Ach in imeacht na mblianta, nuair a bhí iriseoirí ag tagairt do Thriail na nArm bhí sé níb áisiúla tagairt a dhéanamh don bhreithiúnas seachas na fíricí ar fad a chur i láthair arís.

Ach, tá fíricí ann a dhéanfaidh na Sinn Féinigh míshuaimhneach.

Cad a déarfadh sibh dá mbeadh a leithéid scríofa in alt faoi ghrúpa polaitiúil ar bith in Éirinn, in ionad fíricí? Theip air trácht a dhéanamh ar na hadharca atá ar ár gceann! Má tá suim agaibh sna fíricí, seo cúpla sampla agus baint acu le halt Bharra.

Bímis ag faire go géar ar an réaladh seo mar is fíric níos trombhríche ná an GNP í.

Dhealródh sé nár tugadh mórán airde ar na fíricí seo.

Sa todhchaí, má léiríonn na fíricí dúinn go bhfuil éileamh ann cúrsaí mar seo a chur ar siúl go rialta, beimid thar a bheith sásta é sin a dhéanamh.

Sa todhchaí, má léiríonn na fíricí dúinn go bhfuil éileamh ann cúrsaí mar seo a chur ar siúl go rialta, beimid thar a bheith sásta é sin a dhéanamh.

Dúirt an tOllamh Smithers: "Tá a lán scéilíní ann faoi na cúiseanna go bhfuil siad ag éirí as a bpost, ach beidh sé go maith na fíricí a fháil.

Fíric í nach gcloisfidh tú mórán fúithi le linn an fheachtais fholaimh seo.

Ach is rud dothuigthe é cad chuige a bhfuil drochmheas ag go leor Gearmánach ar a dteanga féin, fíric a chuireann iontas ar eachtrannaigh go minic, Béarlóirí ina measc.

Ar chláracha plé an idirlín nochtann daoine a gcuid tuairimí agus déanann plé ar na fíricí.

Cuireann sí béim ar an fhíric seo: nach ise a chum na hamhráin ach gur bhailigh sí na píosaí dá cultúr a bhí thart uirthi agus gur chuir sí le chéile iad.

Cha raibh ionainn ach soithigh bheaga agus chaithfí na soithigh sin a líonadh le hoiread fíricí is a thiocfaí a chur isteach iontu.

I go leor tíortha eile, tá reachtaíocht ann chun iriseoirí agus foilsitheoirí a chosaint nuair a chuirtear clúmhilleadh ina leith ach iad a bheith ábalta a chruthú go raibh siad i ndáiríre ar thóir na fírinne agus go ndearna siad gach iarracht a chinntiú go raibh a bhfíricí cruinn.

Seo fíric eile: na leabhra a bhíonn ar díol i Sasana, ní aistriúcháin ach 3% díobh.

Sin fíric nár chóir don Rialtas a dhearmad.

Dúirt sé fosta gur tugadh neamhaird ar na fíricí is tábhachtaí tar éis do na nuachtáin thablóideacha dul thar fóir leis an scéal.

Ní hamháin sin ach tá na fíricí á gceilt ar mhuintir na hÉireann agus níl an phoiblíocht chaoi á fáil ag lucht agóide.

Tá dhá chineál eolais ann: cinnteacht (fíricí, cruthúnas) agus oscailteacht (féidearthachtaí, samhlaíocht), agus cuidíonn an ealaín leis an dara cineál sin.

Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!* Gluais • Glossary á fhoilsiúbeing published gnó turasóireachtatourism business músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened ailt nuachtáinnewspaper articles faillcliff seilbhpossession contúirtídangers bagairtíthreats creathán fuachtaa cold shudder fainicwarning foláireamhnotice, warning deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey go fuarchúiseachindifferently buillí croíheartbeats anáil an tsonaisthe breath of happiness seargthawithered iachallcompulsion fíricífacts breacthawritten down rianmark d'aon ghnódeliberately blúire páipéirpiece of paper luaitementioned tarraiceándrawer stán síshe stared imlíneoutline scáilshadow gortcultivated field cruthanna dubhablack shapes ag corraí go bogmoving gently sceacha aitinnfurze bushes céadfaísenses ar tinneallon edge doircheachtdarkness ina glaicin her hand leiceanncheek á shlíocadhstroking it pollairí a sróineher nostrils b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them istoícheat night ina comhluadarin her company folamhempty dul i dtaithí arget used to cuachta go clutharnestled comfortably fál cosantaprotective fence fothramnoise gíoscáncreaking ag tnúth lelooking forward to brat teolaíwarm covering an tsíorgheonaílthe continuous droning ag dul thar bráidpassing by cloig rabhaidhalarms sianaílwhining otharchairr ag scréachaílambulances screeching pléascáinexplosives gleo cogaíochtathe noise of war ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood éalúto escape amhrasdoubt easpa fuaimelack of noise tranglamclutter ina sámhchodladhsleeping soundly cliotaráilclattering macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep pluidblanket ag siosarnachrustling a fallaing oícheher night gown taobh leisbeside it sciathánwing dallógblind duibheblackness crónánhumming leataopen an bunalt údthat original article carnánpile béicscream ag stánadh isteach uirthistaring in at her ag faire uirthilooking at her á slogadhswallowing her spléachadhglance sceonmharterrifying trí choiscéimthree steps scréachscream rith sé léiit occured to her cur síos ceartproper description ag tochailt isteach intidigging into her tanaíthin camcrooked go tostachsilently ag fairelooking ar diúitéon duty Ag baint lán na súl aisti.

Na teaghlaigh atá ina gcónaí sna ceantracha seo, níl an t-airgead acu le leabhair a cheannach, ach anois níl airgead ar bith fágtha ag na leabharlanna le leabhair a cheannach! Cad é an teachtaireacht atá á tabhairt ag an fhíric dhochreidte sin? Táthar ag gearradh siar fosta ar sheirbhísí síceolaíochta sna scoileanna.

Ach, ní féidir neamhaird a thabhairt ar na fíricí a léiríonn go bhfuil Éire fós ag bun na dtáblaí Eorpacha ó thaobh an leathanbhanda de.

Nuair a smaoiním ar na huaireanta fada a chaith mé ag lorg fíricí a bhí riachtanach chun mo phost a dhéanamh i gceart - An bhfuil coilíneacht lobhar taobh amuigh de New Orleans, i ndáiríre? Cén stát sna Stáit Aontaithe a bhfuil an ráta is airde póstaí idir col ceathracha ann? Cén difear atá idir Giúdaigh *Hasidic *agus cineálacha eile Giúdach? - deirim liom féin gur mór an trua nach raibh Wikipedia ((www.

Níl sé ró-iontach do chultúr bheith sáite in argóintí mar gheall ar bhairéid nó fíricí reiligiúnda míthaitneamhacha nó dathanna a smaoinítear orthu de ghnáth i gcomhthéacs bosca crián.

Ar deireadh, cúpla mí ó shin, bhí na fíricí agus an ficsean ag sáraíocht lena chéile i gcás cúirte i Manhattan a raibh *mobsters *agus aisteoirí Éireannacha agus Iodálacha páirteach ann.

An ráflaí agus tuairimíocht atá á bhfoilsiú i *blogs* nó fíricí? Bhí am ann gur cheap roinnt daoine go gcuirfeadh *blogs* deireadh le heagraíochtaí móra nuachta ach is léir anois nach dtarlóidh sé sin.

" Tá briathar úr sa Bhéarla, *fisking*, a chum naimhde Fisk; an rud atá i gceist le *fisking* ná dul fríd alt, líne ar líne, ag ceartú na meancóg ó thaobh fíricí de, na hanailíse agus cibé eile atá ann.

Fiú i ndiaidh blianta fada, níl daoine mar Clooney – ar breá leo a rá go bhfuil siad toilteanach rúin dhorcha Mheiriceá a nochtadh – sásta a n-aird a dhíriú ar fhíricí áirithe faoi Mheiriceá na nÉireannach a dhéanann daoine míshuaimhneach.

