' *Bitch* bheag atá ionat, sin an tuige.

"Sin go díreach an tuige a bhfostaítear dreamanna proifisiúnta lena leithéid a dhéanamh," a dúirt Máire léi féin agus lean sí Seán amach chuig an veain.

* Gluais • Glossary fríd ghloine dhorchathrough a dark glass smúidmist, murkiness bréagachfalse is annamhit is seldom mionrudaíminor things doiléirvague i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields Sin an tuigethat's why ag stánadh amachstaring out léanalawn ag croitheadh a gcinnshaking their heads íomhánnaimages iontassurprise machnamh ceartproper thinking scáileánscreen ag preabadhjumping bladhaire coinnlea candle flame eachtraíevents chan éthat's not it dá thairbhe sinbecause of that rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things ar bharr na mbeannon the cliff tops an lá fá dheireadhthe other day ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour substaintsubstance dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs taoidetide fiúntasworth gníomhact nó a mhalairtor the opposite blaiseadhtaste gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m’aistearwithout having gained anything from the journey fuaimeanna fánachaoccasional noises díoscadhcreaking coiscéimeanna folmhaempty footsteps stánadh fadaa long stare craos na tineadhthe roaring fire dromchlasurface cha dtig liomI can't cha dtig liom í á threorúI can't guide it déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning le rachtanna fiáinein wild fits seileogaspits sáthadh scinethe stabbing of a knife aonarachsolitary staidéarthalevel-headed teas an phaisinthe heat of passion breithbirth a cheiltto hide anáilbreath is annamhit is seldom fiúntachworthwhile dathanna seachantachaelusive colours goitsecome on, come here neadrachanests seanbhallógaíold ruins deifrehurry cha raibh faill aigehe hadn't the time contráiltewrong go brách síoraíever ag déanamh iontaiswondering i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing stócach ógyouth bodhardeaf pian a fhuilstinto suffer pain mo bheomy life lena dhornwith his fist le mé féin a chosaintto protect myself ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way cinneadhdecision cinntídecisions go fadálachslowly chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate cuideachtúilhelpful athrú séasúrthe change of seasons de ghlanmheabhairoff by heart gialljaw gobachprotruding gruaig fhionnblond hair dóighiúlachtbeauty tarraingteachattractive rud inteachtsomething buaireamhsorrow ag bruidearnaighthrobbing coimhthíochstrange idir barra na gcrannbetween the tops of the trees ag iarraidh mairstin airtrying to live on it nimhneachsore bhlais mé an phianI tasted the pain tchíthear domhit seems to me go dianstrictly samhailimage mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different daonnachtaíhumanist an cine daonnathe human race bréanfoul an bréantas a cheiltto hide the foulness cumhráin bhréigefalse perfumes lofarotten gnásanna sóisialtasocial customs béasamanners seanseiteannaold sets ag foscladhopening ag scamhadhpealing creatlachframe-work creidbheáilto believe scigdhráma an tsaoilthe farce of life de réir mar atáthar ag dréimas is expected táirgíproducts caiteoir eiseamláireachexemplary spender lúcháireachjoyous teorainneacha luaisspeed limits ag cailleadh foighdelosing patience sceadamánthroat mo bhrú folamy blood pressure sciathánarm go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could comhairleadvice díomádisappointment sólassolace lagmheasarthachtrather small amount ag tochailtdigging

Is maith atá a fhios sin ag Coiste an Erectus agus sin an tuige go bhfuil siad sásta muid a mhaslú lena gcuid fógraí in Ultais.

“Fear siosmaideach thú, a Bhaloir; fear seoigh fosta; fear saoithiúil, seanchríonna, suadhach; agus sin an tuige gur roghnaigh mé tusa as measc iriseoirí uile na Gaeilge chun an t-agallamh seo a chur orm.

Ceist a chur orthu tuige a bhfuil siad chomh caillte? An falsacht atá ann? An bhfuil mo chuid cainte chomh briotach sin, chomh dothuigthe sin, nach dtig leo fiú tomhas cad é atá á rá agam.

