Tá na bunphrionsabail i bhfeidhm i gcónaí agus is léir gurb é a bhí ar intinn an dreama a chuir le chéile iad ná a chinntiú gur cluiche tapa, sciliúil a bheadh ann agus nach mbainfí mí-úsáid ar bith as an gcamán ach a mhalairt, is é sin chun an sliotar a thiomáint, a ardú agus a iompar go gasta ó cheann ceann na páirce.

Dar le príomhchoileach seo na sicíní i gContae Chiarraí go bhfuil an smíste *baseball* anois níos coitianta ná an camán faoi Thuaisceart Chiarraí.

Le blianta fada tá an CLG ag argóint go bhfuil sé éagórach go mbíonn ar a chuid ball, agus go speisialta na hógánaigh, CBL a íoc ar fheisteas agus go mór mór ar chamáin.

I gcuid de na fógraí tá pictiúir ina bhfuil cosa iománaithe le feiceáil agus iad ag imirt thar Chlochán an Aifir nó Aillte an Mhochair agus camáin á mbriseadh faoi chruas na coimhlinte.

An chéad rud a rinne sé ná iarracht a dhéanamh a ghreim camáin a athrú.

Tá triúr ina measc a rugadh i dToronto, atá anois ina gcónaí i dTobar Phádraig agus a chaitheann a gcuid ama saor ar fad, beagnach, ag cleachtadh agus ag spraoi lena gcamáin.

Briseadh lámh an fhir bhoicht nuair a bhuail imreoir é le camán le linn cluiche sóisear iomána.

Praghas: €25 (clúdach crua)* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President bailithe le chéilegathered together bhriseadh lárthéarmamid-term break ghuigh Patrick oíche mhaith ar gach duinePatrick bade everyone goodnight as go brách leisoff he went ina sámhchodladhsound asleep clagarnachclatter liúigh Patrick féinPatrick himself yelled den chosán bristeof the broken pavement foscadhshelter tolgcouch phléasc gloine fhuinneoga an doraisthe glass of the windows in the door exploded rinne lámhachánshe crawled dallógablinds leathorlachhalf an inch grúpa confachan angry group idirboth ag béiceachshouting casúrhammer tairnínails cláir adhmaidwooden boards gráscardisorderly mob bosca na bhfiúsannathe fuse box lúth na ngéagthe power in her limbs marbhintinneach le heaglamentally paralysed with fear crógachtbravery cinnireachtleadership fuaraigeantacool-headed ag síneadh na sreinge thart an coirnéalextending the chord around the corner ag stiúradh cúrsaí cosantadirecting defence matters as a támhnéal faitísfrom her trance of fear ag breith ar dhá chamángetting hold of two hurleys shín amach a cosshe extended her leg Baineadh tuisle as an bheirt acuBoth of them tripped a fhad a mhair an t-ionsaías long as the attack lasted i mbaol a mbáisin danger of being killed scanraithe as a mbeathascared to death trost na mbrógthe tramp of the shoes carr coimhthíoch bána strange white car go tráthrialtaregularly nach ndéanfadh Paddy iarracht teacht abhailethat Paddy wouldn't try to come home róchontúirteachtoo dangerous í ar a díchealldoing her best ag iarraidh an tocht a cheilttrying to hide the emotion leis an mhinicíocht raidió sinwith that radio frequency barúilidea gluaiseachtaímovements i bhfianaisein light of nach bhfuil an dara rogha aici ach a admháilthat she has no choice but to admit drogallreluctance an t-aon chosaintthe only protection

Ar aon nós, agus le filleadh ar an ábhar atá idir chamáin, mar a déarfá (!), tá moladh agus buíochas lucht leanúna na hiomána tuillte ag muintir Uíbh Fhailí agus go speisialta ag muintir Bhiorra.

Dá leanfadh contaetha agus foirne eile a sampla agus an iomáint a imirt mar ba chóir, leis na bunscileanna i réim, an sliotar á imirt fan talún níos sciobtha agus an camán á úsáid mar ba chóir (seachas síor-rith agus teagmháil throm chorp, cuir i gcás), b'fhéidir gurbh fhearrde an cluiche.

Scoláireachtaí agus scéimeanna a chur ar bun chun ógánaigh a chur chun na "Gaeltachta" (Tiobrad Árann, Cill Chainnigh, is araile) ar feadh coicíse nó trí seachtainí chun go bhfoghlaimeoidís scileanna agus cultúr an chluiche (an camán ceart a roghnú, camán briste a dheisiú, cuir i gcás) agus, tré imirt le foirne áitiúla, dea-thréithe agus modhanna imeartha a fhoghlaim.

An téacs don Bhunreacht a bheidh idir chamáin ag na rialtais san Iodáil, tá sé ann agus is amhlaidh atá sé toisc gur theastaigh ó chách an díobháil a rinneadh i Nice a sheachaint.

Tar éis an tsaoil, ba é Setanta an laoch nua óg i gCorcaigh - an t-iománaí ab fhearr b'fhéidir ó chroch Jimmy Barry Murphy féin a chamán faoin staighre (nó cibé áit ina gcrochann sean-iománaithe a gcuid camán nuair a éiríonn siad as!).