Drochdhuine ======= Cuirtear i gcuimhne dom radharc i leabhar Frank McCourt, *’Tis*, ina gcuireann sé síos ar an dóigh, agus é ina mhúinteoir i ngairmscoil i Staten Island, ar úsáid sé McCarthy chun fíricí gránna a léiriú mar gheall ar charachtar, ar drochdhuine é, i leabhar cáiliúil Nathaniel Hawthorne, *The Scarlet Letter*.

” B’fhéidir go bhfuil roinnt den fhírinne sna scéalta seo, ach tá an bhéim iomlán ar chúrsaí gnó ag ceilt fírice i bhfad níos mó, is é sin go bhfuil cur chuige Google ag athrú na slí a oibríonn muid agus an tslí a n-imríonn muid.

” B’fhéidir go bhfuil roinnt den fhírinne sna scéalta seo, ach tá an bhéim iomlán ar chúrsaí gnó ag ceilt fírice i bhfad níos mó, is é sin go bhfuil cur chuige Google ag athrú na slí a oibríonn muid agus an tslí a n-imríonn muid.

Tá idir fhíricí agus bhreithiúnas sa mhéid sin.

Seo ceist: An raibh O’Toole ag seasamh le líne eagarthóireachta an Raghallaigh, rud a mbítear ag súil leis, fiú muna dtacaíonn na fíricí leis an líne eagarthóireachta chéanna? Ar chreid O’Toole gur iarchomrádaithe neamhúdaraithe a bhásaigh Donaldson - ar son onóra agus ar son chuimhne na n-óglach a thit de bharr fhaisnéis sceite an bhrathadóra? Deir “srón” an tseaniriseora ormsa gur mar sin a bhí an scéal le Michael O’Toole.

Ní féidir le duine ar bith an fhíric lom sin a shéanadh.

D’fhéadfadh gnáthógánach fíricí den saghas seo a leanas a ríomh: go bhfuair níos mó ná 6 milliún Polannach bás de dheasca an chogaidh, go ndearna an Pholainn a cion féin i rith an chogaidh mar nár sháraigh aon tír a rannpháirtíocht sa chogadh ach an tAontas Sóivéadach, na Stáit Aontaithe agus an Bhreatain.

Ach taobh thiar de na fíricí sin, tá scéal eile i gceist.

Agus más gá fíric a chinntiú, is féidir cuardach tapa a dhéanamh ar an idirlíon chun na sonraí i Wikipedia a sheiceáil.

Tá tagairtí don fhíric seo i gceithre cháipéis éagsúla de chuid na roinne a scaoileadh faoin Acht um Shaoráil Faisnéise.

“Arís, dealraíonn sé gurb é is tábhachtaí ná an idé-eolaíocht – is cuma faoi na fíricí.

Cén fáth a mbeadh fíricí de dhíth? Dar le píolótaí gairmiúla, bíonn na meáin chumarsáide i gcónaí ag iarraidh dráma a chothú aon uair a thagann eachtraí atá bainteach le heitleáin chun cinn.

A bhuíochas do nuachtáin áitiúla – *The Newsletter* a thugann tacaíocht don DUP, ina measc – agus an tAcht um Shaoráil Faisnéise ó thuaidh, tháinig na fíricí seo uilig chun solais diaidh ar ndiaidh.

Níl sé ceart breithiúnas a thabhairt ar cheist thábhachtach mar seo mura bhfuil na fíricí ar fad ar fáil.

An raibh sé iontach deacair cur ina luí ar an gCoiste an cinneadh seo a ghlacadh de thairbhe na staire agus an traidisiúin a bhaineann leis an bhfoirgneamh áirithe sin? “Níor chuir mise ina luí ar aon duine aon rud a dhéanamh – tá mise fostaithe leis na fíricí a chur os comhair an Choiste le go mbeidh siad in ann teacht ar chinneadh.

