an streachailt
the struggle
Ní bhíonn an streachailt chéanna le déanamh agat nuair a bhíonn conradh ceart agat.
tá teorainn leis an bhrú
there's a limit to the pressure
Mar sin féin, molann Virgin uaireanta d'Altan triail a bhaint as rudaí nua, ach tá teorainn leis an bhrú is féidir leo a chur ar an ghrúpa.
An todhchaí
The future
An todhchaí
=======
Níl sé i gceist ag Mairéad éirí as a bheith ag seinm le hAltan go ceann i bhfad.
An Rinn
Ring, Co. Waterford
Is í An Rinn an Ghaeltacht is lú aithne agus is lú achair sa tír.
an teanga a choimeád ina beatha.
keep the language alive
Is deacair a chreidiúint gur mhair an Ghaelainn i gcúinne beag torthúil agus tá an-chreidiúint ag dul do mhuintir na Rinne as ucht an teanga a choimeád ina beatha.
buailte ar an Aigéan Ciúin
beside the Pacific Ocean
Domhnach Cásca, 15 Aibreán, léadh Aifreann mar a dhéantar chuile Dhomhnach Cásca le fada ag leacht cuimhneacháin laochra 1798 i reilig Waverley in oirthear Sydney, atá buailte ar an Aigéan Ciúin.
eacnamaíocht an tsaormhargaidh
free-market economics
Is Coimeádach é, ar ndóigh, agus oifigeach in arm Shasana fosta - an sórt duine a thug tacaíocht do Margaret Thatcher nuair a bhí sí ag moladh eacnamaíocht an tsaormhargaidh agus ag argóint in aghaidh idirghabháil an stáit nuair a bhí gnólacht ar bith i dtrioblóid.
an chalaois
fraud
Is léir anois go bhfuil a lán feisirí ag cailleadh trua do na feirmeoirí, go mór mhór nuair a chloiseann siad faoi 'leaba agus bricfeasta' (an leasainm a thugtar ar an chalaois a tharlaíonn nuair a thugann feirmeoirí caoirigh ar iasacht d'fheirmeoirí eile chun iad a chur i bhfolach ar chigirí) nó faoi fheirmeoirí a bheith ag thabhairt an ghalair do na caoirigh atá acu d'aon turas chun cúiteamh a fháil.
an ghéarchéim
the crisis
Míshásamh
=======
I measc an lucht gnó faoin tuath fiú tá míshásamh ann faoin dóigh a bhfuil an ghéarchéim ag cur isteach orthu - géarchéim a tháinig chun cinn an chéad lá riamh mar gheall ar dhrochghrúdarlach muc a bheith á cheannach ag feirmeoirí áirithe.
ar bhuntáistí an dátheangachais
on the advantages of bilingualism
Tá cur síos sa bhileog ar bhuntáistí an dátheangachais agus ar Comhluadar.
dul i bhfeidhm
make an impact on
Easpa ama le dul i bhfeidhm ar an dtimpeallacht déarfainn an míbhuntáiste is mó i measc tuismitheoirí.
gnáthimeachtaí an tsaoil
everyday activities
, is gá den bpáiste Éireannach dul i muinín an Bhéarla rómhinic agus gnáthimeachtaí an tsaoil á leanúint aige/aici.
an chéad chuach
the first cuckoo
Arae mhuise, nach álainn go deo an rud é an chéad chuach a chloisteáil thar na garrantaí agus í ag fógairt thráthnóntaí breátha fada an tsamhraidh! Agus nach binn agus nach bog an blaoch ag teacht uaithi, an mantra "cu cúú… cu cúú…" á theilgean aici go hard san aer.
an blaoch
the call
Arae mhuise, nach álainn go deo an rud é an chéad chuach a chloisteáil thar na garrantaí agus í ag fógairt thráthnóntaí breátha fada an tsamhraidh! Agus nach binn agus nach bog an blaoch ag teacht uaithi, an mantra "cu cúú… cu cúú…" á theilgean aici go hard san aer.
an t-uaillmhaíomh macallach
the echoing call
Cloisim i mo chloigeann anois é, an t-uaillmhaíomh macallach úd a dhúisíonn iad siúd atá tar éis an geimhreadh a chaitheamh ina dtromchodladh duairc.
