Ansin, chomh luath is a bhíonn siad in uiscí na hIodáile, léimeann siad isteach i mótarbhád a bhíonn ag fanacht leo agus as go brách leo abhaile.

Cén bhrí ach gur dhóbair mé féin agus mo bhean chéile bheith bailithe linn abhaile leathuair roimhe sin.

Tá súil ag Balor an tÍoltóir Ilteangach nach mbeidh an rud céanna le rá aige i mbliana agus a bhí le rá aige anuraidh agus é ar a bhealach bacánach bachallach abhaile ón Daingean ina charbad: "Bhí an tErectus sin ina cockup!" Nóta ón eagarthóir: Bhí an t-alt seo dhá uair chomh fada go dtí go ndeachaigh *highlighter *buí an phóicín cúil i mbun oibre.

* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned lámhachshooting rachtoutburst acraí tíhousehold utensils as go brách leooff they went léiriúproduction cheanncheathrúheadquarters coistí cosanta áitiúlalocal defence committees dírbheathaisnéisautobiography gan strówithout difficulty i dtaiscesaved do lá na coise tinnefor a rainy day bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad dá mba gháif it was necessary leithleachasselfishness scoilt aduainstrange split chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire easpa suimelack of interest tragóidítragedies Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face géarchéimcrisis chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action saothar in aiscewaste of time déistindisgust ag cáineadhcriticising ciúnaithe go mórgreatly quietened línte síochánapeace lines ruathair laethúladaily raids polarúpolarization girseacha ógayoung girls nóibhéinenovena cailín aonaira lone girl ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help an cúigear a ruaigeadhto drive the five off riochtstate a cuid néarógher nerves clocharconvent ar an Iúrin Newry tachrántoddler eachtraincident círéibriot faoi lán seoilin full swing ag glioscarnachglistening bréan le boladh gáissmelling bad from gas comhracfight otharcharrambulance formhór an bhealaighmost of the way ag dul ar foscadhsheltering ag sciorradhsliding ag lámhacáncrawling fras lámhaighvolley babhlaíbowls a gciarsúirtheir hankies leachtliquid cosaintprotection bodhardeaf bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling ba ghnách leishe used to d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home stad an bhusthe bus stop thuirling séhe disembarked neamhurchóideachinnocent bábántainnocent ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him trup na mbrógthe sound of the shoes neamhchoireachinnocent níor shamhlaighhe didn't imagine an t-uafásthe horror anfaterror cortwist dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head scáilshadow scoilteadh a bhlaoschis skull was split open scréachascreams na hionsaitheoiríthe attackers níos truacántamore plaintive go prasquickly ag maothú an chairpéidmoistening the carpet Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky ar mire le feargmad with rage beaginmhehelplessness cé a bhí ciontachwho was responsible níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged ciontach i ndúnmharúguilty of murder go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack ag maíomhstating seanphionós na fuipethe old whip punishment i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault peann a chur le párto put pen to paper aiféalaregret gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in

Praghas: €25 (clúdach crua)* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President bailithe le chéilegathered together bhriseadh lárthéarmamid-term break ghuigh Patrick oíche mhaith ar gach duinePatrick bade everyone goodnight as go brách leisoff he went ina sámhchodladhsound asleep clagarnachclatter liúigh Patrick féinPatrick himself yelled den chosán bristeof the broken pavement foscadhshelter tolgcouch phléasc gloine fhuinneoga an doraisthe glass of the windows in the door exploded rinne lámhachánshe crawled dallógablinds leathorlachhalf an inch grúpa confachan angry group idirboth ag béiceachshouting casúrhammer tairnínails cláir adhmaidwooden boards gráscardisorderly mob bosca na bhfiúsannathe fuse box lúth na ngéagthe power in her limbs marbhintinneach le heaglamentally paralysed with fear crógachtbravery cinnireachtleadership fuaraigeantacool-headed ag síneadh na sreinge thart an coirnéalextending the chord around the corner ag stiúradh cúrsaí cosantadirecting defence matters as a támhnéal faitísfrom her trance of fear ag breith ar dhá chamángetting hold of two hurleys shín amach a cosshe extended her leg Baineadh tuisle as an bheirt acuBoth of them tripped a fhad a mhair an t-ionsaías long as the attack lasted i mbaol a mbáisin danger of being killed scanraithe as a mbeathascared to death trost na mbrógthe tramp of the shoes carr coimhthíoch bána strange white car go tráthrialtaregularly nach ndéanfadh Paddy iarracht teacht abhailethat Paddy wouldn't try to come home róchontúirteachtoo dangerous í ar a díchealldoing her best ag iarraidh an tocht a cheilttrying to hide the emotion leis an mhinicíocht raidió sinwith that radio frequency barúilidea gluaiseachtaímovements i bhfianaisein light of nach bhfuil an dara rogha aici ach a admháilthat she has no choice but to admit drogallreluctance an t-aon chosaintthe only protection

D'fhás an cairdeas eadrainn ach bhí orm filleadh abhaile.

