Tháinig meath arís ar an teanga le linn na gcaogaidí agus na seascaidí ach tá feabhas mór tagtha ar an scéal ó na seachtóidí ar aghaidh, a bhuíochas le dúthracht agus díograis mhúinteoirí na scoileanna agus an dream a roghnaigh an Ghaelainn mar theanga bhaile.

Gairmiúlacht agus díograis na foirne atá ann an bua is mó a bhaineann leis an áit.

Is cinnte go bhfuil ardmholadh tuillte acu as a spiorad agus a ndíograis agus go n-éilítear dílseacht dochreidte uathu don fhoireann chontae.

Ach ní grianghraif de chaoirigh agus de thithe beaga le ballaí bána an t-aon chúis a bhí le mo dhíograis i dtús báire, ach an seanchas agus na seanscéalta.

Ar na láidreachtaí, dar liom, tá tallann, samhlaíocht, díograis agus fuinneamh na foirne - is iontach an méid agus an réimse rudaí a dhéanann siad; tá an t-ádh linn chomh maith go bhfuil daoine iontacha againn mar chomhfhreagraithe nó a mbíonn páirt rialta acu sna cláracha.

Tá Gaeilge líofa ag Nikki agus díograis i dtaobh na teanga ag baint léi nach mbíonn le fáil ach go hannamh i measc daoine in Éirinn.

B'fhéidir nach bhfuil an t-aitheantas atá tuillte aici faighte aici i measc a muintire féin ach ní dhéanfaidh sé sin maolú ar bith ar dhíograis na mná misniúla seo.

Is lú áiseanna agus taithí atá againn ná dreamanna eile go dtí seo ach níor theip riamh ar bhean an mhisnigh! Díograis na ndaoine atá ag obair sna scoileanna an bua is mó atá ar thaobh s'againne.

Is lú áiseanna agus taithí atá againn ná dreamanna eile go dtí seo ach níor theip riamh ar bhean an mhisnigh! Díograis na ndaoine atá ag obair sna scoileanna an bua is mó atá ar thaobh s'againne.

Tá pleananna faoi lán seoil ag an Ghaeláras ionad a lonnú i lár na cathrach agus cinnteoidh an díograis a bhaineann leis an dream seo go n-éireoidh leo.

" Lasann a shúile le díograis.

