ag cuimhneamh siar
thinking back
Chuir an leabhar mé ag cuimhneamh siar ar an *Irish Press* agus ar ailt spóirt Chon Houlihan a d'fhoilsítí trí huaire sa tseachtain, móide ailt eile ar ábhair eile ar nós drámaíochta agus litríocht an Bhéarla.
cuimhneamh ar na céimeanna i bpróiseas simplí
to remember the steps in a simple process
D'fhéadfadh an teicneolaíocht chéanna seo cúnamh a thabhairt do dhaoine a bhfuil fadhbanna sláinte acu cuimhneamh ar na céimeanna i bpróiseas simplí agus iad a stopadh de bheith ag meascadh piollairí míchearta lena chéile freisin.
chuimhneamh
remembering
Dúirt Faridi, ar Ungarách í ó dhúchas a bhfuil cónaí uirthi i mBudapest, go gcreideann sí i maithiúnas - ach sa chuimhneamh chomh maith.
cuimhneamh orthu
to remember them
Is ceacht gearr gramadaí gach ceann díobh, agus tá sé i bhfad níos éasca cuimhneamh orthu ná rialacha as leabhar.
cuimhneamh ar an tragóid
to remember the tragedy
I rith an chomórtha, bhí an-chuid cainte ar an ngá a bhí ann cuimhneamh ar an tragóid.
gan cuimhneamh orm féin,
not thinking of myself,
“Le croí mór maith, agus gan cuimhneamh orm féin, agus ní chreideann daoine é sin anois, scríobh mé chuici agus dúirt, ‘Bí cinnte go bhfuil tú in ann a theacht ar chomhairle neamhspleách a threoróidh tú trí na farraigí doimhne seo.
chun cuimhneamh ar na mairbh,
to remember the dead,
Tagann siad chun cuimhneamh ar na mairbh, chun iontas a dhéanamh de na radharcanna áille coinnleacha agus leagann siad coinnle ar uaigheanna atá, ar pé cúis, gan aon rud bheith ar lasadh orthu.
níl ach mórábhar amháin a bhfuil na vótálaithe ag cuimhneamh go háirithe air,
there if only one major subject with which the public are greatly concerned,
Caidreamh tionsclaíochÓ thaobh na bpolasaithe de, níl ach mórábhar amháin a bhfuil na vótálaithe ag cuimhneamh go háirithe air, de réir na bpolalbhreitheanna: an caidreamh tionsclaíoch.
ag cuimhneamh
remembering
Tagann cumha air agus é ag cuimhneamh ar an tréimhse seo dá shaol: “Ach bhí an óige galánta, ach faraor imeann sí agus imeann sí iontach fáilí.
ag cuimhneamh
to remember
Ní thugtaí cuireadh dóibh le bheith páirteach ann sa chéad dul síos, agus is ríléir nach raibh aon siocair acu le bheith ag cuimhneamh le háthas ar an gcéad lá a tháinig na coilínigh i dtír.
cuimhneamh ar
thinking of
Bhí tuismitheoirí áirithe san India, de réir tuairiscí sna meáin ann, ag cuimhneamh ar a gcuid mac léinn a thabhairt abhaile ón Astráil nó ag athsmaoineamh ar iad a chur anseo sa chéad dul síos.
ag cuimhneamh
ar imagining, thinking
Nuair a smaoinímidne, muintir an Iarthair, ar an India, is ag cuimhneamh ar chumhacht mhór na teicneolaíochta a bhímid go minic.
cuimhneamh
thinking of, considering
Anois ar theacht an gheimhridh sna Fritíortha tá daoine sa taobh seo tíre ag cuimhneamh ar shaoire sa tuaisceart le héalú ón drochaimsir.
gan cuimhneamh ar
not to think of
com/watch?v=syGx1zAL8X8)
Ba dheacair dom gan cuimhneamh ar Colonna agus ar phríomhcharachtar scéal Maupassant le roinnt seachtainí anuas.
ag cuimhneamh ar
thinking of
Samhain (Sam+fuin)
Is mar fhuineadh, nó mar ‘dheireadh’ an tsamhraidh, mar ‘thráth báis’ na bliana a braitheadh an tSamhain riamh anall, agus bítear ag cuimhneamh ar ghnóthaí báis i leath thuaidh an domhain trí chéile, an t-am seo den bhliain.
