Scríobh focal Gaeilge nó Béarla. Type a word in Irish or English.
Rachaimid i dtaithí ar an euro
we'll get used to the euro
Rachaimid i dtaithí ar an euro gan mhoill.
a théann i gcion ar an lucht éisteachta
which makes an impression on the audience
Nuair a éiríonn le duine é sin a dhéanamh bíonn croí agus mothú san amhrán a théann i gcion ar an lucht éisteachta.
Ní dheachaigh sé i bhfeidhm rómhór ar an bhord
he didn't make much of an impression on the board
Marc: B-
*Seán (Jackie) Ó Droighneáin (AMICUS)*
Ní dheachaigh sé i bhfeidhm rómhór ar an bhord ó ceapadh anuraidh é le teacht i gcomharbacht ar Phól Ó Foighil.
ní gá ach breathnú ar an tslí a ndeachaigh an caighdeán Gaeilge sna scoileanna ar gcúl
one only has to look at how the standard of Irish went down in schools
Ainneoin ráiteas an Uasail Burke - ar chainteoir breá Gaeilge é, dála Enda Kenny féin - go raibh an dá chinneadh thuasluaite bunaithe, “on respect for and promotion of the Irish language”, ní gá ach breathnú ar an tslí a ndeachaigh an caighdeán Gaeilge sna scoileanna ar gcúl le linn na seachtóidí agus na n-ochtóidí le haithint gur a mhalairt a tharla.
ní gá ach breathnú ar an tslí a ndeachaigh an caighdeán Gaeilge sna scoileanna ar gcúl
one only has to look at how the standard of Irish went down in schools
Ainneoin ráiteas an Uasail Burke - ar chainteoir breá Gaeilge é, dála Enda Kenny féin - go raibh an dá chinneadh thuasluaite bunaithe, “on respect for and promotion of the Irish language”, ní gá ach breathnú ar an tslí a ndeachaigh an caighdeán Gaeilge sna scoileanna ar gcúl le linn na seachtóidí agus na n-ochtóidí le haithint gur a mhalairt a tharla.
a rachaidh i gcion ar an Scéim
which will affect the Scheme
Tuartar sa scéim faoin gceannteideal “Rudaí a rachaidh i gcion ar an Scéim” go ndéanfar slad ar fhoireann na Roinne má leantar leis an phróiseas mar atá beartaithe ag an rialtais: “Má thagann toradh ar na figiúirí a foilsíodh ón tSaoráid Lárnach Iarratais beidh athrú de 90% ar fhoireann na Roinne.
Chuaigh sé mhilliún Polannach ar shlí na fírinne de dheasca shléacht an Dara Cogadh Domhanda.
Six million Poles died as a result of the Second World War.
Chuaigh sé mhilliún Polannach ar shlí na fírinne de dheasca shléacht an Dara Cogadh Domhanda.
go ndeachaigh an Ghaeilge i gcion ar an Ultais
that Irish influenced Ulster Scots
Dúradh ar go leor suíomh gréasáin go ndeachaigh an Ghaeilge i gcion ar an Ultais agus spreag sé seo suim sa Ghaeilge ionam.
a chuaigh ar an drabhlás
who went on the tear
Beidh siad míshásta go bhfuil an mac eile a chuaigh ar an drabhlás ag fáil duaiseanna nach bhfuair siadsan.
nuair a théann siad ar thóir an airgid mhóir
when they go looking for the big money
Tá an chuma ar an scéal nach gcuireann eagraíochtaí spóirt leas an aosa óig san áireamh nuair a théann siad ar thóir an airgid mhóir i bhfoirm urraíochta agus fógraíochta.
an té a mheabhraíonn ar na pictiúir seo,
the person who reflects on these pictures,
An duine a léiriú ón taobh istigh, b’in a theastaigh uaidh a dhéanamh, agus an té a mheabhraíonn ar na pictiúir seo, cuireann sé aithne ar dhaoine ina gcáilíocht féin, idir a mbuntréithe marthanacha agus a mianta díomuana.
