Fuair muid cuireadh dul go teach i gcomhair dinnéir agus chuaigh muid ansin faoi choim na hoíche.

Tá a thír dhúchais i gcroí na ndaoine atá faoi dhaorsmacht.

Cé go bhfuil Napster ag feidhmiú go fóill, tá gach rud a bhí faoi chóipcheart air á bhaint de réir a chéile agus is beag amhrán nó píosa ceoil atá fágtha.

"Rómhilis!" a mhaíonn fear na súile nimhe, a bhíonn i gcónaí in amhras faoi dhaoine a bhfuil rian ar bith de chineáltas ag baint leo.

Bhí an margadh faoi lán seoil nuair a shroich mé an baile agus bhí chóir a bheith achan duine ar deargmheisce.

Ar thaobh amháin, tá daoine saor ó bhrúidiúlacht - is féidir siúl de ló nó d'oíche, gan brath faoi bhagairt, murab ionann agus i gcathracha eile - ach ar an taobh eile bhraith sí go raibh srianta uafásacha ar mhná pósta.

An té a bheadh 'wedi fod yn **yfe**d' (= **ibh**the/ólta), nó 'in**eb**riated', an té a raibh a shá 'imbibed' aige, is dóigh go nglacfaidh sé le teoiric ar bith! Más tugtha don ól é, an duine bocht céanna, b'fhéidir gur Ó Meadhchair/Meachair a bheadh air, tharla go gciallaíonn a shloinne 'cara (na) meá'! Níl mé a rá, áfach, go bhfuil éinne ar m'aithne darb ainm Lifechair Ó Meachair faoi bhruach na Life sa lá inniu.

Cathain a bunaíodh Gaillimh le Gaeilge agus cé a bhunaigh é? Bunaíodh Gaillimh le Gaeilge i 1987 faoi choimirce Chomhdháil Náisiúnta na Gaeilge.

I measc an tsaothair a bheidh ar taispeáint, beidh péintéireacht ó Ollscoil an Tríú hAois, *installation* ó thionscadal a thosaigh an dánlann le hionad áitiúil ban agus saothar ar páipéar a tháinig ó dhaoine atá ag obair faoi choimirce an Bhoird Shláinte sa chathair, atá ceangailte le fada leis an dánlann ar scéimeanna den chinéal seo.

Chomh maith leis sin, dealraíonn sé go mbeidh na déantóirí agus na soláthraithe seirbhíse aontaithe faoi chomhchaighdeán.

Ar an dara lá de mhí Lúnasa fágfaidh eitilt BD 7905 Aerfort Átha Cliath faoi choim na hoíche agus tuirlingeoidh sí arís uair agus cúig nóiméad níos déanaí ag Aerfort Lorient.

Réimse eile ina mbíonn an phríobháideacht faoi bhagairt ná nuair a bhíonn earraí á gceannach nó gnó bainc á dhéanamh thar an idirlíon.

Smaoinigh ar an tocht agus ar an fhearg a bhí ort ag breathnú ar thórraimh íobartaigh bhuama na hÓmaí méadaithe faoi dheich.

Ní thig leat? Sin mar bhí an RUC le linn na bagartha seo, mar sin a bhí ann - foláireamh do Chaitlicigh agus do Rialtais na hÉireann agus na Breataine go raibh an tsíocháin faoi chomaoin ag an UDA agus nach bhféadfadh nó nach dtiocfadh leis an RUC cur ina éadan.

Léiríonn an chlaontacht ó thaobh cine de i gcur i bhfeidhm an phionóis seo go n-úsáidtear anois é, agus gur úsáideadh i gcónaí é, mar uirlis don chur faoi chois, don chos ar bolg polaitiúil agus ciníoch, don leithcheal agus don díoltas.

Inis sin do theaghlach Mario Marquez, fear faoi bhac meabhrach, agus gan aige ach IQ 65, a cuireadh chun báis i 1995 de bharr gur éignigh agus gur mharaigh sé déagóir.

Tá príomhfhéile chultúrtha na Gaeilge faoi lán seoil sa Daingean an deireadh seachtaine seo agus is dóigh faoin am go mbeidh tusa á léamh seo go mbeidh an Rógaire Dubh é féin ina shuí cois cuntair, pionta fuar fada dubh ina dhorn aige agus é ag caint agus ag cabaireacht le cairde maithe.

Is beag gairdeas Nollag ná fáilte na féile a bhíonn le sonrú ar a chaint chadránta nuair a bhíonn Balor faoi lánseol ag ceasacht go casaoideach faoin chréatúr meidhréiseach cruinnbhallach.

Ach ní cúrsaí spóirt a bhí faoi chaibidil sa bhliain 2001 ach cúrsaí polaitíochta agus iad casta go maith freisin.

Cuireadh go leor córas i bhfeidhm in eagraíochtaí móra, ar nós ollscoileanna agus comhlachtaí idirnáisiúnta, chun stop a chur le teachtaireachtaí ríomhphoist ina raibh víreas faoi cheilt mar cheangaltán iontu - rud a chiallaíonn nach gá do ghnáthúsáideoirí ríomhaire na scileanna chun troid i gcoinne víreas a fhoghlaim.

