Fuair Frankie Kennedy bás go tragóideach den ailse i mí Mheán Fómhair 1994 agus tháinig Dermot Byrne, boscadóir den scoth as Dún na nGall, isteach sa ghrúpa an bhliain chéanna sin.

Fonnadóir den chéad scoth ======= Is cuimhneach liom an chéad oíche a chuaigh mé féin isteach go dtí an Góilín, i bhfad siar.

Tógtar caoirigh den chéad scoth ar an talamh íochtarach, caoirigh beaga sléibhe ar na cnoic.

Tá Balor s'againne den bharúil láidir nach mbíonn a dhath ar bith eile le déanamh ag na daoine sin a scríobhann isteach go rialta chuig Clár Plé *Beo ar Éigean*; agus ar mhaithe le rud inteacht cruthaitheach a thabhairt dóibh le déanamh iarann sé moltaí fá choinne ainm úr Farmleigh.

Is iarbhall den Pháirtí Cumannach é John Reid, duine de lucht tacaíochta Glasgow Celtic agus is léir go mbíonn sé ar a shuaimhneas i measc gnáthdhaoine.

Bhí suim ag Féilim i gcónaí san éadach agus bhí siad siúd ann a shíl gur chothaigh sé an tsuim sin siocair go bhfuair sé an ceann caol den mhargadh ó thaobh na dóighiúlachta de.

Deir sí nach maith léi an léamh a dhéanann criticeoirí áirithe ar a saothar - tá sí den bharúil go bhfuil cuid de na nithe atá scríofa acu ina thaobh mícheart amach is amach.

Dúirt sé liom gur "aisteoir agus stiúrthóir scannán den scoth" é an príomhaire "a thugann ról dó féin agus a n-éiríonn leis an pháirt a ghlacadh go foirfe.

Ach fán am a dtáinig Bríd ar Thomás bhí dhá chuid á dhéanamh den fhocal ina bhéal leis an smeacharnaigh.

" Cinsireacht ======= Bhí Alt 31 den Acht Craoltóireachta i bhfeidhm sa deisceart ag an am, a chuir cosc ar iriseoirí agallamh a chur ar bhaill de chuid Shinn Féin.

Comhghuaillíocht ======= Dúirt Gerry Adams go raibh an seanréimeas polaitíochta ag athrú agus gur féidir comhghuaillíocht a bhunú idir Sinn Féin, an Páirtí Glas agus Páirtí an Lucht Oibre le clár den eite chlé a chur chun tosaigh.

Níl iontas ar bith ann mar sin gur eascair albaim den scoth as an chúlra saibhir amhránaíochta seo.

Mar sin féin, le linn turais phríobháidigh ar an ionad, dúirt oifigigh gur cheart do bhunadh Nua-Eabhrac a bheith bródúil go bhfuil ionad cuimhneacháin den scoth agus den dearadh is déanaí ar leic an dorais acu.

Loighciúil? Pilleadh ar an Riail Dhíreach ======= Agus cén aisling atá ag na haontachtaithe den todhchaí? Labhair mé le Pastor Jack McKee, ministir Elim Pentecostal ó Bhóthar na Seanchille, fear a d'iompair crois 6 troithe ar airde thart ar cheantracha Caitliceacha agus Protastúnacha Bhéal Feirste.

Is eachtrannaigh iad formhór na striapach atá ag obair ar an tsráid na laethanta seo - idir 25,000 - 40,000 den líon iomlán, de réir meastachán airithe; is fearr le go leor de na striapacha Iodálacha a gcuid custaiméirí a aimsiú i slí eile.

Idir eolas ar gach saghas ábhair, ghrianghrafanna den scoth, nuacht suas chun dáta, cheol úr, agus go fiú an tseirbhís idirlín féin, is beag rud a íoctar as ar an idirlíon.

Sna suiteálacha *They're All the Same* (1991) agus *Same Difference *(1990) ardaíonn sé ceisteanna faoin tslí a dtig le teanga dul i bhfeidhm orainn agus ár dtuiscint a mhúnlú, sa chás seo íomhá meáin de bheirt a bhfuiltear in amhras orthu gur baill iad den IRA.