toisc go ndeachaigh an Bhreatain go mór i bhfeidhm ar an dá thír;
because Britain had a big impact on both countries;
”
Ní hamháin sin ach tá stair ag an dá chultúr ar fiú iad a chur i gcomparáid lena chéile toisc go ndeachaigh an Bhreatain go mór i bhfeidhm ar an dá thír; go ndeachaigh an Béarla i bhfeidhm go mór orainn beirt; gur tharla críochdheighilt sa dá thír agus go bhfuil tábhacht leis an stailc ocrais sa dá thraidisiún.
Chuaigh an dráma go mór i bhfeidhm ar Collins
the play had a big impact on Collins
Chuaigh an dráma go mór i bhfeidhm ar Collins nuair a chonaic sé é sa Tricycle ar Kilburn High Road agus thosaigh sé ag iarraidh na cearta a cheannach ón scríbhneoir le scannán a dhéanamh de.
an té nach gcoinníonn a chos ar an troitheán,
he who doesn't keep his foot on the pedal
Dúirt Jacques Delors, tráth, go raibh Aontas na hEorpa mar a bheadh rothar ann – an té nach gcoinníonn a chos ar an troitheán, titfidh sé as.
áit a ndeachaigh sé i mbun dianstaidéir ar an teanga.
a place where he went about intensive study on the language
”Seal sa Ghaeltacht
I mí an Mhárta anuraidh chuir Bishop faoi i dTír an Fhia i Leitir Móir, i nGaeltacht Chonamara - áit a ndeachaigh sé i mbun dianstaidéir ar an teanga.
a rachadh i bhfeidhm ar an phobal trí chéile
which would make an impression on the public in general
Bhí Hirst bainteach leis an ghrúpa YBAs (Young British Artists), grúpa a raibh sé mar chuspóir aige ealaín gháifeach a chruthú a rachadh i bhfeidhm ar an phobal trí chéile.
go mbeadh muid an-bhuíoch de dá rachadh sé i gcomhairle linn faoi seo ar fad.
that we would have been very grateful to him if he had consulted with us first
Ag féachaint siar anois, tá mé den tuairim go mbeadh muid an-bhuíoch de dá rachadh sé i gcomhairle linn faoi seo ar fad.
chuaigh siad beirt treo nua ar fad ó thaobh an cheoil de.
and the two of them went in a whole new direction in terms of the music
Ní bhfuair sé deis é sin a dhéanamh ach ag tús na n-ochtóidí bhunaigh sé féin agus Christy Moore an grúpa Moving Hearts agus chuaigh siad beirt treo nua ar fad ó thaobh an cheoil de.
go bhfuil seans go rachadh an ceol treo eile ar fad,
that there is a chance that the music would have gone in another direction altogether
Deir sé dá mbeadh níos mó ama aige nuair a tháinig an grúpa le chéile an chéad lá riamh go bhfuil seans go rachadh an ceol treo eile ar fad, treo a bheadh níos sásúla.
an dóigh a dtéann sí i bhfeidhm ar dhaoine a shamhlú
to imagine how it affects people
Ar an dea-uair, ní cuid dár saolna í an chogaíocht agus is deacair dúinn, dá bhrí sin, an dóigh a dtéann sí i bhfeidhm ar dhaoine a shamhlú.
go rachaidh an clár go mór i bhfeidhm ar dhaoine
that the programme will really affect people
Ba gheall le breith clainne é an próiseas ar fad: bhí giniúint i gceist, tréimhse iompair agus faoin Déardaoin, beidh an toradh curtha ina steillebheatha againn ar scáileáin na tíre!Súil an fhir ceamara
“Tá jab iontach déanta ag Jim Fahey agus táim cinnte go rachaidh an clár go mór i bhfeidhm ar dhaoine.
