Bhí práinn le córas nua.

Ceapaim gur gá díriú ar cheist páistí a thógáil le Gaeilge mar ábhar práinne.

Ag deireadh na míosa seo caite d'eisigh an eagraíocht idirnáisiúnta Amnesty ráiteas ag rá gur ábhar práinne a bhí ann go ngníomhódh an Rialtas ar an gceist seo.

Méadaíodh ar an phráinn a bhí le logainmneacha Gaeilge sa bhliain 1937 le teacht i bhfeidhm Bhunreacht na hÉireann a thug stádas oifigiúil ar leith don Ghaeilge.

Bhí amhras ar chuid mhaith daoine go bhféadfaí tada a dhéanamh leis na tuilte a sheachaint agus cheap siad gurbh fhearr imeacht go háit éicint eile go mbeadh an phráinn thart.

Ní fada go dtuigeann an léitheoir go bhfuil imní ar a chomhghleacaithe faoina bhfuil i ndán dó agus is cumasach mar a chothaíonn Heussaff práinn a cháis agus eagla na gcarad ina dhiaidh.

Ní cosúil go bhfuil aon fhlosc mór ann an chonspóid a réiteach nó go bhfuil sé mar ábhar práinne ar an chlár polaitiúil.

San aiste “Corpus Planning for Irish – Dictionaries and Terminology”, pléann Caoilfhionn Nic Pháidín stair fhoclóireacht na Gaeilge agus tábhacht na pleanála corpais, agus míníonn sí an phráinn atá ag baint le foclóir oifigiúil amháin a fhorbairt.

Ar ndóigh, fógraíodh práinn slándála sa chathair agus an bhreith á tabhairt (níor ciontaíodh iad).

Rud nach dtuigtear go forleathan, ná, gach uair a bhí conradh nua idir chamáín ag na ballstáit, cuireadh na hathleasuithe ar na hinstitiúidí ar ceal agus níor socraíodh ach na ceisteanna práinneacha gearrthéarmacha ionas go bhféadfaí an chéad chéim eile a tabhairt.

In am na géarchéime agus na práinne agus na héigeandála tagann faobhar ar na mianta bunúsacha, agus i gcás Bhaloir níl dúil níos bunúsaí nó níos láidre ná an caitheamh.

Is de phráinn é go dtarlódh plé cuimsitheach anois, áfach.

D'éirigh sé chomh dona sin gur cuireadh guthán práinne gach leathmhíle ar an droichead dóibh siúd a raibh féinmharú ar intinn acu.

Is fiú go mór na scairdeitleáin a úsáid fosta nuair a bhíonn práinn ama i gceist.

An áirítear a leithéid mar mháchail? Nó an gcaithfidh radharc 20/20 a bheith agam? Tá práinn ag baint le freagra a fháil ar an cheist seo nó tá mo mhac le pósadh Dé Sathairn seo chugainn agus caitheann sé lionsaí tadhaill.

Tá sé cosúil le bheith ag snámh in aghaidh srutha, tá sé an-deacair ach is fiú go mór an teanga agus caithfidh muid é seo a dhéanamh!” Fógairt na hÉigeandála ======== **ONT: Céard atá orainn déanamh le dul i ngleic le rudaí?** DB: “An chéad rud ná an cnaipe práinne a bhrú”.

5% dá foireann riaracháin, cé go ndeachaigh siad tríd an chóras scolaíochta a bhfuil siad féin i bhfeighil air! Mar fhreagra ar Thuarascáil an Choimisinéara, d’eisigh Aire Airgeadais an ama, Brian Cowen, ráiteas ar an 29 Márta, 2006 ag geallúint go ndéanfaí athbhreithniu ar an cheist: “Chun tús a chur leis an phróiseas, tá mé tar éis a iarraidh ar mo Roinn, mar ghnó práinne, dul i dteagmháil le Ranna agus Oifigí eile chun a fháil amach cén gnás atá in úsáid acu agus chun a iarraidh orthu ar chóir é sin a athrú.

Thagair sé don méid a dúradh sa Staidéar Cuimsitheach Teangeolaíoch ar Úsáid na Gaeilge sa Ghaeltacht (2007), nach raibh fágtha ag an nGaeilge mar theanga phobail sa Ghaeltacht ach thart ar 20 bliain eile “mura ndéanfaí gníomh ar bhonn práinne chun cúrsaí a leasú”.

Téann seanadóirí agus feisirí abhaile go dtína dtoghcheantair, agus ní dhéantar mórán i Washington taobh amuigh de reachtaíocht práinne.

Is dócha mar sin gurb é an ceacht is mó atá le foghlaim ag an Fhoras ná go gcaithfear dul i ngleic le fadhbanna cumarsáide ar bhonn práinne.

Beidh cead ag daoine an Ghaeilge a úsáid i réimse an oideachais agus ina gcuid fostaíochta, nó i gcás na héigeandála nó na práinne.

Caithfidh an Garda Síochána dul i ngleic leis an fhadhb ar bhonn práinne.

Ach diaidh ar ndiaidh thosaigh na stáisiúin artola ag athoscailt le gineadóirí, agus ciondáil artola i bhfeidhm acu, rud a d'fhág scuainí fada ar na bóithre agus fanacht cúig uair an chloig orthu siúd a raibh práinn breosla orthu.

'Beidh ceol na Polainne ag teacht i gceist anois go ceann blianta beaga,' arsa Eva Skalla liom tar éis fhéile Womex, 'ach tá práinn leis, mar is gearr eile a mhairfeas na seancheoltóirí'.

” Aontaíonn Dunne go bhfuil éileamh ollmhór, ach deir sí go ndéantar eisceachtaí, “i gcásanna go mbíonn práinn ag baint leo go háirithe má bhíonn cás cúirte i gceist.

Ní léir go bhfuil an toil pholaitiúil ann le caitheamh leis mar ábhar práinne agus is doiligh gan ghéilleadh don tuairim go bhfuil a thuilleadh imeallú déanta ar an Ghaeilge sa státchóras.

Nach samhlófá go mbeadh rudaí níos práinne agus níos tábhachtaí ag Íosa Mhic Giolla Mháire le bheith ag gearán fúthu, seachas nár athraigh an Pápa clúidín salach riamh agus nár bhonkáil sé.