Go leor fíricí.

Ar eagla go mbeadh daoine ag ceapadh gur bhris mé isteach i nDún Aimhirgín i ndorchadas na hoíche le tóirse, ba cheart dom a shoiléiriú gur chuir feidhmeannaigh an Aire Uí Chuív féin an fhíric thuasluaite in iúl dom i scríbhinn.

Is fíric é a chuirfidh alltacht ar éinne gur cás leo cúrsaí oideachais in Éirinn.

Is óna hochtóidí a thagann fíricí an tsaoil, dar liom im’ aigne féin.

*’ Sin an fáth go bhfuil ceist an teanga a bhí ag na dídeanaithe a tháinig i dtír i Learpholl chomh tábhachtach, mar aibhsíonn sé an fhíric gurb iad dream dúchais na hÉireann a fuair bás sa tragóid seo, íobartaigh de chinedhíothú a bhí mar dhúnghaois ag Rialtas na Ríochta Aontaithe.

Ráig a Bhuaileann Pobail An ráig tógála, an borradh as cuimse faoi gach rud a tharla in Éirinn - faoin éagomraíocht shóisialta san áireamh! - roimh an titim go tóin poill san airgeadas, an fuadar i mbunú gaelscoileanna, cé as ar tháinig sé sin? Cad é an dóigh a dtagann fíricí daonra, oideachais, oiliúna, airgeadais, srl.

Ba é 2009 an bhliain a tuigeadh go forleathan an fhíric bhunúsach: gur ar mhaithe leis an eagraíocht a chosaint a rialaítear eagraíochtaí ollchumhachtacha agus ní ar mhaithe leis an bpobal ar a mbíonn siad ceapaithe a bheith ag freastal.

* Go bhfuil 42% de chainteoirí Gaeilge fostaithe i bpostanna gairmiúla, bainistíochta, nó teicniúla, le hais 27% dóibh siúd gan Ghaeilge * Nach bhfuil ach 12% de chainteoirí Gaeilge fostaithe i bpostanna neamhoilte, nó breacoilte, le hais 20% den phobal gan Ghaeilge Sin iad na fíricí loma don té a ghlacadh, gan cheist, leis na sainmhínithe a úsáideann na húdair.

Ar mhaithe le Pobal agus duine ar bith eile a chreideann a leithéid, cuirfidh mé na fíricí seo os bhur gcomhair.

” Seans go bhfuil daoine ann a chreideann a leithéid ach más amhlaidh atá an scéal, céard a thugtar ar cheantar tíre cosúil le Ros Muc nó Rann na Feirste, ceantar ina úsáidtear Gaeilge mar ghnáth-theanga cumarsáide i measc formhór an phobail, mar gur teanga na háite í? Fíric Féachta Dúirt ionadaí ón eagraíocht Pobal os comhair an Chomhchoiste, go mba ‘fíric’ é go raibh an Ghaeilge níos láidre in oirthear na tíre ná mar atá sé in iarthar na tíre.

Tá daoine ar spéis leo cás na teanga ag dul i ngleic leis na fíricí loma faoi dheireadh ach tá lucht an tsaineolais teangeolaíochta ag tabhairt aghaidh ar an dúshlán an geábh seo chomh maith.

Saol faoi Eagla === Fágann an fhíric aonair sin gur suarach an saol a bhíonn ag roinnt mhaith inimirceach neamhrialta.

Gliceas Ciarraíoch ag feidhmiú ambaist! Iomas an Imreora ======== Ach, b’fhéidir gur rud eile ar fad é an traidisiún, gur rud aigneolaíoch é seachas fíric feola is cnámh.

Ach cad chuige a bhfuil Lieberman chomh buartha faoin idirlíon? Céard atá le ceilt ag Iosrael? Fíricí.

