Lena chois sin, bí cinnte go ndéarfaidh siad go bhfuil siad dubhthinn ag amharc ar an chnap éadaí atá ina luí fán teach nár chuir duine ná deoraí suas ar a ndroim ariamh.

Lena chois sin, bí cinnte go ndéarfaidh siad go bhfuil siad dubhthinn ag amharc ar an chnap éadaí atá ina luí fán teach nár chuir duine ná deoraí suas ar a ndroim ariamh.

Nár aifrí Dia orm é - dheamhan a miste liom.

Ach chuir sé cár air féin agus, cé go raibh mé ag iarraidh cuidiú leis, is beag nár thug sé fúm.

Is iomaí páiste nár mhothaigh uafás na dTrioblóidí mar go raibh siad ina gcónaí i gceantar sábháilte.

Ná habair nár cuireadh ar do shúile é," arsa Lillian.

Ionnach nár bhain an dath buí a bhí ar bhallaí an halla radharc na súl de Nell.

"Tá cur síos breá ag Breandán Ó hEithir i gcolún éigin a scríobh sé i bhfad siar ar iriseoir mar dhuine nár aimsigh a cheird, nó a théann i mbun a cheirde toisc nach léir dó nó di céard ba cheart dó a dhéanamh.

Rinne mé stair toisc nár shamhlaigh mé aon rud eile a mbeadh spéis agam ann agus ansin d'aimsigh mé an iriseoireacht ar an gcaoi chéanna.

" "Is cosúil nár ghoid sí sin; bhí an t-iomrá sin amuigh ar an mháthair fosta," arsa Jemma.

Níor dhúirt an t-athair a dhath ach shuigh sé siar agus a phíopa á lasadh aige, cé go raibh a fhios aige go maith nár lú ar Áine an diabhal nó duine a bheith ag caitheamh ag am dinnéir.

"Anois, a Áine," ar seisean, "má chluinim go bhfuil an marlachán de dhuine sin fá scread asail den teach, nár aifrí Dia orm é, cuirfidh mé amach ar an tsráid thú.

Nár dheas an mhaise dá mairfeadh sin.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Deir RTÉ féin go bhfuil "féinchinsireacht" i bhfeidhm acu maidir le fógraí áirithe nár chóir a chraoladh thart timpeall ar chláracha do pháistí.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Deirtear go minic go bhfuil an ealaín chomhghnásach traochta agus marbhánta, i ndáiríre nach bhfuil mórán rudaí ann nár déanadh cheana féin.

Duine ab ea m'athair nár mhór aige a dhúchas ar chúiseanna casta, idir phearsanta agus pholaitiúla.

Ní hé sin le rá nár chuir sé agus nach gcuireann sé frustrachas mór orm go minic, agus ba bheag nár éirigh mé as cúpla uair.

* Gluais • Glossary sprioctarget ní túisce anseo thúno sooner are you here iontach slachtmharvery tidy beathalife mórphearsa ficsingreat fictional character dílleachtaorphan sa tsraithin the series uaighgrave an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work oilithreachtpilgrimage clúiteachrenowned a mhaíomhto boast iarsmalannmuseum tairgtear camchuairteannatours are offered bantreoraífemale guide díomhaoinidle ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life troscánfurniture sprúillí mionsonraíochaminor fragments col ceathrachacousins ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it adhlacthaburied i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors iad a rangúto categorise them SeapánaighJapanese díograiseachenthusiastic searmanasceremony a fhiafraí deto ask dúilliking luachannavalues chomh patuar intias apathetic towards her smidword, syllable carrchlóscarpark mionsamhailminiature éalúescape proinntitherestaurants camchuairt oidhreachtaheritage tour baiste asnamed after a cuid pearsanher characters bunchlochfoundation-stone straitéis mhargaíochtamarketing strategy uimhirphlátaínumber plates gléastadressed príomhsheómain show Oileánaighisland-people mórtasach asproud of dúchasachnative mangairísellers ollúna mórluachachaself-important professors tionscalindustry débhríochambiguous bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on tuairiscítearit is reported frith-Anneanti-Anne Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged fonóidmockery d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image casadhtwist is barrúlafunniest cúiseamhaccusation leispiachaslesbianism (chuir sí(she nuair a d'áitighwhen she argued comhdháilconference leispiachas folaithehidden lesbianism cairdeasfriendship cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love oirirceminent flúirse tagairtílots of references homa-anghráchhomo-erotic traidisiúnaithetraditionalists ábhar a stoitheadhto take material comhthéacscontext náireachshameful scannalachscandalous nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis i dtólamhalways treoraí ar leitha separate guide na sluaite leispiachathe crowds of lesbians díoltas DéGod's revenge mallaithedamned go mear ocrachquickly and hungrily páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park tithe itheacháineating houses tuirlingtto alight ar an drochuairunfortunately níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of ag foghlúplundering ag creachlooting fáilteachwelcoming go gealgháireachcheerfully le teann diabhlaíochtaout of devilment sé glúinesix generations dubh le turasóirípacked with tourists cárgrimace níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips oineachhonour freastalaíwaitress babhla seabhdairbowl of chowder ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk diúilicínímussels breallachclam portáncrab gliomachlobster trosccod róshrónachtoo nosey meascthamixed glasraívegetables diúgann tú an t-anraithyou drain the soup an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet

