Tá mórán stró curtha ag daoine orthu féin ag ullmhú agus ag cur le chéile an dá cháipéis seo ach an bhfuil sé chomh deacair sin tosaíocht éigin a aimsiú le todhchaí na Gaeltachta a chinntiú? Inár dtuairimne, tá cinneadh amháin bunúsach le déanamh ag an Rialtas agus ag na húdaráis chuí! Níl an dara rogha ag an Stát, má tá sé dáiríre faoi shlánú na Gaeilge, ach infheistíocht shubstaintiúil a dhéanamh sa chóras réamhscolaíochta agus i naíonraí na Gaeltachta.

Tá gníomh substaintiúil de dhíth ar aontachtaithe más mian leo muinín a bheith acu i bpoblachtánaigh, ach is cineál seó taoibhe iad na haontachtaithe i súile na bpoblachtánach - beidh an idirbheartaíocht thábhachtach á déanamh idir Sinn Féin agus Rialtas na Breataine.

" Chuir sé díomá air fosta a laghad díospóireachta is a chothaigh saothar tábhachtach, tathagach Bhreandáin Uí Bhuachalla, *Aisling Ghéar*, nuair a foilsíodh é roinnt blianta ó shin.

Le himeacht na n-easaontóirí, má bhíonn Trimble agus a pháirtí athbheirthe mar chrann taca an Chomhaontaithe), má bhíonn fuinneamh úr i measc na bpáirtithe atá ar thaobh an Chomhaontaithe, má thig freagra dearfach ó phoblachtánaigh (gníomh suntasach díchoimisiúnaithe nó gníomh críochnaithe dá leithéid), ansin beifear ábalta na toghcháin a ghairm agus an Feidhmeannas a chur ar bun arís.

Dia ar sábháil, nár admhaigh an t-easaontóir is mó sa pháirtí, David Burnside, gur "gníomh substaintiúil díchoimisiúnaiathe" a bhí déanta ag an IRA ag deireadh na míosa seo caite? Cuir i gcás nár theip ar fhéinmhuinín an UUP agus nár éirigh leo - ní den chéad uair - an díombuadh a fháisceadh as an bhua dhoiléir a thug an IRA dóibh.

Ach, os a choinne sin, tá daoine eile den tuairim go mbeidh orthu infheistíocht shubstaintiúil a dhéanamh, fiú mura bhfuil siad róshásta leis an teach a bheidh siad a cheannach nó leis an gceantar ina bhfuil sé suite.

Bheadh ar áiseanna nua agus ar fhoirgnimh a mbeadh athchóiriú mór á dhéanamh orthu cloí leis an chóimheas 2:1 seo.

gníomh substaintiúil díchoimisiúnaithe ======= Ó thaobh an IRA de, ní dhéanfaidh siad faic eile go dtí go bhfeicfidh siad na cúinsí a bhogfaidh chun tosaigh iad an chéad chéim eile ar a léarscáil bóthair féin.

Tá sé soiléir go bhfuil na poblachtánaigh, a bhí gníomhach ó na seachtóidí i gcoimhlint na Sé Chontae, anois ag díriú ar chumhacht shubstaintiúil pholaitiúil a fháil dóibh féin ó thuaidh agus ó dheas.

I ndáiríre píre is idir dhá áit atá sé, nó tá sé ag iarraidh a intinn bhocht a shocrú ar ionad saoire fá choinne cúpla seachtain a chaitheamh ar a shuaimhneas, a bholg bhiata bhlonagach le grian gheal an tsamhraidh, a thóin théagartha thathagach le gráinníní gainmheacha na trá, cúpla galún de shú na braiche áitiúla a bheith lena thaobh, scaifte péas armtha i bhfáinne thart air le cailíní na háite a choinneáil amach óna cholainn fhearga fheiceálach.

I ndáiríre píre is idir dhá áit atá sé, nó tá sé ag iarraidh a intinn bhocht a shocrú ar ionad saoire fá choinne cúpla seachtain a chaitheamh ar a shuaimhneas, a bholg bhiata bhlonagach le grian gheal an tsamhraidh, a thóin théagartha thathagach le gráinníní gainmheacha na trá, cúpla galún de shú na braiche áitiúla a bheith lena thaobh, scaifte péas armtha i bhfáinne thart air le cailíní na háite a choinneáil amach óna cholainn fhearga fheiceálach.

"É sin ráite, bhí moill ar an bpróiseas seo timpeall na hEorpa ag an tús agus ní fhacthas méadú substaintiúil, i ndáiríre, go dtí an bhliain seo caite.

Níl seomra dorcha, trealamh téagartha ná saineolas grianghrafadóireachta riachtanach níos mó chun pictiúr measartha maith a thógáil, ach an forbairt í an teicneolaíocht nua seo ó thaobh na grianghrafadóireachta mar cheird? In ainneoin an eolais atá ag go leor againn mar gheall ar chlódóireacht dhigiteach, comhaid, dioscaí stórála agus araile, an bhfuil muid go fóill ag smaoineamh i dtéarmaí grianghrafadóireachta agus muid ag tógáil pictiúir? Tá argóint láidir ann a deir go bhfuil níos mó tuisceana againn anois agus níos mó smachta ar na híomhánna a chruthaíonn muid.