Balor: Agus caidé faoin phoblachtachas? Níl tú ina éadan sin? Ian: Tá dul amú ort ar fad, a Bhaloir, agus inseoidh mé duit cad tuige.

Baile íonuisce atá ann; ba é sin an rud a mheall na Rómhánaigh chun na háite i dtosach sa bhliain 123 RC agus sin an tuige a bhfuil an oiread sin scairdeán ann, is cosúil.

"Tuige nár cheannaigh sibh carr Meiriceánach?" a d'fhiafraigh sé le stainc.

Cad tuige mar sin nach bhfuil aon suim ag fir tabhairt faoin cheird? CMÉ, Mary Hanafin agus FG ag déanamh dóigh dá mbarúil? Deir múinteoirí áirithe go bhfuil siad buartha go gcuirfear ina leith gur péidifiligh iad.

com/watch?v=r_e1Ughougc&feature=related) Ceist ag Balor an Bleachtaire oraibh, a léitheoirí cliste: bhur mbarúil cad tuige gur roghnaíodh an dá áit sin? Bhur bhfreagraí, le bhur dtoil, scríofa go soiléir ar nóta caoga Euro chuig Balor an Fiosraitheoir Fiafraitheach Fáidhiúil faoi dheireadh na míosa seo, le bheith istigh ar sheans duais mhór a bhaint: deireadh seachtaine Gaeltachta san Iarthar.

Tuige nach gcreidfeadh, go háirithe nuair a dhearbhaigh an Mossad dóibh go raibh na teachtaireachtaí iontaofa.

’- Meán Fómhair 1846, scríobh Routh chuig Trevelyn as Sligeach nach raibh sé in ann a bharraíocht tuige a raibh easpa bia chomh mór san áit nuair a bhí ‘*the fields teeming with crops.

Cad tuige mar sin nach mbainfí leas as seirbhís atá an rialtas ag íoc as cheana féin? Cad tuige an mbeadh gá leis an chostas a dhúbailt? Níor mhór a áiteamh fosta go mbeadh ar a gcuid tiománaithe an carr stáit a thabhairt ó Bhaile Átha Cliath go dtí na haerfoirt réigiúnda sin le hiad a bhailiú ag an taobh eile, rud a chiallaigh go raibh a dhúbailt de chostas ar an stát.

D'fhiafraigh sé díom, “Is Direánach thú agus tá baint agat le muintir Árann -- tuige a bhfuil gach teanga eile a’t - bhí na seacht dteangacha a’m faoin am sin – cén fáth a bhfuil gach teanga eile a’t nuair nach bhfuil Gaeilge a’t?” Ar ndóigh, ní raibh an deis a’m ar an teanga a fhoghlaim roimhe sin, dháiríre.

Cad tuige sin?” “Bhuel, is mór an méid atá le foghlaim agam uaidh.

Labhair sé ar dtús le Bullaí Buí Mac an tSiúlaigh: **Balor: Inis dom, a Bhullaí, cad tuige gur gá daoibh an mórshiúl a chleachtadh fríd an cheantar áirithe seo? Nach iomaí áit eile a dtiocfadh libh siúl, áiteanna a mbeadh na múrtha fáilte romhaibh?** Bullaí: An ag magadh atá tú, a Bhaloir? Nach dtuigeann tú a dhath ar bith? Ar léigh tú do Bhíobla riamh? Tá sé scríofa sa Bhíobla, i bhfuil dhearg dhoirte na mairtíreach glórmhar, go bhfuil sé de chead againn, agus de dhualgas orainn, mórshiúl a bheith againn fríd Ard Eoin.

Ach tugaim dúshlán d'éinne a léifidh an cuntas seo a leanas ar iarrachtaí eagras stáit amháin scéim teanga a aontú leis an Roinn, a rá cad tuige go mbeadh muid dóchasach go bhfuil an Roinn in ann an jab ríthábhachtach a bhaineann le pleanáil teanga sa Ghaeltacht a chur i gcrích! Treoirlínte na Roinne ========= Is iad na scéimeanna teanga croílár Acht na dTeangacha Oifigiúla sa mhéid is go leagtar amach iontu na seirbhísí a bheas na comhlachtaí stáit éagsúla ag soláthar trí Ghaeilge.

