go raibh na seacht bhfainic curtha uirthi
that she had been well warned
Ach dúirt sé leis féin ansin gur dóigh
go raibh na seacht bhfainic curtha uirthi nó go raibh fógra beo tugtha di gan a theach a thaobhachtáil ar a bhfaca sí riamh.
ní imíonn a dhath uirthi
she misses nothing
Ach
ní imíonn a dhath uirthi agus díreach nuair atá cos amháin istigh agus ceann eile amuigh agat ligeann sí liúigh aisti féin: "Gabh isteach anseo go bhfeicfidh muid tú".
ní imíonn a dhath uirthi
she misses nothing
Ach
ní imíonn a dhath uirthi agus díreach nuair atá cos amháin istigh agus ceann eile amuigh agat ligeann sí liúigh aisti féin: "Gabh isteach anseo go bhfeicfidh muid tú".
ag teacht aniar uirthi
repeating on her
Ionnach go raibh an cider
ag teacht aniar uirthi anois cé nach raibh cuma air gur chuir sé amach ná isteach ar aon duine eile.
ag teacht aniar uirthi
repeating on her
Ionnach go raibh an cider
ag teacht aniar uirthi anois cé nach raibh cuma air gur chuir sé amach ná isteach ar aon duine eile.
Tharraing sí uirthi
she approached her
Tharraing sí uirthi, bheannaigh di, agus chroith sí lámh go croíúil le Rita.
rinne sí tarrtháil uirthi
she rescued her
Níor imigh seo ar Chaitríona a bhí ina suí i ndeas do Rita agus
rinne sí tarrtháil uirthi sula raibh de pháipéar sa teach úsáidte aici.
bhí cuma na féile uirthi
she looked generous, fun
Ar dhóigh inteacht,
bhí cuma na féile uirthi.
ach go bé gur casadh Máire uirthi
only for she met Máire
Ní raibh post faighte ag Dervla go fóill agus
ach go bé gur casadh Máire uirthi bheadh sí ina suí suas ina tóiteog agus gan focal aici le héinne ó dhubh go dubh.
níor lú uirthi an diabhal
she would hate nothing more
"Tchím," arsa Máire agus shiúil siad leo i dtreo stad na mbus agus í ag smaointiú gur mhór an gar gur preachán í féin nó
níor lú uirthi an diabhal ná seisiún taifeadta mar bhronntanas Vailintín.
Goilleann sé uirthi
It bothers her
Goilleann sé uirthi nach dtuigeann daoine sa tír seo (agus san iarthar i gcoitinne) cultúr mhuintir na Tuirce agus go bhfuil siad chomh diúltach sin faoin tír.
dtéim i gcion uirthi
I influence her
"Ní hionann mise agus mo bhean," a dúirt sé, "cé go
dtéim i gcion uirthi.
leagfadh sí thú leis an aghaidh a bhí uirthi
she was po-faced
"
Shuigh Emma isteach gan focal a rá ach
leagfadh sí thú leis an aghaidh a bhí uirthi.
bhris an gáire uirthi
she burst out laughing
"Och," arsa Lillian, "nach tú an ghirseach dhána dhásach dholba" agus
bhris an gáire uirthi.
níl bonn ná lorg uirthi
there's no trace of it
An bhfaca aon duine eochair a' gheafta cúil?"
"Bhí muid á cuartach ar maidin ach
níl bonn ná lorg uirthi.
bheadh rath uirthi
it would blossom
Dá gcaillfí an dearcadh diúltach atá ag go leor fós don Ghaeilge
bheadh rath uirthi cuma cé chomh láidir is a d'éireodh an Béarla.
Chrup sí isteach uirthi féin
she became smaller
Chrup sí isteach uirthi féin sna míonna deireanacha agus cha raibh pioc feola fágtha uirthi.
a theacht isteach uirthi
to get used to it
Áit dheas í Turku, siúd is go bhfuil bunadh na háite róchraiceáilte i ndiaidh an haca oighir, agus an chanúint aistíoch Fionlainnise a bíos siad ag labhairt, tógann sé roinnt mhaith ama ort
a theacht isteach uirthi.
Beidh an t-ádh dearg uirthi
she'll be really lucky
Beidh an t-ádh dearg uirthi mura ndéanann éan inteacht cónaí sa nead sin ar bharr a cinn sula mbeidh an lá amuigh," arsa Nuala.
mar is fearr aithne uirthi
as she is better known
Ní mar sin a bhí i gcás Ghearóidín Bhreathnach, nó Gearóidín Neidí Frainc
mar is fearr aithne uirthi.
a bhfuil clú agus cáil uirthi
who is very famous
Agus tá sí trí bliana déag agus ceithre scór!
"Bhí sé d'ádh orm ansin go raibh Caitlín Ní Dhomhnaill,
a bhfuil clú agus cáil uirthi sa lá atá inniu ann, sa darna doras domh.
Chuaigh an turas áirithe sin i bhfeidhm go mór uirthi
that trip made a big impression on her
Chuaigh an turas áirithe sin i bhfeidhm go mór uirthi.
