ionaim
yams
Ar an phríomhshráid, is féidir
ionaim agus bananaí glasa agus mangónna a fháil, agus a lán glasraí nach bhfaca mé riamh roimhe.
níl ionam bogadh
I'm dog-tired, I can't move
"An bhfuil a fhios agat seo," ar Sinéad, "
níl ionam bogadh.
bhogas isteach ionam féin
I retreated into myself
Ach thosnaíos-sa ag léamh agus
bhogas isteach ionam féin.
ní shílim go bhfuil caitheamh mo chodach ionam
I don't think I could face my food/eat a bite, I'm past hunger
"
"An bhfuil a fhios agat seo,
ní shílim go bhfuil caitheamh mo chodach ionam, tá mé chomh tuirseach sin," arsa Bríd.
sin a raibh ionam a dhéanamh
that's all I could manage
"
"Órú cúpla coiscéim damhsa,
sin a raibh ionam a dhéanamh," ar sise léi.
Ní bheadh ionam á iompar
I wouldn't be able to carry it
Ní bheadh ionam á iompar a fhad leis an tseomra suí gan scíste a ghlacadh.
sa dúchas ionam
in my background
"Is éadóigh go mbeifí ag súil le Gaeilge ó dhuine de mo shloinnese, b'fhéidir," a deir sé faoi féin, "ach tá sí
sa dúchas ionam ar thaobh mo mháthar.
mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúil
because I haven't got the guts to be different
*
Gluais • Glossary
fríd ghloine dhorchathrough a dark glass
smúidmist, murkiness
bréagachfalse
is annamhit is seldom
mionrudaíminor things
doiléirvague
i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty
glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields
sin an tuigethat's why
ag stánadh amachstaring out
léanalawn
ag croitheadh a gcinnshaking their heads
íomhánnaimages
iontassurprise
machnamh ceartproper thinking
scáileánscreen
ag preabadhjumping
bladhaire coinnlea candle flame
eachtraíevents
chan éthat's not it
dá thairbhe sinbecause of that
rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things
ar bharr na mbeannon the cliff tops
an lá fá dheireadhthe other day
ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour
substaintsubstance
dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs
taoidetide
fiúntasworth
gníomhact
nó a mhalairtor the opposite
blaiseadhtaste
gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m’aistearwithout having gained anything from the journey
fuaimeanna fánachaoccasional noises
díoscadhcreaking
coiscéimeanna folmhaempty footsteps
stánadh fadaa long stare
craos na tineadhthe roaring fire
dromchlasurface
cha dtig liomI can't
cha dtig liom í á threorúI can't guide it
déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning
le rachtanna fiáinein wild fits
seileogaspits
sáthadh scinethe stabbing of a knife
aonarachsolitary
staidéarthalevel-headed
teas an phaisinthe heat of passion
breithbirth
a cheiltto hide
anáilbreath
is annamhit is seldom
fiúntachworthwhile
dathanna seachantachaelusive colours
goitsecome on, come here
neadrachanests
seanbhallógaíold ruins
deifrehurry
cha raibh faill aigehe hadn't the time
contráiltewrong
go brách síoraíever
ag déanamh iontaiswondering
i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing
stócach ógyouth
bodhardeaf
pian a fhuilstinto suffer pain
mo bheomy life
lena dhornwith his fist
le mé féin a chosaintto protect myself
ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way
cinneadhdecision
cinntídecisions
go fadálachslowly
chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made
déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate
cuideachtúilhelpful
athrú séasúrthe change of seasons
de ghlanmheabhairoff by heart
gialljaw
gobachprotruding
gruaig fhionnblond hair
dóighiúlachtbeauty
tarraingteachattractive
rud inteachtsomething
buaireamhsorrow
ag bruidearnaighthrobbing
coimhthíochstrange
idir barra na gcrannbetween the tops of the trees
ag iarraidh mairstin airtrying to live on it
nimhneachsore
bhlais mé an phianI tasted the pain
tchíthear domhit seems to me
go dianstrictly
samhailimage
mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different
daonnachtaíhumanist
an cine daonnathe human race
bréanfoul
an bréantas a cheiltto hide the foulness
cumhráin bhréigefalse perfumes
lofarotten
gnásanna sóisialtasocial customs
béasamanners
seanseiteannaold sets
ag foscladhopening
ag scamhadhpealing
creatlachframe-work
creidbheáilto believe
scigdhráma an tsaoilthe farce of life
de réir mar atáthar ag dréimas is expected
táirgíproducts
caiteoir eiseamláireachexemplary spender
lúcháireachjoyous
teorainneacha luaisspeed limits
ag cailleadh foighdelosing patience
sceadamánthroat
mo bhrú folamy blood pressure
sciathánarm
go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could
comhairleadvice
díomádisappointment
sólassolace
lagmheasarthachtrather small amount
ag tochailtdigging
a spreag suim sa teanga ionam
that awoke my interest in the language
Deirtear in Éirinn go gcuireann na comharthaí bóthair dátheangacha daoine ar strae ach i mo chás féin b’in an rud ba mhó
a spreag suim sa teanga ionam.