cuimhneamh
remembering
html?id=136 )
Maidir le ceist na dílseachta, is fiú cuimhneamh ar chás Jonathan Pollard.
cuimhneamh air
think about it
An Late Late
SMM: Ar spéis leat *gig Ryan Tubridy* am éigin amach anseo?DÓS: Ah well, (ag gáire) dá mbeadh sé sa Ghaillimh! (Gáire croíúil) Bheadh leisce orm Gaillimh a fhágaint, ach is dócha, chun na fírinne a rá, dá mbeadh duine éicint ag teacht chughat le seó mar san, chaithfeá cuimhneamh air.
gan chuimhneamh
without thinking
Is cúis náire dom anois é, ach nuair a bhí mé óg, timpeall tríocha bliain ó shin, chaithinn bruscar amach as an gcarr gan chuimhneamh air, duth ná dath.
gan chuimhneamh
without being reminded
Is deacair smaointeamh ar Tony Blair gan chuimhneamh Peter Mandelson, nó a mhalairt.
ní foláir a chuimhneamh
one must remember
Thug Vladimir Putin aitheasc breá forásach os comhair chomhaltaí an fhóraim, á mholadh aige go n-oibreodh na tíortha éagsúla as lámh a chéile, ach ní foláir a chuimhneamh go raibh port an-difriúil á sheinm bliain ó shin, nuair a bhagair an Chreimil go mbeidís toilteanach an lámh láidir a úsáid chun a gcearta san Artach a chosaint.
is fiú a chuimhneamh
it’s worth remembering
Óir is fiú a chuimhneamh gur Roinn é seo a bhíodh ag feidhmiú go hiomlán trí Ghaeilge tráth den saol ach anois níl aon líofacht teanga ag 98.
ag cuimhneamh duit féin
thinking to yourself
B’fhéidir gur siopadóir thú féin agus go bhfuil tú ag cuimhneamh duit féin, conas is féidir leat gabháil in iomaíocht leis na brandaí móra idirnáisiúnta.
ag cuimhneamh
remembering
Scríobh an file óg é sa bhliain 1906 agus í i bhfad i gcéin, ag cuimhneamh le cumha ar a tír dhúchais.
cuimhneamh ar
think of
Ní gá ach cuimhneamh ar Willie Corduff, gléasta ina gheansaí olla agus a bhuataisí rubair, é ina shuí i dtóin an veain ag ól tae agus ag ithe brioscaí é ag cinntiú nach bhfuil dearmad á dhéanamh ag na mná ar na fir eile a dteastódh cupán tae uathu freisin.
Is fiú cuimhneamh
it’s worth remembering
Is fiú cuimhneamh nach i dToraigh amháin a bhí an fuinneamh ealaíne seo le brath.
Chuir sé ag cuimhneamh mé
it put me thinking
Chuir sé ag cuimhneamh mé agus chuir sé cumhaidh orm.
cuimhneamh ar fhocail
to remember the words
Níor mhiste d’easaontóirí an réigiúin cuimhneamh ar fhocail Sheldon Adelson freisin.
ní mór cuimhneamh ar
one has to remember
Tuigimid uilig go bhfuil an tír ina ciseach le fiacha ach ní mór cuimhneamh ar thábhacht na hóige agus a mbaineann leis an sonas is an dearfacht sa mhéid a tharlóidh amach anseo.
cuimhneamh ar dhúshlán Gillard a thabhairt
thinking of challenging Gillard
Tá Rudd ina Aire Gnóthaí Eachtracha agus cé gur mhaígh sé arís is arís eile go raibh sé lánsásta leis an bpost sin, bhí ráflaí sna meáin tar éis fhoilsiú gach pobalbhreithe go raibh lucht tacaíochta Rudd sa pháirtí ag cuimhneamh ar dhúshlán Gillard a thabhairt.
is fiú a chuimhneamh
it’s worth remembering
Ar ndóigh, is fiú a chuimhneamh go mbíonn go leor fadhbanna agus dúshláin ag cathracha na Breataine maidir le héagsúlachtaí a aithint agus le ciníochas a sheachaint, agus is cosúil nár aithníodh a dtábhacht siúd sna hiarrataisí eile a cuireadh isteach an oiread is a rinne Doire.
gur gá dúinn cuimhneamh
we have to remember
Nach mór an fáinne fí ina bhfuilimid mar thír agus ár gcuid fadhbanna geilleagair ag cruthú deacrachtaí úra achan lá?