An bhfuil siad ag rá linn i ndáiríre go gcosnódh sé os cionn €63m sa bhliain téacsanna Gaeilge ar bhileoga eolais a thástáil lena chinntiú go dtuigfeadh an léitheoir an fhoclaíocht a úsáidtear? Ar ndóigh thuigfeá cad tuige go mbeadh an Roinn Sláinte ag feidhmiú ar mhaithe le mianta an tionscal cógaisíochta ach cén fáth nár chuir Roinn na Gaeltachta a mhalairt de chás chun cinn? Gíog ná míog níor chualathas uathu ar an cheist seo agus ní léir go bhfaca siad aon chúram dóibh ann.

Tuigim fosta cad tuige go mbeadh an tAire Quinn ag iarraidh deireadh a chur leis an nós go dtugtar buntáiste iontrála do dhalta a bhfuil a chuid deartháireacha nó deirfiúracha ag freastal ar an Ghaelcholáiste.

Tuige nach mbeadh Dáil níos lú againn agus Seanad nios lú againn? Suíochán Dála? ====== **SMM: Ar spéis leat suíochán Dála a cheapadh duit féin amach anseo agus ar spéis leat dul le páirtí polaitíochta?** RM: Ba spéis liom a bheith sa Dáil.

Ní thuigim ar thalamh an domhain cad tuige nár ceapadh gur ceantar ard áilleachta a bhí in Bóthar an Tower, áit ar nós le bunadh na háite a bheith ag siúl, ag rith, ag rothaíocht agus ag traenáil na gcon.

De ghnáth, bíonn neart siamsa ann freisin! Céard faoi na dúshláin a bhaineann le bheith ar an gcoigrích, áfach? Téann mórán Éireannach agus Sasanach bliain i ndiaidh bliana ar laethanta saoire chun na Spáinne – an ghrian ag spalpadh anuas orthu agus iad ina luí ar na tránna áille, deochanna a cheannaigh siad ar leath an phraghais a bheadh orthu sa bhaile ina nglaic acu, sona sásta ar feadh coicíse agus tuige nach mbeadh? Ach sin iad na hionaid saoire, ceann scríbe na dturasóirí.

*’ Mhol sé go bhfiosrófaí cad tuige nach raibh ag éirí leis na beartais oifigiúla a bhí ar bun chun an teanga a chur chun cinn: ‘*…even a nominal endorsement of the plan by the Government before it had access to information which would enable it to form a view on these two key issues would be wrong.

Thuigfinn go maith cad tuige nach dtabharfaí meamraim a ullmhaíodh do chruinniú rialtais dom ach sílim go bhfuil léamh an-chúng glactha ag an dá Roinn sa chás seo.

*" Cad tuige gur tugadh oiread sin suntais don eagarfhocal seo? ’Sí freagra na ceiste ná go raibh ríméad orainn deimhniú oifigiúil a fháil ónar gcomharsain béal dorais ar an rud atá soiléir do chách - gur cluiche maith í an iománaíocht! Mar a dúirt an té a dúirt: "*Arise Knocknagoshel, and take your place among the nations of the earth!*" Más Dona Galltacht is Measa Gaeltacht is Lucht Gaeilge ===================== Dá olcas an tír frí chéile, is measa i bhfad cíocras phobal na Gaeilge agus na Gaeltachta stampa aitheantais a fháil ón taobh amuigh go bhfuil tábhacht ag baint lena n-oidhreacht.

Cad tuige an mhoill? Is léir ar an rud is lú nach bhfuil an fuadar céanna faoin roinn sin na hathruithe a chur i bhfeidhm is a bhí orthu an seanchóras a chaitheamh i dtraipisí.

Cad tuige nach mbeadh ar chúrsaí Gaeilge agus Gaeltachta a sciar féin d'ualach na gciorruithe a iompar? Níl an leithscéal seo bailí, áfach, i gcás cheapachán Aire Stáit Gaeltachta nach bhfuil an teanga ar a thoil aige.

a dhéanamh, má thograíonn tú! Tuige a ndíolfá carr chomh téagartha léi?