Goilleann sé uirthi
it bothers/distresses her
'"
Goilleann sé uirthi go bhfuil an Ghaeilge ag dul i léig sa Ghaeltacht ach ní duine í atá sásta géilleadh don lagmhisneach.
uirlis a bhfuil mé an-cheanúil uirthi
a tool that I'm very fond of
Bhain mé úsáid as an teanga ríomhaireachta Rebol,
uirlis a bhfuil mé an-cheanúil uirthi.
bail ó Dhia uirthi
God prosper her
Ba é déanamh an scannáin sin agus an griothal agus an rachmas a lean é a chuir bonn faoi mhórán daoine agus "an rialtas ab fhearr a bhí againn ariamh", mar a dúirt an seanchaí, Cáit "Bab" Feiritéar, atá fós linn,
bail ó Dhia uirthi.
uirlis a bhfuil mé an-cheanúil uirthi
a tool that I'm very fond of
Bhain mé úsáid as an teanga ríomhaireachta Rebol,
uirlis a bhfuil mé an-cheanúil uirthi.
lena raibh thart uirthi
with everyone around her
Bhí luisne de chineál inteacht ina grua agus bhí sí ina suí aníos sa leaba ag caint agus ag comhrá
lena raibh thart uirthi.
ag gliúcaíocht uirthi
peering at it
"Murar cheart dul gar di cén fáth slua agaibh a bheith cruinnithe timpeall anois uirthi agus
ag gliúcaíocht uirthi amhail is da mba libh féin í? Ba cheart dom táille a ghearradh oraibh.
Chaith sí uirthi
she dressed quickly
"
Chaith sí uirthi agus amach léi.
ní raibh cuma uirthi gur bhain comhluadar an duine biongadh ar bith aisti
she didn't seem to be at all bothered/shocked by the company of a person
Bhí an spideog i gcónaí cineál dána agus
ní raibh cuma uirthi gur bhain comhluadar an duine biongadh ar bith aisti.
a bhfuil meas as cuimse uirthi
who is greatly admired
Bhí toradh difriúil ann nuair a tháinig an cáineadh chugainn ó thar lear agus ó Uachtarán
a bhfuil meas as cuimse uirthi.
go gcuimhneodh daoine uirthi
that people would remember her
Mar fhocal scoir agus mé ag siúl amach an doras, d'fhiafraigh mé di conas gur mhaith léi
go gcuimhneodh daoine uirthi.
theip uirthi
she failed
Rinne sí iarracht amhras a chur i mo chuid fianaise, ach
theip uirthi.
go raibh an-díomá uirthi
that she was very disappointed
Ach níor éirigh go ró-iontach leis agus ba léir óna haghaidh agus í ag caint liom,
go raibh an-díomá uirthi faoi na tuairimí a bhí ag na criticeoirí ina leith.
a bhfuil cáil na grúdaireachta uirthi
which is famous for brewing
Antaine Ó Faracháin: A Stiofáin, cé as thú ó thús agus céard a mheall anall go hÉirinn thú?
Steve Chambers: Is as baile beag i gcroílár Shasana mé, áit darb ainm Burton-on-Trent
a bhfuil cáil na grúdaireachta uirthi.
a thug neamhaird uirthi
who ignored it
Bhí go leor moltaí fónta sa straitéis seo, dá gcuirfí i bhfeidhm iad, a mhaolódh fadhb na ndaoine gan dídean, ach toisc nach raibh sé ar bhonn reachtúil ní raibh aon rud a d'fhéadfaí a dhéanamh le húdaráis áitiúla
a thug neamhaird uirthi.
Bhris an caoineadh uirthi.
She began to cry.
Bhris an caoineadh uirthi.
in ainneoin na drochbhaile a bhí uirthi
despite the bad condition she was in
Thóg cabhlach na hAstráile an bád, an Minasa Bone, amach in uiscí idirnáisiúnta
in ainneoin na drochbhaile a bhí uirthi, agus cuireadh i dtír ar cheann d'oileáin na hIndinéise í.
bhí dul amú uirthi
she was wrong
ón gcéfrom the quay
ag éalú ó Sergioescaping from Sergio
bhí dul amú uirthishe was wrong
láithreachimmediately
díomádisappointment
ón mbriseadh croífrom the heart-break
spriocannatargets, ambitions
santachgreedy
craosvoracity
matáinmuscles
a chúl leathanhis broad back
N'fheadar an fear séimh éI wonder if he's a gentle man
ceachtlesson
dainséarachdangerous
pónairíbeans
ar bhonn páirt- nó lánaimsearthaon a part-time or full-time basis
grástúlachtgracefulness
gníomharthaactions
friochtánfrying-pan
gluaiseachtmovement
rinceoirdancer
le fáil go fliúrseachplentiful
ag taitneamhshining
go hainnismiserable
nuair a bhíonn na líonta folamhwhen the nets are empty
Bíonn go deimhinIt is indeed
a chuid pleidhcíochtahis fooling around
Ní bhaineann sin leatMind your own business
ró-áthasachto happy
Gabhaim pardún agatI apologise
fiosrachinquisitive
castacomplicated
conas a chríochnóidh cúrsaíhow things will finish up
mo mhuinínmy trust
ar teitheadh uaidhfleeing from him
ionraichonest
mímhacántadishonest
deoratears
déistindisgust
mórthimpeall orthuaround them
ag soilsiúshining
ná bac leisdon't bother with him
Ní thógfainn uirthi é
I wouldn't blame her
Ní thógfainn uirthi é.
agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthise
and he was patronizing her
*
Gluais • Glossary
mo dhícheallmy best
a gheallaim dom féinI promise myself
san fhásachin the desert
d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate
don Charghasfor Lent
cleastrick
chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself
blastatasty
íobairtsacrifice
maitheasgood
bródúilproud
casacht mhór ghroía great big cough
tairseachthreshold
tanaíthin
fiáinwild
de shíoralways
seanfhaiseantaold-fashioned
láchfriendly, pleasant
mearbhallconfusion
cheapasI thought
a bhlas tuaisceartachhis northern accent
chloisimis a chasachtwe used to hear his cough
bhímis ar bíswe used to be excited/impatient
cúbógacollections of Easter eggs
scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside
go scafántaspeedily
ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him
chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it
ag iomrascáil lena chéilewrestling one another
suachmáneasy-going person
gan puth análawithout a puff of breath
parlúsparlour, sitting-room
deireadh sí linnshe would say to us
cur i gcéill iomlántotal pretence
thuigeadh siseshe'd understand
bheannaímis dówe would greet him
d'fhiafraímis dewe'd ask him
d'fhreagraímiswe would answer
go fuarbhruiteindifferently
ag tóraíocht an mhálasearching for the bag
nodclue
go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them
beadaílover of sweet things
dá bharras a result
d'éalaigh méI escaped
cófrapress
ag póirseáil thartrummaging about
málaí plaisteachaplastic bags
doirtealsink
de phreabsuddenly
go raibh mo chosa nitethat it was all up with me
polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north
daoine muinteartharelations
díospóireachtaí bríomharalively debates
a chuairteannahis visits
b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men
ag útamáilfumbling
ba ghiorra in aois diclosest to her in age
mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona
fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me
barrúilfunny
de shíor dár gcáineadhalways criticizing us
ag spochadh as m'uncailteasing my uncle
agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her
tá sé chomh maith agamI may as well
á leanúintfollowing him
garda gradaimguard of honour
cársánwheeze
inchreidtecredible
plúchadhasthma
ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle
dá mbéarfaí ormif I was caught
isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places
macalla na nglórthathe echo of the voices
tuaromen, sign
an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best
mealltachenticing
bonnánhorn
fardoraslintel of door
vardúswardrobe
bheir mé barróg airI hugged him
ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions
glicsly
caoi a chur ar an áitto tidy up the place
margadhdeal
a roinntto share
stróic méI tore
daitecoloured
dúil chráitetorturous desire
candaí móra seacláidebig chunks of chocolate
blúire ar bhlúirebit by bit
giodalachperky
bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting
tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down
smeartha le seacláidcovered in chocolate
teipfailure
Ba ghnách liom amharc uirthi
I used to look at her
*
Gluais • Glossary
grian líomóideach shearbh Van GoghVan Gogh's bitter lemon sun
dá mo dhallúblinding me
sócúlachcomfortable
go diansmaointeachextremely thoughtful
mar is dual dóas it usually does
scáthannashadows
ag atswelling, expanding
in aice an chaibinéidbeside the cabinet
ag siotgháiresniggering
fá dtaobh deabout it
aitstrange
ag gríosú mo chuid samhlaíochtainciting my imagination
searmanasceremony
chóir a bheithnearly
ag druidim liomapproaching
dá freagairtanswering her
go drúisiúillustfully
ag teannadh liomgoing close up to me
Ba ghnách liom amharc uirthiI used to look at her
fireannmale
i dtólamhalways
marcaíocht ar rudaíto ride things
leasrachathighs
de shíor dá mo leanstan thartalways following me around
chomh tógtha sin liomso taken with me
ghoillfeadh sí go dtí an croí ormit would really upset/bother me
dá tochas féinscratching herself
ag casachtáilcoughing
dá mhacasamhail seolike this
ag goillstean ortbothering you
drochspionna bad mood
bulógloaf
corruairsometimes
buanchairdefriends for life
gliondarjoy
faoi smachtunder control
bosca na mbréagánthe toy box
go dtí gur ghéill m'athairuntil my father gave in
brionglóid ar dóigha great dream
corroíchethe odd night
smúitdust
gníomhaction
rachtanna na fírinneachtabouts of truthfulness
dóighiúilgood-looking
aibíripe
a cuid murnán beag bánher little white ankles
osnasigh
ag barr a malaíat the top of her brows
smigeadchin
toradhfruit
a scoilteadhwhich was split
stán mé uirthiI stared at her
mo chuid lochtannasamy faults
íomháimage
Más ionúin an chráin is ionúin an t-ál.
Stán mé uirthi
I stared at her
*
Gluais • Glossary
grian líomóideach shearbh Van GoghVan Gogh's bitter lemon sun
dá mo dhallúblinding me
sócúlachcomfortable
go diansmaointeachextremely thoughtful
mar is dual dóas it usually does
scáthannashadows
ag atswelling, expanding
in aice an chaibinéidbeside the cabinet
ag siotgháiresniggering
fá dtaobh deabout it
aitstrange
ag gríosú mo chuid samhlaíochtainciting my imagination
searmanasceremony
chóir a bheithnearly
ag druidim liomapproaching
dá freagairtanswering her
go drúisiúillustfully
ag teannadh liomgoing close up to me
ba ghnách liom amharc uirthiI used to look at her
fireannmale
i dtólamhalways
marcaíocht ar rudaíto ride things
leasrachathighs
de shíor dá mo leanstan thartalways following me around
chomh tógtha sin liomso taken with me
ghoillfeadh sí go dtí an croí ormit would really upset/bother me
dá tochas féinscratching herself
ag casachtáilcoughing
dá mhacasamhail seolike this
ag goillstean ortbothering you
drochspionna bad mood
bulógloaf
corruairsometimes
buanchairdefriends for life
gliondarjoy
faoi smachtunder control
bosca na mbréagánthe toy box
go dtí gur ghéill m'athairuntil my father gave in
brionglóid ar dóigha great dream
corroíchethe odd night
smúitdust
gníomhaction
rachtanna na fírinneachtabouts of truthfulness
dóighiúilgood-looking
aibíripe
a cuid murnán beag bánher little white ankles
osnasigh
ag barr a malaíat the top of her brows
smigeadchin
toradhfruit
a scoilteadhwhich was split
Stán mé uirthiI stared at her
mo chuid lochtannasamy faults
íomháimage
Más ionúin an chráin is ionúin an t-ál.
