mórshiúl
march
D'eagair siad mórshiúl an-mhór i Londain anuraidh in aghaidh an rialtais agus bhí ceann eile beartaithe acu don 18 Márta i mbliana, sular chuir an galar crúibe agus béil stad leis.
mhórshiúl
march
Bhí an cailín ag caint le cara dá cuid ar a fón póca: "Beidh mo mhamaí ar an mhórshiúl," a dúirt sí.
mhórshiúl
march
Thíos staighre bhí físeán suimiúil ar siúl a phléigh an cheist dheacair seo: cad é an rud is tábhachtaí - saoirse cainte nó cosaint ón leithcheal? I measc na samplaí a pléadh, bhí páirtí nuafhaisisteach Jörg Haider atá ina pháirt de rialtas na hOstaire anois; agus naimhdeas an Phápa i leith mhórshiúl *gay pride* sa Róimh.
mórshiúlta
marches
Is cosúil gur teaghlach a bhí ann a d'éalaigh ó na mórshiúlta Oráisteacha, agus a fuair rud beag síochána agus áilleachta anseo.
mórshiúlta ollmhóra
large processions
Ar laethanta na naomh, bíonn mórshiúlta ollmhóra ann darb ainm *pardons*.
mhórshiúl frithchogaidh
anti-war march
Nuair a bhuail mé le Louis de Paor i gcathair na Gaillimhe ar an Satharn, 22 Feabhra bhí sé díreach tagtha ón mhórshiúl frithchogaidh a bhí ar siúl san Fhaiche Mhór, ag ar léigh sé roinnt dánta.
mhórshiúl
march
Bhí a lán mac léinn ar an mhórshiúl, agus daoine as ceantracha éagsúla sa chathair, agus níos faide ar shiúl.
mhórshiúl
march
Dhá bhliain ó shin, d'fhreastail mé ar mhórshiúl ar théama na Páise, a chuaigh ó ionad Raytheon go dtí lár na cathrach.
mhórshiúl
march
(*Déanann sé gáire*) Nuair a bhíonn tú ag breathnú ar mhórshiúl bíonn tú istigh ina lár, ag tógáil grianghrafanna agus ag déanamh fístéipeanna, ag tógáil nótaí.
fhrith-mhórshiúl mór
big anti-march
Sa deireadh, chuir na póilíní stad leis an pharáid mar gheall ar fhrith-mhórshiúl mór a d'eagraigh muintir na háite.
mórshiúlta
marches
Ach sa lá atá inniu ann, ní ar Fhionn Mac Cumhaill agus ar na Fianna a chuimhníonn muid Lá Bealtaine, ná ar na mórshiúlta Caitliceacha, ná go fiú ar na mórshiúlta Cumannacha, ach ar na hainrialaithe.
mórshiúlta Oráisteacha
Orange marches
D'oibir sí sa cheantar ar a tugadh Triantán na nDúnmharuithe, bhí sí chun tosaigh san imreas a bhain leis na mórshiúlta Oráisteacha ar Bhóthar Ghairbh Achaidh agus bhí sí ina hAire Talmhaíochta sa rialtas ó thuaidh le linn ghéarchéim an ghalair crúibe agus béil.
mórshiúlta
marches
Tá siadsan ag súil go mbeidh na scórtha míle duine sásta an bhratach bhréige a ardú sna mórshiúlta ar an 4 Iúil, go mbeidh agóidí ar bun ag daoine taobh amuigh den Teach Bán agus go bhfeicfear an bhratach ar foluain i mbailte beaga ar fud na Stát.
mórshiúlta
marches
Eagraítear mórshiúlta i Magdeburg agus Leipzig gach Luan.
mhórshiúl frithchogaidh
anti-war march
Bhí an neamhaird a thug an rialtas ar an mhórshiúl frithchogaidh i Londain ar a raibh milliún duine ina chomhartha nach raibh an rialtas ag comhlíonadh mhian na ndaoine, measann Fisk.
mórshiúlta Oráisteacha
Orange marches
Chothódh sé spiorad breá i measc aicmí áirithe mórshiúlta Oráisteacha a ligint fríd ceantracha nach bhfuil fáilte rompu ach ní dhéanfadh sin maith ar bith don phobal Protastúnach.
i gceann an mhórshiúil
at the top of the procession
De ghnáth máirseálann siad i gceann an mhórshiúil, ach anuraidh níorbh fhéidir leo agus iad thar lear.
sna mórshiúlta cearta sibhialta.
in the civil rights marches.