* Gluais • Glossary fáilteachwelcoming iontach fiafraitheachvery inquisitive lochtblame a mhalairt ar fadquite the opposite le haoibh an gháirewith a smile fial lena ndáimhgenerous with their affection croíúilcordial cumannfriendship luachmharvaluable tá dúil mhór agamI really like saoithiúlachtoddness snagcheol preabach an tráchtathe throbbing jazz of the traffic mo chéadfaímy senses ricseánnarickshaws gíoscánsqueaking uchtógabumps ag spréachadhspluttering pléascántaexuberant dordándrone siamsánhumming crónánmurmuring rosc ceoilrhapsody clapsholastwilight mheasfáyou would think searradhstretch fonn súchaitetrite melody solúbthaflexible spleodrachboisterous castaí úranew turns tromchúiseachimportant, weighty ag súgaíochtmaking merry gan spionnadhwithout vigour spreang spreagthaimpulse to inspire a dtiúin dhiamhair féintheir own mysterious tune rúndasecret léargasinsight mo thriallmy journey gaosánnose i dtólamhalways do chuid rámhaí a ligean le sruthletting your oars go with the flow i mbéal na séibesuddenly ní aimseoidh duine é féin go deoa person will never find himself balcóiníbalconies glas olóigeolive green stainnínístands síodasilk cadáscotton glébright gleoitepretty seodajewels tráchtáilcommerce dronggang an dubh a chur ina gheal ortto bamboozle you stuaicsullen appearance dreach diúltacha negative appearance a ndíograistheir enthusiasm a gcuid pionsúr amplachtheir greedy pincers téann siad i bhfostú ionatthey become entangled in you deilín na mbacachthe rigmarole of the tramps ag margáil leatbargaining with you ag dréim leatexpecting you a athrachany better bratógrag in aicearracht aimsirein a short period of time amhrasachsuspicious tuahatchet mangairísellers seálta ollawool shawls fidileachafiddles saoltachtwordliness spioradáltachtspiritiuality neamhchoireachinnocently manaslogan teachtairímessengers smailcmouthful dúidíní draíochtamagical clay pipes smálblemish clúreputation eiteogawings áras mórluachachimportant dwelling beadaíconceited tíorántatyrannical ceannsmachtupper hand daonlathasdemocracy éileamhdemand go slachtmharneatly neartplenty giollaservant ordúilorderly fairsingspacious fionnuarcool babhta trom meitifisicea heavy session of metaphysics toiteachsmoky mífholláinunhealthy truaillithe go holcbadly polluted galsteam ag sceitheadh ina scamaill dhubha ghalrachaescaping in black sickly clouds stúrdust ina phlá phlúchtachin a suffocating plague sceadamáinthroats scamhógalungs cársánachwheezy screamh ghlas sheileogachgreen salivary scum ag spaisteoireacht thartstrolling around gnúisface gnaíúilcomely ag rúscadhrummaging i gcarn bruscairin a pile of rubbish áilleagántrinket séarachassewerage bradaílpilfering lena ruaigeadh as bealachto drive them out of the way seilbh shaoltaworldly possessions burlabundle níos tibhethicker go bhfóirfeadh na bróga i gceart dóthat the shoes would suit him fine Tír Tairngire na féilethe Promised Land of generosity miantadesires Úll Mór na bhféidearthachtaíthe Great Apple of possibilities brioscbrittle tnáiteweary dílleachtaorphan brúidiúlachtbrutality gluaiseachtaímovements go míorúilteachmiraculously méithrich cothaitheachsustaining gealbhan binnehouse-sparrow broiddistress dia an áidh agus an rachmaisthe god of luck and wealth gaoiswisdom coimirceprotection bratógachragged barróghug

D'éist mé leis na téipeanna go díograiseach.

Chuaigh mé ar cheann de na siúlóidí sin agus bhí oibrí óg díograiseach darbh ainm Corinne Hambly mar threoraí uirthi.

Labhraíonn sé le grá faoina chlann agus labhraíonn sé le paisean agus díograis faoina phost.

Is minic nach dtuigeann siad ach oiread, is léir, saothar agus díograis an Gharda Síochána i gcásanna drugaí agus, go deimhin, tarlaíonn sé uaireanta go bhfágtar na gardaí lasmuigh de na tithe cúirte agus na mangairí drugaí ag magadh fúthu.

Chuaigh a dhíograis agus a ghrá don teanga i gcion go mór orm.

Tá imreoirí an Chláir mór, láidir, crua agus fíochmhar sa choimhlint, ach nílim in ann a rá go bhfuil aon iománaí speisialta acu, cé go gcaithfeadh duine ardmheas a bheith aige ar a ndíograis agus a gcur chuige, agus ar imreoirí mar Dhaithí Mac Gearailt, Brian Ó Lóthán agus Séanín Mac Mathúna as an tseirbhís atá tugtha acu don chontae.

Tá sé ríthábhachtach gan neamhaird a thabhairt ar na cinn a bheas mí-éifeachtach ach cuidiú, oiliúint agus treoir a chur ar fáil dóibh agus teacht i dtír ar a ndíograis maidir leis an teanga.

Corruair, bhí mo sheomra codlata mar a bheadh príosún ann!” D’éirigh leis cúpla taispeántas áitiúil a chur ar siúl, agus mar thoradh air sin agus ar a dhíograis, fuair sé taispeántas aonair i mBaile Átha Cliath, aitheantas i bpáipéar nuachta náisiúnta agus cuireadh chun dul ar an chlár teilifíse “The Late Late Show” ar RTÉ.