an nóis taistil
the custom of travelling
Tá sé ar nós go bhfuil an t-uaillmhaíomh seo ár nglaoch ar ais chun an nóis taistil a bhíodh ag ár sinsear na céadta agus na mílte bliain ó shin.
corramhrán
an odd song
Tá an oiread sin spéise sa teach seo sna hamhráin is go mbíonn corramhrán ag teacht ón taobh istigh den bheár freisin.
gan beann agam ar an teilifís
paying no heed to the television
Bhí mé ag úthairt liom sa bhaile tráthnóna Dé Sathairn amháin agus gan beann agam ar an teilifís a bhí ar siúl sa chúlra.
ar thóir an spraoi
looking for fun
In ainneoin go bhfuil an chuid is mó acu an-bhocht, bíonn cuma ghealgháireach ar na Cúbaigh de ghnáth agus bíonn siad i gcónaí ar thóir an spraoi.
nach bhfuil an dara rogha acu
that they have no other choice
Tarlaíonn sé seo go rialta, áfach, agus deir na Cúbaigh nach bhfuil an dara rogha acu mar nach féidir leo a bheith beo ar a dtuarastal amháin ($10 Meiriceánach sa mhí ar an mheán).
bhí an chuma ar an scéal
it seemed
Bhí náire ormsa ach bhí an chuma ar an scéal nár chuir an easpa príobháideachta isteach ar dhuine ar bith eile!
Ag caint ar a bheith ag brath go rabhthas i gcónaí ag faire ort: tá pictiúir den réabhlóidí Che Guevara, a throid le Castro i réabhlóid na gcaogaidí, le feiceáil ar fud na háite.
dul ar an ordóg
to hitchhike
B'fhéidir go mbeadh fonn ort dul ar an ordóg ó áit go háit.
dhealga an chactais
the cactus spines
Fanóidh muid anseo go dochloíte
ag déanamh angaidh mar dhealga an chactais
i gcroí bhur gCinnteachta, i gcnámh droma bhur gCumais;
ag canadh amhráin ár gcráiteachta;
ag léirsiú ar shráideacha na hagóide;
ag líonadh na bpríosún le dínit na tragóide.
a chuaigh i bhfeidhm orm
which made an impression on me
Ba iad na daoine ansin níos mó ná rud ar bith eile a chuaigh i bhfeidhm orm, cé go bhfuil sé go hálainn mar áit fosta.
an tslua-thurasóireacht
mass tourism
Go hádhúil, níl an t-oileán millte ag an tslua-thurasóireacht go fóill.
aimsíodh an fhianaise
the evidence was discovered
Ach ní i mí an Aibreáin a aimsíodh an fhianaise seo sa Chartlann Náisiúnta agus ní hé Michael Heney a d'aimsigh í.
Deineadh an scéal a thairiscint
The story was offered
Deineadh an scéal a thairiscint d'iriseoirí éagsúla ach níor tugadh aon aird air seachas sa News of the World agus i gceann de na nuachtáin áitiúla.
an-chasta
very complicated
Ach nuair a rinne Kelly féin iarracht an 'scúp' iontach seo a thabhairt do na meáin chumarsáide roimhe sin, tugadh an chluas bhodhar dó!
Cén fáth a bhfaca Michael Heney scéal san áit nach bhfaca éinne eile é? An é go raibh an fhianaise nua a d'aimsigh Kelly an-chasta agus nach bhféadfaí a tábhacht a thuiscint go héasca?
Cé go bhfuil scéal Thriail na nArm an-chasta, níl rud ar bith casta faoin bhfianaise nua.
an mearbhall
the confusion
Tá sé greannmhar an mearbhall a fheiceáil a bhíonn ar na meáin chumarsáide nuair a chuirtear ceann dá mbunmhiotais as a riocht.
san airdeall ar an ghalar
on the alert against the disease
Faoi láthair, tá tréidlianna na Roinne Talmhaíochta san airdeall ar an ghalar ag an teorainn, ag aerfoirt agus ag calafoirt, agus tá cosc ar iompórtáil ainmhithe agus táirgí ainmhithe.
an-tógálach
infectious
Tógálach
=======
Tá an galar crúibe agus béil an-tógálach mar aicíd agus aistríonn sé go gasta ó ainmhí go hainmhí; bíonn tréimhse goir idir dhá lá agus lá is fiche aige.