”
Dála go leor de mhuintir Dhoire ag an am, ghlac Risteard páirt sna mórshiúlta cearta sibhialta.
mórshiúl
march
Beidh mórshiúl i Learpholl Dé Domhnaigh, 3 Nollaig leis na Briogáidí Idirnáisiúnta a cheiliúradh agus beidh an Jim Larkin Republican Flute Band chun tosaigh.
mórshiúl na nGearmánach
the Germans' parade
Anseo a eagraítear an *Steubenparade*, mórshiúl na nGearmánach i Nua-Eabhrac, gach Meán Fómhair.
mórshiúl bróid
pride march
Faoin gcaoi, mar shampla, ar tharla dúinn a bheith i mórshiúl bróid na nAerach!
Sin scéal eile!
Tá Brian Ó Broin ag obair i Roinn an Bhéarla in Ollscoil William Paterson i Nua-Gheirsí áit a bhfuil sé ag plé leis an teangeolaíocht, Léann na Meánaoiseanna agus an Léann Éireannach.
dhá mhórshiúil
two parades
Is éard atá iontu ná dhá mhórshiúil a bhí ar siúl go lár na cathrach i mBéal Feirste agus Gaeilgeoirí ag éile
amh acht Gaeilge.
sa chéad mhórshiúl riamh
in the first ever march
I bparáid na bliana seo, bhí na daoine a ghlac páirt sa chéad mhórshiúl riamh sa bhliain 1978 le feiceáil chun tosaigh.
mórshiúl
parade
Fuair siad drochphoiblíocht sa bhreis i Mí Márta nuair a rinne siad iarracht mórshiúl a eagrú sa cathair.
mórshiúl
parade
I dtuaisceart na hÉireann, tá mórshiúlta na nOrd Dílse againn, cuid acu a cheiliúrann bua an Rí Liam ar an Rí Séamus 319 bliain ó shin, cuid eile a cheiliúrann an Protastúnachas agus dílseacht do Mhonarcacht Shasana.
mórshiúl mídhleathach
illegal parade
i mí Lúnasa, mhaígh teaghlach Caitliceach go ndearna an PSNI mórshiúl mídhleathach dílseachta "a chomóradh" a fhad lena dteach;
An té a bhfuil súil ina cheann, tuigfidh sé.
mórshiúlta
marches
Ach níor shaill gan fiacha é - cead ag mórshiúlta Oráisteacha siúl fríd cheantracha náisiúnaíocha.
mórshiúlta
parades
Bíonn mórshiúlta ar fud na tíre ní ba dhéanaí sa lá chuig na leachtanna cuimhneacháin céanna, agus reáchtáiltear seirbhísí acu ansiúd agus sna heaglaisí.
mórshiúl
march
Eanáir 2008: Tagann na mílte as achan chearn den tír go Sráid Uí Chonaill le páirt a ghlacadh i mórshiúl a eagraíonn na heagrais dheonacha Gaeilge le cur i gcoinne fógra an Aire Oideachais, Brian Hayes, nach mbeidh an Ghaeilge ina ábhar éigeantach don Ardteist feasta.
mhórshiúil
a march
D’ainneoin seo, chuaigh sé síos go Londain le haghaidh an mhórshiúil ó *Cricklewood* go *Whitehall*, le 13 cónra dubh chun tosaigh.
mórshiúl
parade
Sa bhliain 2000, an 100ú bliain ó bunaíodh an reisimint, dheonaigh Learpholl 'Saoirse na Cathrach' dóibh, le mórshiúl trí lár na cathrach, rud a chuir díomá orm mar bhí a fhios agam go meallfadh sé níos mó 'fodar gunna' dóibh.