Níl seomra dorcha, trealamh téagartha ná saineolas grianghrafadóireachta riachtanach níos mó chun pictiúr measartha maith a thógáil, ach an forbairt í an teicneolaíocht nua seo ó thaobh na grianghrafadóireachta mar cheird? In ainneoin an eolais atá ag go leor againn mar gheall ar chlódóireacht dhigiteach, comhaid, dioscaí stórála agus araile, an bhfuil muid go fóill ag smaoineamh i dtéarmaí grianghrafadóireachta agus muid ag tógáil pictiúir? Tá argóint láidir ann a deir go bhfuil níos mó tuisceana againn anois agus níos mó smachta ar na híomhánna a chruthaíonn muid.

Chaith na páipéir thablóideacha an oiread sin dua leis an ngáifeachas, gur tugadh an chluas bhodhar do chúrsaí i bhfad ní ba shubstaintiúla.

Is é an cluiche seo atá á imirt go fóill, céad bliain i ndiaidh athruithe suntasacha na bliana 1906.

Cad é a ritheann leat nuair a smaoiníonn tú ar ealaíontóirí graifítí? An aontaíonn tú leis an tuairim gur ealaíontóirí iontu féin iad, nó an dóigh leat gur lucht scriosta a dtimpeallachta iad? An samhlaíonn tú iad mar dhéagóirí míshocra le *hoodies* a bhíonn ag spraeáil a gcuid teachtaireachtaí rúnda i gcoim na hoíche ar réadmhaoin agus ar airnéis phearsanta daoine eile, nó an é gurbh fhearr leat amharc orthu mar ealaíontóirí réabhlóideacha a bhfuil a racht ealaíonta á scaoileadh acu ar bhallaí sráide – iad saor ó shrian na ndánlann agus ó shúile an phobail? An dóigh leatsa gur ealaín luachmhar phoiblí é graifítí a bhfuil sé de chumas aige rud éigin suntasach a léiriú faoinár sochaí, nó an síleann tú gur creachadóireacht leithleasach é a bhíonn á cleachtadh ag daoine nach bhfuil aon mheas acu ar a dtimpeallacht nó ar na daoine a bhfuil cónaí orthu mórthimpeall orthu? Is éard atá i ngraifítí ná litreacha nó íomhánna a scríobtar, a spraeáiltear nó a phéinteáiltear in áit phoiblí.

“Mar gheall ar gur seirbhís phobail muid, bhí sé deacair in amanna cláracha substaintiúla a dhéanamh.

Céard atá taobh thiar den mheath shuntasach seo? Trí rud.

In áit iriseoirí fadbhunaithe agus téagartha ar nós Póilín Ní Chiaráin agus Cathal Mhic Coille a tharraing cáil amach don seanleagan de Foinse, tá colúnaithe éadroma ar nós Dhaithí Uí Shé agus Hector Uí Eochagáin sa leagan nua.

Atmasféar bog, ciúin, téagartha, doimhin agus lán le sealanna macnaimh.

Ba cheart don Chomhrialtas leasú a dhéanamh ar Alt 11 den Acht faoina bhfuil dualgas reachtúil ar os cionn 600 eagras stáit go leor doiciméidí toirtiúla teicniciúla, ar nós tuarascálacha bliantúla agus cuntais airgeadais, a fhoilsiú ‘go comhuaineach sa dá theanga oifigiúla’.

99999% de mhuintir na hÉireann ar do shon, dar leis an Blue C poll is déanaí, agus ní beag sin mar thacaíocht.

Bhí deacrachtaí fosta ag Óstán Dhún an Óir, i mBaile an Fheirtéaraigh agus cheadaigh an rialtas don Údarás infheistíocht théagartha a dhéanamh ann (breis is £800,000) chun an t-ionad sealla saoire ann a chríochnú.

Tharla gur líonmhaire lucht *Facebook* ná daonra an AE, is léir nach beag an chontúirt.

Cartlann Thoirtiúil Ábhair ======== Tá todhchaí na meán Gaeilge idir dhá cheann na meá agus an t-alt seo á scríobh agam.

Dúirt sé go raibh sé ag súil go mbeadh rud éigin suntasach bainte amach fán tráth seo agus go gcuirfí an scéal ina cheart ar bhealach éigin.

An tAire Dukes ====== Ach b'é an tAire Airgeadais, Alan Dukes, a chur an aighneacht ba théagartha faoi bhráid an Taoisigh.

Screamh Mhín an 'endeavorachais' ================ Díol spéise go ndearna an rialtas athruithe suntasacha ar an ráiteas a bhí le heisiúint nuair a foilsíodh an Plean.

Monatóireacht Neamhspléach ========== Sa leathbhliain atá amach romhainn ba cheart go mbeadh Foras na Gaeilge ag déanamh cinnte dhó, má tá an múnla nua maoinithe seo le bheith feidhmiúil, go mbeadh structúr feidhmiúil ag na heagraíochtaí atá le bheith ag fáil an mhaoiniú téagartha.

Athrú suntasach a bheas i riail chaitheamh an chlogaid i gcluichí iomána a tháinig i bhfeidhm céad lá na míosa.

Tá Mícheál Ó hAodha an-tógtha le leabhar mór téagartha a d'fhoilsigh Cló Iar-Chonnacht anuraidh.