Agus bhí an leibhéal íocaíochta ag 61% agus 26% i gcás fíneálacha páirceála agus dioscaí cánach faoi seach.

Tá sé mar pholasaí ag ionaid áirithe ealaíon laethanta speisialta a chur ar leataobh do dhaoine atá faoi mhíbhuntáiste agus iad a ligean isteach saor in aisce.

Tá an pobal Caitliceach ag fáil níos mó airgid ón stát na laethanta seo, cé go bhfuil siad faoi míbhuntaiste go fóill.

Bhí sé ag cur faoi i gCarna i gConamara agus ag obair i saotharlann ansin.

Bhí mé féin díreach ag tosnú ar bhóthar an cheoil agus mé fós ag foghlaim faoi na difríochtaí idir ríleanna agus portanna! Bhí mé ag seinm ar an mbodhrán ag an am agus bhí an seisiún faoi lán seoil agus lucht na teilifíse á thaifeadadh.

"Cad é faoi Dhia atá istigh ansin agat?" "Caith thusa sé mhí i gCeanada agus beidh lód chun an bhaile leat fosta.

Bhí seisean ag tagairt do chaidreamh trasphobail, ach in áit bheag mar na Sé Chontae faoi Fhorghabháil, comhairle mhaith atá ann maidir le suíomh ar bith ina bhfuil tú.

Ach ní fiú alt den chineál seo a scríobh gan cúpla buille faoi thuairim a thabhairt.

"Is breá liom iad, agus coinníonn siad an féar faoi smacht.

Daoine ag sléachtadh is ag umhlú faoi mar go raibh gach dara duine ina impire.

Ní gá go mbeadh sí dúnta sa todhchaí, áfach, mar d'fhéadfadh an Cumann féin níos mó úsáide a bhaint aisti tré níos mó cluichí club, cluichí scoile, coláistí dara agus tríú leibhéal a imirt ansin faoi mar a dheintí roimh an athnuachan.

" Thug Tomás agus Áine faoi na bocsaí agus ní raibh siad i bhfad ag dul dó gur lig Áine scread.

Tá sé deacair acu glacadh leis go bhféadfadh duine ar bith againn, faoi chúinsí áirithe thar na bearta, an rogha mhícheart a dhéanamh.

Bheinn sásta dá dtarlódh sé nach raibh daoine, thuaidh agus theas, in amhras faoi nó naimhdeach don Ghaeilge agus ansin go mbeadh go leor de thacaíocht oifigiúil don Ghaeilge go dtiocfadh linn seirbhís iomlán raidió, teilifíse agus idirlín a chur ar fáil.

Maidir leis an iascaireacht, tá sé suimiúil a fheiceáil go raibh an tionscal seo faoi thionchar athruithe an domhain mhóir mar atá tionscal na ríomhaireachta sa lá atá inniu ann.

Agus iad faoi thionchar an ghliú, téann siad thart ag labhairt leo féin agus ag croitheadh a lámha.

Shíl na Protastúnaigh go raibh saol níos fearr i ndán dóibh faoin choróin Shasanach, agus go gcuirfí faoi chois iad dá mbeadh Éire aontaithe neamhspleách ann.

Toisc é a bheith tamall maith ón bhfarraige - agus toisc an chathair a bheith faoi léigear go minic ag a naimhde - b'éigean dóibh bia mara a leasú.

Ní féidir an bá láidir le hÉirinn a shéanadh, áfach, ná leis an dream daoine a bhí brúite faoi chois a shroich Albain agus iad maíte ar shaol níos fearr a bhaint amach dóibh féin agus dá gclann.

Tuigim sin, ach an chaoi a dtéann daoine craiceáilte faoi - sin an pháirt nach dtuigim.

Nuair a baineadh an chéad fhód don ionad cuimhneacháin leathacra, a chosain $5 mhilliún, Lá Fhéile Pádraig 2001, bhí an searmanas ar siúl faoi scáth an Dá Thúr.

Beidh an t-ionad insroichte ag daoine faoi éalang, rud a thug deis do Tolle agus dá fhoireann forhalla cumhachtach a chruthú isteach sa tigín, gona thinteán agus spás leapa.

Mar shampla, de réir Alt 27 má chreideann móramh an tSeanaid agus an tríú cuid den Dáil gur chóir tuairim an phobail a lorg ar bhille a bhfuil tábhacht náisiúnta ag baint leis, tá ar a gcumas é a chur faoi bhráid an Uachtaráin.

Mar chuid de scéim a thionscain an coiste seo faoi stiúir Mháirtín Uí Chadhain agus Choimisiún na Talún, d'aistrigh 40 teaghlach idir 1935 agus 1937 ó "cheantair chúnga" ainmnithe i gConamara go dtí na bailte fearainn seo: Ráth Cairn, Laimbé, Driseog, Tulach na nÓg, Baile Mhistéala agus Doire Longain.

Clúdaítear gach saghas ábhair iontu; bíonn béim faoi leith ar ábhair a bhaineann leis an timpeallacht, idir fheirmeoireacht orgánach, cheisteanna ag baint le domhandú agus athchúrsáil.