mórshiúl
march
Bhí mé féin ar an mórshiúl a bhí ann i 1977 ó lár Walton go dtí an reilig chun an leacht a nochtadh agus i 2003 scríobh mé faoin dúiche nua tithíochta a bhí ainmnithe i gcuimhne ar Robert Noonan.
mhórshiúlta
marches
An tréimhse chéanna, thosaigh sé ag dul ar mhórshiúlta le hagóid a dhéanamh in éadan na cinedheighilte agus ceisteanna eile an lae a bhí gar dá chroí ach thosaigh sé ag léamh cuid mhór fosta agus é i Manchain.
mórshiúl
march
Ar 15ú Meitheamh 1974 chuaigh mé suas go Londain le haghaidh frithagóid in aghaidh an National Front, dream faisisteach a bhí le mórshiúl tríd an phríomhchathair ar an lá sin.
Mórshiúl mín
a fine parade
Mórshiúl mín, cáiréiseach.
mórshiúl
parade
org)
Learpholl na Linne Seo
===========
Ag tús Meán Fómhair bhí mórshiúl i gcuimhne na Stailce Ocrais 1981 i Learpholl, eagraithe ag Cairde na hÉireann, le bannaí cheoil as Albain, An Bhreatain Bheag agus as Learpholl féin chun tosaigh.
mórshiúl cáiliúil
famous march
D’fhulaing sí brúidiúlacht na ndílseoirí ag Droichead Burntollet agus í ar an mórshiúl cáiliúil a rinne People’s Democracy ó Bhéal Feirste go Doire Cholm Cille tús Eanáir na bliana 1969.
mórshiúl suntasach
remarkable parade
Ar Lá Fhéile Pádraig rinneadh céiliuradh iomlán Éireannach le bricfeasta Éireannach ón a sé ar maidin i bpubanna ar fud an cheantair, chomh maith le mórshiúl suntasach a d’eagraigh An Cumann Éireannach i Halifax.
mhórshiúl
parade
Ba é an chéad mhórshiúl *Love Ulster* a raibh mé riamh air an tseachtain seo caite.
mórshiúlta conspóideacha
controversial marches
D'amharc an Sliabh Dubh anuas ar na dúnmharaithe, na buamaí, na racáin, na mórshiúlta conspóideacha - agus ar an spraoi, an charthanacht agus ar an mhisneach.
mhórshiúl
parade
Fir sa mhórshiúl ag glacadh grianghrafanna de lucht agóide.
mórshiúl i gcuimhne
a march in memory
Rugadh James Larkin i Learpholl Theas, cúis mórtais do na hÉireannaigh ansin agus d’eagraigh The James Larkin Society agus Cairde na hÉireann mórshiúl i gcuimhne na Briogáide Idirnáisiúnta i mí Dheireadh Fómhair.
ag déanamh agóide in éadan mhórshiúl na bprintíseach
demonstrating against the Apprentice Boys march
Ar an 12ú mí Lúnasa 1969, bhí Ó hEára i measc scaifte ógánach ag bacán ag bun Shráid Liam nó *William Street* ag déanamh agóide in éadan mhórshiúl na bprintíseach a dhéanadh ceiliúradh bliantúil ar bhua na bProtastúnach le linn Imshuí Dhoire i 1689 ach a aithníodh mar mhasla ag pobal Caitliceach Dhoire.
Reáchtáiltear mórshiúlta
large parades are organised
Reáchtáiltear mórshiúlta i ngach cathair fud fad na tíre tar éis na gcluichí le comhghairdeas a dhéanamh leis na rannpháirtithe iontu, leo siúd a bhuann boinn go mór mór.
