a achtú
to enact
Deir sé go dtógann sé tamall fada gach bille a achtú agus go bhfuil dul chun cinn an-sásúil déanta ag an mbille áirithe seo "ag cur san áireamh gur rud as an nua ar fad atá ann".
sula ndéantar iad a achtú
before they are enacted
Is é an dá argóint a chuirtear chun cinn de ghnáth ar son an dara teach ná go dtugann sé ardán agus guth do dhreamanna beaga polaitiúla nach mbeadh ionadaíocht acu sa príomhtheach agus, chomh maith leis sin, go dtugann sé seans athbhreithniú deiridh a dhéanamh ar bhillí sula ndéantar iad a achtú.
a achtú
enact
Anuas air sin, chomh luath agus a dhéanann an rialtas Coinbhinsiún na hEorpa ar Chearta Daonna a achtú, is lú go mór an gá a bheidh le dul chun na hEorpa.
Cé go ndéanfar na dlíthe nua seo a achtú
although the new laws will be enacted
An é go bhfuil an gá seo leis an alcól i síol na nÉireannach agus go bhfuil sé á iompar ó ghlúin go glúin mar a bheadh gruaig rua ann nó súile donna?
Cé go ndéanfar na dlíthe nua seo a achtú gan mhoill, is dócha go mbeidh siad cosúil le go leor dlíthe eile a thagann chun cinn in Éirinn - gan éifeacht mar nach gcuirfear i bhfeidhm i gceart iad.
a reachtú
to enact
Rinne siad go leor dlíthe a reachtú in aghaidh na gceardchumann, dlíthe atá fós i bhfeidhm in ainneoin rialtas Tony Blair a bheith i gcumhacht, agus shíl bainisteoirí go dtiocfadh leo a rogha rud a dhéanamh i gcónaí.
a achtú
to enact
Rinneadh an Bille Teanga a achtú sa deireadh, ceapadh an Coimisinéir Teanga, fuarthas réiteach ar cheist liúntas cánach na mban tí Gaeltachta agus bunaíodh Acadamh na Gaeilge le dlús a chur leis an ollscolaíocht trí Ghaeilge.
a achtú
to enact
)
Ach i ndeireadh thiar thall má tá an rialtas dáiríre faoi chúrsaí sláinte is turasóireachta níor mhór “cead fánaíochta” a achtú, a chiallódh nach mbeadh aon srian ar chearta an tsiúlóra.
a achtú
to enact
Má éiríonn leis an Bille um Chlúmhilleadh a achtú, bunófar Comhairle Preasa neamhspleách, nach mbeadh faoi choimirce an rialtais.
reachtaíocht a chur i bhfeidhm
to enact legislation
Ní hamháin sin ach chaithfí an Bunreacht a leasú sula bhféadfadh an stát seo reachtaíocht a chur i bhfeidhm a d’aithneodh pósadh hómaighnéasach.
nuair a achtaíodh é
when it was enacted
Is léir, áfach, go raibh cnámh lom na fírinne á hinsint ag an Ombudsman nuair a dúirt sí nach bhfuil an tAcht um Shaoráil Faisnéise ag feidhmiú faoi mar a bhíothas ag súil go n-oibreodh sé nuair a achtaíodh é.
ag achtú
enacting
Tugtar “Aire Chill Mhantáin” air go magúil agus níl sé cruthaithe aige go dtí seo go dtig leis bogadh ó bheith ina pholaiteoir áitiúil go polaiteoir atá ag achtú agus ag rialú ar mhaithe le leas na tíre.
a achtú
to enact
Ach is é an príomhrud, má tá an rialtas dáiríre faoi thurasóireacht siúlóide, ná cead fánaíochta a achtú chomh luath agus is féidir.
nuair a bhí sí á hachtú.
when it was being enacted.
Níl mórán a chreideann gur trí chomhtharlú a ardaítear praghas na dí an méid céanna ag an am céanna i dtithe tábhairne éagsúla! Agus mar bharr dánaíochta, chuir na tábhairneoirí i gcoinne na reachtaíochta a bhaineann le hól agus tiomáint nuair a bhí sí á hachtú.
reachtaíodh Acht na Maoirise
The Maori Language Act was enacted
Tar éis feachtais éagsúla thar na blianta, reachtaíodh Acht na Maoirise (1987), a chuir an teanga ar bhonn oifigiúil náisiúnta mar aon leis an mBéarla, agus bunaíodh Te Taurawhiri i Te Reo Māori (coimisiún teanga na Maoirise).
a chuir an rialtas i bhfeidhm anuraidh.
which the government enacted last year.