chuir sé critheagla uirthi
it frightened her
Ar chúis inteacht
chuir sé critheagla uirthi agus, ar ndóighe, níor imigh sin ar Chonchubhar.
chuir seisean amach uirthise
he vomited on her
I ndiaidh do Chearbhall Coal Woman cur isteach ar an Íochtarán le linn an agallaimh chlúitigh sin,
chuir seisean amach uirthise le teann déistine agus bréantais.
mar gheall uirthi
about it (the history)
Chomh maith leis sin, tá stair an-suimiúil phianmhar chorraitheach ag an áit nach raibh eolas ar bith agam fúithi roimhe seo, agus rinne mé iarracht rud beag a fháil amach
mar gheall uirthi.
stíl a mbíodh an-tóir uirthi
a style which used to be very popular
"
Tá an siopa lán de rudaí áille sa stíl *Art Deco*,
stíl a mbíodh an-tóir uirthi i bPrág.
litrithe go mícheart uirthi
incorrectly spelled on it
Fuair Angie teistiméireacht bhuíochais ó na póilíní as a gníomhartha tráthnona na tubaiste, agus a hainm
litrithe go mícheart uirthi.
tugtar neamhaird uirthi
she is ostracised
Téann sí chuig na póilíní, ach cáintear í agus
tugtar neamhaird uirthi.
ag stánadh isteach uirthi
staring in at her
Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!*
Gluais • Glossary
á fhoilsiúbeing published
gnó turasóireachtatourism business
músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened
ailt nuachtáinnewspaper articles
faillcliff
seilbhpossession
contúirtídangers
bagairtíthreats
creathán fuachtaa cold shudder
fainicwarning
foláireamhnotice, warning
deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey
go fuarchúiseachindifferently
buillí croíheartbeats
anáil an tsonaisthe breath of happiness
seargthawithered
iachallcompulsion
fíricífacts
breacthawritten down
rianmark
d'aon ghnódeliberately
blúire páipéirpiece of paper
luaitementioned
tarraiceándrawer
stán síshe stared
imlíneoutline
scáilshadow
gortcultivated field
cruthanna dubhablack shapes
ag corraí go bogmoving gently
sceacha aitinnfurze bushes
céadfaísenses
ar tinneallon edge
doircheachtdarkness
ina glaicin her hand
leiceanncheek
á shlíocadhstroking it
pollairí a sróineher nostrils
b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them
istoícheat night
ina comhluadarin her company
folamhempty
dul i dtaithí arget used to
cuachta go clutharnestled comfortably
fál cosantaprotective fence
fothramnoise
gíoscáncreaking
ag tnúth lelooking forward to
brat teolaíwarm covering
an tsíorgheonaílthe continuous droning
ag dul thar bráidpassing by
cloig rabhaidhalarms
sianaílwhining
otharchairr ag scréachaílambulances screeching
pléascáinexplosives
gleo cogaíochtathe noise of war
ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood
éalúto escape
amhrasdoubt
easpa fuaimelack of noise
tranglamclutter
ina sámhchodladhsleeping soundly
cliotaráilclattering
macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep
pluidblanket
ag siosarnachrustling
a fallaing oícheher night gown
taobh leisbeside it
sciathánwing
dallógblind
duibheblackness
crónánhumming
leataopen
an bunalt údthat original article
carnánpile
béicscream
ag stánadh isteach uirthistaring in at her
ag faire uirthilooking at her
á slogadhswallowing her
spléachadhglance
sceonmharterrifying
trí choiscéimthree steps
scréachscream
rith sé léiit occured to her
cur síos ceartproper description
ag tochailt isteach intidigging into her
tanaíthin
camcrooked
go tostachsilently
ag fairelooking
ar diúitéon duty
Ag baint lán na súl aisti.
ag faire uirthi
looking at her
Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!*
Gluais • Glossary
á fhoilsiúbeing published
gnó turasóireachtatourism business
músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened
ailt nuachtáinnewspaper articles
faillcliff
seilbhpossession
contúirtídangers
bagairtíthreats
creathán fuachtaa cold shudder
fainicwarning
foláireamhnotice, warning
deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey
go fuarchúiseachindifferently
buillí croíheartbeats
anáil an tsonaisthe breath of happiness
seargthawithered
iachallcompulsion
fíricífacts
breacthawritten down
rianmark
d'aon ghnódeliberately
blúire páipéirpiece of paper
luaitementioned
tarraiceándrawer
stán síshe stared
imlíneoutline
scáilshadow
gortcultivated field
cruthanna dubhablack shapes
ag corraí go bogmoving gently
sceacha aitinnfurze bushes
céadfaísenses
ar tinneallon edge
doircheachtdarkness
ina glaicin her hand
leiceanncheek
á shlíocadhstroking it
pollairí a sróineher nostrils
b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them
istoícheat night
ina comhluadarin her company
folamhempty
dul i dtaithí arget used to
cuachta go clutharnestled comfortably
fál cosantaprotective fence
fothramnoise
gíoscáncreaking
ag tnúth lelooking forward to
brat teolaíwarm covering
an tsíorgheonaílthe continuous droning
ag dul thar bráidpassing by
cloig rabhaidhalarms
sianaílwhining
otharchairr ag scréachaílambulances screeching
pléascáinexplosives
gleo cogaíochtathe noise of war
ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood
éalúto escape
amhrasdoubt
easpa fuaimelack of noise
tranglamclutter
ina sámhchodladhsleeping soundly
cliotaráilclattering
macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep
pluidblanket
ag siosarnachrustling
a fallaing oícheher night gown
taobh leisbeside it
sciathánwing
dallógblind
duibheblackness
crónánhumming
leataopen
an bunalt údthat original article
carnánpile
béicscream
ag stánadh isteach uirthistaring in at her
ag faire uirthilooking at her
á slogadhswallowing her
spléachadhglance
sceonmharterrifying
trí choiscéimthree steps
scréachscream
rith sé léiit occured to her
cur síos ceartproper description
ag tochailt isteach intidigging into her
tanaíthin
camcrooked
go tostachsilently
ag fairelooking
ar diúitéon duty
Ag baint lán na súl aisti.