Eagraíonn siad mórshiúl
they organize a parade
Eagraíonn siad mórshiúl ó Combermere Street gach samhradh go dtí lár na cathrach, le haitheasc ó chearchumannaí mór le rá.
leanann siad na mórshiúlta
they follow the marches
Tugaim faoi deara áfach, nach ndéanann Merseyside Police amhlaidh leis na faisistithe/dílseoirí i Learpholl agus leanann siad na mórshiúlta go dtí an ceann scríbe, ag tabhairt maslaí ciniocha ar na hÉireannaigh, rud atá in aghaidh an dlí.
mórshiúlta
parades
Fuair sí amach go raibh dianchúrsa le bheith ar siúl ag an Droichead ar an Íochtar Ormeau, ceantar ina raibh trioblóid a bhain le mórshiúlta aimsir Dhroim Cria, ach bhí Linda diongbháilte.
na racáin a lean mórshiúlta dílseacha
the disturbances which followed the loyalist marches
Michael Copeland, MLA
========
Má bhíonn an cur chuige céanna acu, ní bheidh sé chomh dian is a bhí sé le linn na racáin a lean mórshiúlta dílseacha le roinnt blianta anuas.
biaiste na mórshiúlta
the marching season
An mbeidh an aicme oibre - an dream is mó a d’fhulaing le linn na dTrioblóidí - in ann theacht ar straitéis nach bhfuil ar chumas pholaiteoirí meánaicmeacha?
Agus anois tuar na haimsire: cith agus dealán go dtí biaiste na mórshiúlta, ansin d'fhéadfadh stoirmeacha, toirneach agus tintreach a bheith forleathan, go háirithe i mBéal Feirste.
ní bheidh ach mórchuimsiú scéalta ar mhórshiúlta
the only major coverage shall be the marches
Ach sna nuachtáin, ar an teilifís agus ar an raidió sna míonna atá amach romhainn, ní bheidh ach mórchuimsiú scéalta ar mhórshiúlta, teannas agus easaontas.
ag ionsaí mórshiúlta
attacking parades
Bhí sé ‘cool’ a bheith i d’Éireannach tráth - ach le cúpla bliain anuas tá brú ar na hÉireannaigh aris i Learpholl, le dílseoirí agus lucht faisisteach ag ionsaí mórshiúlta Éireannach.
fhás bearnaí móra sa mhórshiúl
large gaps formed in the march
Ní raibh plean ná fiú an bealach go dtí an staidiam oibrithe amach roimh ré ag an léirsiú a chonaic mise, rud a d’fhág gur fhás bearnaí móra sa mhórshiúl.
tógtha faoi mhórshiúl Poblachtach
worked up about a republican march
Tá slua mór acu luaite sna nuachtáin cionn is go bhfuil siad tógtha faoi mhórshiúl Poblachtach a bheas ar siúl i gCaisleán na Deirge an mhí seo chugainn, 11 Lúnasa, agus tuigim dóibh.
mairfidh fáinne fí na mórshiúlta go deo na ndeor
the vicious circle of marches shall continue forever
Chuir Squinter, colúnaí leis an Andersonstown News ceist, cad chuige a raibh na haontachtaithe seo ag gearán faoin mhórshiúl phoblachtach nuair a bhí siad ag áitiú go mbrúfaí The Pride of Ardoyne fríd Ard Eoin, buíon cheoil a thugann ómós do thriúr ball den UVF, Billy McClure, Sam Rockett agus fear a luaíodh le buamáil Bhaile Átha Cliath agus Mhuineacháin, Billy Hanna?
Agus tacaíocht na bunaíochta aontachtaí acu agus spreagadh ó cheannairí pobail nach féidir leo páirt a ghlacadh i ndíospóireacht shibhialta, mairfidh fáinne fí na mórshiúlta go deo na ndeor.
faoin mórshiúl sin ar son
about the march for
Seo mar a scríobhadh ar an Irish Times faoin mórshiúl sin ar son riachtanas na Gaeilge san Ollscoil Náisiúnta:
“*The occasion which brought them together in a swaying mass, that extended close-packed from (Nelson’s) Pillar to Rotunda, and overflowed into the thoroughfares beyond, was something more than the ordinary annual Language Procession of recent years.
tar éis an mhórshiúil
after the march
Na heaspaig a bhí in aghaidh Gaeilge éigeantach san Ollscoil nua, (a bhí á bunú do Chaitlicigh dar leo féin), bhog siad a seasamh tar éis an mhórshiúil agus sna míonna ina dhiaidh d’éirigh le Mac Néill agus de hÍde dul i bhfeidhm ar Sheanad an N.