an bhacaí
the lameness
Na comharthaí a i gcás na gcaorach, níor mhair siad i bhfad - d'imigh an bhacaí agus an fiabhras i gceann lá nó dhó agus go minic bíonn an galar ciúin i measc na gcaorach.
an-léargas
insight
Is é seo an chéad uair atá a shaothar le feiceáil mar seo in Éirinn agus tugann an taispeántas an-léargas ar an phróiseas deartha a bhaineann le hataí Treacy chomh maith leis an scil agus leis an chumas ar leith atá aige mar ealaíontóir.
an-tógtha
excited
'Cad é sa diabhal atá siad a dhéanamh?'
Nuair a chuaigh mé go dtí an siopa, tháinig Peadar chugam sa tsráid agus é an-tógtha.
ar an idirlíon
on the Internet
Chuir an clár ríomhaireachta sin ar chumas daoine ceol a fháil ó bhailiúcháin daoine eile ar an idirlíon agus chuir na comhlachtaí ceoil an dlí ar an gcomhlacht a bhunaigh é.
chuir na comhlachtaí ceoil an dlí ar
chuir siad an dlí orthu: they took them to court
Chuir an clár ríomhaireachta sin ar chumas daoine ceol a fháil ó bhailiúcháin daoine eile ar an idirlíon agus chuir na comhlachtaí ceoil an dlí ar an gcomhlacht a bhunaigh é.
ag biorú an chlaí
replenishing the stone wall
Bhíodh sé ag cur cruógaí beaga air féin, ag freastal ar lao nó ag réiteach ar ghamhain, ag coinneáil súil ar an mbó nó díreach ag biorú an chlaí mar dhea, ag socrú cloch chorrach anseo is dhá chloch ansiúd ar a barr.
cloch chorrach
an unsteady rock
Bhíodh sé ag cur cruógaí beaga air féin, ag freastal ar lao nó ag réiteach ar ghamhain, ag coinneáil súil ar an mbó nó díreach ag biorú an chlaí mar dhea, ag socrú cloch chorrach anseo is dhá chloch ansiúd ar a barr.
Bhíodh brí bhreise ina choiscéim
There would be an extra spring in his step
Bhíodh brí bhreise ina choiscéim ag dul chuig an doras nuair a chloiseadh sé guthanna gasúr.
thar an tairseach
over the threshold
D'fháiltíodh isteach thar an tairseach iad.
b'in an cháil a bhí riamh air
that was always his reputation
Is b'in an cháil a bhí riamh air.
ar a bunaíodh an stát
on which the state was founded
Beidh aird á tarraingt sna míonna atá romhainn, ní hamháin ar an chóimheas agus ar an iolrú a chleachtann na páistí seo sa seomra ranga, ach ar an chuntas polaitiúil ar a bunaíodh an stát, cuntas atá anois ag tuar athruithe bunúsacha i nádúr an Tuaiscirt é féin.
gurbh ionann an creideamh agus an pholaitíocht
that religion and politics were synonymous
Nuair a bhí cinneadh le déanamh an mbeadh Fear Manach mar chuid den Saorstát nó den Ríocht Aontaithe, bhí an cinneadh a rinneadh bunaithe ar thorthaí dhaonáireamh 1911; agus de bharr gur ghlac daoine leis gurbh ionann an creideamh agus an pholaitíocht, tá Fear Manach fós sa Ríocht Aontaithe.
in éadán an bhraighdeanais
against internment
I 1971, bhí na hagóidí ar siúl in éadán an bhraighdeanais agus mhol go leor ceannairí pobail gan na foirmeacha daonáirimh a líonadh isteach.
de réir fhigiúirí an daonáirimh
according to census figures
Dúirt daoine liom gur chuimhin leo grúpaí a raibh baint acu leis an Eaglais Chaitliceach, leithéidí Ridirí Colambanus, ag moladh do Chaitlicigh a gcreideamh a líonadh isteach sna foirmeacha ar an ábhar, dar leo, go raibh an Stát athraithe agus gur measadh riachtanais maidir le seirbhísí oideachais, sláinte agus cultúir de réir fhigiúirí an daonáirimh.
le haimhleas an phobail Chaitlicigh
to the detriment of the Catholic population
Bheadh sé le haimhleas an phobail Chaitlicigh, dar leo fosta, gan iad féin a chur chun tosaigh.
an cheist achrannach
the difficult question/matter
Go follasach, choinnigh na páirtithe polaitíochta amach as an cheist achrannach.