Ar ndóigh, caithfear a chur san áireamh nach bhfuil na teaghlaigh leath chomh mór anois, ar an meán, is a bhídís scaitheamh den tsaol, agus fágann sin go bhfuil lagan ar an líon daoine óga, gan cúinsí eacnamaíochta a chur san áireamh, beag nó mór.

Bhí iománaithe den scoth ann ar nós Matt Ruth agus Jack Ryan.

"É ag déanamh an mhóir den bheagán".

D'éirigh sé bréan den obair sin sa deireadh agus chinn sé ar fhilleadh ar an mhúinteoireacht.

Tá an t-ádh orainn i Santa Cruz go bhfuil mórán ceoltóirí den chéad scoth ag teacht anseo.

An ceol ======= Ní dóigh liom go bhfuil clú na hamhránaíochta ar bhunadh Loch an Iúir anois ach bhí lá den tsaol.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow Bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Áit iontach agus daoine den scoth a bhí agus atá i Loch Garman, dar le Mícheál.

Mar is dual do rialtas den eite dheas, tá sé de nós ag an rialtas a rá gurb é an margadh an máistir agus gur aige atá fuascailt gach faidhbe.

"Rinne muid talamh slán den staid pholaitiúil.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow Bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Ach fuair muid stuif den scoth.

Cé nach bhfuil an institiúid ann ach le haon bhliain déag, tá sí tar éis scoláirí agus mic léinn den scoth a mhealladh, agus tá cáil uirthi ar an dá thaobh den Aigeán Atlantach mar áit atá thar barr ó thaobh scoláireacht na hÉireann de.

Caithfear é a fheiscint mar chuid den réiteach agus ní mar an réiteach é féin.

Dúirt Willie Hay, a bhí mar Ard-Mhéara ar Dhoire lá den tsaol, go bhfeicfeadh sé an t-am nuair a thiocfadh le páirtí s'aige bheith ag comhoibriú le Sinn Féin.

Mhúin mé an bunrang ann anuraidh agus an seomra lán d'Astrálaigh óga den dara glúin a bhfuil suim mhór acu sa Ghaeilge.

B'fhéidir go mbeidh muid buíoch den Chomórtas Eoraifíse lá éigin.

Scrúdaítear an nasc idir cultúr na ngunnaí agus gnéithe eile den tsochaí, mar an t-impiriúlachas agus an ciníochas, agus easpa córais mhaith leasa shóisialaigh.

Praghas: €25 (clúdach crua)* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President bailithe le chéilegathered together bhriseadh lárthéarmamid-term break ghuigh Patrick oíche mhaith ar gach duinePatrick bade everyone goodnight as go brách leisoff he went ina sámhchodladhsound asleep clagarnachclatter liúigh Patrick féinPatrick himself yelled den chosán bristeof the broken pavement foscadhshelter tolgcouch phléasc gloine fhuinneoga an doraisthe glass of the windows in the door exploded rinne lámhachánshe crawled dallógablinds leathorlachhalf an inch grúpa confachan angry group idirboth ag béiceachshouting casúrhammer tairnínails cláir adhmaidwooden boards gráscardisorderly mob bosca na bhfiúsannathe fuse box lúth na ngéagthe power in her limbs marbhintinneach le heaglamentally paralysed with fear crógachtbravery cinnireachtleadership fuaraigeantacool-headed ag síneadh na sreinge thart an coirnéalextending the chord around the corner ag stiúradh cúrsaí cosantadirecting defence matters as a támhnéal faitísfrom her trance of fear ag breith ar dhá chamángetting hold of two hurleys shín amach a cosshe extended her leg Baineadh tuisle as an bheirt acuBoth of them tripped a fhad a mhair an t-ionsaías long as the attack lasted i mbaol a mbáisin danger of being killed scanraithe as a mbeathascared to death trost na mbrógthe tramp of the shoes carr coimhthíoch bána strange white car go tráthrialtaregularly nach ndéanfadh Paddy iarracht teacht abhailethat Paddy wouldn't try to come home róchontúirteachtoo dangerous í ar a díchealldoing her best ag iarraidh an tocht a cheilttrying to hide the emotion leis an mhinicíocht raidió sinwith that radio frequency barúilidea gluaiseachtaímovements i bhfianaisein light of nach bhfuil an dara rogha aici ach a admháilthat she has no choice but to admit drogallreluctance an t-aon chosaintthe only protection

