’fhéidir gurbh í an mhír ba thaitneamhaí agus ba dhaonna den chlár ar fad, agus ar chuir go leor daoine suim ann, ná turas Sheáin Óig chuig a áit dhúchais agus áit dhúchais a mháthar, Oileán Rotuma, Fidsí.
ina thír dhúchais, an Ísiltír.
in his native country, Holland.
Ba é an cleachtadh a bhí aige go dtí sin ná pailéad dorcha gruama a úsáid agus é ag léiriú an tsaoil laethúil a bhí á scrúdú aige ina thír dhúchais, an Ísiltír.
na cainteoirí dúchais
the native speakers
Chuir na cainteoirí dúchais fáilte romham ceart go leor, cé go raibh siad den tuairim go raibh mé as mo mheabhair! Ach iadsan a raibh an chumhacht acu i gcúrsaí oideachais agus eile, níor chuir siadsan fáilte ar bith romham.
cuid dá ndúchas
part of their heritage
Tá an dearcadh céanna acu ó thaobh na teanga de, is é sin gur cuid dá ndúchas féin í, agus tá siad ar bís le hí a fhoghlaim.
ar chruachás a thíre dúchais
to the plight of his native country
Cé go raibh ráflaí ann go raibh neamhaird tugtha ag Picasso ar chruachás a thíre dúchais agus go raibh sé báúil leis na Faisistigh, chuir sé amach ráiteas i ndiaidh uafás Gernika ina ndúirt sé:
Tá mo shaol ar fad mar ealaíontóir caite agam ag spairneadh le lucht chúl-le-forás agus le lucht truaillithe na healaíne.
ar Thaisce Cheol Dúchais Éireann
on the Irish Traditional Music Archive
”
Bronnfar an brabús ar fad ón oíche ar Thaisce Cheol Dúchais Éireann (www.
óna gceantar dúchais,
from their native area,
Thug Coimisiún na Talún talamh i mBaile Ghib sa chontae céanna sin dá hathair mór agus a máthair mhór sna tríochaidí agus bhog siad ansin óna gceantar dúchais, Gaeltacht Rann na Feirste i dTír Chonaill.
ár ndúchas féin,
our own heritage,
Tiocfaidh siad amach le Dolly Parton a fheiceáil sa Point – anois, tá mo chroí féin istigh i Dolly Parton! – ach nuair a bhíonn ár ndúchas féin, ár gceol féin i gceist, bíonn sé deacair daoine a mhealladh.
ó dhúchas
originally
Is as Baile Átha Cliath ó dhúchas é Derek Culley, ach tá sé ina chónaí i mBirkdale, Merseyside anois, ceithre mhíle suas an cósta ón áit a bhfuil cuid fear iarnaí Gormley suite, ar thrá Crosby.
cé as tú ó dhúchas?
where are you originally from?
Antaine Ó Faracháin: A Youenn, a chara, cé as tú ó dhúchas?
Youenn Bothorel: Is as St.
baile dúchais
native town, place
Ceird a saolaíodh, a tháinig i méadaíocht agus atá faoi rath i Stáit Aontaithe Mheiriceá, baile dúchais na ceirde.
a dteanga dhúchais
their native language
**An Mhaoiris agus na Maoraigh**Dála muidne in Éirinn, bíonn fonn ar dhaoine a dteanga dhúchais a labhairt ag ócáidí faoi leith.
an t-iolar dúchais deireanach
the last native eagle
Maraíodh an t-iolar dúchais deireanach sa cheantar i dtús na 1900í.
áit dhúchais
place of origin
Bhí Kupe ar an gcéad duine ó Hawaiki, ar áit dhúchais na Maorach é, a leag cos anseo, timpeall 950 AD de réir an tseanchais.
mo chathair dhúchais
my native city
Níl mé eolach ach ar an tríú cuid, b’fhéidir, de mo chathair dhúchais mar gheall ar an chinedheighilt reiligiúnach atá i bhfeidhm leis na céadta bliain.
áit dhúchais
place of origin
”
Cé go bhfuil cur amach na nÉireannach ar an bPolainn ag dul i méad le blianta beaga anuas is beag duine sa tír seo a mbeidh ainm áit dhúchais Izabela cloiste aige.
tionscal an cheoil dúchais
the native music industry
Bhí rólanna tábhachtacha ag Riobard lena linn, ina measc:
Eagarthóir ar an iris *Comhar* (1950-57)
Uachtarán ar Chomhdháil Náisiúnta na Gaeilge (1970-76)
Leas-Chathaoirleach ar Chomhairle Náisiúnta na gCáilíochtaí Oideachais (NCEA) (1972-82)
Cathaoirleach ar An Oireachtas (1972-1977)
Comhalta de Bhord na Gaeilge (1975-1988)
Ba bhall é den Ghrúpa Stiúrtha sa Rialtas Áitiúil
Chuir sé tionscal an cheoil dúchais chun cinn trína chuid páirtíochta san eagras IFPI (International Federation of the Phonographic Industry), mar chomhalta boird IRMA agus mar Chathaoirleach ar Ghrúpa Ceoil IBEC.
ar an bhfód dúchais
on the home turf, on the home sod
Is údar bróid ar leith é i measc na nAstrálach nár chaill a bhfoireann náisiúnta sraith de chomórtais thrialacha ar an bhfód dúchais le blianta fada anuas.
dúchas na nÉireannach
innate quality of the Irish
Baineann sé go láidir le dúchas na nÉireannach agus tugann cuid den véarsaíocht – dánta na tréimhse réamhChríostaí ach go háirithe – léargas draíochtach dúinn mar gheall ar ré dhiamhair.
an dóigh ar bhain sé le mo cheantar dúchais féin,
the way in which it pertained to my own native area
Maidir leis an teideal Gaeilge, nuair a smaoinigh mé ar an gcúlra ceoil a bhí i mo theaghlach agus an dóigh ar bhain sé le mo cheantar dúchais féin, níorbh fhada gur roghnaigh mé an logainm áitiúil Cloch Fhuaráin, ar baile fearainn in aice le mo bhaile féin i gContae Ard Mhacha é, mar theideal Gaeilge ar an albam.
cainteoir dúchais.
native speaker
Ba dhoiligh idirdhealú a dhéanamh idir é féin agus cainteoir dúchais.
Gaeilgeoirí ó dhúchas
native Irish speakers
Bhí Gaeilge ag go leor den dream a bhí ag teacht ach bhí siad go léir mar a bheadh Gaeilgeoirí ó dhúchas ann, beagnach, nuair a tháinig siad amach ó Bhean Uí Chadhain.
amhránaíocht dúchais
native singing
“Agus nuair a casadh scoláirí móra tuisceanacha air, Meiriceánaigh a bhformhór, thuig siadsan, nuair a bhí staidéar déanta acusan agus amhránaíocht dúchais as tíortha eile an domhain cloiste acu, dúirt siad leo féin, 'By dad, seo an *gold nugget*.
ar an bhfód dúchais
on the home sod
Thabharfadh foireann na Mumhan le fios go bhfuil speach agus breis fós i rugbaí na tíre seo, ach is cosúil nach bhfuil foireann na hÉireann chomh maith agus iad ag imirt as baile is a bhíonn siad agus iad ag imirt ar an bhfód dúchais – is geall le himreoir breise é an lucht leanúna agus an fhoireann ag imirt sa bhaile.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