An mbeidh sé indéanta an dlí a chur i bhfeidhm nó an dtabharfar neamhaird air i go leor áiteacha? Nuair a fhéachfar siar ar an tréimhse seo i gceann fiche bliain, an ndéarfar gur céim mhór chun tosaigh a bhí sa chosc seo ar thobac nó an mbeifear ag rá go raibh deis ann céim chun tosaigh a thógáil ach nár tapaíodh an deis sin?

Ach chinntigh sé leis nár foilsíodh go leor scéalta a bhí fírinneach agus a raibh géarghá ann go bhfoilseofaí iad.

An raibh a fhios acu siúd nach dtiocfadh le Trimble glacadh leis an doiléireacht ab éigean don IRA, dar leo féin, a chur thart ar an díchoimisiúnú? Má bhí a fhios, cad chuige nár fhuascail Trimble agus Adams an cheist sular thosaigh an damhsa? Agus an SDLP fágtha in áit na leathphingine - is cinnte go dtitfidh siad níos faide ar chúl Shinn Féin - agus na haontachtaithe scoilte, fágann sin *Godzilla *versus *Megalon*, Sinn Féin in éadan an DUP, san idirbheartaíocht d'anam na Sé Chontae i ndiaidh an toghcháin seo.

Bhíodh breabanna beaga aige - úlla, toitíní nó slisní aráin - do bhuachaillí eile i ndiaidh na n-ionsaithe, agus deireadh sé leo ansin leanacht ar aghaidh lena gcuid oibre amhail is nár tharla tada.

D'amharc an máistir Ó Duibhir air agus dúirt sé agus faobhar ar a ghuth: "Nár aifrigh Dia orm é, bainfidh mé a luach asat.

D, nár foilsíodh, ná *From the Centre to the Edge: The Social Contours and Linguistic Outcomes of Contact with English in an Irish Core and Peripheral Community *(Ollscoil Pennsylvania, 2002).

An bhfuil aon rud go bhfuil aiféala ort nár bhain tú amach? (I nguth láidir dearfa) Níl! (Ag gáire anois faoina chinnteacht féin!) An bhfuil aon rud a theastaíonn uait a bhaint amach go fóill? Níl aon rud ar leith.

Tá mé an-bhródúil as an obair a rinneamar leis an gclár 'Cúrsaí Ealaíne' agus, ó baineadh den aer é, tá folús ann nár líonadh go fóill.

Cén tionchar a bheas ag an vótáil leictreonach ar na toghcháin áitiúla agus Eorpacha? Níl a fhios sin ag éinne, ach tá gné amháin den scéal nár pléadh go poiblí fós: a laghad vótaí is a bhí idir iarrthóirí éagsúla nuair a tionóladh na toghcháin dheireanacha i 1999.