Léirigh an dá chontae sin gur féidir éacht a dhéanamh agus an dá phríomhchomórtas a bhuachaint nuair atá foireann den scoth i gceist.

Is é an chéad rud a rinne sé ná pictiúr den Mhac Drabhlásach a chrochadh ar bhosca na faoistine in aice lena ainm féin! "Mise anois an Mac Drabhlásach tagtha abhaile," ar sé, sa chéad seanmóir a thug sé.

Tugann mórán den bhfostaíocht a thuilleadh Béarla isteach go dtí an nGaeltacht.

* Gluais • Glossary sprioctarget ní túisce anseo thúno sooner are you here iontach slachtmharvery tidy beathalife mórphearsa ficsingreat fictional character dílleachtaorphan sa tsraithin the series uaighgrave an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work oilithreachtpilgrimage clúiteachrenowned a mhaíomhto boast iarsmalannmuseum tairgtear camchuairteannatours are offered bantreoraífemale guide díomhaoinidle ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life troscánfurniture sprúillí mionsonraíochaminor fragments col ceathrachacousins ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it adhlacthaburied i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors iad a rangúto categorise them SeapánaighJapanese díograiseachenthusiastic searmanasceremony a fhiafraí deto ask dúilliking luachannavalues chomh patuar intias apathetic towards her smidword, syllable carrchlóscarpark mionsamhailminiature éalúescape proinntitherestaurants camchuairt oidhreachtaheritage tour baiste asnamed after a cuid pearsanher characters bunchlochfoundation-stone straitéis mhargaíochtamarketing strategy uimhirphlátaínumber plates gléastadressed príomhsheómain show Oileánaighisland-people mórtasach asproud of dúchasachnative mangairísellers ollúna mórluachachaself-important professors tionscalindustry débhríochambiguous bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on tuairiscítearit is reported frith-Anneanti-Anne Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged fonóidmockery d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image casadhtwist is barrúlafunniest cúiseamhaccusation leispiachaslesbianism (chuir sí(she nuair a d'áitighwhen she argued comhdháilconference leispiachas folaithehidden lesbianism cairdeasfriendship cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love oirirceminent flúirse tagairtílots of references homa-anghráchhomo-erotic traidisiúnaithetraditionalists ábhar a stoitheadhto take material comhthéacscontext náireachshameful scannalachscandalous nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis i dtólamhalways treoraí ar leitha separate guide na sluaite leispiachathe crowds of lesbians díoltas DéGod's revenge mallaithedamned go mear ocrachquickly and hungrily páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park tithe itheacháineating houses tuirlingtto alight ar an drochuairunfortunately níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of ag foghlúplundering ag creachlooting fáilteachwelcoming go gealgháireachcheerfully le teann diabhlaíochtaout of devilment sé glúinesix generations dubh le turasóirípacked with tourists cárgrimace níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips oineachhonour freastalaíwaitress babhla seabhdairbowl of chowder ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk diúilicínímussels breallachclam portáncrab gliomachlobster trosccod róshrónachtoo nosey meascthamixed glasraívegetables diúgann tú an t-anraithyou drain the soup an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet

* Gluais • Glossary sprioctarget ní túisce anseo thúno sooner are you here iontach slachtmharvery tidy beathalife mórphearsa ficsingreat fictional character dílleachtaorphan sa tsraithin the series uaighgrave an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work oilithreachtpilgrimage clúiteachrenowned a mhaíomhto boast iarsmalannmuseum tairgtear camchuairteannatours are offered bantreoraífemale guide díomhaoinidle ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life troscánfurniture sprúillí mionsonraíochaminor fragments col ceathrachacousins ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it adhlacthaburied i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors iad a rangúto categorise them SeapánaighJapanese díograiseachenthusiastic searmanasceremony a fhiafraí deto ask dúilliking luachannavalues chomh patuar intias apathetic towards her smidword, syllable carrchlóscarpark mionsamhailminiature éalúescape proinntitherestaurants camchuairt oidhreachtaheritage tour baiste asnamed after a cuid pearsanher characters bunchlochfoundation-stone straitéis mhargaíochtamarketing strategy uimhirphlátaínumber plates gléastadressed príomhsheómain show Oileánaighisland-people mórtasach asproud of dúchasachnative mangairísellers ollúna mórluachachaself-important professors tionscalindustry débhríochambiguous bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on tuairiscítearit is reported frith-Anneanti-Anne Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged fonóidmockery d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image casadhtwist is barrúlafunniest cúiseamhaccusation leispiachaslesbianism (chuir sí(she nuair a d'áitighwhen she argued comhdháilconference leispiachas folaithehidden lesbianism cairdeasfriendship cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love oirirceminent flúirse tagairtílots of references homa-anghráchhomo-erotic traidisiúnaithetraditionalists ábhar a stoitheadhto take material comhthéacscontext náireachshameful scannalachscandalous nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis i dtólamhalways treoraí ar leitha separate guide na sluaite leispiachathe crowds of lesbians díoltas DéGod's revenge mallaithedamned go mear ocrachquickly and hungrily páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park tithe itheacháineating houses tuirlingtto alight ar an drochuairunfortunately níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of ag foghlúplundering ag creachlooting fáilteachwelcoming go gealgháireachcheerfully le teann diabhlaíochtaout of devilment sé glúinesix generations dubh le turasóirípacked with tourists cárgrimace níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips oineachhonour freastalaíwaitress babhla seabhdairbowl of chowder ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk diúilicínímussels breallachclam portáncrab gliomachlobster trosccod róshrónachtoo nosey meascthamixed glasraívegetables diúgann tú an t-anraithyou drain the soup an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet

Cluiche eile a bhí iontach ná Loch Garman agus Uíbh Fhailí i gcluiche leathcheannais Laighean i 1996, cluiche a bhuaigh Loch Garman ach ar imir Uíbh Fhailí go hiontach ann freisin - bhí scóranna dochreidte i gceist agus iomáint den scoth.

Amhránaí bailéad den scoth é John a chan amhráin mar "Three-leafed shamrock" agus "Mulroy Bay".

Tá an córas GPS mar chuid de roinnt fón soghluaiste nua den tríú glúin atá ag teacht ar an margadh anois agus, cé gur féidir suíomh aon fón soghluaiste a aimsiú cheana féin, cuirfidh an cruinneas nua seo go mór leis na seirbhísí bunaithe ar an láthair atá ar fáil.

Faoi láthair is é an stát seo an t-aon bhall den Aontas Eorpach nach bhfuil Coinbhinsiún Um Chearta Daonna na hEorpa faofa ann go fóill.

Tá ag éirí linn seirbhís dubála den scoth a sholáthar do TG4.

Ní móide go n-aithneodh í dá mbeadh tuilleadh cos scoite caite thart ann ach nuair nach raibh ann ach í agus gan éinne eile den chomhluadar callánach ar leathchois bhí a fhios aige go gcaithfeadh sé gurb í a bhí ann.

"Teith! Teith!" arsa Eibhlín nó ní raibh a dhath a dhéanfadh brachán den lá ach boladh mún cait.

Na laethanta seo, agus sceon ar an bpobal faoi ghalair den uile chineál, cheapfá go mbeadh an ghné sin den cheist ar bharr an chláir oibre ag an Roinn.