ag mórshiúl
marching
Thosaigh an lucht féachana – cúpla céad duine - ag siúl ina gcuideachta, muidinne Caitlicigh, Protastúnaigh ag mórshiúl gualainn ar ghualainn leis na Giúdaigh .
le linn na mórshiúlta
during marches
Bunaíodh iad i dtús ama le cosaint a thabhairt do na bannaí ceoil Flannbhuí le linn na mórshiúlta.
na mórshiúlta
the parades
“Tá fíordhul chun cinn déanta againn ar cheist na mórshiúlta agus ar an am atá thart,” arsa Haass, Dé hAoine, “ach ‘we shall see where we come out on flags’ - abairt a bhfuil an oiread sin doiléire inti go bhfuil sí do-aistrithe ach is léir gurb í ceist na brataí an ceann is doréitithe.
le linn na mórshiúlta
during the marches
Tugadh an mhuirthéacht fhlannbhuí air as siocair na bratacha oráiste nó flannbhuí a chroch na daoine le linn na mórshiúlta.
Mórshiúl
parade
Cuireadh tús le ceiliúradh bua Stephen ag Mórshiúl Naomh Pádraig i mBaile Átha Cliath agus é mar fhear eagair ar an mhórshiúl.
mórshiúl ildaite il-Cheilteach
a colourful pan-celtic parade
Cuireadh féasta de rogha gach ceoil agus togha gach rince, cainteanna, comórtais, mórshiúl ildaite il-Cheilteach ar fáil do phobal na cathrach agus do na mílte cuairteoir, ‘Ceiltigh’ agus ‘neamh-Cheiltigh’, a bhí i láthair i rith na seachtaine agus neart ceoil is craic is cuideachta i gClub na Féile agus sna tithe ósta ina dhiaidh sin.
mórshiúlta na Fleidhe
the F. parades
Glacadh leis an chuireadh agus bhí buíonta ceoil Oráisteacha i mórshiúlta na Fleidhe, seirbhísí Gaeilge agus imeachtaí eile sna heaglaisí Protastúnacha agus go leor leor de phobal Protastúnach na cathrach le feiceáil i measc na sluaite ar na sráideanna.
Rinneadh ionsaí ar mhórshiúl dá gcuid
one of their marches was attacked
Rinneadh ionsaí ar mhórshiúl dá gcuid ar Bhóthar na bhFál i mí Dheireadh Fomhair na bliana sin, ach d’amharc poblachtánaithe ar an ghluaiseacht mar “fhealltóírí” agus gur fronta d’Oifig Thuaisceart Éireann a bhi iontu.
An tOll-Mhórshiúl
the massive parade
”*
An tOll-Mhórshiúl i mBaile Átha Cliath
===============
Aontaítear go mba é an t-oll-mhórshiúl a eagraíodh i mBaile Átha Cliath ar an Domhnach, 19 Meán Fómhair 1909, buaicphointe an fheachtais phoiblí ar son stádas na Gaeilge san ollscoil nua.
mórshiúil
marches
Tosaíonn mórshiúil na nOráisteach ar Luan Cásca.
mórshiúl
parade
Tá Robert McMillen den tuairim gur mór idir mórshiúl spraoi agus siamsa i dtír ínteacht eile agus an mórshiúl abhus thrí cheantar nach bhfuil fáilte roimhe ann.
mhórshiúl
parade
Mothaíonn Tony Birtill go bhfuil an nimh san fheoil don Éireannach i dtólamh i gCathair Learphoill, ní a bhí le brath ann ar mhórshiúl Lá Fhéile Phádraig.
le linn mórshiúil
during a march
Bhí teannas go leor le brath le linn mórshiúil ag an am céanna.
hionsaithe ar mhórshiúlta Gael
attacks on Irish marches
Míníodh i dtuarascáil Hickman nach seicteachas ach ciníochas ba bhonn le hionsaithe ar mhórshiúlta Gael i Learpholl 2012-13.
an mórshiúl
the march
Ceapann Donncha Ó hÉallaithe go bhféadfadh tábhacht thar na bearta a bheith leis an Lá Mór ar son na Gaeilge i mBaile Átha Cliath, agus leis an mórshiúl i gConamara le gairid ar son na teanga.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