Chomhaontú Aoine an Chéasta
the Good Friday Agreement
Agus sin ráite, thiocfadh leis go ndéanfadh na hathruithe a tháinig nó a thiocfas mar thoradh ar Chomhaontú Aoine an Chéasta (nó cibé comharba a bheas air) an cinneadh i bhfad níos éasca, más fíor do Shinn Féin go réitíonn an Comhaontú an bealach d'athaontú na tíre.
is lú an fonn a bheidh orthu
they will be less enthusiastic
Ar an taobh eile den scéal, má léiríonn an daonáireamh go bhfuil an líon céanna Caitliceach agus Protastúnach ann, agus má dháiltear seirbhísí agus urraim dá réir, má tá an "place in the sun" ag Caitlicigh, is lú an fonn a bheidh orthu buntáistí na Ríochta Aontaithe a fhágáil ina ndiaidh.
meon an léigir
siege mentality
Tá spiorad na nAontachach in isle brí, meon an léigir níos láidre ná mar a bhí riamh.
an Balor bunaidh
the original Balor
Ar an dóigh sin a chualathas dó ar na mallaibh go bhfuil scéal scannalach, sclamhach dá chur thart: nach é Balor s'againne an Balor bunaidh ar chor ar bith, ach go mbíodh boc den ainm céanna leis ina chónaí ar Thoraigh san am fadó.
an scaifte sin
that crowd
An rud a chuireann Balor i leith Chumann na Staraithe Samhailteacha agus an scaifte sin a bhíonn siad ag iarraidh a shásamh, tá sé le fáil i bhfoclóir Uí Dhónaill díreach faoi bhun an fhocail ársa, álainn sin lena gcuireann sé síos ar ghaoth Oileán Thoraí: an focal 'onamataipéach'.
gur beag is fiú an teorainn
that the border isn't worth much
D'admhaigh Willie ar na mallaibh gur beag is fiú an teorainn mar áis leis an ghalar crúibe is béil a cheansú.
an-cháilithe
very qualified
Bhí traenáil agus taithí mhaith faighte ag foireann Digital, agus iad an-cháilithe.
an chéad iarraidh seo
this first time round
Triallom! (= Triallaimis!)
Bíodh gur 'Beo' is ainm don iris beolíne seo, triallfaimid tamall i measc na marbh an chéad iarraidh seo.
an-rathúil
successful
Tá tréimhse an-rathúil romhainn má bhíonn ar ár gcumas ar fad cur le chéile agus leas a bhaint as na deiseanna ar fad atá agus a bheas ar fáil dúinn.
an chaidrimh
relations
In ainneoin na n-athruithe ar fad atá tar éis tarlú sa tsochaí ó thaobh an chaidrimh idir ciníocha de, an bhfuil rudaí athraithe an oiread sin i ndáiríre? Ba cheart go spreagfadh roinnt eachtraí a tharla le tamall anuas muid le ceist a chur cad é go díreach atá athraithe, cad iad na hathruithe atá i gceist, cad iad na rudaí nár athraigh fós agus cén fáth nár athraigh siad.
nach minic a bhíonn siad thíos leis an mhí-iompar seo
they seldom pay for this bad behaviour
Is é an fáth go bhfuil na póilíní ag caitheamh mar seo go fóill le fir dhubha ná nach minic a bhíonn siad thíos leis an mhí-iompar seo.
an sclábhaíocht
slavery
Níl an sclábhaíocht i gceist sa tír seo níos mó, ná ní dhéantar linseáil ar dhaoine go poiblí a thuilleadh; tá oifigigh de chuid na bpóilíní ann, áfach, atá ciníoch agus tugtha don dúnmharú, agus pobal ciníoch Mheiriceá ag tabhairt cead a gcinn dóibh agus á spreagadh chun gnímh.
an caimileon fealltach agus gránna seo
this insidious and ugly chameleon
Tá sé beo bríomhar agus borradh faoi, an caimileon fealltach agus gránna seo.
an nós
habit
Ach fós níl aon fhianaise ann go bhfuil an nós an Béarla a úsáid go minic seachas an Ghaeilge ag athrú.
nocht sé foléine
he showed an undershirt
Ní raibh sé sásta teacht go Learpholl chun labhairt leo fiú, cé go ndearna Robbie Fowler, captaen Learpholl FC, ráiteas os comhair an tsaoil mhóir ar an chlár teilifíse "Match of the Day" nuair a nocht sé foléine a raibh "Support the dockers" scríofa uirthi.