Cloisim daoine ag rá go minic nach n-ullmhaíonn oideachas na hÉireann daoine i gceart chun rudaí a dhéanamh sa saol ach, mo thaobhsa de, is dóigh liom go bhfuair mé oideachas den scoth.

Dá thairbhe sin níor chuir sé aon stró air féin i rith na Bealtaine agus a thóin mhór mhaorga á coinneáil teolaí te aige cois na tine ina phluais.

Rinne siad athdheisiú ar oibreacha an mhuilinn, agus bhain siad úsáid as ábhar áitiúil den chuid is mó chun codanna den ghléasra a athchóiriú.

Tá seisear nó seachtar den phainéal peile ina n-iománaithe den scoth agus iománaí amháin ar a laghad ina pheileadóir eisceachtúil.

"Bí cúramach nó bainfidh tú an soc den veain! Tá sé cúng go maith.

Cad é a shílfidh muintir na cathrach, mar sin, den saothar is úire atá le feiceáil ar a gcuid sráideanna? Tá tréad bó i ndiaidh teacht go dtí an phríomhchathair, ní an cineál atá beo, dar ndóigh, ach píosaí dealbhóireachta, múnlaithe mar bha agus maisithe ar dhóigheanna éagsúla.

(1931-2002), píobaire uilleann den scoth as Philadelphia, agus don Athair Seán Ó Coinn, i bparóiste Ghort Leitreach, Co.

Tá bialann den scoth ann fosta.

In Éirinn na linne seo, áfach, is iad na *sans culottes *atá fágtha gan snáth ina mbrístí agus na huaisle móra - Tony O'Reilly, George Soros agus a chairde - atá ag imeacht leo ina gcóistí geala leis an bpota óir ar linne é tráth den saol.

Gach seans go mbeadh taithí den chineál céanna agat dá mba rud é gur thiomáin tú trí shráideacha áitiúla Brooklyn nó Queens nó na Bronx.

Fiafraíodh de dhaoine ar bhain siad úsáid as aon teanga eile, taobh amuigh den Bhéarla, mar theanga an bhaile.

Tráth den tsaol bhíodh sé an-deacair uirlisí a fháil agus mar sin bhíodh daoine ag fanacht ort ag an bhFleadh, agus beart mór de nótaí airgid ina lámh acu chun uirlis a cheannach uait, ach tá an lá sin imithe.

Seans nach dtuigfeá focal ar bith, fiú dá mbeadh Gearmáinis den chéad scoth agat.

Beannacht Dé leat, a Bharra, agus tán tú anois san áit ina bhfuil an chuid is fearr den nGaeilge.

Bhí bean bheag ramhar chruinn ina seasamh díreach roimhe agus níos mó ná a sáith den ghrian aici.

Bhí Elisa den tuairim go raibh an tír go hálainn, "cé is moite den bháisteach, an ghaoth agus an ceo!" Bhí meascán ann ó thaobh aimsire de i mí Iúil, ach cé go raibh sé dian in amanna, níor chaill sí féin ná a cara Sara Cerrutí lá ar bith de shé lá an chúrsa, rud atá neamhchoitianta.

Bhí Elisa den tuairim go raibh an tír go hálainn, "cé is moite den bháisteach, an ghaoth agus an ceo!" Bhí meascán ann ó thaobh aimsire de i mí Iúil, ach cé go raibh sé dian in amanna, níor chaill sí féin ná a cara Sara Cerrutí lá ar bith de shé lá an chúrsa, rud atá neamhchoitianta.

Bhí sise cineál éideimhin," a d'admhaigh Cole, a bhfuil cónaí ar a mháthair i Muineachán, áit ar bhog an teaghlach i ndiaidh dóibh éirí bréan den leatrom agus den chiapadh i mBéal Feirste.

Tá 45% den tuairim nár mhiste é a leasú beagán fós agus gan ach 10% atá sásta leis mar atá sé.

D'fhéadfadh gunnaí agus armlón bogadh an bealach céanna, ach dealraíonn sé go bhfuil David Trimble den bharúil go bhfuil éachtaí ag dul a theacht ó phoblachtánaigh sna seachtainí atá romhainn.

