Easpa ama le dul i bhfeidhm ar an dtimpeallacht déarfainn an míbhuntáiste is mó i measc tuismitheoirí.

B'fhéidir go mbeadh fonn ort dul ar an ordóg ó áit go háit.

Tuigeann na comhlachtaí gur gá dóibh a straitéis gnó a athrú chun dul in oiriúint don teicneolaíocht nua.

"Ba mhór an dúshlán agus ba mhór an pléisiúr dúinn an tréimhse sin ar 'Cúrsaí', ag dul i ngleic le scéalta go laethúil.

Ní fhéadfadh a cuid fuinnimh gan dul i bhfeidhm ort agus gan fonn a chur ort dul amach agus rud éigin fiúntach a chur i gcrích tú féin.

Is é an dóigh is fearr le dul chun cinn a dhéanamh ná níos mó saothair a chaitheamh in áiteanna mar seo, sa dóigh is go mothóidh daoine go bhfuil siad páirteach sna rudaí atá ag tarlú.

Tá an páipéar ag déanamh cúpla punta agus ag dul i bhfeidhm ar an phobal.

Tagann deireadh le gach ré, áfach, agus is cinnte gur ré nua í seo d'Fhoras na Gaeilge agus an eagraíocht ag dul i ngleic le forbairt na Gaeilge ar an oileán uilig.

Dul chun cinn suntasach déanta maidir le soláthar seirbhísí do phobal na Gaeilge.

B'fhéidir ansin go n-éireodh le hÁth Cliath foireann den scoth a chur chun páirce le dul in iomaíocht le Cill Chainnigh, an Clár agus araile.

Na hagóidí móra seo i gcoinne an Aontais, i gcoinne *globalisation*, atá ag dul i dtreise i gcónaí, tugann siad sin le fios cad atá síos an bóthar don tír seo.

Thosaigh sé ar an chisteanach nó bhí a fhios aige mura dtabharfadh sé aghaidh air sin ar tús nach mbeadh uchtach aige dul ina ceann tráthnóna.

Caitheann sé féin agus polaiteoirí eile na tíre a saol ag bualadh le daoine agus ag iarraidh dul i ngleic lena gcuid fadhbanna agus is cinnte go gcaithfidh siad a bheith fuar go leor ina n-iompar uaireanta.

Tá dul chun cinn dochreidte déanta ón am a d'fhág mé ach is féidir liom a rá nach mbeadh sé ann ar chor ar bith murach an obair a rinne muid á thosaí.

Tríocha nóiméad d'am breise le himirt! An cheist mhór agus na foirne ag dul i mbun comhraic arís ná cé acu a raibh an toil agus an croí acu chun an bua a ghnóthú.

Tá cuid de na daoine seo ar shlí na fírinne anois, de bharr easpa maoinithe san earnáil sláinte, agus de bharr nach raibh daoine a raibh an chumhacht acu ábalta ná sásta dul i ngleic leis an bhfadhb agus glacadh leis an dualgas a ghabhann le cumhacht.

Tá sí ag déanamh dul chun cinn sna meáin chumarsáide anois (TG4, Raidió na Gaeltachta, an t-idirlíon, etc.

Tá ócáidí mar An tOireachtas, an club Sult agus deirí seachtaine Dhaltaí na Gaeilge ag dul i líonmhaireacht agus deiseanna ag daoine cineálacha éagsúla saoire a bheith acu sa Ghaeltacht.

Rinne Cian mar a iarradh air agus thug sé comhartha go mbeadh sé ag dul ar chlé.

Ní dhearna McAllister ach cúpla nóta a scríobh agus ní raibh ar intinn Chiain ach go raibh gach aon rud ag dul chun siobarnaí.

Ocht mí dhéag i ndiaidh don chumann sin dul in éag, bhunaigh Mícheál Cíosóig an Cumann Lúthchleas Gael.

Mar fhocal scoir, ba mhaith liom a rá nach mbaineann na ceisteanna a bhfuil ar Mary's Center dul i ngleic leo le Washington DC amháin.

Ní hé go bhfuil daoine i gcoinne ionad mór spóirt ar bhonn prionsabail, ach tá costas mór millteach an phlean ag déanamh tinnis do dhaoine ar fud na tíre agus is cosúil go bhfuil an costas sin ag dul i méid lá i ndiaidh lae.