Tá súil agam, a léitheoirí mo chroí, nach bhfuil sibh ag déanamh gur ag trácht ar na Cluichí Oilimpeacha atá muid an mhí seo, nó ní hiad atá idir chamáin againn.

Níl an iomáint chomh holc ach tá sí ag dul síos an bóthar céanna toisc an bhéim atá ar sheilbh a fháil ar an sliotar in áit é a thiomáint go tapa ar an talamh nó ón chamán.

Tá sé níos deacra scóráil ón imirt, go háirithe má tá duine nó beirt den fhreasúra ag brú isteach ort, ag tarraingt do gheansaí nó do do lascadh le camán.

Bhí meon dearfa ag daoine i leith na Purgóide mar, cé gur cluiche difriúil í an iomáint nach bhfuil na deacrachtaí céanna ag baint léi ó thaobh líon na bhfeallanna le linn cluiche, aithníonn daoine go dtarlaíonn corrchalaois gan ghá ar nós tarraingt geansaí, brú sa droim, tarraingt ró-ard nó íseal le camán agus mar sin de.

*“There will not be a cow milked in Dublin city tonight!” *a mhaígh Paddy the Oirishman Ó hArrachtáin i ndiaidh dó an liathróid ghailf a chur isteach i bpoll uimhir a hocht déag ar chúrsa Westchester, Nua-Eabhrac, lena chamán ó chúig chéad go leith slat amach, chun an bua a fháil i gClasach Barclays.

*“There will not be a cow milked in Dublin city tonight!” *a mhaígh Paddy the Oirishman Ó hArrachtáin i ndiaidh dó an liathróid ghailf a chur isteach i bpoll uimhir a hocht déag ar chúrsa Westchester, Nua-Eabhrac, lena chamán ó chúig chéad go leith slat amach, chun an bua a fháil i gClasach Barclays.

Chuirtí pionós breise ansin ar imreoir, ag brath ar dhonacht na calaoise a bhí déanta aige (imirt chontúirteach, buille le dorn nó camán, agus araile) Má bhí imreoir ar fionraí, sheas sé sin i gcás aon sórt cluiche a raibh an t-imreoir i dteideal imirt ann – ní raibh aon eisceacht i gceist.

Is é an t-aon imreoir de “Laochra Gael” 2006 atá fós ag imirt agus is deacair a shamhlú go gcrochfaidh sé suas an camán go ceann i bhfad eile.

Fearas – buataisí, lámhainní, camáin agus araile.

Ainneoin ceisteanna comhshaoil a bheith go mór idir chamáin ar leibhéal náisiúnta agus idirnáisiúnta agus ainneoin baicle bheag chumasach de Theachtaí a bheith acu faoi láthair, níl an chosúlacht ar an scéal go ndéanfaidh siad an oiread sin dul chun cinn.

Is ansin a bhídís ag traenáil agus ag imirt ina n-óige, ag fáil máistreachta ar an gcamán agus ar an sliotar agus a máthair bhocht sa chúl toisc nach ligfeadh sí dóibh a ndeirfiúr óg a chur ann ar eagla go mbuailfidís í! Bhí *mum* an-lárnach sa scéal agus ba léir gur bean spraoi agus íobartha in éineacht í, agus cócaire maith freisin! Lean an clár Setanta agus ansin Aisake go dtí an Astráil agus chonaic muid iad i mbun traenála le cumann peile na hAstráile i Melbourne.

Tá sé mar chuid den chluiche freisin dorn a bhualadh ar imreoir eile, cic a thabhairt dó, é a lascadh le camán, a gheansaí a tharraingt agus é a tharraingt síos go neamhdhleathach.

Ba iad na fabhtanna a bhaineann leis an bpróiseas seo a bhí idir chamáin ag an gcomhdháil Le Chéile Arís.

Bhí buachaillí óga le feiceáil timpeall na tíre ag baint úsáide as a gcuid camán mar bhata cruicéid agus as a gcuid sliotar mar liathróid chruicéid, ar feadh scaithimh i rith an tsamhraidh ar aon nós! Maidir le 2008, beidh le feiceáil cé acu an bhfuil sé de chumas ag lucht an chruicéid teacht i dtír ar an aird agus ar an dea-thoil a tugadh dó in 2007 nó nach bhfuil.

Is éard atá idir chamáin sa saothar, a bhfuil *A New View of the Irish Language *mar theideal air, ná staid na Gaeilge sa lá atá inniu ann.

Léiríonn sé sin go raibh an-suim ag muintir na hAstráile sa mhéid a bhí le bheith idir chamáin.

Cad é do bharúil, a Bhaloir? Bíodh seanfhocal ag gach seanbhuachaill! Is iomaí rud a thiocfadh linn a chur i gcrích dá mbeadh fiche míle ball de na Léinte Glasa ag siúl thart le camáin ina ndóideanna.