An ceann ar chuimhnigh sé uirthi ná "Cén t-am é?" agus bhí sé chomh sásta sin leis féin gur thosaigh sé ar cur na ceiste ar na daoine ar an tsráid agus é ar a shlí abhaile.

Caol díreach abhaile ansin arís go ngabhfadh sé a chodladh, go mbeadh sé réidh don lá arna mhárach.

Tá Dún Chaoin i bhfad ó gach áit! B'fhéidir go bhfillfead abhaile am éigin sa todhchaí ach níl aon phleananna agam go fóill.

Neamhaird ======= Mar is eol do dhuine ar bith a bhí i Londain, bíonn deifir ar dhaoine ansin i gcónaí, go mór mór ar a slí abhaile ag deireadh an lae, agus ní raibh daoine sásta aird a thabhairt ar rabhadh Angie.

Ach ansin, mhothaigh mé mar nach raibh mé i ndiaidh an áit a fhágáil in aon chor - filleadh abhaile a bhí ann.

“Is mó tráthnóna a chaitheas leis anseo sa choláiste agus, go deimhin, turasanna ar ospidéal ó am go ham agus mar sin agus caithfidh mé a rá nár chuas abhaile riamh á rá liom féin, ‘Bhuel, tá an tráthnóna curtha amú agam.

Chuir fiche míle duine fáilte ghlórach abhaile roimhe ag ceolchoirm ina chathair dhúchais an lá céanna a shlánaigh sé cúig bliana is dhá scór.

Titeann báisteach – an aimsir dár mealladh ar ais abhaile.

Agus cé go raibh mé idir dhá chomhairle mar gheall ar na fochialla follasacha polaitiúla sna laethanta luatha seo, thosaigh mé ag amharc ar an Ghaeilge sa deireadh mar theacht abhaile teanga – tá go leor focal ón Ghaeilge inár gcaint féin, tá an ghramadach ag dul i gcion orainn go fóill agus bhraith mé go raibh sé furasta go leor í a fhoghlaim ón tús.

Níl an Tíogar i dtaithí ar ghabháil abhaile gan rud inteacht ina ghlaic – corn, nó cúpla milliún dollar – is é an dá mhar an chéile dó sin é nó ní thig leis a chuid corn nó a chuid milliún a chuntas.

Bhí scéal ann gur fhreastail sé ar scoil, Coláiste na Carraige Duibhe, sna héadaí céanna, gur cuireadh abhaile é lena éadaí a athrú ach nuair a d’fhill sé go raibh culaith oíche eile á caitheamh aige! Teip ar an sprid Tháinig deireadh leis an ngrúpa ag Live Aid ach tá sé soiléir ón DVD agus ó leabhar Geldof, *Is That It?*, go raibh sprid an ghrúpa ag teip ar feadh roinnt blianta sula stopadar.

Ba chuid den chultúr é; thaitin sé linn agus bhíodh craic againn agus thiomáinimis abhaile ina dhiaidh.

Bhí tuairisc ar an chlár raidió “Drivetime” le gairid faoi bheirt fhear as deisceart Chill Chainnigh arbh éigin dóibh scairt a chur ar thacsaí ó chathair Phort Láirge le hiad a thabhairt abhaile, cúpla míle slí siar an bóthar! Is cuma cé mhéad seanmóireachta a dhéantar faoi a bheith ag tiomáint faoi thionchar deochanna meisciúla (agus ní féidir a leithéid a chosaint ar dhóigh ar bith) ní bhíonn de rogha anois ag leor daoine ach a gcuid siamsaíochta a dhéanamh ina dteach féin, de bhrí nach bhfuil síob abhaile acu.

Mhothaigh mé sona sásta ach réidh le dul abhaile.

Tugadh an sprioclá seo don teaghlach mar go raibh an mac is sine ag taisteal abhaile ón Astráil chun bheith ag colbha na leapa.

Thiomáineamar abhaile go luath tar éis an ghig agus d’fhágamar an Baile Mór agus a chuid le déileáil le teacht faoi bhláth na hoíche idir giotaí agus peitil.