ag ceilt na seanscéine uirthi
hiding the old terror from her
Gluais • Glossary
carógblack-haired woman
airdheed
míchinniúintill fate
caidéisinquisitiveness
frigháireslight smile
ní shamhlófáyou wouldn't imagine
cár go cluaisgrin to the ears
go réchúiseachin a laidback way
geolánfan
glinnclear, distinct
a dhallfadh thúwhich would blind you
ceirdtrade
an rud ar dheacra greim a fháil airthe thing that was difficult to get hold of
súimínsip
fiosrúinvestigating
ar a thóirlooking for him
geoindrone, hum
boladh a allais féin chuigethe smell of his own sweat coming to him
cuideachtacompany
leigheassolution
díbholaíochdeodarant
ceist oidhreachtaquestion of inheritance
os cionn cláirlaid out (dead)
uisce reoiteiced water
a thuairimseanhis opinion
prochógahovels
drochfháistinebad prophecy
buagift
tairbhebenefit
ar nós cuma liomindifferently
a shúile sáite i ngile na cathrach amuighhis eyes staring at the whiteness of the city outside
marfachdeadly
ag dul don éag mar cháchgoing the way of all flesh
beathalivelihood
bean feasafortune-teller
go frimhagúilmockingly
ag ceilt na seanscéine uirthihiding the old terror from her
beag beann ar bhrothallindifferent to heat
anamsoul
an dea-scéalthe good news
an drochscéalthe bad news
á pholladhstabbing him
a ghéaga leata faoi chosa an domhainhis legs open under the feet of the world
Ligfeadh sí don tsaol mhór éirí thuas uirthi
she'd let people walk all over her
"
Ligfeadh sí don tsaol mhór éirí thuas uirthi.
beidh an oiread sin de thallann uirthi
she'll have such a fit
"Caithfidh sí í féin síos ar an urlár, agus
beidh an oiread sin de thallann uirthi go dtabharfá mionna go raibh sí sna smeachanna deireanacha.
ar gá cur ina luí uirthi
who needs to be convinced
Ní duine mé
ar gá cur ina luí uirthi go bhfuil Albain álainn mar thír, ach luaigh mé le hIan, mo chomhghleacaí ó Chomhairle nan Leabhraichean, agus muid ag déanamh ár mbealach suas go dtí an t-Eilean Sgitheanach, nach bhfaca mé an Ghaidhealtachd chomh hálainn seo riamh.
seachas neamhaird a thabhairt uirthi
instead of ignoring it
Tá sé de dhualgas orainn mar shochaí díriú ar fhadhb seo na ndrugaí
seachas neamhaird a thabhairt uirthi.
chun seilbh a fháil uirthi
to gain possession of it
Nuair a bheas an riail nua i bhfeidhm, tá súil agam nach bhfeicfimid scata imreoirí ag cromadh nó ag titim síos le dhá lámh a leagan ar an liathróid
chun seilbh a fháil uirthi.
bhí sé ag cur uirthi
it was bothering her
Agus cé nach dtiocfadh léi cur i gcoinne ghníomh Chormaic,
bhí sé ag cur uirthi mar sin féin nach raibh a fhios aici cén cinéal áite a raibh sí ag tarraingt uirthi.
guím gach rath uirthi
I wish it every success
É sin ráite, tugaim tacaíocht iomlán don scéim agus
guím gach rath uirthi.
an stúr a bhí ag éirí thuas uirthi
the dust that was everywhere
Bhí samhnas ag teacht ar Shíle leis an tsalachar agus leis
an stúr a bhí ag éirí thuas uirthi.
an-léann uirthi
who is very educated
Fiú má labhraíonn mo pháistí Béarla liom, gheobhaidh siad freagra i nGaeilge!"
Is léir gur duine í Anna a bhfuil
an-léann uirthi agus atá paiseanta faoina post agus faoi theangacha go ginearálta.
Rug sé barróg uirthi
he hugged her
Throid sí le hArdeaspag Bhaile Átha Cliath, agus cad é a rinne an t-easpag an chéad uair eile a casadh an bheirt acu ar a chéile?
Rug sé barróg uirthi agus leag póg ar a pluc!