Seirbhísí Saor in Aisce
============
Is dócha gur gá dúinn cuimhneamh ar an seanfhocal thuas, faoin tsláinte is na táinte, i gcónaí, cé nach furasta do chuid mhór daoine an méid sin féin.
Ní gá ach cuimhneamh ar
one only has to remember
Ní gá ach cuimhneamh ar Chormac Mac an Ailín, peileadóir Thír Eoghan, Paul Ó Maoilchéire, iománaí Átha Cliath, Darren Sutherland, dornálaí Oilimpeach, Philip Mag Aonasa, iománaí agus peileadóir Liatroma, gan ach dornán a luadh.
Is fiú a chuimhneamh
it’s worth remembering
Is fiú a chuimhneamh go mbíonn seasamh faoi leith ag an Gharda i gceantar ar bith agus go bhféachtear orthu mar eiseamláir pobail.
chultúr intleachtúil an chomóraidh agus an chuimhnimh
the intellectual culture of commemoration and remembrance
D’fhonn na Daonnachta
===========
Ní dóigh liom gur rith sé leis an Uachtarán ná lena lucht éisteachta gur dhiúltaigh Éireannaigh shuntasacha áirithe don nasc sin agus do chultúr intleachtúil an chomóraidh agus an chuimhnimh mar aon leis.
is fiú a chuimhneamh
it’s worth remembering
'
Caingean Anita Groener
==========
Sa chomhthéacs sin, is fiú a chuimhneamh gur theip ar chás cúirte a ghlac múinteoir ealaíne ón Ísiltír, Anita Groener, in éadan na Roinne Oideachais i Samhain na Bliana 1989.
cuimhneamh ar léasadh
remember a beating
Ó bunaíodh an Cumann Lúthchleas Gael buaileadh iománaithe Átha Cliath go minic in aghaidh foirne maithe, ach is deacair ag duine beo cuimhneamh ar léasadh chomh holc á thabhairt ar fhoireann na hArdchathrach is a tugadh ar an Satharn 23 Meitheamh seo caite.
an deis cuimhneamh ar
the chance to think about
Bhí mé ar scor sealadach oibre ag an am agus shíl mé gur seo é an deis cuimhneamh ar cad é a bhí mé a dhul a dhéanamh ina dhiaidh sin.
agus sinn ag cuimhneamh ar chlóicheadanna
while we ponder passports
Is cosúil go síleann na ‘cairde’, SAM, Sasain (agus ná déanaimis dearmad ar Iosrael a áireamh agus sinn ag cuimhneamh ar chlóicheadanna) gur cúige dá gcuid nach ndlítear dó an urraim chuí mar stát ‘neodrach’.
is deacair cuimhneamh ar aon
it is difficult to think of any
Seachas Caoimhín O hIfearnáin i 1974, a phleanáil agus a stiúir foireann peile Átha Cliath, a bhí in umar na haimléise ceart ag tús na bliana sin, chun cluiche ceannais na hÉireann a bhuachan, is deacair cuimhneamh ar aon bhainisteoir eile ar fhoireann chontae ar bith a rinne gaisce chomh mór is atá déanta ag Jim Mac Géibheannaigh.
ag cuimhneamh ar dhream
thinking of a group
An bhfuil siad chomh feidhmiúil is ba chóir daofu a bheith nó an gcaitear acmhainní maithe amú go ciotach ar roinnt acu? Tá mé ag cuimhneamh ar dhream a fuair maoiniú le taisteal go hIosrael agus a phill le léaráidí powerpoint díofu féin ag caitheamh gainimh na trá sa mhullach ar a chéile ar ‘lá breá te sa tsamhradh’, lá a chaith siad ag déanamh bolg le gréin, go bhfóire Dia orainn.