éirí as an agóid
abandon their protest
Ghearr an Cumann Peile (an FA) fíneáil £5,000 ar Fowler de bharr na heachtra sin, agus thuill Tony Blair drochmheas na ngnáthdhaoine i Learpholl nuair ab éigean do na dugairí éirí as an agóid i mí an Mhárta 1998.
an-dílis
very loyal
D'éirigh ár bhfeisire áitiúil, Peter Kilfoyle, a bhí an-dílis do Tony Blair, as a phost mar aire fiú, ag rá go raibh an páirtí ag briseadh an cheangail leis na gnáthdhaoine.
an Chlochaois
the Stone Age
"Gabhaigí níos faide siar fós, a phluaiseoirí, 'fhad leis an Chlochaois óna dtáinig sibh," a chomhairlíonn Balor don bheirt.
an t-aon chúis sóláis
the only consolation
Ba í an t-aon chúis sóláis a bhí ann do Bhalor sa chéad eagrán den iris úr ná go raibh tús áite aige féin ar an chuach chantalach sin Antaine Ó Fartacháin, "An Rógaire Dubh" féin.
Déan an dá thrá a fhreastal
do two things at once
"Déan an dá thrá a fhreastal," a chomhairlíonn Balor don eagarthóir.
an céatadán
percentage
Mar sin, d'ísligh an céatadán a théann ar phá agus ar thuarastal.
an bhorrtha
the boom
) Tá costas na dtionscadal sa Phlean Forbartha Náisiúnta ardaithe go mór de bharr an bhorrtha i dtionscal na tógála, agus tá moill curtha ar go leor de na tionscadail.
ag béal an tolláin
at the end of the tunnel
Ach caillim féin dóchas go minic nuair nach bhfeicim ach solas lag ag béal an tolláin, go mór mór sa scóig buidéil is mó sa tír, Baile Átha Cliath, áit a mbíonn ort ceist a chur ort féin chuile mhaidin cá mbeidh moill ar an trácht an lá sin agus cé air a mbeidh an locht - na comhlachtaí teileachumarsáide ag cur a línte féin síos faoi gach bóthar in aice leis na cinn a chuir na hiomaitheoirí síos an tseachtain roimhe sin, tiománaithe traenach ar stailc, fostaithe na ndoladhroichead ar stailc, páirc ghnó nua á tógáil, nó an M50 nach gcríochnófar go dtí an bhliain 2003 nó 2004?
Níl oiread agus lá amháin nach gcloisim otharcharr, an bhriogáid dóiteáin nó carr gardaí agus an bonnán ag scréachach le go bhfágfar an bealach dóibh sa trácht.
an bhriogáid dóiteáin
the fire brigade
Ach caillim féin dóchas go minic nuair nach bhfeicim ach solas lag ag béal an tolláin, go mór mór sa scóig buidéil is mó sa tír, Baile Átha Cliath, áit a mbíonn ort ceist a chur ort féin chuile mhaidin cá mbeidh moill ar an trácht an lá sin agus cé air a mbeidh an locht - na comhlachtaí teileachumarsáide ag cur a línte féin síos faoi gach bóthar in aice leis na cinn a chuir na hiomaitheoirí síos an tseachtain roimhe sin, tiománaithe traenach ar stailc, fostaithe na ndoladhroichead ar stailc, páirc ghnó nua á tógáil, nó an M50 nach gcríochnófar go dtí an bhliain 2003 nó 2004?