Dúradh ar na mallaibh gur mhaslaigh sí Protastúnaigh an tuaiscirt, agus cé a tháinig amach á cosaint os comhair an tsaoil ach ceannairí an UDA - na *superprods*! Má tá duine ar bith socair agus slán sábháilte go ceann tamaill eile is í Íosa Mhic Ghiolla Mháire an duine sin; agus má tá airgead sterling ag duine ar bith le cur i dtaisce níl áit níos sábháilte le é a chur.
ní bheadh fiachadh uirthi
she wouldn't have to
Ach ar a laghad bheadh sí ar shiúl ón áit seo agus
ní bheadh fiachadh uirthi aghaidh a thabhairt ar a cairde agus an saol mór.
bhí sé ag ithe uirthi
she had a nagging concern
Ach
bhí sé ag ithe uirthi go mbeadh a cairde ag troid sula mbeadh an oíche amuigh.
bhí bríste cneasta uirthi
trousers were forbidden
Ach ní raibh dul uaidh – bhí ag Aoife le héadach úr a cheannacht do bhainis agus, mar bharr ar an donas, is sciorta nó culaith a bheadh le ceannacht aici nó
bhí bríste cneasta uirthi.
bhí an oiread sin de chleachtadh ag Gráinne uirthi
Gráinne was so used to her
B’fhéidir go sílfeadh strainséir gur droch-chomhartha sin ach
bhí an oiread sin de chleachtadh ag Gráinne uirthi agus gur thuig sí an difear idir gnúsachtach amháin agus an ceann eile agus ba seo ceann a dúirt: “Rachaidh mé ach ná bí ag dúil liom sult a bhaint as”.
cur ina luí uirthi
to convince her
”
Nuair a chuir Killoran in iúl do roinnt dá cairde an bhliain seo caite go raibh sí ag brath cur isteach ar an bpost seo le CSTTÉ, rinne siad iarracht
cur ina luí uirthi athmhachnamh a dhéanamh.
ag breathnú uirthi
watching it
Ní raibh duine ar bith
ag breathnú uirthi ar aon chaoi.
Bhrostaigh sí uirthi.
She hurried.
?
airecare
uaighgrave
sa luaithreadán créafóigein the clay ashtray
go drogallachreluctantly
curthaburied
ag cúlchaintgossiping
go turcoldly
iontassurprise, wonder
coca féirhaystack
ag gobadh amachsticking out
soithídishes
nitewashed
is beag nár leag sí an chathaoirshe nearly knocked over the chair
de rúidat a sprint
seantroscánold furniture
go cúramachcarefully
spléachadhglance
baithiscrown (of head)
liopaílips
tiubhthick
an dá ghualainnher two shoulders
an dá chíoch líontaher two full breasts
suaimhneaspeace
fainicwarning
go drochmheasúilwith contempt
ar díolon sale
sách lomquite bare
níos nua-aoisímore modern
go dánaboldly
straoisgrin
go bríomharvigorously
faobharsharpness
ag obair leisworking away
an seanchlogthe old bell
ó bhonn go baithisfrom head to foot
go postúilself-importantly
ciseánbasket
Aon cheo eile?Anything else?
meangadh mór gáirea big smile
Bhrostaigh sí uirthi.
ag ligean uirthi
pretending
‘Bhí sí
ag ligean uirthi ar feadh bliana go leith roimhe sin nach raibh sí ag ithe aon rud,’ arsa Gearóid.
bhris an caoineadh uirthi
she broke down crying
“Tá mé i gceart,” ar sise leis agus
bhris an caoineadh uirthi ansin ar chosán os cionn tolláin i Londain.
Bhrostaigh sí uirthi.
She hurried.
?
airecare
uaighgrave
sa luaithreadán créafóigein the clay ashtray
go drogallachreluctantly
curthaburied
ag cúlchaintgossiping
go turcoldly
iontassurprise, wonder
coca féirhaystack
ag gobadh amachsticking out
soithídishes
nitewashed
is beag nár leag sí an chathaoirshe nearly knocked over the chair
de rúidat a sprint
seantroscánold furniture
go cúramachcarefully
spléachadhglance
baithiscrown (of head)
liopaílips
tiubhthick
an dá ghualainnher two shoulders
an dá chíoch líontaher two full breasts
suaimhneaspeace
fainicwarning
go drochmheasúilwith contempt
ar díolon sale
sách lomquite bare
níos nua-aoisímore modern
go dánaboldly
straoisgrin
go bríomharvigorously
faobharsharpness
ag obair leisworking away
an seanchlogthe old bell
ó bhonn go baithisfrom head to foot
go postúilself-importantly
ciseánbasket
Aon cheo eile?Anything else?
meangadh mór gáirea big smile
Bhrostaigh sí uirthi.
ag ligean uirthi
pretending
‘Bhí sí
ag ligean uirthi ar feadh bliana go leith roimhe sin nach raibh sí ag ithe aon rud,’ arsa Gearóid.
a bhfuiltear ag díriú uirthi
that is being looked at
”
An bhfuil fadhb ann, áfach, go bhfuil duine ar bith, is cuma cén caighdeán Gaeilge atá aige nó aici, in ann seirbhís aistriúcháin a chur ar fáil?
“Tá ceist ann faoi chaighdeáin, agus is ceist í sin
a bhfuiltear ag díriú uirthi faoi láthair.
chuir sí cineál pus uirthi féin
she sort of pouted
“A Shíle,” arsa an mháthair, “cá háit faoi Dhia a raibh tú? Nár iarr mé ort a bheith ar ais anseo chomh tiubh géar agus a thiocfadh leat?”
Shín Síle a cuid guailneacha i dtreo a cuid cluas agus
chuir sí cineál pus uirthi féin.
bheir sé greim coime uirthi
he grabbed her by the waist
Chuaigh Eibhlín anonn ina dtreo ach, sula bhfuair sí a fhad leo, seo anall Aindí agus
bheir sé greim coime uirthi.