D'fhéadfadh sé ansin geallstan nach scorfaidh siad an Tionól arís má athbhunaítear é, ach tá fadhbanna anseo - má thoghtar go leor ball den DUP agus go leor easaontóirí ón UUP, d'fhéadfadh siad sáinn pholaitiúil eile a chruthú sa Tionól, gan Chéad- agus leas-Chéad Aire bheith ainmnithe.

" Nuair a tháinig Aled go dtí na Sé Chontae, ba é an chéad rud a thug sé faoi deara, ní nach ionadh, ná an scoilt pholaitiúil a ritheann fríd achan ghné den tsochaí anseo.

Ainm ar nós *Hibernia*, iris eile den scoth a bhí ina bhior sa bheo ag údaráis an stáit seo nuair ba ghá, ach freisin a d'fhulaing go mór ó dhlíthe éagóracha leabhail an stáit seo.

Tháinig sise as an Cholóim chomh maith agus d'oibrigh sí go dian le hairgead a shaothrú sa dóigh is go bhféadfadh sí baill eile den teaghlach a thabhairt go Nua-Eabhrac.

Fiafraíodh de dhaoine ar bhain siad úsáid as aon teanga eile, taobh amuigh den Bhéarla, mar theanga an bhaile.

Cén obair a dhéantar san Áras anois ó lá go lá? Tá an obair shealbhaithe Gaeilge ar bun againn anois ar feadh na bliana ar fad - bíonn cúrsaí seachtaine, cúrsaí coicíse agus cúrsaí deireadh seachtaine Gaeilge á reáchtáil againn do ghrúpaí éagsúla (mar shampla, mic léinn ó institiúidí éagsúla ar fud na tíre, daoine fásta as gach cearn den domhan, cigirí ón Roinn Oideachais agus Eolaíochta, múinteoirí a oileadh thar lear, oibrithe ón bPost, foireann Ollscoil na hÉireann, Gaillimh, éascaitheoirí ón Roinn Oideachais agus Eolaíochta, etc.

Ionad a bheith tógtha ar an gCeathrú Rua ina mbeidh áiseanna den chéad scoth le freastal ar na mic léinn - m.

Ní bhainfeadh a dhath an chuma den lá seo, nó sin an rud a shíl sí go dtí gur amharc sí ar a dialann agus go bhfaca sí go raibh coinne aici leis an fhiaclóir ar cheathrú i ndiaidh a trí.

Tá bia den scoth ann - d'fhéadfá maireachtáil ar feadh seachtaine ar an méid a fhaigheann tú don bhricfeasta féin! Déanann an snámh sa bhfarraige an-mhaitheas don chorp agus deirtear go bhfuil mianraí agus maithis eile ann do ghalair chnis agus mar sin de.

"Táimid an-sásta le cúrsaí agus, mar a luaigh mé cheana, tá foireann den scoth againn.

Is é an rud a chonaic sé a chuir fearg air ná pictiúr den Chroch Chéasta agus seamhan ag sileadh aisti agus, ar an taobh clé di, bod crua ina sheasamh suas díreach.

Tugaim taitneamh d'amhrán a chloisim agus téim ar thóir leaganacha den amhrán.

Bunaíodh Oidhreacht Chorca Dhuibhne i 1980 chun díriú ar gach gné den oidhreacht - abair an oidhreacht fhisiciúil agus an oidhreacht teangan.

Bheadh sé ag gearradh chuile lá fómhair, agus geimhridh, soineann is doineann, cé is móite den Domhnach, mar a rinne sé leis an liachtaí seo bliain, mura n-iarrfaí obair níos cruóige air.

Cé go bhfuil dualgas ar gach fostóir, de réir an Health and Safety at Work Act 1974, sláinte a chuid fostaithe a chosaint, agus go ndúirt Cód Cleachtais ón Health and Safety Commission i Meán Fómhair 2000 go raibh an ceart ag freastalaithe i dtithe tábhairne a bheith ag obair in atmaisféar saor ó thoit, is cuma le rialtas Tony Blair fá dtaobh den cheist seo.

