Thabharfá mionn an leabhair gur as Ros Muc nó Carna an duine céanna agus é ag seanchas le Mattie Joe Shéamais agus Máirtín Jamsie, atá ag caitheamh seal i Siceágo ar a suaimhneas.

Anois tá sé i bhfeidhm agus níl ach dhá phointe nach n-aontaíonn Sinn Féin leo, dar leis, is é sin, an dóigh nach mbeidh orthu siúd atá ina mbaill de na póilíní cheana féin an mionn nua ar chearta daonna a thabhairt agus maoiniú do na boird nua áitiúla póilíneachta.

" Bhí mionna mór ar bharr a theanga ag Cian ach shlog sé é.

Ag an am sin dúirt Boothroyd nach raibh cead isteach acu mar nach raibh siad sásta mionn dílseachta a thabhairt don bhanríon, mar a rinne gach feisire eile.

Bhéarfá mionna nach bhfaca tú aon duine ariamh," arsa Lillian le hEmma.

Thug Xanana Gusmao a mhionn mar uachtarán.

Chaith mé dhá uair an chloig i gclár na mionn ag binse breithimh fostaíochta i Learpholl ar an 6 Meitheamh.

Stróic sé cúpla mionna mór agus chuir sé deireadh le déanamh an tae nó ní chuirfeadh sé cupa tae dubh go dtí an béal aige.

Go ginearálta, tacaíonn na feisirí leis an Ghàidhlig, dar le hAlasdair MacCaluim: "Ag an Phàrlamaid dheireanach, mar shampla, bhí triúr a thug a mionn as Gàidhlig: Coinneach Mac an Tòisich (Làbarach), Rob Gibson (Pàirtaidh Nàiseanta na h-Alba) agus Eleanor Scott (Uaine)".

Bíonn spórt ag baint leis an stocaireacht a dhéanann na hiarrthóirí agus a lucht tacaíochta, le dó phóstaeirí na bpáirtithe eile, le ciceáil mhuintir na bpáirtithe eile, le scrios oifigí na bpáirtithe eile; leis na mionnaí móra agus na mionnaí beaga, leis an bhualadh bos agus an buaileam sciath, leis na bréaga agus na gealltaí, leis an gheáitseáil agus leis na gothaí, ach fós níl sárú an chuntais fhada ann.

Anuas air sin ar fad, tá an focal *madre *(máthair) ar cheann de na mionnaí móra is measa atá le cloisteáil sa tír.

" Leis an mionn dúshlánach sin a fhógraítear an chéad chath eile sa gcoimhlint fhíochmhar atá ar bun faoi láthair sna Stáit Aontaithe.

" B'in nuair a thug siad faoi deara go raibh stumpán beag toireach d'fhear ag tarraingt orthu agus é ag stróiceadh mionnaí móra mar a bheadh deireadh an tsaoil ann.

? geilleagareconomy ina dtuile amholain a flood of crude oil a rómhróinn fúmthat I would dig the ground under me i mbaol a blaosc a scoitheadhin danger of having her head cut off bantrachtwomen dallamullógdeception dá cumas ceaptha scéaltaher ability to make up stories bíogúilsprightly is gan a dhath agam dá bharrwith nothing to show for it maitheasgood mo dhícheannadhmy decapitation cúiscause mo dhianéagmy violent death anbhásviolent death babhta mionnaí móraa bout of cursing bómántaslow-witted

Chonaic Ifor deireadh agus bhéarfá mionna go raibh fonn air éirí; ach bhí leisce air ligean lena lasta agus shuigh sé ansin ag amharc ar Thadhg.

Ghlac na hÉireannaigh Aontaithe an mionna ar Chnoc na hUaimhe i dtuaisceart Bhéal Feirste troid a chur ar Shasana, ach ag an am chéanna, Caitlicigh, Protastúnaigh agus Easaontóirí a thabhairt le chéile.

Faoin am a fhaigheann tú a fhad le Páras – nó pé áit a raibh tú ag dúil le bheith nuair a chuir tú an ticéad in áirithe (agus ní mar a gcéanna an dá áit go minic) – is ar éigean a thabharfaidh fear an tacsaí leis sa charr thú, agus sin tar éis neamhiontas agus míthuiscint i dtosach, agus ina dhiaidh sin díospóireacht, troid, búiríl, stróiceadh mionnaí móra agus tarraingt gruaige.

Ach dúirt aon duine dhéag – le linn dóibh a bheith faoi mhionn – go bhfaca siad na plátaí agus dúirt triúr acu gur thaispeáin aingeal dóibh iad.

Beidh mé ábalta a bheith ag gabháil do na mionnaí móra maidin, lá agus oíche, agus ní thuigfidh duine ar bith sna Gaeltachtaí úra focal ar bith as mo bhéal.