), agus trí fhoireann míshona (toisc nár cháiligh siad do na babhtaí ceannais) agus trí cinn faoi bhrú (mar go raibh an baol ann go dtitfidís go Roinn a Dó).

An iarraidh sin, fuair ceathrar náisiúnaithe neamhspleácha isteach, ach dúirt comhairleoir amháin, Sam Gardiner, a bhí ina fhear óg ag an am, nár cheart go dtarlódh a leithéid arís.

Ann ach nár dhruid a mbéal na trí seachtainí a bhí siad le chéile.

" An tábhacht a bhaineann le Brennan, dar le John Boland, ná go léiríonn sí saol aicme áirithe in Éirinn nár léiríodh roimhe.

leac oighirice liomóidlemon ag diúlsucking bodhairedeafness béasamanners gránnahorrible cumhachtpower mo leithéidsethe likes of me docharharm múrshower caiteover fás maithgood growth ag feadaílwhistling sáite amachstuck out stróeffort leidclue bodhraithedeafened gleonoise oibleagáideachtobligingness cothrom na Féinnefair play dúnárasachreticent cantalpetulance aisteachasqueerness, strangeness ar fheabhasexcellently a chur as a riochtto distort sádh amach an cloigeann údthat head was stuck out an iarraidh seothis time coiscéimstep filltefolded muinchillesleeve plaitbald patch burlaí bána gruaigewhite trusses of hair malaíbrows ag sméideadh a chloiginnnodding his head gach re soicindevery second second in ard a chinnas loud as he could ríforearm clúmhachdown (on face) smigchin dallamullóg a chur ormto hoodwink me nár thug mé neamhaird airthat I didn't ignore him ar feadh na síoraíochtafor an eternity bearnagap tuillteearned meangadhsmile clamhsáncomplaint luaigh séhe mentioned bréanfoul tá fíorbhrón ormI'm really sorry múiscnausea slisínslice chinn mé arI decided a chur díomto give up tioncharinfluence á tochasbeing scratched go gontaconcisely eachtra gadaíochtatheft incident trealamh lofarotten equipment ag geonaílwhimpering croitheadh uafásachterrible shaking samhlaighimagine a scáthhis shadow leata chomh móropen so wide macallaecho boinnsoles ag coisíochtpacing ag comhaireamh na gcoiscéimeannacounting the steps óltachdrunk dheasaighadjusted mo bhaithisthe top of my head luasc siarrocked backwards sálaheels glanbhearrthaclean-shaven olldoirdbasses bhreac mé na sonraí cuíI wrote down the appropriate details ceann dúbáiltea double bhain searradh asam féinI stretched myself shéid séhe blew á spreagadhencouraging him á thionlacanaccompanying him clingireachttinkling cantaireachtchanting grágaílcroaking, braying dalltavery drunk ag éalúescaping go séimhgently a chonúisyou useless person an oiread fuadair faoi teitheadhtrying to flee so quickly bailigh leat mar singet lost then mallachtaícurses líomhaintíallegations mhaslaigh éI insulted him barántas gabhálaarrest warrant ionchúiseamh poiblípublic prosecution cillíncell luaithreadáinashtrays stóltastools go ngéillfeadh sé gach rud domuntil he would surrender everything to me pleotafool sciotaíl searbhasachsarcastic tittering uirlisíinstruments píopaí lonrachashining pipes tiubhthick tanaíthin boghabow sreangáinstrings béicílyelling búireachroaring leis an imeacht thar fóir seofor this going overboard bródpride uabhararrogance i mbarr mo réimeat my peak a admháilto admit ní raibh neart agam airI couldn't help it iomrascálaíwrestler togha a

Rinne Anna roinnt scríbhneoireachta nuair a bhí sí san ollscoil ach, seachas sin, agus an scéal do pháistí a scríobh sí deich mbliana ó shin ach nár foilsíodh, ní raibh scríbhneoireacht chruthaitheach ar bith eile déanta aici sula ndeachaigh sí i mbun pinn dhá bhliain ó shin.

Caithfidh mé a rá nár chuir sé isteach orm ag an am.