Cinnte, ní éireoidh le haon chóras deireadh a chur leis an fhéinmharú, ach ar a laghad shábhálfaí roinnt den dream a bheadh i mbaol agus shábhálfaí teaghlaigh agus cairde ón bhriseadh croí.

Idir mhíreanna físe, bheochain bhríomhara agus thaispeántais idirghníomhacha, tá áiseanna den scoth curtha ar fáil dóibh siúd a bhfuil spéis acu i Mars - agus sa teicneolaíocht agus san eolaíocht go ginearálta.

Fágadh an gáire ar an taobh eile den leiceann ag Dónall agus shuigh sé ansin, an teas ag spréadh óna chluas, anuas ar a leiceann.

Beidh bia den scoth ar fáil saor in aisce agus beidh séisiún ceoil ar siúl oíche Aoine agus oíche Shathairn.

Ba Phrotastúnach í a rugadh i Vermont agus bhí sé mar aidhm aici an leagan Protastúnach den dea-scéala a scaipeadh, ag tréimhse nuair a bhí an frith-Chaitliceachas thar a bheith láidir.

Bhí a fhios ag Nicholson, a fuair bás i Jersey City in 1855, go raibh go leor dá cairde den tuairim go raibh sí as a meabhair de bharr gur chaith sí oiread ama in Éirinn.

Ní gá dom a rá nár thuigeas focal den teanga mhistéireach theibí a bhí in úsáid aige, agus nár mhór an náire a bhí ormsa, an t-aon Éireannach sa halla, nuair a bhí orm iarraidh ar an gcailín Seiceach in aice liom mo rince náisiúnta féin a aistriú go Béarla agus a thaispeáint dom sa tslí is go bhféadfainn coinneáil suas leis na rinceoirí cumasacha timpeall orm! *Ar leanúint an mhí seo chugainn* Is as Ciarraí é Pádraig Ó Liatháin.

Mar shampla, má roghnaítear an focal "ríomhaire" insíonn an Bosca Freagra dúinn gur ainmfhocal den cheathrú díochlaonadh é, gur "computer" atá ann as Béarla agus go bhfuil na leaganacha seo a leanas ceadaithe: "an ríomhaire (au), an ríomhaire (gu), na ríomhairí (ai), na ríomhairí (gi).

Muna gceadaíonn an CLG dóibh Páirc an Chrócaigh a úsáid beidh orthu a gcuid cluichí a imirt ó bhaile, lasmuigh den stát.

Fionraí cuí i gcás imreoirí a dhíbrítear den pháirc - bíonn sé rófhada nó róghearr, ag brath ar cé acu an le do chlub/chontae féin a imríonn siad nó nach ea.

Páirc an Chrócaigh: ar chóir í a chur ar fáil do spóirt eile? Ceist amháin faoi sin: cén chaoi a bhféadfaí cead a thabhairt do lucht rugbaí imirt ansin nuair nach dtugann siad ómós cuí do "Amhrán na bhFiann"? Ticéid: an praghas ró-ard (aontaím) agus faigheann na daoine míchearta iad i mí Mheán Fómhair (níl tuairim agam cén chaoi); rud eile: cá mbíonn na "*genuine supporters*" go léir an chuid eile den bhliain? An GAA: an "Grab All Association" - céard a dhéanann siad leis an airgead go léir a thagann isteach ag na cluichí móra gach bliain? Agus tá siad ag iarraidh tuilleadh ón rialtas! Peil Ghaelach: an dtuigeann éinne na rialacha? An bhfuil rialacha ann? Sampla: cóirigh an mhinicíocht a ardaíonn imreoirí an liathróid den talamh go neamhdhleathach gan saorchic ina gcoinne.

Bhí sé ina ghála fíochmhar an tseachtain seo caite; níor bhog na leacáin nua, ach chailleamar leacán nó dhó den gnáthchineál.

