Nuair a d’fhiosraigh an Coimisinéir Teanga an cheist, dúradh leis nach bhfuil ach 3% d’fhoireann riaracháin na Roinne Oideachais agus Eolaíochta ábalta gnó a dhéanamh trí Ghaeilge anois.

Tá an obair seo bunaithe ar thaighde a rinneadh cheana féin sna Stáit Aontaithe, taighde ar cuireadh stop leis sa bhliain 1996 toisc nach raibh praghas an bhreosla ag an am sin ard go leor chun costais an taighde a chosaint.

“Work Choices” an teideal atá ar an reachtaíocht seo, faoinar féidir le fostaithe dul i mbun idirbheartaíochta lena bhfostaithe maidir lena gconarthaí aonair fostaíochta.

ScilBhí éagsúlacht iontach ag baint leis an chaimiléireacht a bhí ar bun acu – d'éirigh leo, mar shampla, saothar de chuid an phéintéara LS Lowry, mar aon le píosa de chuid an dealbhóra Barbera Hepworth, a chóipeáil go foirfe, rud a léirigh cumas agus oilteacht Shaun i réimse leathan stíleanna, tréimhsí agus disciplíní.

Ba thimpeall an ama seo a ciontaíodh Smith i gcoireanna éagsúla ar nós iompar mí-ordúil agus feallaireacht.

An lá dár gcionn, tháinig oifigigh chun leithscéal a ghabháil le *kaumātua* (seanóirí) na *Tūhoe* faoin gcaoi ar tugadh faoi na ruathair.

Ach nuair a tugadh faoi thurgnamh chun a leithéid a thriail, thóg an próiseas deich mbliana nó mar sin.

Níor chuir na drochstaitisticí seo iontas orm mar tá taithí phearsanta agam ar iompar na Roinne Comhshaoil (c.

Stopadh an fear de dheasca mioneachtra tráchta, agus nuair a thug sé faoina ghnó a dhéanamh i gceann de dhá theanga oifigiúla an Stáit – Gaeilge – gabhadh é agus tugadh i nglais lámha chuig beairic Garda é, áit ar coimeádadh é go raibh fáil ar Gharda a bhí in innimh gnó a dhéanamh leis sa teanga sin.