mo shá spionnaidh fágtha ionam
enough vigour left in me
Ní dóigh liom go bhfuil dóthain ama agam ná
mo shá spionnaidh fágtha ionam timpeall de cheithre chiliméadar a chur orm i mbrothall an lae.
músclaíonn sé mothúchán faoi leith ionam
it awakens a particular emotion in me
Cén fáth ar shocraigh tú go gcuirfeá tionlacan leo? Cad as ar tháinig an cóiriú seo?
LMacM: Agus mé ag éisteacht le hamhrán,
músclaíonn sé mothúchán faoi leith ionam ach tuigim nach mbíonn an tionchar céanna aige ar gach duine.
Guth eile sa díospóireacht atá ionam.
I am another voice in the debate
Guth eile sa díospóireacht atá ionam.
Shíl siad go raibh lúb ar lár ionam i dtosach.
They thought I was nuts at first
Shíl siad go raibh lúb ar lár ionam i dtosach.
shíl seisean go mbeadh mianach ionam
he thought that I would have a facility/talent
Bhí aithne agam ar an bhfear a bhí ina bhun agus
shíl seisean go mbeadh mianach ionam ó thaobh na fuirseoireachta de.
Ní bheadh sé de dhánacht ionam
I wouldn't be so bold
Ní bheadh sé de dhánacht ionam `aisteoir' a thabhairt orm féin.
a chothú ionam
engendered in me
Mar fhocal seirise
Is glas-stócach fós mé sna cúrsaí seo, gan aon agó, ach rinne ar fhoghlaim mé fonn foghlama breise
a chothú ionam, rud a dhéanfaidh mé a luaithe a bheidh an chéad chúrsa eile ar siúl ag an bhfoireann fíona is fearr, Colm McCan is John McDonnell.
ghinias atá ionam
I am/you're/he's a genius
Agus an bhfuil a fhios agat seo, a Bhaloir? Sílim gur cineál de
ghinias atá ionam gur smaoinigh mé ar na Léinte Glasa.
ionam
in me
Bhíodh míreanna ann a ardaíodh dóchas
ionam.
go smior ionam
to my marrow, heart
Is dóigh liom go bhfuil dúil sna leabhair
go smior ionam agus go mbraithim féin go bhfuil leabharthaí mar chuid lárnach de mo shaol.
ionam féin
within myself
Locht, admhaím, go gcaithfead leigheas
ionam féin.
fanta ionam
(still) left in me
Má léim alt eile i nuachtán faoina sciobtha is a bhriseann scéalta nuachta ar Twitter, Facebook is ar YouTube caillfidh mé a laghad stuaime is atá
fanta ionam.
bhí ionam
I was
Déagóir a
bhí ionam nuair a chonaic mé an fhírinne i Londain agus chuir bás Ian Tomlinson na laethanta siúd i gcuimhne dom arís.
putóga ionam
in my guts
Faoin am a bhuaileamar aeir ar RTÉ a hAon bhí tuiscint níos fearr agam ar chumhacht na hócáide tar éis fás aníos ó na
putóga ionam.
