oidhreachta
heritage
Cuireadh an seó talmhaíochta agus
oidhreachta ar ceal i mbliana mar gheall ar an ngalar crúibe agus béil.
taighde oidhreachta
heritage research
- nuair a bhíonn
taighde oidhreachta agus cultúir tíre i gceist.
i gcosaint ár n-oidhreachta
in the protection of our heritage
Is í an Ghaeilge ceann de na gnéithe is bunúsaí inár gcultúr agus tuigeann mórán daoine, anseo in Éirinn agus ar fud an domhain araon, an tábhacht atá le húsáid na teanga sa ghnáthshaol tráchtála agus an pháirt mhór atá aige sin
i gcosaint ár n-oidhreachta.
Ionad Oidhreachta
heritage centre
Tá an dealbh sin le feiceáil sa Teachín Ceanntuí,
Ionad Oidhreachta Inis Oírr, faoi láthair.
Ionad Oidhreachta
heritage centre
Tá
Ionad Oidhreachta ar an Bhrocaigh ina bhfuil eolas agus iarsmaí den seansaol i dtaisce.
Ionad breá oidhreachta
a fine heritage centre
Ionad breá oidhreachta atá ann anois, ach ní raibh sé oscailte nuair a bhí mise ansin.
camchuairt oidhreachta
heritage tour
*
Gluais • Glossary
sprioctarget
ní túisce anseo thúno sooner are you here
iontach slachtmharvery tidy
beathalife
mórphearsa ficsingreat fictional character
dílleachtaorphan
sa tsraithin the series
uaighgrave
an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work
oilithreachtpilgrimage
clúiteachrenowned
a mhaíomhto boast
iarsmalannmuseum
tairgtear camchuairteannatours are offered
bantreoraífemale guide
díomhaoinidle
ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life
troscánfurniture
sprúillí mionsonraíochaminor fragments
col ceathrachacousins
ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it
adhlacthaburied
i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors
iad a rangúto categorise them
SeapánaighJapanese
díograiseachenthusiastic
searmanasceremony
a fhiafraí deto ask
dúilliking
luachannavalues
chomh patuar intias apathetic towards her
smidword, syllable
carrchlóscarpark
mionsamhailminiature
éalúescape
proinntitherestaurants
camchuairt oidhreachtaheritage tour
baiste asnamed after
a cuid pearsanher characters
bunchlochfoundation-stone
straitéis mhargaíochtamarketing strategy
uimhirphlátaínumber plates
gléastadressed
príomhsheómain show
Oileánaighisland-people
mórtasach asproud of
dúchasachnative
mangairísellers
ollúna mórluachachaself-important professors
tionscalindustry
débhríochambiguous
bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on
tuairiscítearit is reported
frith-Anneanti-Anne
Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged
fonóidmockery
d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image
casadhtwist
is barrúlafunniest
cúiseamhaccusation
leispiachaslesbianism
(chuir sí(she
nuair a d'áitighwhen she argued
comhdháilconference
leispiachas folaithehidden lesbianism
cairdeasfriendship
cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love
oirirceminent
flúirse tagairtílots of references
homa-anghráchhomo-erotic
traidisiúnaithetraditionalists
ábhar a stoitheadhto take material
comhthéacscontext
náireachshameful
scannalachscandalous
nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis
i dtólamhalways
treoraí ar leitha separate guide
na sluaite leispiachathe crowds of lesbians
díoltas DéGod's revenge
mallaithedamned
go mear ocrachquickly and hungrily
páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park
tithe itheacháineating houses
tuirlingtto alight
ar an drochuairunfortunately
níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of
ag foghlúplundering
ag creachlooting
fáilteachwelcoming
go gealgháireachcheerfully
le teann diabhlaíochtaout of devilment
sé glúinesix generations
dubh le turasóirípacked with tourists
cárgrimace
níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips
oineachhonour
freastalaíwaitress
babhla seabhdairbowl of chowder
ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers
féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk
diúilicínímussels
breallachclam
portáncrab
gliomachlobster
trosccod
róshrónachtoo nosey
meascthamixed
glasraívegetables
diúgann tú an t-anraithyou drain the soup
an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet
ionad oidhreachta
heritage centre
Sa lá atá inniu ann, tá
ionad oidhreachta i Ráth Maolain chun an eachtra sin a chomóradh.
faoin Ghairdín Oidhreachta
about the Heritage Garden
Insíonn sé dom
faoin Ghairdín Oidhreachta.
an tSeirbhís Comhshaoil agus Oidhreachta
the Environment and Heritage Service
Carrchlóis
=======
In áiteanna áirithe, cuireann
an tSeirbhís Comhshaoil agus Oidhreachta carrchlós ar fáil.
chaomhnóir oidhreachta
preserver of heritage
Le linn do shaolsa cén duine is mó a raibh meas agat féin air/uirthi?