Anois, labhair mise le Cromer (George RS Baring, Iarla Chromer, arbh é ambasadóir na Breataine sna Stáit Aontaithe é ag an am) faoi inniu agus dúirt mé nár mhian linn rud ar bith a rá mura mbeadh siadsan sásta leis.

Mhol mé an áit go hard agus mé ar an bhealach ansin leis an lucht teilifíse, ach nuair a bhain muid An Port amach ba bheag nár bhris an gol orm.

Sin ráite, sílim go mbreathnaítear orainn mar "ghlúin nua" sa mhéid is nár shealbhaigh muid an traidisiún beo ar an teallach agus gur faoi scáth an Ghaelacadaimh a shealbhaigh muid na hamhráin, agus an traidisiún dá réir.

Raic ======= Tá go leor sa dá pháirtí, áfach, nár aontaigh leis an gcinneadh a rinne a gceannairí.

Ach ar a shon gur orthu siúd a bhunaigh Cumann na hÉigse ag Dáil na hÉigse i gcaitheamh Fheis na Mumhan i gCorcaigh i mí Meán Fómhair 1907 a bhí Piaras Béaslaí - cumann lomlán le Muimhnigh ar thábhachtach leo na munlaí clasaiceacha a bhí ann - d'athraigh tuairimí Bhéaslaí faoin fhilíocht de réir a chéile gur léir dó faoi na caogaidí nár ghá cloí leis na seanmhúnlaí.

Mura n-éireodh leo nár chuma - bheadh a fhios againn ansin gurb é an córas atá ann an córas is fearr.

Ionadaí é O'Rawe, agus easaontóirí eile ar nós Brendan Hughes, Anthony McIntyre agus Tommy McKearney, dóibh siúd a chaith blianta fada i gcarcair ar mhaithe le haisling nár baineadh amach.

Ann ach nár thit Susaidh thart.

D’oibrigh mé ar feadh míosa i gclinic do dhaoine a raibh fadhbanna intinne acu, agus ba bheag nár cuireadh mé féin as mo mheabhair.

Cé nár deimhníodh riamh é, creideann go leor daoine go raibh buirgléirí seo Nixon ag lorg eolais mar gheall ar Chathaoirleach an Pháirtí Dhaonlathaigh, Lawrence F.

Gort nár treabhadh mórán cheana ab ea seo agus, dá réir, nochtadh go leor eolais nua agus chualathas scéalta faoi na coimhlintí éagsúla ó dhaoine nár labhair amach go poiblí cheana.

Ba é an t-aon Beatle nár de bhunadh Éireannach é, agus bhí saol fíorbhocht aige nuair a bhí sé óg agus bhí sé i ndrochshláinte i gcónaí.

? airecare uaighgrave sa luaithreadán créafóigein the clay ashtray go drogallachreluctantly curthaburied ag cúlchaintgossiping go turcoldly iontassurprise, wonder coca féirhaystack ag gobadh amachsticking out soithídishes nitewashed is beag nár leag sí an chathaoirshe nearly knocked over the chair de rúidat a sprint seantroscánold furniture go cúramachcarefully spléachadhglance baithiscrown (of head) liopaílips tiubhthick an dá ghualainnher two shoulders an dá chíoch líontaher two full breasts suaimhneaspeace fainicwarning go drochmheasúilwith contempt ar díolon sale sách lomquite bare níos nua-aoisímore modern go dánaboldly straoisgrin go bríomharvigorously faobharsharpness ag obair leisworking away an seanchlogthe old bell ó bhonn go baithisfrom head to foot go postúilself-importantly ciseánbasket Aon cheo eile?Anything else? meangadh mór gáirea big smile Bhrostaigh sí uirthi.

? airecare uaighgrave sa luaithreadán créafóigein the clay ashtray go drogallachreluctantly curthaburied ag cúlchaintgossiping go turcoldly iontassurprise, wonder coca féirhaystack ag gobadh amachsticking out soithídishes nitewashed is beag nár leag sí an chathaoirshe nearly knocked over the chair de rúidat a sprint seantroscánold furniture go cúramachcarefully spléachadhglance baithiscrown (of head) liopaílips tiubhthick an dá ghualainnher two shoulders an dá chíoch líontaher two full breasts suaimhneaspeace fainicwarning go drochmheasúilwith contempt ar díolon sale sách lomquite bare níos nua-aoisímore modern go dánaboldly straoisgrin go bríomharvigorously faobharsharpness ag obair leisworking away an seanchlogthe old bell ó bhonn go baithisfrom head to foot go postúilself-importantly ciseánbasket Aon cheo eile?Anything else? meangadh mór gáirea big smile Bhrostaigh sí uirthi.