Níl oiread agus lá amháin nach gcloisim otharcharr, an bhriogáid dóiteáin nó carr gardaí agus an bonnán ag scréachach le go bhfágfar an bealach dóibh sa trácht.
an bonnán
the horn, the bittern
Ach caillim féin dóchas go minic nuair nach bhfeicim ach solas lag ag béal an tolláin, go mór mór sa scóig buidéil is mó sa tír, Baile Átha Cliath, áit a mbíonn ort ceist a chur ort féin chuile mhaidin cá mbeidh moill ar an trácht an lá sin agus cé air a mbeidh an locht - na comhlachtaí teileachumarsáide ag cur a línte féin síos faoi gach bóthar in aice leis na cinn a chuir na hiomaitheoirí síos an tseachtain roimhe sin, tiománaithe traenach ar stailc, fostaithe na ndoladhroichead ar stailc, páirc ghnó nua á tógáil, nó an M50 nach gcríochnófar go dtí an bhliain 2003 nó 2004?
Níl oiread agus lá amháin nach gcloisim otharcharr, an bhriogáid dóiteáin nó carr gardaí agus an bonnán ag scréachach le go bhfágfar an bealach dóibh sa trácht.
an chéirseach
the song thrush
B'fhearr liom féin a bheith ag éisteacht leis an lon dubh is an chéirseach is an fuiseoigín le chéile!
*Tá Emer Ní Bhrádaigh ag obair mar léachtóir le Fiontraíocht le Fiontar in Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath (DCU).
an fuiseoigín
the lark
B'fhearr liom féin a bheith ag éisteacht leis an lon dubh is an chéirseach is an fuiseoigín le chéile!
*Tá Emer Ní Bhrádaigh ag obair mar léachtóir le Fiontraíocht le Fiontar in Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath (DCU).
an ghné
aspect
Dar leis féin gurb é an coincheap féin an ghné is tábhachtaí den ealaín agus gur rud tánaisteach é an ealaín féin a chruthú.
An Tír Tairngire
the Promised Land
Ar saoire dhuit, seas ar Bhinn Dhiarmada agus feic dul faoi glórmhar na gréine; seas ag Ceann Sratha agus cífir an Bhrasaoil; seas ar Bharr Chnoc Bhréanainn agus cífir, siar ó dheas uait ag íor na spéire, An Tír Tairngire.
clabhsúr
an end
Cúpla lá pléisiúrtha
=======
Chuir an eachtra sin clabhsúr le mo thuras timpeall an locha.
go mbronnfar seoladh
that an address will be awarded
Níl aon chinnteacht ann go mbronnfar seoladh faoi leith ar aon duine nuair a chuirfear na fearainn nua ar fáil go hoifigiúil agus is fearr na buachaillí bó i mbailte fearainn an idirlín a sheachaint agus cloí leis na seoltaí ponc com go fóill.
an-dua
a lot of effort
Is léir go bhfuil na cumainn charthannachta ag caitheamh an-dua lena gcuid suíomh gréasáin, agus is maith an rud é nach ar mhaithe le brabús amháin atá suímh á bhforbairt.
an aon ionadh é
is it any wonder
Nuair a chuireann na meáin cúrsaí na sé chontae agus cúrsaí na sé chontae fichead inár láthair mar aonaid ar leith, an aon ionadh é gur mar sin a thosaíonn muid ag smaoineamh?
B'fhéidir nach bhfuil an fhadhb chomh holc céanna in áit ar nós Thír Chonaill mar go bhfeiceann an pobal ansin an caidreamh atá eatarthu féin agus an pobal ar an taobh eile den teorainn, caidreamh nár cuireadh stop riamh leis.
an caidreamh
the association
Nuair a chuireann na meáin cúrsaí na sé chontae agus cúrsaí na sé chontae fichead inár láthair mar aonaid ar leith, an aon ionadh é gur mar sin a thosaíonn muid ag smaoineamh?
B'fhéidir nach bhfuil an fhadhb chomh holc céanna in áit ar nós Thír Chonaill mar go bhfeiceann an pobal ansin an caidreamh atá eatarthu féin agus an pobal ar an taobh eile den teorainn, caidreamh nár cuireadh stop riamh leis.
bíonn an dealramh air
it appears
Nuair a léann tú giota eolais mar sin i nuachtán bíonn an dealramh air nach bhfuil ann ach comhtharlúint shuimiúil.
comhtharlúint shuimiúil
an interesting coincidence
Nuair a léann tú giota eolais mar sin i nuachtán bíonn an dealramh air nach bhfuil ann ach comhtharlúint shuimiúil.