Chuaigh siad i dtaithí uirthi
they got used to her
Chuaigh siad i dtaithí uirthi tar éis tamaill agus ghlac siad léi sa deireadh, dar léi.
a chuir fíorionadh uirthi
which really surprised her
*
Gluais • Glossary
glúin nuaa new generation
brívigour
ag dul ó neart go neartgoing from strength to strength
fiontar foilsitheoireachtapublishing enterprise
cnuasach gearrscéaltacollection of short stories
cé gur mhionnaigh Artairalthough Artair swore
slíomairesmooth, flattering, hypocritically friendly person
saint an ghoilethe greed of his stomach
a chomhairle a athrúto change his mind
ar fheabhas uiligabsolutely excellent
osnasigh
ar chúl an mhuinílbehind the neck
muisiriúnmushroom
ní réitíonn siad sin liom beag ná mórthey don”t agree with me at all
snaghiccups
gráinnínpinch
cainéalcinnamon
síoltaseeds
a sháith biaenough food
ag cruthú rud úrcreating something new
má thuigeann tú leat méif you know what I mean
a sheachaintto avoid
muiníntrust
blastatasty
ordóg coisetoe
an iarraidh sinthis time
cnapheap
á ghreadadh go cúramachcarefully mixing it
babhlabowl
scilléadskillet
shamhlaigh séhe imagined
go díbhirceacheagerly
subhachascheerfulness
ag leathadhspreading
geirfat
bréanfoul
doilighdifficult
a chreidbheáilto believe
ar leithseparately
mar a thit rudaí amach domhow things worked out for me
ní raibh dadaidh le fáilthere was nothing available
i mo ghlacin my hand
ag diúlsucking
bhí an t-ádh dearg ormI was dead lucky
dea-chumthashapely
láchfriendly
fialgenerous
níor bhlais mé riamhI never tasted
faic na ngrástnot a thing
ag cuimilt a béilrubbing her mouth
a mháshis thigh
seanmóireachtpreaching
greimbite
iomrámention
deisopportunity
luachmharvaluable
seanchaslore
as ar fáisceadh iadfrom which they were wrought
doilíssorrow, difficulty
i leathchogarin a half-whisper
iad a chur i ngníomhto put them in action
seal beag gearra short period
sa Nua-Shéalainnin New Zealand
ina ghabhalcrotch
ag sápressing
críonmhíoltawood-worms
corrachprojecting
lorgashin
damanta nimhneachdamn sore
scoilteadh a chraiceannhis skin was split
crá gan mhaolútorment without alleviation
chun an tí bhigto the toilet
ina gcuideachtain their company
báisteach mhillteanachterrible rain
foscadhshelter
a bhaint amachto reach
ag bleadaracht go díchéillíblattering senselessly
scaiftecrowd
ag casachtachcoughing
breallánfool
millteanach dóighiúilextremely pretty
as miosúrextraordinary
gan choinneunexpected
blas searbha sour taste
breis agus a sáithmore than her fill
strambánachlong-winded
smut féin den fhírinneeven a small bit of truth
é a thionlacanto accompany him
a bhéarfadh íthat would take her
críochend
gan mhórchuid náirewithout a lot of embarrassment
gnóthachbusy
straois léanmharwoeful grimace
trína gruaig mhín bhánthrough her soft white hair
sula bpléascfadh a lamhnánbefore his bladder would explode
ag cogaint a spúnóigechewing the spoon
déaraimislet us say
drochnósannabad habits
tuairimíopinions
cogaíwars
slí mhaireachtála fholláinhealthy way of life
a mhealladhto coax
a chuir fíorionadh uirthiwhich really surprised her
ag cur tharstutalking away
go díbhirceach dícheallacheagerly and diligently
d’fholmhaigh séhe emptied
sásarsaucer
doirtealsink
thriomaigh éhe dried it
slachtmhartidy
á thionlacan féinaccompying himself
sultmharenjoyable
spídslander
gan mhuirnwithout tenderness
magairlítesticles
nuair a dheifrigh Artair tharstu de léimwhen Artair hurried past them with a jump
<t
chuir sí cár uirthi féin
she grimaced
”
“Bhuel, is léir nach sin an cás ag na fir,” arsa Sorcha agus
chuir sí cár uirthi féin.
Cé a bhí ag cur uirthi nach mbeadh sí in ann fear a fháil?
Who was suggesting she wouldn't get a man?
“
Cé a bhí ag cur uirthi nach mbeadh sí in ann fear a fháil?” arsa Fíona.
