"Tháinig siad anseo mar gur maith leo na caora dearga ar na toim sin," arsa éaneolaí, agus é ag díriú a mhéire i dtreo an bhóthair mhóir.

Thug na teaghlaigh Ghaelacha a díbríodh as a gcuid talún méithe fán Lagán agus na ceantair máguaird a n-aghaidh ar thalamh bocht caoráin Iarthar Thír Chonaill.

Bruithimid éin, iasc, úlla agus sméara i gcré.

Bhí an bréagriocht ar dóigh ar fad: bhí folt casta gruaige uirthi ar dhath an óir; ba ghile a craiceann ná sneachta na haon oíche; ba dheirge a grua ná na caora caorthainn; ní thiocfadh leat a samhail a thabhairt dá súile ach réalta geala oíche sheaca, bhí siad chomh lonrach sin.

Gach samhradh, thagadh scata mór daoine le chéile ag Blàr Gobharaidh le sméara a bhaint – saothraítear sútha craobh agus sútha talún agus torthaí eile sa cheantar sin – agus an-deis a bhíodh ann le céilithe a chur ar siúl agus ceol a sheinm.

Ba dheirge a ghrua ná na caora caorthainn.

Caora ina dtriopaill rua ar chrann caorthainn.

Bíonn sé i bhfad níos deacra greim bia a cheapadh i rith an gheimhridh agus dá bhrí sin, bailíonn roinnt ainmhithe bia cosúil le sméara, cnónna agus a leithéid.

Ansin chuaigh mé ag piocadh sméara dubha.