Ní inseoidh na fíricí loma sin áfach, go raibh críoch a bhí conspóideach agus scannalach araon leis an gcluiche ceannais úd mar go ndearna an réiteoir, Martin Sludden, tuaiplis le cinneadh mícheart, rud a d’admhaigh sé féin níos déanaí, i bhfíordheireadh na himeartha a sciob an chraobh ó Lú agus a bhronn ar an Mhí í, dar le cách.

Chuir an Coimisinéir Teanga an fhíric lom sin i láthair an phobail ag seimineár i dTrá Lí ag deireadh mhí na Samhna.

Ba cheart go mbeadh imní Tel Aviv mar gheall ar an gcaillteanas de dheachtóir cairdiúil béal dorais maolaithe beagáinín, áfach, sa bhfíric go bhféadfadh ElBaradei comhoibriú leis na páirtíní Iosrael go léir atá ag ICG.

Tá sé fíorthábhachtach na fíricí sin a bheith againn le cur ina luí ar dhaoine gur ceann de na hacmhainní is nádúrtha í agus tá luach eacnamaíoch ag baint léi – chomh maith le luach sóisialta agus cultúrtha.

Ag an am chéanna, glac leis go bhfuil pointí sa dráma ina chasann an taoide agus go mbíonn an lucht féachana idir dhá chomhairle, meallta ag fear na spéaclaí, fear an tsearbhais, fear na fíricí tirime, mar tá cás láidir le déanamh aige.

Míshásamh ===== Roimh na ciréibeacha, scríobh altra as an cheantar seo litir chuig an nuachtán áitiuil, chun aird a tharraingt ar an fhíric gur ghearr sí féin agus a comhoibrí an liosta feithimh san otharlann, is é sin, bhain siad a sprioc amach, ach ní bhfaighidh siad aon ardú tuarastail i mbliana agus tá siad ag cailleadh poist, ach na baincéirí, a rinne meancóga móra agus dochar as cuimse don gheilleagar, le gearradh siar sna seirbhisí poiblí dá bharr, tá siad ag fáil bónas mór, mar is ghnách.

Chuir Máire Óg ar shúilibh Myers gur bholscaireacht dhubh Basil Clarke an méid a dúirt sé, agus nár mhaise do Myers ná don *‘Irish Times’* ocsaín na poiblíochta a thabhairt do shíoltheagasc phríomhbhréagadóir Fhaisnéis Mhíleata na Breataine in Éirinn sa bliana 1920, amhal dá mba fhíric na staire a bhí á foilsiú acu, seachas bréag mhór mhaslach shuarach.

Tarraingíonn an t-údar fíricí tirime le chéile agus déanann sé scéal corraitheach astu.

Leag Siad Cloch ar a gCarn Féin ========== Tá Carn Tóchair luaite i dTáin Bó Cuailgne, fírice a thugann léargas duit ar a luaithe is atá na ‘*dreary steeples*’.

Tá Emer Ní Bhrádaigh den tuairim go bhfuil sé tábhachtach scoláirí tríú leibhéal a ullmhú don saol mór seachas a gcloigeann a líonadh le fíricí.

Le linn di a bheith i Londain an mhí seo caite ar saoire, thug Emer Ní Bhrádaigh cuairt ar go leor áiteanna suimiúla agus d'fhoghlaim sí roinnt fíricí nua - i dtaobh fho-éadaí na Banríona Eilís, mar shampla.

Ach cén fáth a bhfuil an dá fhíric seo bainteach lena chéile? Míníonn Bearnaí Ó Doibhlin an scéal.

Ach léiríonn an dóigh ar láimhsíodh an scéal go bhfuilimid, mar shochaí, fós tugtha do bheith ag tabhairt breithiúnais ar dhaoine gan na fíricí ar fad a bheith againn.

Ghrinnigh Pat Butler fíricí na cáinaisnéise inné agus bhreac roimhe mar a nocht an scéal i rith an tráthnóna.

Tá ‘fíricí’ agus fíricí sa saol, dar le Donncha Ó hÉallaithe, ach is fearr fanacht i dtaobh leis an daonáireamh le teacht ar an gcineál fírice atá ceart!