Caithfear cuimhneamh
it must be remembered
Caithfear cuimhneamh nár breathnaíodh anuas ar an gcine gorm roimhe sin.
roinnt nodanna le cuimhneamh orthu
some hints to remember
Sin roinnt nodanna le cuimhneamh orthu agus tú ag ceannach gluaisteáin nua.
le breathnú agus le cuimhneamh siar
to look at and remember
Tharraingíodh duine éigin grianghraf agus bhí sé go maith a bheith a amharc orthu idir sin is tráthas nuair a chuirtí faoi chló iad, le breathnú agus le cuimhneamh siar ar na héachtaí a bhí curtha i gcrích againn in éineacht le chéile.
ag cuimhneamh ar dheireadh a chur lena ballraíocht
considering terminating its membership
Bhí údar teannais eile idir na tíortha le linn thréimhse Kiernan abhus mar go raibh Éire ag cuimhneamh ar dheireadh a chur lena ballraíocht sa Chomhlathas agus í ag bogadh i dtreo na poblachta.
níor mhiste a chuimhneamh
it’d be no harm to remember
Sa chomhthéacs sin, níor mhiste a chuimhneamh gur ceadmhach go fóill idirdhealú a dhéanamh de réir sainmheon creidimh.
gur fiú cuimhneamh air freisin
which is worth remembering also
Dhéanadh Joyce rud éigin fíorthábhachtach freisin ina chuid leabhair gur fiú cuimhneamh air freisin.
saol na Gaeilge ag cuimhneamh ar
the Irish (language) world remembers
Agus saol na Gaeilge ag cuimhneamh ar shamradh na bliana seo, is ar amhránaíocht Choláiste Lurgan a chuimhneoidh roinnt mhaith daoine.
Ba mhór ab fhiú cuimhneamh ar
it’d be well worth thinking about
Gníomh Beag le Déanamh, Coiscéim Bheag le Glacadh
=========================
Ba mhór ab fhiú cuimhneamh ar ghreamáin Ghaeilge a chrochadh ar na carranna seo, carranna an Oireachtais, sa gcaoi go mbeidh na carranna ag tabhairt aghaidh abhaile i ndiaidh an Oireachtais agus an Ghaeilge le léamh go feiceálach ar a ndroim.
ní mór dúinn cuimhneamh ar
we must remember
Agus an oiread sin againn ag teacht le chéile mar chairde, ní mór dúinn cuimhneamh ar dhaoine atá faoi strus, daoine atá ina n-aonar, nó daoine atá scartha uathu siúd is ansa leo.
bhfuil duine éicint ag cuimhneamh orthu
someone is thinking of them
Nuair a thuigeann sé nó sí go bhfuil duine éicint ag cuimhneamh orthu.
ag cuimhneamh ar
considering
Is le himní agus le cumha a d’fhreastail mé ar na mórshiúlta an mhí seo chuaigh thart mar bhí mé ag cuimhneamh ar na sluaite a bhí sa mhórshiúl i Sligeach ar son na Gaeilge sa bhliain 1905 (sa ghrianghraf).
ní mór cuimhneamh
it must be remembered
Ach ní mór cuimhneamh go bhfuil na blianta ag sleamhnú thart agus de réir a chéile d’éirigh an tír bréan de na ciorruithe agus den tsíoranró.
Ba dhoiligh gan chuimhneamh
it was difficult not to consider
Cé acu den bheirt a chuirfeá i mbun chúram na Gaeltachta? Ní hansa!
Ba dhoiligh gan chuimhneamh gur deargmhasla a bhí sa chinneadh seo do chainteoirí na Gaeilge.
ag cuimhneamh ar fheidhm a bhaint as
thinking of using
Tá sé an-deacair iad a scaoileadh sa dúiche gharbh ina gcónaíonn siad agus d’fhógair na húdaráis le déanaí go bhfuil siad ag cuimhneamh ar fheidhm a bhaint as aimsitheoirí in ingearán le cuid de na capaill a scaoileadh.
Agus é ag cuimhneamh ar
while he reminisced about
(Agus é ag cuimhneamh ar na laethanta a chaith sé mar iriseoir óg, scríobh “*the chances of ending in the gutter were, at best, even”*).
ag cuimhneamh siar
reminiscing
Tá Tony Birtill ag cuimhneamh siar ar bheirt a d’imigh uainn ach a d’fhág lorg a láimhe go tréan ar an ghlúin ina ndiaidh.
cuimhneamh
remember
Tá a leithéid de reachtaíocht i bhfeidhm agus ba cheart cuimhneamh ar an méid sin.
cuimhneamh an duine
in human memory
Tá an leac oighir ag leá thar mar a bhí riamh cheana le cuimhneamh an duine agus tá oileáin oighir ag síneadh amach ar an snámh thar mar a raibh súil ag éinne leo.
Beidh cuimhneamh i measc na ndaoine ar an chuairt
they left a good impression
Beidh cuimhneamh i measc na ndaoine ar an chuairt sin.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