Mharaigh an UVF Stephen Paul (30 Iúil) agus Michael Green (15 Lúnasa) fosta, ainneoin go bhfuil sé ráite ag an LVF nár bhall dá gcuid a bhí in Green.

Tháinig an chaint go réidh chuige agus bhí an-spórt ar fad againn, mar ba léir dó nár thugas féin ach blúirí liom.

” a dúirt Balor, agus é rud beag náirithe siocair nár thuig sé go raibh na dílseoirí chomh cogúsach faoi Ghaeilgeoirí a mhaslú ina dteanga féin, “ach, caidé faoi na cluichí? Níl meas madaidh agaibhse ar na cluichí Gaelacha.

Rialaigh an chúirt go raibh an otharlann faillíoch siocair nár cuireadh i bhfeidhm na treoirlínte a bhí leagtha síos le dul i ngleic leis an ghalar.

In alt a scríobh Rachel Zoll, agus a foilsíodh go forleathan i nuachtáin Mheiriceá ag deireadh na míosa seo caite, luaigh sí oifigeach de chuid na Vatacáine, nach raibh sásta go n-ainmneofaí é, a dúirt go mbeadh treoir ag teacht go luath ó Chomhairle Oideachas Caitliceach na Vatacáine ag dearbhú nár cheart go ndéanfaí homaighnéasaigh a oirniú as seo amach.

Anuas air sin, má tá aon fhianaise ar chor ar bith ann go mbíonn lámh ag na heitleáin seo i bhfuadach daoine nár ciontaíodh i gcoir ar bith riamh, ba cheart cead a dhiúltú dóibh a gcuid umar a athlíonadh anseo.

Chaith mé tamall ag obair i bpub ansin agus ba bheag nár uchtaigh muintir an tí mé sa deireadh!” Nuair a d’fhág sí Oileán Chléire tháinig sí ar ais go Baile Átha Cliath agus ghlac sí post le AIB.

Seans fosta gurb í sin an chúis nár chualathas gíog ná míog ón fhreasúra faoin scannal spíodóireachta i Stormont, a ba chúis le titim an rialtais ó thuaidh agus na n-institiúidí trasteorainn.

Níor thaitin sé le daoine áirithe, is cosúil, go raibh dúil ag Dinny sa sacar, agus glactar leis gur i ngeall air sin nár roghnaíodh é ar fhoireann bhuacach pheile Chorcaí a bhuaigh an Chraobh i 1973.

Seo go díreach an rud atá go leor tuairisceoirí tar éis a chur i leith Choiste Uile-Pháirtí an Oireachtais ar an mBunreacht, mar gheall air nár mhol siad – sa tuarascáil is déanaí uathu, “An Teaghlach” – go leasófaí an sainmhíniú atá sa Bhunreacht ar an teaghlach.

Dhóbair nár bhain sé an teach beag amach in am agus, le linn dó a bheith ag déanamh a mhúin, bhí sé mar a bheadh uisce as coire a bhí á bhrú amach aige.

D’inis mé dóibh nár mhúinteoir mé ach dúirt siad gur chuma faoi sin chomh fada is a bhí mé in ann lámh chúnta a thabhairt dóibh.

Bhí cuid de na ranna stáit is tábhachtaí ina measc siúd nár chomhlíon a gcuid dualgas i leith marcanna breise a thabhairt d’iarrthóirí a bhí inniúil sa Ghaeilge i gcomórtais inmheánacha ardú céime.

Ach ba chuma liom, bhí mé chomh sásta sin na páistí a fheiscint arís agus bhí siadsan chomh sásta céanna mise a fheiscint - ba bheag nár leag siad go talamh mé! Bhí cúpla páiste imithe ón áit agus cúpla páiste nua tagtha, iad ar fad go hálainn.