i bhfábhar an chomhaontaithe
in favour of the agreement
Bhíomar ag cur agallaimh ar aontachtóir a bhí i bhfábhar an chomhaontaithe faoin gcruachás ina raibh sí toisc nach raibh ach iarrthóir aontachtach frithchomhaontaithe ag seasamh sa toghchán.
an sconsa
the tap
"Ní ólaim uisce as an sconsa anois," a dúirt mo chara Emer.
an bhuinneach
diarrhoea
Bhí muid ag cur amach agus bhí an bhuinneach orainn.
an mháinliacht
the surgery
Ansin chuaigh mé chuig an mháinliacht agus chuir mé an buidéal isteach sa bhosca samplaí a théann chuig an tsaotharlann fá choinne scrúdaithe.
an-ghafa
very busy
Í réchúiseach fáilteach, cé gur léir go raibh sí an-ghafa.
dul i bhfeidhm ort
make an impression on you
Ní fhéadfadh a cuid fuinnimh gan dul i bhfeidhm ort agus gan fonn a chur ort dul amach agus rud éigin fiúntach a chur i gcrích tú féin.
an ghnáthscléip
the usual crack, gaiety
Agus ós rud é anois go bhfuil an chontúirt a bhí ann maidir leis an ngalar crúibe agus béil laghdaithe, is féidir a bheith cinnte go mbeidh an ghnáthscléip a bhíonn ann i gcónaí ag tarlú arís i mbliana.
gcruthaíonn tú féin an taitneamh a bhaineann tú as áit ar bith
you yourself create the enjoyment that you get from any place
Ceann de na rudaí is bunúsaí ar fad ná go gcruthaíonn tú féin an taitneamh a bhaineann tú as áit ar bith, nó ócáid ar bith ag a bhfuil tú.
le haghaidh an fhíorsheisiúin
for the real session
agus nuair a chríochnaíonn an rud foirmeálta tá sé de nós ag na fonnadóirí bualadh le chéile le haghaidh an fhíorsheisiúin ar chúl Thigh Uí Chléirigh (nó "The Blonde's" mar is fearr aithne air).
splanc a bhaint as an tsaol
enjoy life
Bíonn an tréimhse sin i do shaol nuair atá coibhneas tréan idir an scáthán agus tú féin, nuair nach bhfuil ar d'intinn ach an bóthar a bhualadh agus splanc a bhaint as an tsaol.
Beidh an saol ag caint ort
everyone will be talking about you
Éalaíonn tú chomh tiubh géar agus a thig leat sula ndeir do mháthair "Beidh an saol ag caint ort, caith duit sin nó níl cuma ná déanamh air".
Is mór an gar
it's just as well
Is mór an gar go bhfuair tú éalú nó d'imeofá ón tsaol ach a bheith ag éisteacht leo beirt ar ábhar éidithe an aosa óig.
go dtig cearr beag ar an bhuachaill
that the boy becomes a bit touched
Agus nach bí ag déanamh go n-éalaíonn an stócach ach an oiread, nó chítear dóibh go dtig cearr beag ar an bhuachaill ag tús na ndéaga, gur cinéal ceamach go minic an glas-stócach, go mbíonn sé ar shiúl agus a ruball amuigh ar a thóin, nó a gheansaí siar aniar nó má tá cuma an cheamaigh amach air é taobh istigh amuigh fosta.
an rud a fhóireann daofa
what suits them
Is ábhar tinnis dóibh fosta an easpa tuigbhéala atá ag an aos óg ar an rud a fhóireann daofa, nó gur minic iad ag dul thart agus éadach suaithní orthu.
Ní fhóireann sé duit ar dhóigh amháin ná an dóigh eile
it doesn't suit you one way or the other
Ní fhóireann sé duit ar dhóigh amháin ná an dóigh eile".
ag tacú leis an argóint seo
supporting this argument
Deir na múinteoirí agus an Roinn Oideachais nach bhfuil fianaise ar bith ann ag tacú leis an argóint seo.
mar a thagair an Direánach don abhainn
as Máirtín Ó Direáin referred to the river
Braitear an iarsmaíocht Ind-Eorpaise seo fán 'Life Chianda', mar a thagair an Direánach don abhainn, bíodh nach talamh bán ar fad an taobh sin tíre, tá againn, mar shampla, Glas Tuathail, Glas Naíon agus eile.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