Ach *tá* siad ag rá go bhféadfadh siad tarlú agus, go deimhin, go bhfuil fianaise láidir eolaíoch ann go bhfuil muid ar thairseach na dtarlúintí seo - go bunúsach, go bhfuil olltubaiste dhomhanda i ndán dúinn uaidh seo go ceann 20 bliain, go scriosfar codanna móra den phlainéad agus go gcaillfear na milliúin dá bharr.

* Gluais • Glossary mo dhícheallmy best a gheallaim dom féinI promise myself san fhásachin the desert d'fhéadfainn staonadh ó sheacláidI could abstain from chocolate don Charghasfor Lent cleastrick chuirfinn dallamullóg orm féinI'd delude myself blastatasty íobairtsacrifice maitheasgood bródúilproud casacht mhór ghroía great big cough tairseachthreshold tanaíthin fiáinwild de shíoralways seanfhaiseantaold-fashioned láchfriendly, pleasant mearbhallconfusion cheapasI thought a bhlas tuaisceartachhis northern accent chloisimis a chasachtwe used to hear his cough bhímis ar bíswe used to be excited/impatient cúbógacollections of Easter eggs scaoilimis gach uile ní uainnwe'd cast everything aside go scafántaspeedily ghlacadh sí buíochas leisshe would thank him chuireadh sí i bhfolach éshe would hide it ag iomrascáil lena chéilewrestling one another suachmáneasy-going person gan puth análawithout a puff of breath parlúsparlour, sitting-room deireadh sí linnshe would say to us cur i gcéill iomlántotal pretence thuigeadh siseshe'd understand bheannaímis dówe would greet him d'fhiafraímis dewe'd ask him d'fhreagraímiswe would answer go fuarbhruiteindifferently ag tóraíocht an mhálasearching for the bag nodclue go n-alpfadh Daidí siar iadthat Dad would devour them beadaílover of sweet things dá bharras a result d'éalaigh méI escaped cófrapress ag póirseáil thartrummaging about málaí plaisteachaplastic bags doirtealsink de phreabsuddenly go raibh mo chosa nitethat it was all up with me polaitíocht an tuaiscirtthe politics of the north daoine muinteartharelations díospóireachtaí bríomharalively debates a chuairteannahis visits b'annamh cuideachta na bhfear aigehe seldom had the company of men ag útamáilfumbling ba ghiorra in aois diclosest to her in age mo dhála féin agus Tríonajust like myself and Tríona fé mar a chaitheadh Tríona liomsaas Tríona used to treat me barrúilfunny de shíor dár gcáineadhalways criticizing us ag spochadh as m'uncailteasing my uncle agus uasal le híseal á dhéanamh aigesean uirthiseand he was patronizing her tá sé chomh maith agamI may as well á leanúintfollowing him garda gradaimguard of honour cársánwheeze inchreidtecredible plúchadhasthma ag sméideadh ar m'uncailnodding at my uncle dá mbéarfaí ormif I was caught isteach sna gnáthchróite folaighinto the usual hiding-places macalla na nglórthathe echo of the voices tuaromen, sign an ceann ab ansa liom féinthe one I liked best mealltachenticing bonnánhorn fardoraslintel of door vardúswardrobe bheir mé barróg airI hugged him ag cóiriú na n-adhartánarranging the cushions glicsly caoi a chur ar an áitto tidy up the place margadhdeal a roinntto share stróic méI tore daitecoloured dúil chráitetorturous desire candaí móra seacláidebig chunks of chocolate blúire ar bhlúirebit by bit giodalachperky bhuail fonn múisce muidwe felt like vomiting Tháinig iarracht den cheann faoi orainnwe became a little bit down smeartha le seacláidcovered in chocolate teipfailure

Ach tá an scéal ag athrú go tapa agus, cé is moite den Chumann Lúthchleas Gael (CLG), is beag trácht a chloisfeá anois ar an spórt amaitéarach in Éirinn.

Bhainfeadh an lá inniu an fheasóg den chat," arsa Emma.