Fuair an grúpa cuireadh ó Rialtas na hÉireann bheith mar chuid de thoscaireacht a bhí ag dul ansin leis an nasc idir an dá thír a láidriú agus, cé go raibh siad gnóthach ag an am, chonaic siad é seo mar dheis nár mhór dóibh a thapú.

Doiciméad cliste, aclaí, a raibh dóthain le léamh as chun móramh an phobail a shásamh, ach nár imeallaigh an mionlach amach is amach ach oiread.

Má chreidimid *The Da Vinci Code*, ní fear singil a bhí in Íosa Críost ach gnáthfhear a bhí pósta ar Mháire Mhaigdiléana, a fuair bás go nádúrtha agus nár aiséirigh riamh ó na mairbh.

Bhí mé i lóistín le ceathrar acu – bhí teach ar cíos acu i Highgate – agus tar éis píosa bhí sé an-suntasach nár iompaigh siad mórán ar an mBéarla, rud atá coitianta anois nuair a bhíonn duine nach bhfuil aige ach Béarla ina measc.

Má theastaigh ó Dev agus Lemass a thaispeáint don domhan gur stát neamhspleách ab ea Éire, theastaigh ó Charlie a léiriú don domhan ní hamháin gur stát neamhspleách a bhí ionainn, ach go raibh an stát óg seo anois ar comhchéim le haon stát eile agus nár ghá dúinn maoin ár gcoilínigh a shantú níos mó.

“Is mó tráthnóna a chaitheas leis anseo sa choláiste agus, go deimhin, turasanna ar ospidéal ó am go ham agus mar sin agus caithfidh mé a rá nár chuas abhaile riamh á rá liom féin, ‘Bhuel, tá an tráthnóna curtha amú agam.

Míshocracht Tá sé ráite ag Morrissey faoi amhrán eile ar an gceirnín, “Never Had No-one Ever”, gur fáisceadh é as an míshocracht a bhraith sé agus é ag fás aníos, mar nár bhain sé go dlúth leis an gceantar inar rugadh agus ar tógadh é.

Fear nár shantaigh ceannaireacht Fhianna Fáil riamh.

Nó b’fhéidir nár thuigis é.

Bhí Liam féin ag siúl go mear, é i mbarr anála le heaspa aeir, agus ba bheag nár scinn siad thar a chéile ar a dtreo contrártha.

Dúirt an Teachta: “An líomhain lárnach atá ann ná nár cúisíodh Haddock as coir ar bith mar gur brathadóir ab éigean a chosaint a bhí ann.

Ní raibh cead amach againn chomh minic agus is dóigh gur coinníodh súil orainn i ngan fhios dúinn, gan a bheith ag caint an iomarca leis na cailíní agus leis na mná óga a bhí ag staidéar linn, riail nár chomhlíon cuid againn chomh maith sin!” D’fhág Ó Ciardha na cléirigh tar éis dhá bhliain go leith ach deir sé nach raibh sé sin chomh dian is a cheapfadh daoine é sin a dhéanamh.

Fiú amháin, brúdh daoine amach as an scoil siocair nár fhóir siad ar chúis amháin nó ar chúis eile don scoil.

Bhíomar ag cuimhneamh ar na seanamhráin a chur amach mar a bhíodar – buíochas le Dia nár dhein.

Nár laga Dia do chuid dlíodóirí.

Ach, bhí agus tá ardmheas agam ar an obair atá déanta aige ar son na hAfraice; ar an gcaoi ar éirigh leis a dhínit a choinneáil nuair a d’fhág a bhean, Paula Yates, é le bheith le hamhránaí INXS, Michael Hutchence, agus nuair a chuir sí lámh ina bás féin; ar an gcaoi nár chaill sé a bhlas riamh.

Agus cuirfear iontas ar an triúr sa tír nár chuala a leithéid cheana, agus cuirfear leamhthuirse arís agus arís eile ar nócha cúig faoin chéad den daonra agus alltacht ar an leath eile.