Ar na daoine is mó a raibh meas agam orthu le linn mo shaoil bhí, mar oide spreagthach, Peadar Mac Cana; mar státaire éifeachtach, Seán Lemass; agus mar
chaomhnóir oidhreachta, Séamus ó Duillearga.
Láithreán Oidhreachta Domhanda
World Heritage Site
Tháinig aontachtaithe ón tuaisceart, Billy Armstrong MLA ina measc, lena gcás siúd a dhéanamh faoi ghiorracht an loisceora do shuíomh Chath na Bóinne agus chun tacú leis an méid a bhí á rá ag na toscairí eile - gur chóir an Gleann iomlán a ainmniú mar
Láithreán Oidhreachta Domhanda.
shuímh oidhreachta
heritage sites
Bhí fonn ar Vincent Selafia aird a tharraingt ar an dochar atá á dhéanamh do
shuímh oidhreachta timpeall na tíre agus, dár ndóigh, bhí fonn ar Dana an toghchán uachtaránachta a úsáid lena seanchnámh spairne, ceist an ghinmhillte, a ardú arís.
ceist oidhreachta
question of inheritance
Gluais • Glossary
carógblack-haired woman
airdheed
míchinniúintill fate
caidéisinquisitiveness
frigháireslight smile
ní shamhlófáyou wouldn't imagine
cár go cluaisgrin to the ears
go réchúiseachin a laidback way
geolánfan
glinnclear, distinct
a dhallfadh thúwhich would blind you
ceirdtrade
an rud ar dheacra greim a fháil airthe thing that was difficult to get hold of
súimínsip
fiosrúinvestigating
ar a thóirlooking for him
geoindrone, hum
boladh a allais féin chuigethe smell of his own sweat coming to him
cuideachtacompany
leigheassolution
díbholaíochdeodarant
ceist oidhreachtaquestion of inheritance
os cionn cláirlaid out (dead)
uisce reoiteiced water
a thuairimseanhis opinion
prochógahovels
drochfháistinebad prophecy
buagift
tairbhebenefit
ar nós cuma liomindifferently
a shúile sáite i ngile na cathrach amuighhis eyes staring at the whiteness of the city outside
marfachdeadly
ag dul don éag mar cháchgoing the way of all flesh
beathalivelihood
bean feasafortune-teller
go frimhagúilmockingly
ag ceilt na seanscéine uirthihiding the old terror from her
beag beann ar bhrothallindifferent to heat
anamsoul
an dea-scéalthe good news
an drochscéalthe bad news
á pholladhstabbing him
a ghéaga leata faoi chosa an domhainhis legs open under the feet of the world
an tSeirbhís Comhshaoil agus Oidhreachta
the Environment and Heritage Service
Is í
an tSeirbhís Comhshaoil agus Oidhreachta a eagraíonn an deireadh seachtaine.
Suíomh Oidhreachta Domhanda
World Heritage Site
Fuair an Pier Head duais i mbliana ó UNESCO agus bronnadh stádas,
Suíomh Oidhreachta Domhanda, air, an stádas céanna atá ag Brú na Bóinne, An Taj Mahal agus na Pirimidí san Éigipt.
mar cheantar luachmhar oidhreachta
as a valuable area of heritage
Tríd is tríd, caithfear fáilte a chur roimh na cinntí seo mar go gcuireann siad bonn seasmhach faoi thábhacht na Gaeltachta
mar cheantar luachmhar oidhreachta.
ionad oidhreachta
heritage centre
In aice leis an abhainn, tá
ionad oidhreachta le fáil, atá lonnaithe i seanstór.
na Seirbhíse Comhshaoil agus Oidhreachta
the Environment and Heritage Service
Tá Caisleán Kirkistown faoi chúram
na Seirbhíse Comhshaoil agus Oidhreachta agus is féidir cuairt a thabhairt air ag amanna áirithe.
Ionad Oidhreachta Thuaisceart an Dúin
the North Down Heritage Centre
Níl lorg ar bith de na bunfhoirgnimh ann anois, ach is féidir mionsamhail den suíomh a fheiceáil in
Ionad Oidhreachta Thuaisceart an Dúin i mBeannchar.