an dóigh a rachaidh sé i gcionn ar
the way it shall effect
Tugtar gaoth an fhocail d’iriseoir éigin faoin phlean chonspóideach atá ar na bacáin le tástáil a dhéanamh ar an dóigh a rachaidh sé i gcionn ar an phobal.
an té a chuir ar bhóthar
the person who put (me) on the road (to publishing)
Dhá bhliain? Féinfhoilsiú mar sin! Tá an leabhar amuigh anois (cé nach bhfuil gléas a léite ceannaithe agam go fóill!) agus é tiomnaithe do Mhícheál Ó hAodha, an té a chuir ar bhóthar na féinfhoilsitheoireachta leictreonaí an chéad lá mé.
a chuirfeadh stró ar an té ba mhó gus
which would stress out even the best of us
Ach is léir go bhfuil éiginnteacht ag baint leis seo a chuirfeadh stró ar an té ba mhó gus.
ar an té gan ainm
on the nameless person
) Chas Rossa an cúiseamh trom faoi ‘chinedheighilt’ thart ar fad, go snasta agus i mbeagán focal, ar an té gan ainm a scríobh an t-alt san IT.
dá rachainn ar aghaidh leis an chás
if I were to proceed with the case
"Mar sin, i ndiaidh bliana de bheith ag diúltú an chúirt a aithint, thiontaigh mé suas le dlíodóir agus abhcóide, rud a chuir na bleachtairí fríd a cheile ar fad! Cuireadh an cás ar athló agus tugadh chuig na cillíní mé áit ar dúradh liom go dtabharfadh na póilíní le fios go raibh mé ag sceitheadh scéalta ar mo chomrádaithe agus go raibh mé ag comhoibriú leo dá rachainn ar aghaidh leis an chás.
Ar son an té nach bhfuil a fhios aige
for anyone who doesn’t know
Ar son an té nach bhfuil a fhios aige faoin scríbhneoir, ba mháistir le ceird na haoire é Ó Nualláin, gan amhras ar bith.
a ndeachaigh an Béarla ar gcúl ann
where English receded
Málta an t-aon áit san Eoraip a ndeachaigh an Béarla ar gcúl ann idir 2000 agus 2010.
a chuaigh ar an bhád bhán
who emigrated
Deir sé nach raibh aon deacracht aige féin an teanga a fhoghlaim nuair a bhí sé ag teacht i méadaíocht i dTiobraid Árann ach gur beag tairbhe a bhí sa Ghaeilge dá chomhscoláirí a chuaigh ar an bhád bhán go Sasana.
le hais an té a d'fhreastail ar bhunscoil Bhéarla
as against a person who attended an English medium national school
I bhfocail eile, ní gá go dtabharfadh freastal ar bhunscoil lán-Ghaelach buntáiste iontrála do dhalta le hais an té a d'fhreastail ar bhunscoil Bhéarla ach a bhfuil cónaí air sa cheantar máguaird.
díluacháil ar an té a chailleann
a devaluation of the one who loses
Ní lia duine ná tuairim agus ní thaitníonn sé liom go ndéantar díluacháil ar an té a chailleann.
an dóigh a ndeachaigh an tréimhse sin i bhfeidm ar
how that period affected
"Thuig mé riamh anall agus mé ag fás aníos go raibh nasc idir an athbheochan pobalbhunaithe teanga a bhí againn i mBéal Feirste, a raibh mé féin mar chuid agus mar dhéantús de, agus streachtailt na teanga sa Cheis Fhada agus an dóigh a ndeachaigh an tréimhse sin i bhfeidm ar an chlaochlú phobail a tharla i ndiaidh na stailceanna ocrais,” a dúirt sé liom.
an tslí a dtéann an inimirce seo i gcion ar
how this immigration affects
Is minic go mbíonn caint ar chúrsaí imirce dírithe ar na daoine a bhaineann tír nua amach agus an tslí a dtéann an inimirce seo i gcion ar an tír athbhaile.