B’fhearr leis an rialtas go mbeadh aird an phobail dírithe ar bhainistiú an gheilleagair, ach is ríléir go bhfuil aird á díriú ar na dlíthe nua caidrimh thionsclaíoch a chuir an rialtas i bhfeidhm anuraidh.
dá reachtófaí é,
if it were enacted,
Níor airigh siad go bhféadfadh go mbeadh buntáistí ag baint le hacht, dá reachtófaí é, ó thaobh chruthú postanna agus chothú na n-ealaíon de, agus ó thaobh na mbuntáistí a eascraíonn as oideachas dátheangach a bheith bainte amach ag duine, agus go leor eile fosta.
ó cuireadh Acht na dTeangacha Oifigiúla i bhfeidhm,
since the Official Languages Act was enacted
**Oiliúint**
Mar chuid den scéim teanga atá forbartha ag eagraíochtaí éagsúla – na comhairlí contae agus na ranna stáit, cuir i gcás – ó cuireadh Acht na dTeangacha Oifigiúla i bhfeidhm, is gá oiliúint ar chur ar fhostaithe de chuid na n-eagraíochtaí rannpháirteacha chun go mbeidh siad ábalta seirbhísí a chur ar fáil don phobal trí Ghaeilge.
is mian leis an rialtas a rith),
which the government would like to enact
Tugann sé aontú na banríona ar reachtaíocht úr (sin é, dearbhaíonn sé go bhfuil an bhanríon sásta le pé reachtaíocht is mian leis an rialtas a rith), socraíonn sé na ceapacháin is sinsearaí sna príomhúdaráis náisiúnta agus feidhmíonn sé mar ardcheannasaí ar fhórsaí cosanta na hAstráile.
ritheadh an reachtaíocht
the legislation was enacted
Is fíor gur tháinig thart ar 100 duine le chéile ar an Pont des Arts i bPáras ar lá na vótála chun cur in aghaidh an gradam seo a bhronnadh uirthi, toisc gur ritheadh an reachtaíocht a cheadaíonn ginmhilleadh sa Fhrainc (la Loi Veil sur l’IVG) in 1974 agus í i gceannas ar an Roinn Sláinte i rialtas Giscard d’Estaing (1974-81).
achtaíodh
legislated, enacted
Ba i 1978 a achtaíodh an Forógra um Úsáid Talún a thug úinéireacht is cearta talún don rialtas agus tugadh an Forógra isteach sa Bhunreacht an bhliain dár gcionn.
ritheadh
enacted
Ba bheag am méid reachtaíocht fónta a ritheadh.
ritear
enacted
Mar shampla, tá dualgas orm an Bunreacht féin a chosaint agus a chinntiú go mbíonn gach dlí a ritear de réir an Bhunreachta.
reachtaíodh
enacted
Chruthaigh sé sin gan é ach beagán le cois bliana san Aireacht nuair a reachtaíodh Acht na dTeangacha Oifigiúla.
n-achtófaí
would be enacted
”* Seans gur míniú é seo ar an mhéid a tharla i gCill Rímhinn, tráth ar aontaíodh faoi choim le Sinn Féin go n-achtófaí reachtaíocht teanga ó thuaidh.
Ritheadh
was enacted
Ritheadh leasú don Acht Bunchíosa náisiúnta sé bliana ó shin, cuirim i gcás, a thug pinsean do dhuine de lánúin chomhghnéis tar éis bhás an chomhpháirtí.
achtú
enact
Ar an dtaobh eile, bíonn buntáiste ag baint le córas an aon seomra: is féidir dlí a achtú níos gasta agus bíonn níos mó freagrachta ann cionn is nach bhfuil ach aon dream amháin daoine i gceist.
rite
run, enacted
Tarraingíodh siar an vóta mímhuiníne sa Rialtas ó chlár na Dála, ar eagla go dtitfeadh an Rialtas agus nach mbeadh an Bille Airgeadais rite roimh an toghchán!
Gilmore ina Thaoiseach?