Níl ionam
I can’t
Níl ionam é a chríochnú, agus radharc agam anois fiú amháin ar an mullach sprice.
scaoiltear ionam
I feel
Is ait liom anois an tsaoirse shamhlaíoch a
scaoiltear ionam agus mé faoi ghlas ag Malaeisiagh ar eitleán dá gcuid 39,000 troigh os cionn na Tuircmeánastáine scéalaí, Mhuir Chaisp an Bhradáin Fhearna, agus tír sin na steipeanna cáiliúla - an Chasacstáin sceirdiúil féinig.
an croí á chur trasna ionam
frightened the life out of me
Is a mhalairt a bheadh fíor le tiománaí an bhus agus
an croí á chur trasna ionam aige ag bualadh bos do *‘The Birdy Song’* ag tiomáint bus abhaile ag leathuair tar éis a ceathair ar maidin - agus gan lámh ar bith aige ar an roth stiúrtha! Bhain mé an t-óstán amach go sábháilte mar sin féin agus ba léir gur chuid den chraic é an turas bus mar bhí muintir na háite breá compordach leis an ngeaitsíocht! *‘The Telegraph House’* ab ainm don óstán - ag cloí le téama Alexander Graham Bell mar fhear an ghutháin, agus mar ábhar tarraingteach turasóireachta an bhaile.
chuir sí suim ionam
she kept an interest in me
Agus
chuir sí suim ionam thar na blianta agus nuair a chuas go Nua-Eabhrac le Dancing at Lughnasa bhí sí an-bhródúil agus choinnigh mé an teagmháil léi thar na blianta.
muinín a chur ionam
to trust me
“Mura bhfuil muintir na tíre sásta
muinín a chur ionam, cén mhaith dom fanacht i saol na polaitíochta? Déanfaidh mé mo sheacht ndícheall… an pobal sa Fhrainc a chosaint, chun an Fhrainc a choimeád láidir.
dhá shúil greamaithe ionam
both eyes fastened on me
Ach ní raibh fear sa phuball nach raibh a
dhá shúil greamaithe ionam.
bhí ionam, tráth den saol
I was, once upon a time
Toisc gur scríbhneoir cónaitheach in ollscoil a
bhí ionam, tráth den saol.
go domhain istigh ionam féin
deep within myself
Ach éirím ciúin, thar a bheith ciúin: táim
go domhain istigh ionam féin.
gcreidim go bhfuil sé ionam ó dhúchas
I believe it’s I have it from nature
Sin an fáth go
gcreidim go bhfuil sé ionam ó dhúchas, rud nach dtig liom cur síos air," arsa Julie.
ag múscailt ionam
was starting for me
Tá aimsir na Nollag ag teannadh linn agus aréir don chéad uair, mhothaigh mé sprid na Nollag
ag múscailt ionam.
na claontaí éalárnacha sin ionam
those peripheral tendencies of mine
Maithfidh lucht leanta ‘Kino’
na claontaí éalárnacha sin ionam.
rud éigin in easnamh ionam
I was missing something
Thosaigh mé ag leanúint GAA i Meiriceá, ach is dóigh, agus mé thar lear, gur mhothaigh mé go raibh
rud éigin in easnamh ionam, mo theanga dhúchais, b’fhéidir.
bhí sé ionam ó nádúr
I had it from nature
Sna ceantair sin tá rudaí eile níos tábhachtaí ar nós coláiste nó dathúlacht!
I mo chás féin,
bhí sé ionam ó nádúr a bheith i mo throdaí nó i mo dhornálaí.
bhí ‘ga seá ionam féin ag fanacht
I was waiting with bated breathe
Sea,
bhí ‘ga seá ionam féin ag fanacht’, más fior don journal.
Chothaigh sé an fhiosracht ionam
he encouraged my inquiring
Chothaigh sé an fhiosracht ionam.
spreag sé ceisteanna faoi bhrí na beatha ionam
it encouraged me to inquire into the meaning of life
Nuair a thug mé aghaidh ar an ollscoil,
spreag sé ceisteanna faoi bhrí na beatha ionam.
níl ionamsa ach an colúnaí teicneolaíochta
I’m just a technology columnist
Táim féin ag gabháil i dtreo na tuairime gur chóir bliain a chaitheamh ag obair roimh fhreastal ar an ollscoil, ach
níl ionamsa ach an colúnaí teicneolaíochta! Ach má éiríonn leat agus má shocraíonn tú ar freastal ar an tríú léibhéal, ná bac leis an gcarr nua a thairg do thuismitheoirí duit do thorthaí maithe: iarr liúntas teicneolaíochta uathu agus ceannaigh na giuirléidí seo a leanas.
shinsear na nGael go croí ionam
of the forebears of the Irish speakers affected me in my core
Nuair a sheas mé os comhair na fianaise, chuaigh an tuiscint ar éadáil agus ar acmhainní
shinsear na nGael go croí ionam.
a bheas ionam
I’ll be (the brother of M. F.)
Is cuma cá háit a rachaidh mé, deartháir Mairead Farrell
a bheas ionam i súile cách.