Ionad Oidhreachta Thuaisceart an Dúin
the North Down Heritage Centre
Níl lorg ar bith de na bunfhoirgnimh ann anois, ach is féidir mionsamhail den suíomh a fheiceáil in
Ionad Oidhreachta Thuaisceart an Dúin i mBeannchar.
Ionad Oidhreachta Thuaisceart an Dúin
the North Down Heritage Centre
Níl lorg ar bith de na bunfhoirgnimh ann anois, ach is féidir mionsamhail den suíomh a fheiceáil in
Ionad Oidhreachta Thuaisceart an Dúin i mBeannchar.
ar thóir a (h)oidhreachta
looking for his/her heritage
B'fhéidir go raibh Gaeilge ag seanathair nó ag seanmháthair agus tá an mac léinn
ar thóir a (h)oidhreachta.
ionad oidhreachta
heritage centre
Níl caife ann ná teach tábhairne, cé go bhfuil
ionad oidhreachta á thógáil agus tá sé beartaithe bia a chur ar fáil ansin.
dhá Shuíomh Oidhreachta Domhanda
two World Heritage Sites
Tá Foraois Bháistí Daintree díreach in aice leis an Mórsceir Bhacainneach –
dhá Shuíomh Oidhreachta Domhanda taobh le taobh.
láithreacha oidhreachta
heritage sites
Ba é Jamestown agus Williamsburg ár dtriall, na bailte Sasanacha is sine i Meiriceá, ar
láithreacha oidhreachta anois iad do thurasóirí, suite ar an James River, a théann i bhfarraige i gCuan Chesapeake i Stát Virginia.
an baile oidhreachta
the heritage town
Níos aistí fós, ámh, is ea "Colonial Williamsburg",
an baile oidhreachta cúig mhíle ó Jamestown.
ionad oidhreachta
heritage centre
Agus mé ag tarraingt ar an áit, tháinig mé ar sheaneaglais pharóiste darb ainm Eaglais Chinn-chardain, ar
ionad oidhreachta anois í.
do chláracha oidhreachta agus Gaeilge.
to heritage and Irish language programmes
”
Ach cad chuige go bhfuil sé sin amhlaidh? Shamhlófá go mbeadh borradh faoi chúrsaí airgid mar thoradh ar an gciste Fís agus Fuaim de chuid Choimisiún Craolacháin na hÉireann sa Phoblacht agus an Chiste Craoltóireachta Gaeilge ó thuaidh – cistí ar cuireadh tús leo le maoiniú a chur ar fáil
do chláracha oidhreachta agus Gaeilge.
Roinn Comhshaoil, Oidhreachta agus Rialtais Áitiúil
Department of the Environment, Heritage and Local Government
Tá SPNF ina cuid den
Roinn Comhshaoil, Oidhreachta agus Rialtais Áitiúil agus tá sé curtha de chúram ar an tSeirbhís raon gnáthóg agus speiceas in Éirinn a chaomhnú.
oidhreachta
heritage
Éagsúlacht clárachaAch ní hé gur cláracha ceoil amháin a mbíonn an stáisiún ag gabháil dóibh na laethanta seo; tá cuid mhór cláracha faisnéise agus oideachasúla déanta acu le déanaí, a bhuíochas sin ar chiste speisialta, ar a dtugtar Fís agus Fuaim, a chuir Coimisiún Craolacháin na hÉireann sa tsúil le maoiniú a thabhairt do chláracha teilifíse agus raidió a bhfuil baint acu le cúrsaí
oidhreachta, oideachais nó pobail.
an tAire Oidhreachta
the heritage minister
B’amhlaidh an cás sa Bhreatain Bheag, áit ar chinn
an tAire Oidhreachta, Rhodri Glyn, le déanaí nach mbronnfaí an £600,000 sa bhliain a bheadh de dhíth le nuachtán laethúil sa Bhreatnais a bhunú.
Roinn Comhshaoil, Oidhreachta agus Rialtais Áitiúil
Dept. of Environment, Heritage and Local Government
Tá an SPNF ina cuid den
Roinn Comhshaoil, Oidhreachta agus Rialtais Áitiúil agus is cuid de chúram na Seirbhíse raon gnáthóg agus cineálacha ainmhí agus feithide in Éirinn a chaomhnú.
oidhreachta
heritage
com)
Ag labhairt ag ócáid
oidhreachta in Oideas Gael, maoinithe ag An Chomhairle
oidhreachta (www.
tiarnaí oidhreachta
hereditary peers
Chuir siad deireadh leis an chuid is mó de na
tiarnaí oidhreachta i dTeach na dTiarnaí; bhunaigh siad comhdháil sa Bhreatain Bhig agus an chéad pharlaimint in Albain le 300 bliain.