Bhí an saol ag dul thairis aniar agus níor mhian le Fiachra é a chaitheamh á bhuaireamh féin fá cé acu a théann léine ghlas le briste gorm.

Tugann na grianghrafanna léargas dúinn ar chomh gasta is atá an timpeallacht ag athrú agus ar an mhéid a bhraitheann ár ndul chun cinn go fóill ar obair fhisiciúil láimhe.

An dara laige a luafainn ná nár éirigh linn go dtí seo dul i ngleic i gceart le cúrsaí iar-bhunoideachais agus gur caitheadh go leor ama ag plé leis na gaelscoileanna ag an gcéad leibhéal.

Cuireadh go mór leis an líon áiteanna atá ar fáil sna hInstitiúidí Teicneolaíochta le dul i ngleic leis an bhfadhb seo.

B'fhéidir gur cheart dom dul ar mo sheachaint.

**PM:** Cén fáth? **ANO:** Le tríocha bliain anuas tá tionchar mailíseach ag an scata fear seo - 100 faoin chéad Protastúnach a bhfuil dlúthbhaint acu leis na Máisiúin - atá saor ó smacht, atá ina "fhórsa taobh istigh de fhórsa" a bhfuil líomhaintí seanbhunaithe agus forleathana curtha ina leith gur chuidigh siad le dúnmharaithe agus le coireanna eile, gur úsáid siad paramílitigh dhílseacha le hionsaithe a dhéanamh agus go ndearna siad a ndícheall moill a chur ar an dul chun cinn polaitiúil.

"Ó, fan go bhfeicfidh tú, ní bheidh sí i bhfad ag dul i ndánacht.

Thosaigh na hamhráin ag teacht chugam agus tá rudaí ag dul i bhfeabhas ó shin.

"Is dóigh liom má tharlaíonn sé nach deireadh an domhain é mar go bhfuil mé ag dul i neart mé féin.

Is féidir liom luí sa leaba san oíche agus nuair a chloisim carr nó trucail ag dul thar bráid, bíonn a fhios agam cé leis an fheithicil.

Theith siad lena n-anam, ach bhain Balor barrthuisle as Ó Peann Luaidhe agus chuir an milleán ar dhuine neamhurchóideach den mhuintir ghorm a bhí ag dul thar bráid.

Tá dul chun cinn féideartha Shinn Féin ó dheas - ainneoin go bhfuil go leor *hype* ag baint leis - ag cur eagla ar eite dheas na Breataine agus na hÉireann.

Thosaigh an fhorbairt seo sa 19ú céad, ach ba tar éis an Dara Cogadh Domhanda a thosaigh sí ag dul i neart.

Na trí rud is tábhachtaí ba chóir a bheith bainte amach againn - ar an drochuair níl siad uilig faoinár smacht - ná méadú suntasach ar líon na gcláracha Gaeilge le soláthar níos fearr a dhéanamh do phobal na Gaeilge; leis an mhéadú sin ar líon agus réimse na gcláracha, dul i bhfeidhm ar bhealach níos fearr ní hamháin ar phobal na Gaeilge ach ar phobal iomlán Thuaisceart Éireann agus riar níos fearr ar na pobail éagsúla éisteachta agus féachána atá ann.

Ní raibh ach meánscoil amháin sa Ghaeltacht ag an am - scoil buachaillí sa Daingean agus í á rith trí mheán an Bhéarla! Mar go raibh cáilíocht mheánscoile ag teastáil leis an jab is ísle fiú a fháil sa státseirbhís, ní raibh aos óg na Gaeltachta i dteideal dul ag obair sna postanna a raibh na deiseanna dul chun cinn is fearr iontu.

Bhí sé suimiúil go raibh gach duine a labhair ag Ardfheis Fhianna Fáil i mí an Mhárta faoi bhun 30 bliain d'aois, daoine a bheas ag dul in iomaíocht le Sinn Féin - a mbeidh bagáiste na streachtailte armtha caite ar leataobh le fada an lá acu - má fhanann siad sa pholaitíocht.

Ní raibh aon choinne, áfach, leis an dul chun cinn a rinne na daonlathaithe Críostaí sa toghchán céanna.