Nach é calaois a bheadh i gceist ag Mícheál dá dtarraingeodh imreoir geansaí, nó cos, nó camán, nó clogad imreora eile, nó dá leagfadh imreoir go fealltach imreoir eile a bheadh ag déanamh ar a bháire féin? An ionann sin is a rá gur falcairí agus lúbairí a bhíonn ag imirt na peile agus na hiománaíochta? Tá súil agam nach ea.

Agus na camáin.

Fuair sí an tacaíocht chuí le rialtas a bhunú agus chuir sí lena briathar ag deireadh mhí Mheán Fómhair nuair a bhí an cogadh idir chamáin sa dhá theach parlaiminte ar feadh trí lá.

Buail an Camán is Seachain an Sliotar! ================== Grianghraf suimiúil eile ná ceann a foilsíodh sna nuachtáin an lá tar éis chluiche ceannais na hÉireann in 2008.

B’fhéidir gur thug foireann Chill Chainnigh aird ar leith ar Dan mór le teann faitís roimhe! Díol spéise an méid atá le rá ag Ó Seancháin faoi imreoirí Chill Chainnigh: “Tá iománaithe Chill Chainnigh difriúil: cuireann siad a lámha timpeall do mhuiníl; imríonn siad camán an chéile chomhraic seachas an sliotar; déanann JJ Delaney a lán calaoisí, téann sé in airde ar do dhroim agus éiríonn leis éalú gan phionós a fhulaingt”.

Idir chamáin bhí an cheist ar cé acu ag a raibh an tosaíocht, dlí na hImpire nó dlí na hEaglaise? Cén ceannaire, ag an Phápa nó ag an Rí, a bhí sé na ceapacháin mhóra a dhéanamh, ach tarraingíodh an aontumhacht isteach sa scéal gan mhoill.

Chuir mé suim sa tionscadal seo ar an ábhar go mb’fhéidir go bhféadfadh an t-aireagán nua seo anailís a dhéanamh chomh maith céanna ar luascadh an chamáin agus ar an mbuille a tharraingítear ar an sliotar.

Tá an rialtas ag iarraidh ar na comhlachtaí móra mianadóireachta cruach Astrálach a cheannach agus tá sé idir chamáin acu buntáistí cánach a thabhairt do na comhlachtaí cruach atá thíos.

Anuas ar sin, tá togra nua idir chamáin ag an rialtas náisiúnta faoi láthair a chuideodh go mór leis an athmhuintearas – dá n-éireodh leis i reifreann.

Ní bheadh an stair acub mura mbeadh sé scríofa i nGaeilge Tuairim an Phobail ======= **SMM: An bhfaigheann sibh aon aiseolas faoi chláracha Fíorscéal, tharla gur ábhair an-tromchúiseacha a bhíos idir chamáin agaibh ann?** CÓC: Tagann aiseolas ar ais go cinnte.

Ceardchumainn ina gCearrchumainn ================== Léiríonn na ráitis a rinneadh le linn na díospóireachta sa pharlaimint agus an reachtaíocht thuasluaite idir chamáin inti go raibh muintir na hÁise ar intinn ag na rannpháirtithe.

Bí siúráilte de go mbeidh faobhar ar a gcamán agus luas na gaoithe faoina gcosa nuair a thiocfas an samhradh.

Is as an fhuinseog atá na camáin á ndéanamh leis na cianta.

Is é aidhm Chumann Lúthchleas Gael go mbeadh déantóirí camán in Éirinn in ann a bheith spleách ar fhuinseog na tíre seo amháin faoin mbliain 2017 ach tá amhras mór ann anois roimh fíorú na haidhme sin.

Bhí sé ag imirt i gCill Bharróg nuair a fuair sé buille de chamán, ar mhí-ámharaí an tsaoil a bhris cnámh a ghlúine agus caithfidh mé a rá gur réab sé a chroí mar gurbh í an pheil Ghaelach an rud ab ansa leis ag an am.

Is breá liom an ceann simplí seo: Cosnaíonn camán agus sliotar €1.

Ba bhreá leis na cluichí ón gcéad lá a rug sé ar chamán agus ar liathróid.

Dúshlán eile a bhí ansin mar go mb’éigean sconsaí a thógáil i ngáirdín duine éigin as aon saghas ábhair a bhí ar fáil - seanchathaoireacha, cathaoireacha gréine, brícíní móna, camáin, rothair, maidí, bataí leadóige, rópaí, boscaí, buicéid, báisín uisce (sconsa uisce).

Sa Bhreatain tá an cheist chéanna idir chamáin agus tá rialtóir ann le scór bliain anuas.

Tá an cheist achrannach chasta seo in airde san Astráil ar na mallaibh mar gheall ar iarratas atá idir chamáin ag an rialtas náisiúnta leasú a dhéanamh ar alt 18C, Cuid 2A, den Acht um Idirdhealú Ciníoch.

Agus an bille thuas idir chamáin sa Seanad, tarraingíodh aird an phobail ar cheist an fhéinbháis toilteanaigh arís nuair a chuir seanfhear as an Astráil Theas, Max Bromson, lámh ina bhás féin.