Tar éis lá nó dhó ina gcuideachta thabharfá mionna gur casadh ort iad ins na naíonáin bheaga agus go raibh siad ag crochadh thart leat ó shin! B’fhéidir cionn is go bhfuil DNA gaelach i gcuid mhaith acu, agus go bhfuil an turasóir as Éirinn ina chúis áthais acu a bheith thart.

Timpeall orm bhí na scórtha ag scaoileadh na mionnaí móra, ag dealú leis an diallait agus á shiúl! Bhí cuid eile ag éirí as ar fad agus ag casadh timpeall! Nuair a thagann tú amach as an mbóithrín arís (atá faoi chrainn), bíonn radharc iomlán nua romhat.

Tá cur síos thar a bheith greannmhar sa leabhar ar chomhrá idir Tony Blair agus Paddy Teahon, inar thug Rúnaí Rialtais na hÉireann na mionnaí móra agus na seacht mallacht ar Mhandelson a bhí, i ngan fhios dó, ag cúléisteacht leis an chomhrá! Maíonn Mandelson ins an leabhar seo gur tábhachtaí i bhfad é dúshraith muiníne a bhunú ná caidreamh pearsanta maith a bheith aige le leithéidí Adams agus McGuinness.

”* Cheapfá go mbeadh fonn ar Joel Pollak na sonraí a sceitheadh don phobal faoin gcaoi a raibh Schakowsky sáinnithe ag gníomhaire mná de chuid na Tuirce, mar a léirigh Edmonds ina fianaise faoi mhionn i gcás cúirte in Ohio i mí Lúnasa anuraidh.

Cluiche na Fola ======== Cad é an dearcadh a bheadh againn ar Chogadh na Saoirse agus ar Chogadh na gCarad dá mbeadh stáisiúin teilifíse nuachta 24-uair a chloig ann? Cad é a bheadh lucht scairte gutháin a rá le Joe Duffy agus le Marian Finucane dá mba ann dóibh i 1916 nó idir 1921-23? An mbeadh siad ag stróiceadh mionnaí móra agus ag damnú na ndaoine sin as a bhfuil stáisiúin traenach agus sráideanna baiste astu i bpríomhchathair na tíre agus i ngach cathair eile in Éirinn? Cad é a déarfadh Michael McDowell nó coiste Frontline dá mbeadh Sean Mac Eoin, ábhar Uachtaráin dar le Fine Gael, ag seasamh arís? Cad é a déarfadh sé faoi dhúnmharú “neamhúdaraithe” cimí poblachtánacha le linn an Chogaidh Chathartha? (Is cuimhin liom cárta cuimhneacháin Joe McKelvey - arb as Tír Eoghain dó – a bheith sa teach againn agus mé ag fás aníos) ach bhí an bhrúidiúlacht céanna le fáil ó Phoblachtánaithe chomh maith.

Dream Buailte nó Dream a Buaileadh? ================== Deir seanfhocal linn, ‘an madadh a bhuailtear sa chloigeann, cuimhníonn sé!’ B’fhéidir gur ag cuimhneamh le fada a bhí muintir na hÉireann agus gurb ’in é an fáth a raibh na coiscéimeanna malltriallach le breis is céad bliain anuas: Cogadh na Talún, Cogadh na Saoirse as ar glacadh le mionn ‘don Rí’ le ‘Saorstát’ a bhaint amach.

Mionnaí móra, na Lambegs á mbualadh níos tréise agus an Sash á bhualadh in eachtra chomh seicteach is a chonaic mé riamh.

Loic sé orthu agus é i gclár na mionn, áfach.

Thosaigh an dá dhream ag stróiceadh mionnaí móra ar a cheile ach d'éirigh sé níos measa agus d'imigh sé go hiomlán as smacht agus Gearóid Ó hEára i lár an aonaigh.

D'admhaigh sé gur thug sé mionn éithigh sa chúirt agus fianaise bréige in éadan Mhaolra Seoighe.

Fianaise eile ón am sin ná an chuairt a thug an tAthair Theobald Mathew ar Learpholl i Mí Iúil 1843, nuair a thug na mílte an mionn as Gaeilge: “Geallaim le cabhair Dé, gan aon sort ólacháin mheisceamhail a dhéanamh arís go brách.

An méid atá ar an téip, níor taifeadadh é faoi rabhadh mar is gá má tá ráitis phóilíní le cur os comhair na cúirte; ní ráiteas faoi mhionn (a sworn statement) atá ann ach agallamh a rinne taighdeoir acadúil, ní ceisteoir de chuid an PSNI; agus níl fianaise tacaíochta ann, fianaise fhóiréinseach nó fianaise balaistíoch.

Ní hiad Sinn Féin an t-aon dream atá ag diúltú mionn dílseachta a thabhairt don Bhanríon Eilís, mar a mhíníonn Tony Birtill.