Ach cá bhfios nach ndéanfaidh leithéidí Derval O'Rourke nó David Gillick nó buachaill nó cailín éigin nár chuala aon duine againn trácht air nó uirthi go fóill gaisce mór agus bonn a bhreith abhaile leis nó léi ón tSín? Ach fiú amháin mura dtarlaíonn sé sin, tá ag éirí linn mar náisiún, dar liom féin, fealsúnacht bhunaitheoirí na gCluichí Oilimpeacha a chothú.

Bhí coimhlint ar siúl i Ruanda ó 1990, ach cuireadh tús leis an marú ar mhórscála i mí Aibreáin na bliana 1994 tar éis “aerthionóisc” inar maraíodh uachtaráin Ruanda agus na Burúine ar a mbealach abhaile ó chainteanna síochána.

An lá áirithe seo, agus é ar tí imeacht abhaile, d'iarras air éisteacht le píosa ceoil a bhí díreach cumtha agam.

Ach, cé gur imir gach fear ar fheabhas agus thar barr agus gur ‘thugadar go fial dúinn a raibh acu le tabhairt’ (John Spillane/Louis de Paor agus Madraí an Bhaile, 2002, Réalta) níor leor é agus ní raibh de luach saothair acu ach ‘bata is bóthar is fonn abhaile’.

Dúirt sí go raibh sí bréan de bheith ag fanacht lena hathair agus gur theastaigh uaithi dul abhaile.

Táim an-shásta a bheith anseo dá bhrí sin, ach ar ndóigh, is breá dul ar ais abhaile agus a bheith ann i rith an tSamhraidh ar feadh tamaillín agus i rith na Nollag.

Gidh ea, ní miste dó tagairt bheag a dhéanamh dá Mórgacht Ríoga Impiriúil Chorgiach agus don fhear a raibh sí ag brostú abhaile as Éirinn chun an leaba a chóiriú dó i dTeach Buckingham.

Caith siar an Riesling sin agus bailigh leat abhaile, a Sheansálaí, agus tarraing an doras sin amach i do dhiaidh.

Nuair nach dtagann a athair abhaile oíche amháin i ndiaidh stoirme geallann sé dá mháthair go dtiocfaidh sé air agus go dtabharfaidh sé slán é.

Gach Fear Faoi Ruball a Bhó Féin =============== Patsaí: Is é do bheatha abhaile a Bhaloir.

Tá sé íorónta, mar sin, go raibh rún faoi chaibidil sa Pharlaimint náisiúnta ag gabháil leithscéal iarbháis le duine de na reathaithe Astrálacha ba rathúla riamh sna Cluichí Oilimpeacha an mhí chéanna, mí Lúnasa, inar reáchtáladh na mórshiúlta i mbliana le fáilte abhaile a fhearadh roimh na lúthchleasaithe ag filleadh ó na cluichí i Londain.

Thug an lucht féachana, Meiriceánaigh gheala cuid nach beag acu, íde na muc is na madraí do Smith agus Carlos agus iad ar an bpóidiam agus cuireadh abhaile an bheirt acu ar an bpointe.

Ní raibh aon dara rogha againn ach filleadh abhaile.

Iarrachtaí Díbeartha ======== Ní hionadh go raibh drogall ar Mharius filleadh abhaile, go háirithe más fíor an scéal atá le hinsint aige.

Phléasc an bheirt againn amach ag gaire, mé féin á bhfógairt ‘abhaile go Sasain’ i mBéarla.

Bhí cuimhní deasa draíochtúla le tabhairt abhaile liom as ceantar aoibhinn uaimhiúil Chathail Bhuí.

Gníomh Beag le Déanamh, Coiscéim Bheag le Glacadh ========================= Ba mhór ab fhiú cuimhneamh ar ghreamáin Ghaeilge a chrochadh ar na carranna seo, carranna an Oireachtais, sa gcaoi go mbeidh na carranna ag tabhairt aghaidh abhaile i ndiaidh an Oireachtais agus an Ghaeilge le léamh go feiceálach ar a ndroim.

Bhíodh sé craiceáilte, go gcuirfí na gasúir abhaile ag am lóin le go bhféadfaí cruinniú a bheith ag na múinteoirí.

Dhíol siad na scaranna agus cuireadh an fhoireann abhaile go hÉirinn.

Beidh Mícheál Ó Máirtín saighdte amach chun tosaigh os comhair na meán leis an aoibh is fearr agus dea-leagan an rialtais a chur abhaile ar chách.

Níor theastaigh ó Ian Tomlinson ach siúl abhaile.