Oidhreachta
heritage
Duaiseanna
===
Beidh beirt bhuaiteoirí i gceist agus gheobhaidh siad mar dhuais:
Lorg na gCloch (DVD faisnéise)
---
Leagan nua DVD de Mhórscannán
Oidhreachta eisithe ag Gael Linn.
saibhreas oidhreachta
wealth of heritage
Tá tírdhreach na Róimhe breac le
saibhreas oidhreachta ó Ré na hImpireachta, ón Athbheochain agus ón Ré Bharócach ar aghaidh.
tSlí Oidhreachta
Heritage Walk
Is cuid den
tSlí Oidhreachta trí Learpholl iad na plaiceanna anois.
Oidhreachta
heritage
Chuaigh an bothán sin agus leagan amach an tsráidbhaile féin go mór i bhfeidhm orm toisc go raibh a leithéid feicthe agam sa Pháirc
Oidhreachta Náisiúnta i Loch Garman cheana, áit a bhfuil macasamhlacha de na ráthanna agus de na crannóga ina gcónaíodh muintir na hÉireann beagnach dhá mhíle bliain ó shin ann.
suíomhanna oidhreachta
heritage sites
Fágann sé sin go bhfuil cúige atá chomh mór le Tuaisceart Éireann beagnach saor ó thurasóirí!
Thuigfinn ar bhealach cén fáth nach bhfuil líon na dturasóirí chomh mór in Abruzzo is atá ó thuaidh nó níl na
suíomhanna oidhreachta chomh tiubh ná chomh suntasach is atá siad ó thuaidh.
shuíomh ar leith oidhreachta
a special heritage site
Ghlac EOECNA - UNESCO i mí Meithimh i mbliana le Eaglais ársa na Beithile, ionad beirthe Chríost, mar
shuíomh ar leith oidhreachta sa Phalaistín.
tSlí Oidhreachta Éireannach
Irish heritage way
Grianghrafadóir agus línitheoir den scoth ab ea Máirín nó ‘Mo’ (nach maireann), bean Proinsias, agus bhí an bheirt acu iontach ag déanamh cártaí, féilirí agus mar sin de don chraobh, chomh maith leis an bhileog don
tSlí Oidhreachta Éireannach i Learpholl (Beo, eagrán 23, Márta 2003).
leanfaidh an teideal oidhreachta a bhronn ceannairí aontachtacha orthu
the hereditary title which the unionist leaders presented to them shall continue
Cúpla lá roimhe rinne an tOrd Oráisteach géarcháineadh ar shagart na paróiste, ag baint díoltais amach sular tharla a dhath mar sin is léir go mbeidh an tOrd ag gníomhú mar pháiste millte le linn an tsamhraidh, compordach go
leanfaidh an teideal oidhreachta a bhronn ceannairí aontachtacha orthu leis na cianta ar aghaidh go deo na ndeor.
oidhreachta
heritage
Le cois, tá nascanna trasphobail a thógáil againn le cúrsaí
oidhreachta trí Theach Ard na bhFeá agus pleananna móra do thaispeantás ealaíne agus dramaíochta beartaithe don bhliain úr in éineacht le East Belfast Mission, Ashfield Girls agus Coláiste Feirste.
Bhunaigh An Chomhairle Oidhreachta an togra
the heritage council set up the project
Bhunaigh An Chomhairle Oidhreachta an togra (‘Seanturais’)(http://www.
tSlí Oidhreachta Éireannach
Irish Heritage Trail
Tá an
tSlí Oidhreachta Éireannach i Learpholl mar chuimhneachán ar na céadta míle de mhuintir na hÉireann a tháinig i dtír sa chathair, go háirithe le linn bhlianta an Ghorta Mhóir.
oidhreachta
heritage
Tá ionad nua
oidhreachta tógtha i Learpholl i gcuimhne orthu siúd a thug aghaidh ar Learpholl aimsir an Ghorta Mhóir.
cúraimí oidhreachta, béascna
the responsibilities of heritage, culture
Faoi mhuintir an oileáin féin atá
cúraimí oidhreachta, béascna agus eile Thoraí dar le Ciarán Mac Aoghnusa agus tá súil as aige go n-éireoidh leo an fód a sheasamh in aghaidh drochshíon ar linne.
i stair oidhreachta na comharsan acu féin
in the local history of their neighbourhood
D’fhág Robert McMillen ‘Gleann na nGealt thoir’ seal, seal a thug deis dó meabhrú ar ‘cló ceart’ na ndaoine, cló atá ceilte ar éigean orthu
i stair oidhreachta na comharsan acu féin.