Tá an chathair ag dréim le City of Culture 2008 a bhaint amach, ach an bhfuil ailtireacht an Tuaiscirt réidh dá leithéid? D'admhaigh Ciarán Mackel, atá ina bhall den choiste Imagine Belfast 2008 Creative Team agus atá nuathofa mar uachtarán ar an Royal Society of Ulster Architects, nach bhfuil ailtireacht an Tuaiscirt ag dul i ngleic leis na hathruithe atá ag tarlú sa chathair.

Tá an céadchodán a rugadh sa tír ag dul i laghad.

Labhair sé fosta faoi streachailt Chonradh na Gaeilge, an dul chun cinn a bhí déanta ag an eagraíocht agus an tionchar a bhí ag athbheochan na teanga ar gheilleagar na hÉireann.

Bhíodh tuairim is ar 200 duine i láthair i dtús ama, ach anois san ionad nua, an GPO, bíonn 850 "ag dul le báiní", mar a deir sé féin, ar an urlár damhsa.

Tá sé i gceist ag Tolle dul i ngleic leis an fhadhb seo trí eolas ilghnéitheach a thabhairt san ionad.

Cé nach raibh Gaeilge líofa acu is mór an dul chun cinn a chonaic mé ag teacht orthu ón am a labhair mé leo den chéad uair i mí Mheán Fómhair agus deireadh na bliana acadúla.

Ní shílim go bhfuil mo leithéidí féin ábalta dul i bhfeidhm ar dhóigh úsáideach ar chúrsaí sa Tuaisceart na laethanta seo, dá bhrí sin chinn mé ar níos mó ama a chaitheamh taobh amuigh den réigiún.

Eagraíonn an Comharchumann club óige, campa samhraidh agus scoláireachtaí chuig Gaeltachtaí eile mar iarracht chun dul i ngleic leis an bhfadhb seo.

An é go bhfuil caighdeán na bhfoirne sin tite go sealadach nó an bhfuil géarchéim sna contaetha sin maidir le dul chun cinn na hiomána? Na scéalta atá ag teacht as Corcaigh is measa, sé sin, go bhfuil caighdeán na gclubanna íslithe an oiread sin nach bhfuil ar a gcumas dul san iomaíocht i gceart i gcraobhchomórtas chlubanna na Mumhan agus go bhfuil clubanna cáiliúla na cathrach, Naomh Fionnbarra, An Charraig Dhubh agus Fánaithe an Ghleanna tite i léig ar fad de bharr athruithe daonra agus thionchar an tsacair.

An é go bhfuil caighdeán na bhfoirne sin tite go sealadach nó an bhfuil géarchéim sna contaetha sin maidir le dul chun cinn na hiomána? Na scéalta atá ag teacht as Corcaigh is measa, sé sin, go bhfuil caighdeán na gclubanna íslithe an oiread sin nach bhfuil ar a gcumas dul san iomaíocht i gceart i gcraobhchomórtas chlubanna na Mumhan agus go bhfuil clubanna cáiliúla na cathrach, Naomh Fionnbarra, An Charraig Dhubh agus Fánaithe an Ghleanna tite i léig ar fad de bharr athruithe daonra agus thionchar an tsacair.

Is gá suas le milliún tonna bia a thabhairt isteach sa réigiún uaidh seo go ceann sé mhí, chun dul i ngleic leis an ngorta mór atá ag teacht chun cinn ann, agus chun na milliúin duine a shábháil ó bhás mall pianmhar an ocrais.

Ainneoin Tuaisceart Bhéal Feirste a bheith i bhfách le cainteanna White agus a chairde le Maskey, tá an scéal ag dul in olcas sa taobh sin den chathair.

Ach is íoróin é gur bhain an chathair an fhorbairt seo amach trí achainí ar institiúid Mheiriceánach dul i gcomhpháirtíocht leo.

Dúirt sí go raibh uirthi cruthú di féin go raibh na túir ann ar an chéad dul síos, nach brionglóid a bhí ann.

Bhí a lán Éireannach agus ceardchumannaithe ón cheantar ar an pharáid ach bhí an-fhoighid acu leis na póilíní, in ainneoin iad a bheith ag dul thar fóir leis an smachtú.

Iarradh ar de Róiste dul i bhfeighil cuid de na hearraí.

'" Goilleann sé uirthi go bhfuil an Ghaeilge ag dul i léig sa Ghaeltacht ach ní duine í atá sásta géilleadh don lagmhisneach.

Ina dhiaidh sin féin, is i bhfeilméireacht na mara atá an dul chun cinn is fearr feicthe le fiche bliain anuas.