ag stánadh uirthi
staring at it
*
Gluais • Glossary
cuairteoirvisitor
saoithiúilpeculiar
prochógcave, hovel
i gceann mo mharanaengaged in contemplation
meanaawl
a thriailto try
oidíteachers
dá ngníomhóinn mar a iarradh ormhad I acted as I had been told
brocaisden
le m’uillinnbeside my elbow
ag stánadh uirthistaring at it
go mínósachrudely
an léaráid áirithe sinthat particular sketch
sula gcuirfeadh sé forrán ormbefore he would address me
dúil bheolive creature
cruinniú mo mheabhrachthe gathering of my thoughts
frídín deannaighdust germ
m’fhabhramy eyelash
aireattention
glasuainevivid green
donnliath na huaimhethe grey brown of the cave
feisteas coimhthíochstrange attire
seacht fairsingeseven times more wide
leadhb leathana wide piece
fionnachrithgoose-flesh
tír shiocthafrozen country
géagalimbs
aeráid fhionnuar s'againneour cool climate
ionsar achan rud sa phluaistowards everything in the cave
Cliseadh Shráid Wallthe Wall Street Crash
Géarchéim Munchenthe Munich Crisis
slis creigea piece of rock
ina dhornin his fist
ionsormtowards me
cén treo a léifinn íwhat direction I'd read it
treoraitheguides
toilteanachwilling
comhléaráideoirífellow illustrators
cúigear glaschraicneach eilefive other green-skinned creatures
brollach is másaíbosom and thighs
ag sciolladóireachtscolding
ag fiafraí dá chéileasking each other
dheamhan fonn ormI wasn't in the mood
ghréasobairfancywork
saothraithelabourers
mo chuid líníochta féinmy own drawing
mo shamhlaíocht féinmy own imagination
a míniúto explain it
tinfeadhinspiration
leamhdull
páistí fuaite earraí leathairthe children who sew leather goods
sclábhlannasweatshops
fá mo choinne féinfor myself
a dhath ar bithanything
i gceathrú inteacht eile den domhanin some other quarter of the world
ní bhíonn moill air/uirthi
he/she has no difficulty
Bíonn bua na cumarsáide ag an pháiste dátheangach i mbealach speisialta,
ní bhíonn moill air/uirthi modhanna éagsúla a oibriú amach chun fadhbanna a réiteach sa seomra ranga nó sa chlós.
tá fonn uirthi a bheith ag labhairt
she has a desire to speak
Tá Aisling seacht mí dhéag anois agus is iad na frásaí is fearr léi faoi láthair ná "Mamaí, tuilleadh bia!" agus "Amach!" Tá Aisling ag baint triail as gach focal, is cuma faoin teanga,
tá fonn uirthi a bheith ag labhairt.
ní raibh fonn dá laghad uirthi post eile a fháil
she didn't feel in the least like getting a job
”
Thug Natasha aghaidh ar an bhaile ach
ní raibh fonn dá laghad uirthi post eile a fháil ina tír dhúchais.
go mbeadh lúcháir uirthi a chluinstin
that she'd be glad to hear
Bhí mise breá sásta leis an mholadh agus shíl mé
go mbeadh lúcháir uirthi a chluinstin go raibh scéal beag deas den chineál céanna againn ón Spidéal an tseachtain sin.
Stán a hathair uirthi.
Her father stared at her.
Stán a hathair uirthi.
agus sceitimíní uirthi.
and she was all excited.
”
ii
Tháinig Aoibheann abhaile ón mháirseáil an tráthnóna sin
agus sceitimíní uirthi.
Bhí díomá uirthi.
She was disappointed.
Bhí díomá uirthi.
Ba mheasa ná díomá é; bhí lionn dubh uirthi.
It was worse than disappointment; she was depressed.
Ba mheasa ná díomá é; bhí lionn dubh uirthi.
go raibh smúid uirthi.
that she was gloomy.
Chonaic a hathair
go raibh smúid uirthi.
bhí pus uirthi.
she was sulking.
”
Shuigh Aoibheann go drogallach;
bhí pus uirthi.
ní raibh aon mhíshásamh le haithint uirthi.
she didn't appear at all displeased.
Anuas ar na hathruithe sin go léir, bhí ar Justine feitheamh liom ar feadh cúpla nóiméad san fhorhalla ach
ní raibh aon mhíshásamh le haithint uirthi.
gur fear a bhí sa mhainicín dathúil a raibh sé sa tóir air/uirthi.
that the pretty model he was chasing was a man.
I measc an naonúir, bhí bean ann a chaill a cuid fiacla ar fad i ndiaidh di dul faoi scian chun a bolg a dhéanamh níos lú sa chlár “Brand New You”, agus fear óg a bhí trína chéile i ndiaidh dó a bheith ar chlár cleamhnais agus gan fhios aige
gur fear a bhí sa mhainicín dathúil a raibh sé sa tóir air/uirthi.
tá clú agus cáil uirthi
it's famous
Is í an Fhéile ar an Imeall an fhéile is mó i mí Lúnasa, agus
tá clú agus cáil uirthi ar fud an domhain.
níor smaoiníodh riamh uirthi mar theanga acadúil.
it was never thought of as an academic language.
Labhair na daoine fásta í sa bhaile, ach ar scoil
níor smaoiníodh riamh uirthi mar theanga acadúil.
Rinne sé mionchur síos uirthi.
He described her in detail.
Rinne sé mionchur síos uirthi.
níor leagas lámh uirthi ó shin.
I haven't touched her since.
Chuireas an chláirnéid ar ais ina bosca an oíche úd agus
níor leagas lámh uirthi ó shin.
bronnadh an onóir MBE uirthi.
she was awarded the MBE honour.
Bhí clú agus cáil ar Jeannie anois agus sa bhliain 1968
bronnadh an onóir MBE uirthi.
eolach uirthi.
familiar with.
Níor scoil bheag ar chúl éaga í seo, ach áit cháiliúil a raibh an tír, agus an domhan thiar uilig,
eolach uirthi.
ag goilleadh go mór uirthi
distressing her greatly
Nuair a labhair mé le Maighread Ní Dhomhnaill, deirfiúr Mhícheáil, faoin cheolchoirm ag deireadh na míosa seo caite, ba léir go raibh a bhás
ag goilleadh go mór uirthi go fóill, in ainneoin beagnach bliain a bheith imithe ó cailleadh é.