Theastaigh ó Ghaillimh le Gaeilge freisin dúthracht agus díograis lucht gnó na cathrach a thréaslú leo agus é seo a threisiú.

“Mhair muid mar go raibh díograis againn don teanga, mar go raibh fonn oibre orainn agus mar gur chreid muid go láidir in athbheochan na teanga.

Scríobh seisean faoin ndíograis atá ag muintir a stáit maidir leis an bpeil ina dhán "Lifecycle": When children are born in Victoria they are wrapped in club colours, Laid in beribboned cots, having already a lifetime's barracking.

Ba mhaith liom fáil amach, ní hamháin faoin díograis chreidimh agus pholaitiúil, ach faoin tsíceolaíocht a spreag cuid de na huafáis a raibh sé páirteach iontu agus daoine á ngríosú aige le máirseáil trí áiteanna nach raibh fáilte rompu – agus tá muid ag caint ar thríocha bliain roimh ghéarchéimeanna Bhóthar Gharbh Achaidh! Dá bhfeicfeadh sé toradh a chuid saothair, an ndéanfadh sé gach rud mar a rinne?Ar an drochuair, ní bheidh an tOirmhinneach ag plé le ceisteanna tábhachtacha den chineál seo sa leabhar; beidh sé ag díriú ar na cúig bliana a chaith sé ag teacht isteach ón fhuacht.

Le linn do McCreevy a bheith ag maíomh as a easpa díograise, bhíodar siúd a bhí in aghaidh an Chonartha eagraithe go maith agus d’éirigh leo an folús a líonadh le hamhras.

Cabhraíonn imeachtaí mar an chomhdháil State of the Map a bhí ar siúl i Luimneach le déanaí ó thaobh an dea-thoil agus an díograis a spreagadh atá riachtanach do rathúlacht an tsaghais seo tionscnaimh.

Le teann díograis, d’éirigh le Roche agus a buíon bheag briseadh tríd an gCuirtín Iarainn.

Plean eile a bhí ag Gael Linn agus ar thug an eagraíocht faoi le díograis ná dhá scannán 16mm a dhéanamh – ceann ar an iománaíocht agus an ceann eile ar an bpeil – agus go mbeidís in úsáid i scoileanna mar áiseanna teagaisc.

Thaispeáin a phictiúr ‘*Brotherhood Kiss’* / ‘Póg na mBráthar’ an bheirt acu ag pógadh a chéile ar an bhéal le díograis fhíorshóivéideach agus ba í an íomhá ab íocónaí a bhí le feiceáil ar an bhalla, rud a mheall an t-uafás cuairteoirí le hamharc air.

Is é an gléas airm atá aige ná leathfhírinne, aineolas, cúinge aigne, agus díograis.

Chuaigh díograis na ndaoine geala agus ceannairí na muintire dúchais logánta, atá ag obair go dian sna comhphobail, i gcion go han-mhór orm.

Guím gach rath ar fhoireann na Comhdhála sa chomórtas mór seo – tá an duais tuillte acu as an obair agus as an díograis a chuireann an fhoireann ar fad isteach ar an suíomh chuile lá.

org/) Ach toisc go bhfios dom gurb iad glúin na bpáistí seo a lean bodach na saoirse bréagaí le díograis mhíchuí scór bliana tar éis eachtraíocht an scéilín seo, níl aon éaló uaithi mar cheist ar na cliatháin dom.

D’éirigh le foireann na Mí, mar is dual dóibh, ionsaí déanach a dhéanamh ar dhúnfort Lú, agus le teann díocais agus díograise, an liathróid a chur thar líne chúil Lú.

Is rud éigin atá ionat a chaithfeas teacht amach agus dá bhrí sin, tabharfaidh tú faoi le díograis.

Rud eile nach raibh Laoch na Litríochta sásta leis ná díograis na ndaoine óga.

Níor ghá d’aon chúléisteacht ná ceist chosáin chun díograis an phobail d’fhoghlaim.