=============
Dá mbeadh an Lucht Oibre ag iarraidh go mbeadh Gilmore ina chéad Thaoiseach eile ar an dtír, d’fhéadfadh sé a bheith.
reachtaíodh é
it was enacted
Mar sin, cuireadh reachtaíocht an bheartais os comhair an tí íochtair coicís ó shin, mar ar reachtaíodh é gan díospóireacht ar bith.
achtú
to enact
Tiocfaidh méadú dá réir ar an bhrú a bheas ar pholaiteoirí na tíre dlíthe príobháideachais a achtú in Éirinn.
Reachtaíodh
was enacted
Reachtaíodh an tAcht um Fháltais ó Choiriúlacht sa bhliain 2003 chun scéim a bhunadh san Astráil le teacht isteach ó choiriúlacht a choigistiú.
aon reachtaíocht a rith
to enact any legislation
Ní raibh an rialtas náisiúnta in ann aon reachtaíocht a rith i dtaca leis an mhuintir dhúchais de réir an dara hailt.
Ritheadh reachtaíocht
legislation was enacted
Ritheadh reachtaíocht sna sé choilíneach roimh neamhspleáchas a chuir toirmeasc ar státchabhair do na scoileanna príobháideacha, scoileanna a bhí faoi chúram na sainaicmí creidimh éagsúla.
achtaithe
enacted
Go deimhin, tá sé ráite ag Aire Stáit na Gaeltachta, Dinny McGinley, go mbeidh an Bille achtaithe roimh mhí Mheán Fómhair.
nach bhfuil aon dlí achtaithe
no law has been enacted
Níl éirithe ag riarachán Obama an tacaíocht dhépháirteach sin a fháil, áfach, rud a fhágann nach bhfuil aon dlí achtaithe ag Tithe na Comhdhála a dheiseodh an córas briste.
Ritheadh
was enacted
Ritheadh an Immigration Restriction Act sa bhliain 1901 le toirmeasc a chur ar “aicmí éagsúla” teacht chun na hAstráile ar inimirce, muintir na hÁise chun tosaigh i measc na n-aicmí seo.
mar gheall ar dhlí a ritheadh
because of a law enacted
Mar bharr ar sin, ní gá do na stáit eile na lánúnais seo a aithint, mar gheall ar dhlí a ritheadh 17 mbliain ó shin agus atá ina chnámh spairne i Washington faoi láthair.
nach ritear, a gcaithfear thríd an Dáil
that what is run rapidly through the D. is not enacted
Má táimid ag cur dlí tíre i bhfeidhm, tá sé tábhachtach nach ritear, a gcaithfear thríd an Dáil, an-sciobtha agus gan mórán cíoradh a dhéanamh faoi, rud atá ag tarlú i láthair na huaire de bharr go bhfuil an móramh chomh mór ag an rialtas.
Dlíonn
enacts
“Dlíonn Poblacht na hÉireann agus éilíonn sí leis seo, géillsine mhuintir uile na hÉireann, idir fhir agus mhná,” a deirtear san Fhórfhógra, a rialtais na hÉireann.
ritheadh a leithéid don Bhreatnais
such was enacted for Welsh
Is maith leis an Bhanríon Eilís an cúpla focal Gaeilge a labhairt in Éirinn, ach an mbeidh deacracht aici má dhéanann sí amhlaidh sa Tuaisceart? Is é Tuaisceart Éireann an t-aon chuid den Ríocht Aontaithe (taobh amuigh de Shasana féin) nach bhfuil dlí ann chun an teanga dhúchais a chosaint – ritheadh a leithéid don Bhreatnais i 1993 agus do Ghaeilg na hAlban i 2005.
a achtaítear
which is enacted
3 den Bhunreacht céanna go mbíonn ar an stát leagan Ghaeilge a chur amach de gach dlí a achtaítear i mBéarla.
achtaíodh reachtaíocht
legislation was enacted
Mar sin, is le háthas a glacadh le fógra an Aire Dlí agus Cirt go raibh Úna Ní Dhubhghaill molta mar Phríomhfheidhmeannach ar Údarás Rialála Carthanas na hÉireann atá le bunú i mbliana, cúig bliana ó achtaíodh reachtaíocht ar an gceist seo.
an dlí úr a rith
to enact the new law
Níl FÁS ann níos mó, ach beidh tithe fáis ann a luaithe is a gheobhaidh mise deis an dlí úr a rith.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