Agus an guth nár chualathas le fada beidh sé le cloisteáil arís, agus an geall a briseadh go minic roimhe sin beidh sé le briseadh arís, nó is iomaí geall a dhéanfar agus is iomaí geall a chuirfear.

Maidir le Barry Gleeson, is breá liom an rogha amhrán atá aige ar a albam siúd, cuid acu nár chuala mé riamh cheana.

Rinneadh an tsraith *The Flintstones* in ómós don scannán mór a bhí ag Jackie Gleason, *The Honeymooners,* agus craoladh na cláracha gan stad ó 1960 go dtí 1966 agus arís sna seachtóidí, rith nár sáraíodh roimhe sin nó ina dhiaidh sin, go dtí gur tháinig *The Simpsons* ar an fhód i 1989.

Ar ndóigh, ba sheanóirí an triúr acu, agus is dócha gur chuimhin leo féin an coinscríobh, nár cuireadh deireadh leis i Meiriceá go dtí 1973.

Rud amháin a chuir as dom go mór faoin gceantar seo ná nár casadh mórán Astrálach orm in aon chor - ach casadh go leor Francach, Gearmánach, Sasanach, Éireannach, Sualannach agus Meiriceánach orm! Nuair a bhímse i dtír, is mian liom aithne a chur ar a muintir, ach bhí orm dul sa tóir ar na hAstrálaigh sa tonn mhór cúlphacálaithe a raibh an áit faoina smacht.

Creid nó ná creid, beidh cigirí faoi leith fostaithe ag an NFL, ag siúl na páirce ag cinntiú nach bhfuil na himreoirí, na réiteoirí, na bainisteoirí, ná na craoltóirí ag caitheamh rud ar bith nár cheadaigh an NFL cheana féin.

Chuir an grúpa comhshaoil Natural England ina éadan chomh maith, ag maíomh go raibh na fir mhiotail seo ag cur isteach ar na héin aistreáin a thagann go dtí an trá seo ag lorg bia agus b’ionadh le lucht an gharda cósta nár maraíodh éinne nuair a bhí na figiúirí á lonnú ar an trá sa chéad áit.

Bhí an t-ádh air nár maraíodh é féin ach de sheans bhí patról de chuid Chrois Dhearg na hIorua ag dul thar bráid agus shábháil siad é.

Tá sé olc go leor gur sagart atá faoi chaibidil ach is measa fós ár gcás gur sagart nár bhain clú ná cáil amach dó féin mar scoláire nó mar scríbhneoir atá i gceist.

Cé nár fheil an cur chuige sin dom agus mé óg, d'fheil sé go maith dom nuair a bhí mé in Newark.

Agus forais achomhairc á lua ag a lucht cosanta, mhaígh siad nár tugadh triail chothrom don chúigear mar gheall ar “thuairisciú dhochrach” na meán le linn na trialach.

Ní hamháin gur chuir Mathers roimhe síntiúis bhreise a fháil ón phobal don Iontaobhas, ach mórdheonacháin a mhealladh ó dhaonchairde - rud nár thriail pobal na Gaeilge ó thuaidh riamh roimhe seo.

Is cuma nár sheas sé i dtoghchán riamh roimhe, fós fuair sé níos mó vótaí ná riamh.

“Féile nár reáchtáladh le breis agus naoi gcéad bliain.

Tá urraim sa líne sin d’intleacht a athar agus urraim don duine beo nár thréig a intleacht in ainneoin anró.

Faoin mhúinteoir a bhí sé na caighdeáin éagsúla uilig a theagasc, tasc nár éascaíodh nuair a chuimhnítear gur gann in áiseanna a bhí na scoileanna agus gur beag maith a chreid muintir na bpáistí bheith sa scolaíocht.

Shaothraigh siad i gcuibhrinn nár leo.

Fear nár chaill dóchas riamh ab ea Ingmar Bergman.

Seo scéal nár insíodh go dtí seo faoin sruth imirce sin agus faoin uaigneas a lean é, agus atá ag tarlú go fóill i measc na mílte imirceach ón Liotuáin, ón Pholainn agus ón tSín.