D’íoc na hÉireannaigh as a ndíograis, scaití ag lámha na bhFalaing a thaobhaigh Iosrael, ach choinníodar orthu i mbun a ndualgas.

Bhí scairf bhán timpeall ar a cuid gruaige agus a muineál, mar a bheadh ar bhean rialta, agus bhreathnaigh sí amach orainn le díograis.

Faoin am ar thosaigh sé a chuid staidéir i nDámh na nDán i bPrág bhí Jan Palach gafa le gnóthaí agóide na mac léinn, an dream ba mhó díograis i bhfeachtas na n-easaontóirí.

Alleliuia, tá an chuma ar an scéal go bhfuil Polanski fillte ar an seanghort a threabh sé le díograis i *‘Repulsion’*, 1965 – *‘Rosemary’s Baby’*, 1968 – *‘The Tenant’*, 1976 – an t-árasán (carcair? príosún? géibheann?) meánaicmeach ina bhfuil na príomhcharachtair, na comhraiceoirí, faoi gheasa na gceithre bhfallaí, iad teanntaithe isteach, ar nós Fionn agus na Fianna i mBruíon Chaorthainn na bhfinscéalta fadó, gan neart acu ar pé cumhacht mhídhaonna (ósréalaíoch?) a choimeádann ann iad in ainneoin a dtola agus a míle dícheall éalú.

Gach aontachtach a nochtann a aghaidh ar an teilifís na laethanta seo, bíonn sé ag caint ar na sluaite Caitliceach (tá a súile siadsan níos cóngaraí dá chéile, tá a fhios agat) atá ag tarraingt orthu, iad uilig réidh le seanualach na hÉireann Aontaithe a chaitheamh uathu, a muinchillí a thiontú suas agus gach díograis dá bhfuil ina gcolainn a chaitheamh ar son Tógra Thuaisceart Éireann mar atá cuid de na meáin ag tabhairt ar athdhearú na Sé Chontae.

Cúlaíonn an bhaintreach isteach inti féin agus tugann le díograis tiomanta fán obair, agus faoi sin amháin.

"Ar vanifestadeg a oa dreist, ur bern tud 'oa! Leun a fent ha startijenn!" (Bhí an siúlóid go hiontach, agus bhí go leor daoine ann! Siamsa agus fuinneamh go leor!" Mic Léinn Diwan ====== Cé go bhfuil líon na mac léinn sa Roinn Briotáinise íseal go leor, tá neart fuinnimh agus díograis acu.

Díograis na nEachtrann ========== Níl gach éinne brodúil, áfach, as gan a bheith in ann an teanga náisiúnta a labhairt.

Cur isteach ar lá iomlán ceiliúrtha ab ea comórtas seo na caide, ach níor chuir sé sin as dá ndíograis ar pháirc an chatha i ndeireadh na dála! Laghdú Foirne ===== Toisc gurbh é an babhta deiridh de chraobh na bliana seo níor éirigh leis an uile fhoireann an turas a dhéanamh go dtí an Cruinne.

Chuirfeadh comhghleacaithe Hogan béim ar dhíograis a chuid breithiúnas oifigiúil dá gcuirfí ceist orthu a chur chuige dleathach a shainmhíniú.

Cách im’ Éadan ====== Thug Armstrong an díograis chéanna dá chuid oibre léi agus ní dhéanadh sí aon chinneadh tábhachtach gan a chomhairle a dhíleá i dtús báire.

Thug Cóilín Ó Floinn cuairt ar scoil Ghaeilge i Nua-Eabhrac an mhí seo caite agus chuaigh díograis na bhfoghlaimeoirí i bhfeidhm go mór air.

Measann Roseanne Smith gur chailleamar fuinneamh agus díograis na n-éan cuideáin, nó na Outliers.

Le barr díograise CLG, cumainn sacair agus rugair, is beag an líon pionsóirí, nó lucht coraíochta nó a leithéid a sheasfas an fód d’Éirinn i gcluichí idirnáisiúnta a deir Colm Mac Séalaigh.