Tá dul chun cinn sa dá chuid den tír riachtanach don Ghaeilge agus tá na pobail éagsúla ag brath ar a chéile ar go leor bealaí.

Tá sé furasta a bheith cáinteach ach anois an dtig linne i saol na Gaeilge - bíodh muid sa Ghaeltacht nó taobh amuigh di, nó áit eile sa domhan mór - tarraingt le chéile ar feadh tréimhse go bhfeicfidh muid cad é a thig a dhéanamh le dul i ngleic leis na dúshláin atá ann don Ghaeltacht? Nóta ======= Is fiú go mór d'éinne a bhfuil suim aige sa cheist seo éisteacht le *Lost for Words*, sraith de thrí chlár a craoladh ar BBC Radio 4 gach Céadaoin (11.

Tá muid ag cuartú anois ceannaireacht aontachtach agus dhílseach a fheiceann go bhfuil an IRA ag dul as gnó, a aontóidh an UUP taobh thiar de Chomhaontú Aoine an Chéasta, agus foireann na brionglóide, Jeffrey Donaldson agus Reg Empey, mar cheannairí úra an pháirtí i ndiaidh imeacht Trimble.

Díreach ag an am sin, d'fhéadfadh an comhlacht dul síos.

"Ní smaoineoinn ar dhul ar imirce go deo," a deir sé, cé go n-éiríonn leis dul go hÉirinn go minic, chun taighde a dhéanamh nó cuairt a thabhairt ar a theaghlach.

Tá muinín á cailleadh ag an phobal astu agus is gá don Aire McDowell gníomhú go práinneach chun dul i ngleic leis an fhadhb seo.

Agus todhchaí an PSNI á plé faoi láthair, tá iarrachtaí a cheannasaíochta an milleán uilig a chur ar na poblachtánaigh ag dul thar fóir.

Tuigim an brú atá ar RTÉ dul san iomaíocht leis na mórchainéil idirnáisiúnta ar an gcineál airgid atá ar fáil dó.

Thit croí Gerry; níor lú air an diabhal ná siopadóireacht na Nollag, ach bhí a fhios aige nach raibh dul uaidh.

Chuala mé féin (agus go leor iriseoirí eile) roinnt mhaith daoine ag rá go raibh sé deas go rabhthas ag cuimhneamh ar dhuine ab ansa leo a cailleadh, ach go rabhthas ag dul thar fóir leis an chlúdach.

Braithimíd gur ag dul i dtreise a bheidh na ceangail seo sa bhfáistine.

Is ag dul i léig leis atá cúrsaí iascaireachta agus tá iasc, ar nós an ghliomaigh, ag éirí ana-ghann.

Tá an cabhlach iascaireachta is mó san Eoraip ag na Spáinnigh, agus ba é an tuiscint a bhí ann an t-am sin ná gur chóir srianta áirithe a chur orthu, ar feadh roinnt blianta, chun deis a thabhairt do mhuintir na hÉireann an cabhlach s'acu féin a mhéadú sa chaoi is go mbeadh siad in ann dul in iomaíocht leis na Spáinnigh in am trátha.

Ní hamháin go ndeir John nach raibh aon dul as aige ach an ceathrar a dhíbirt, admhaíonn sé go raibh an pionós céanna tuillte ag Gaillimheach eile ach nach raibh sé in ann a uimhir a fheiceáil ná é a aithint i measc an tslua imreoirí.

Is é bun agus barr an scéil go bhfuil muinín caillte ag daoine as Meiriceá agus go síltear go bhfuil Bush ag dul thar fóir, i gcomparáid le stuamacht an té ar tháinig sé mar chomharba air, Bill Clinton.

* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned lámhachshooting rachtoutburst acraí tíhousehold utensils as go brách leooff they went léiriúproduction cheanncheathrúheadquarters coistí cosanta áitiúlalocal defence committees dírbheathaisnéisautobiography gan strówithout difficulty i dtaiscesaved do lá na coise tinnefor a rainy day bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad dá mba gháif it was necessary leithleachasselfishness scoilt aduainstrange split chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire easpa suimelack of interest tragóidítragedies Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face géarchéimcrisis chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action saothar in aiscewaste of time déistindisgust ag cáineadhcriticising ciúnaithe go mórgreatly quietened línte síochánapeace lines ruathair laethúladaily raids polarúpolarization girseacha ógayoung girls nóibhéinenovena cailín aonaira lone girl ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help an cúigear a ruaigeadhto drive the five off riochtstate a cuid néarógher nerves clocharconvent ar an Iúrin Newry tachrántoddler eachtraincident círéibriot faoi lán seoilin full swing ag glioscarnachglistening bréan le boladh gáissmelling bad from gas comhracfight otharcharrambulance formhór an bhealaighmost of the way ag dul ar foscadhsheltering ag sciorradhsliding ag lámhacáncrawling fras lámhaighvolley babhlaíbowls a gciarsúirtheir hankies leachtliquid cosaintprotection bodhardeaf bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling ba ghnách leishe used to d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home stad an bhusthe bus stop thuirling séhe disembarked neamhurchóideachinnocent bábántainnocent ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him trup na mbrógthe sound of the shoes neamhchoireachinnocent níor shamhlaighhe didn't imagine an t-uafásthe horror anfaterror cortwist dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head scáilshadow scoilteadh a bhlaoschis skull was split open scréachascreams na hionsaitheoiríthe attackers níos truacántamore plaintive go prasquickly ag maothú an chairpéidmoistening the carpet Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky ar mire le feargmad with rage beaginmhehelplessness cé a bhí ciontachwho was responsible níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged ciontach i ndúnmharúguilty of murder go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack ag maíomhstating seanphionós na fuipethe old whip punishment i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault peann a chur le párto put pen to paper aiféalaregret gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in

* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned lámhachshooting rachtoutburst acraí tíhousehold utensils as go brách leooff they went léiriúproduction cheanncheathrúheadquarters coistí cosanta áitiúlalocal defence committees dírbheathaisnéisautobiography gan strówithout difficulty i dtaiscesaved do lá na coise tinnefor a rainy day bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad dá mba gháif it was necessary leithleachasselfishness scoilt aduainstrange split chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire easpa suimelack of interest tragóidítragedies Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face géarchéimcrisis chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action saothar in aiscewaste of time déistindisgust ag cáineadhcriticising ciúnaithe go mórgreatly quietened línte síochánapeace lines ruathair laethúladaily raids polarúpolarization girseacha ógayoung girls nóibhéinenovena cailín aonaira lone girl ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help an cúigear a ruaigeadhto drive the five off riochtstate a cuid néarógher nerves clocharconvent ar an Iúrin Newry tachrántoddler eachtraincident círéibriot faoi lán seoilin full swing ag glioscarnachglistening bréan le boladh gáissmelling bad from gas comhracfight otharcharrambulance formhór an bhealaighmost of the way ag dul ar foscadhsheltering ag sciorradhsliding ag lámhacáncrawling fras lámhaighvolley babhlaíbowls a gciarsúirtheir hankies leachtliquid cosaintprotection bodhardeaf bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling ba ghnách leishe used to d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home stad an bhusthe bus stop thuirling séhe disembarked neamhurchóideachinnocent bábántainnocent ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him trup na mbrógthe sound of the shoes neamhchoireachinnocent níor shamhlaighhe didn't imagine an t-uafásthe horror anfaterror cortwist dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head scáilshadow scoilteadh a bhlaoschis skull was split open scréachascreams na hionsaitheoiríthe attackers níos truacántamore plaintive go prasquickly ag maothú an chairpéidmoistening the carpet Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky ar mire le feargmad with rage beaginmhehelplessness cé a bhí ciontachwho was responsible níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged ciontach i ndúnmharúguilty of murder go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack ag maíomhstating seanphionós na fuipethe old whip punishment i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault peann a chur le párto put pen to paper aiféalaregret gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in

Ní raibh Seán Boylan i bhfad ag dul i bhfeidhm ar an bhfoireann.

I ndáiríre, is é an tsamhail a bhí i m'intinn ná go raibh daoine ag dul i gcré as éadan a chéile, faoi bháisteach a bhí ag titim gan stad! Sea, *An Béal Bocht.

Tá eiseamláir na Cultúrlainne i mBéal Feirste, cuir i gcás, ag dul i bhfeidhm ar go leor daoine.

Cé go bhfuil dul chun cinn mór á dhéanamh i dtíortha atá i mbéal forbartha maidir le húsáid an idirlín i gcúrsaí gnó, tá go leor fadhbanna le sárú sna tíortha sin go fóill.