Chuaigh an t-athair ar imirce
her father emigrated
Chuaigh an t-athair ar imirce nuair a bhí sé an-óg, 15/16 bliana d'aois, agus creideann Róisín go ndeachaigh an scéal sin i gcion go mór uirthi.
Chuaigh an feachtas i gcion go mór ar
the campaign really affected
Chuaigh an feachtas i gcion go mór ar mhuintir na hAstráile toisc gur chuir sé ina luí orthu go raibh gluaisteán de chuid Holden ina íocón fíor-Astrálach agus go mbeadh sé ina ghníomh tírghrách ceann a cheannach dá bharr.
an rachaidís ar saoire iontach
would they go on a wonderful holiday
Fiafraíodh de dhaoine an rachaidís ar saoire iontach dá mbeadh orthu gach físeán agus gach pictiúir a scriosadh ag an deireadh, chomh maith le piolla a ghlacadh a ghlanfadh gach cuimhne de as a n-intinn.
An té ar leis an áit
the guy who owns the place
Sa dán Aros Mae'r Mynyddau Mawr atá na línte:
Tá an seanfhód álainn i lámha eile
An tseanchomharbacht tagtha chun deiridh
An té ar leis an áit ag tabhairt cúl le cine
Agus cúl le talamh spré agus cleamhnais.
chuaigh sí amach ar stuaicín an bháid
she went out on the bow of the boat
Arsa an scéalaí anois:
'Fuair sí an máilin olann a bhí aici agus chuaigh sí amach ar stuaicín an bháid.
ndeachaigh muid ar an rúidbhealach
we went on the runway
– (stadann, ag machnamh, tosaíonn ag caint arís) -
Is é an fáth a ndeachaigh muid ar an rúidbhealach, le barr frustrachais.
An té a chaithfeas súil ar
the person who looks at them
An té a chaithfeas súil ar na *Nuremburg Principles*, idir bhreitheanna agus chiontuithe, tuigfidh sé gur sealán na croiche i ndán do Obama, Bush, Clinton, Cheney, Rumsfeld agus Blair mar is coirpigh chogaidh iad go léir.
chuaigh an scéal i bhfeidhm ar thráchtairí ar líne
the story affected commentators on line
An imríonn an mothú a fhaigheann tú ar líne tionchar níos buaine ort?
Ó mo léamh féin, bhí torthaí na trialach éiginnte, ach níl amhras nach raibh an bealach a chuaigh an scéal i bhfeidhm ar thráchtairí ar líne.
a chuaigh i bhfeidhm ar an slua
which influenced the crowd
cuireadh do de hÍde, argóintí an Diolúnaigh a fhreagairt, rud a rinne sé le haitheasc breá a chuaigh i bhfeidhm ar an slua.
a théann i bhfeidhm ar an chroí
which touches the heart
Chuir na hÍostaigh rompu ealaín a chruthú a bheadh ionraic agus nach mbeadh cur i gcéill ag baint léi ach measann Ciara Nic Gabhann nár éirigh leo saothar a chur ar fáil a théann i bhfeidhm ar an chroí.
don té a bhfuil a (h)aghaidh ar an ollscolaíocht
for anyone starting into university this year
Tá comhairle mhaith ag Roseanne Smith don té a bhfuil a (h)aghaidh ar an ollscolaíocht i mbliana, comhairle faoi áis nó dhó a chaithfear a fháil ar ais nó ar éigean.
an té a bhfuil poll ar a chúl
he who has a hole in his rear
Is leasc le Balor tagairt d’eagarthóireacht na liarlóige seo, ach an té a bhfuil cluas air, éisteadh sé, má tá súil ina bhlaosc, léadh sé agus an té a bhfuil poll ar a chúl, dingeadh sé
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