Cad é mar is féidir éirí tógtha fá fhoirgnimh atá tógtha ar ghaineamh slogach? Cad é mar is féidir éirí tógtha fá dhul chun cinn polaitiúil ó thuaidh nuair atá fhios agat go bhfuil daoine ag fanacht le hé a scrios.

Imní na bpoblachtánach ======= Tá an fócas ar fad sna meáin chumarsáide ar phoblachtánaigh agus an dóigh a bhfuil siad ag coinneáil dul chun cinn ar bith siar.

"Ó, nach gcuirfeadh an garraí ola ar do chroí," ar sí agus í ag éisteacht leis na héanacha i mbun ceoil mar a bheadh siad ag dul ar rann ar rann dá chéile.

Bomaite eile, tá trup cósúil le hainmhithe fiáine ag dul ar mire thart fá dtaobh díot agus nuair a amharcann tú thart tugann tú faoi deara gur fear ag díol uisce atá ann.

Bhí sé dian go maith agus thóg sé tamall orm dul i dtaithí ar chóras oideachais Mheiriceá, ach d'éirigh go réasúnta maith liom.

Ainneoin an phlota seanchaite, a bhfaca muid a mhacasamhail go mion minic roimhe, is dul chun cinn mór é go bhfuil an dráma áirithe seo ar an ardán ar chor ar bith.

"Beidh sé deacair é a fhorbairt, agus braithim go bhfuil leisce éigin ann aghaidh a thabhairt ar na deacrachtaí - iad a chur amach agus dul i ngleic leo (mar shampla, tacú le foireann).

Ní raibh an dul chun cinn chomh mall leis an seal úd a bhí mé ag déanamh staidéir ar *Cré na Cille* ach, ag an am chéanna, ní raibh muid sásta.

Bhí impleachtaí aige seo don teanga fosta; cé go bhfuil thart fá 60 % de bhunadh an oileáin ina gcainteoirí dúchais Gaeilge, is i laige atá an teanga ag dul.

Tá géarghá, níos mó ná mar a bhí riamh, le pleananna Gaeltachta agus náisiúnta le dul i ngleic leis an mheath seo, agus le pobail Ghaeilge a dhaingniú sa Ghaeltacht agus i gceantair eile.

Beidh le feiceáil cad é an tionchar a bheas ag toradh an chruinnithe seo ar dhul chun cinn an UUP, ach is léir go bhfuil tús á chur anois le sraith eile coimhlintí a dhéanfas an oiread céanna dochair don dream a n-éireoidh leo is a dhéanfar don dream nach mbeidh an bua acu.

Ar an drochuair bhí dul amú orm.

Sa chéad áit gríostar imreoirí le dul thar fóir ina n-iarrachtaí chun an bua a bhaint amach.

Tá an tseirbhís ag dul in olcas, níl an infheistíocht riachtanach dá déanamh, tá na praghsanna ag dul in airde, tá cineál de mhonaplacht fós i réim .

Ach thuig mé go raibh dul amú orm lá amháin agus mé amuigh ag tiomáint, nach raibh an fear dóiteáin Joseph Maffeo ina chónaí ansin in aon chor.

Is cuma cé chomh cúramach is a amharcann tú ar an phíosa, ní bhíonn dul agat teacht ar an bhrí atá leis.

Bhí an oiread sin daoine ag lorg paistí chun dul i ngleic le *Blaster* gur tháinig na scríbhneoirí víreas ar chleas nua: chuir siad paistí bréige ar fáil.

Dul chun cinn síceolaíoch gan aon agó atá déanta ar dhearcadh an phobail.

Rinne mé an-dul chun cinn sa teanga ag an am sin.

Tagann teideal an leabhair ó na focail "*Skelligs calling*", a deireadh coimeádaithe theach solais oileán Sceilg Mhichíl le longa agus iad ag dul thar bráid.

Cé a chreidfeadh é? Maidir le pointí ísle na bliana, ba mhór an trua nár éirigh le Luimneach dul chun cinn níos fearr a dhéanamh i ndiaidh trí bhua iontacha i gCluichí Ceannais Faoi 21 bhliain ach b'fhéidir go raibh muintir Luimnigh ag súil leis an iomarca ró-luath ó imreoirí óga.