" An chéad lá sa scoil, léigh an múinteoir Béarla, Tomás Breathnach, sliocht as leabhar agus d'fhiafraigh sé de na daltaí cad é a mbarúil faoi.

De réir urlabhraí thar ceann na Roinne Oideachais, deineadh socruithe leis na Gardaí le scrúdú a dhéanamh ar aon fhéitheoir, nó tiománaí bus scoile páistí faoi mhíchumasach, sula a bhfostófaí iad.

(Nílim ach ag magadh!) Níor chailleas dóchas, áfach, agus faoi dheireadh thiar thall, tá cara le Gaeilge agam ar féidir liom an teanga a labhairt leis go rialta.

Coiste a bhí ar a chúl, coiste a bhí go mór faoi thionchar Ghaeilgeoirí óga sa chathair.

An té a cheap nó a chum an ráiteas a théann leis na fógraí, measaim gur dóigh go raibh sé (nó sí) ina ghasúr i láthair i bPáirc an Chrócaigh nó i Staid Semple, Páirc Uí Chaoimh nó Páirc na nGael agus é nó í faoi dhraíocht ag báireoirí iontacha a linne féin.

Tá go leor dá shaothar fágtha oscailte, rud a chuireann brú ar an bhreathnóir dul faoi chraiceann na bpíosaí chun teagmháil níos doimhne a dhéanamh leis na sonraí atá de dhlúth agus d'inneach iontu.

Tugadh faoi deara go raibh bua speisialta ag Derek nuair a bhí sé an-óg.

Leis na Chieftains ======= Bhí an athbheochan sa cheol traidisiúnta faoi lán seoil sna seachtóidí nuair a chuaigh Bell leis na Chieftains, grúpa a rinne iarrachtaí ceol na hÉireann agus an ceol clasaiceach a shnaidhmeadh le chéile.

Má thagann muintir na Gaeltachta faoi anáil an spioraid nua seo atá sna bailte móra san oirthear, feicim gach seans, ní hamháin go sábhálfar an teanga mar theanga phobail ach go dtiocfaidh méadú ar na Gaeltachtaí.

Deirtear gur bhunaigh Naomh Mochaoi an mhainistir darbh ainm Naondroim sa chúigiú haois, agus é faoi thionchar Naomh Pádraig.

Ach an féidir brath ar an eolas sin? Agus conas is féidir inchreidteacht suímh a mheas? Tuairiscíonn an comhlacht Amárach Consulting go bhfuil daoine in Éirinn fós go mór in amhras faoi shlándáil ar an idirlíon - ábhar atá ag brath go mór ar mhuinín agus ar inchreidteacht.

"Cheannaigh muid ansin díreach é, agus bhí muid istigh ann faoi mhí an Aibreáin.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Nollaig faoi shéan is faoi mhaise duit! *Is as Baile Átha Cliath é Uinsionn Mac Dubhghaill ach tá sé ina chónaí i gConamara anois agus ag obair mar shaoririseoir.

Cuireann áilleacht na háite daoine faoi dhraíocht agus bíonn fonn orthu filleadh arís agus arís chun aer úr na háilleachta a shú go domhain ina scamhóga.

Tá New South Wales ar fad, ach amháin ruainne beag bídeach sna Snowy Mountains, fógartha faoi thriomach.

Tá cuid den phobal ag rá má tá tacaíocht le tabhairt d'fheilméaraí ón státchiste nuair atá rudaí go dona, mar atá faoi láthair, nár chóir go mbeadh rud éicint le n-íoc ar ais nuair atá gach rud faoi bhláth? Ar ndóigh, ní thugann eagraíochtaí na bhfeilméaraí aon aird ar a leithéid - is admháil a bheadh ansin go mb'fhéidir go bhfuil fiúntas éicint leis an argóint.

Bhí beagán báistí ann ag tús mhí na Nollag a chuidigh le tinte a chur faoi smacht ach ní raibh dóthain ann le triomach a leigheas.

D'fhéadfadh costais eile a bheith faoi cheilt a bhuailfidh níos mó ná ár bpócaí amach anseo.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Chonaic mé roinnt acu ag iarraidh na mbuanna iontacha a bhí acu a chur faoi cheilt mar nach raibh siad ag iarraidh seasamh amach," a deir Denise.

Nuair a bhí an geillgear faoi lánseol tuairim is 15 bliana ó shin, bhí sé de ghustal againn costais an mhaonlathais a íoc.

Pé cad is brí leis na focail sin, ní dócha go gcuirfidh siad an Ghearmáin ar an mbealach ceart mar níltear sásta tabhairt faoi na fadhbanna móra.

Sa Dáil féin rinne sé ceap magaidh dó féin nuair a thagair sé don Iaráin in áit na hIaráice, agus an díospóireacht faoi eitiltí na Sionainne faoi lánseol.

Agus an méid sin ráite, áfach, níor éirigh leis teacht i dtír ar dhrochíomhá an rialtais san fhómhar, nuair a sceitheadh an t-eolas faoi na ciorruithe móra a bhí beartaithe ach a coinníodh faoi rún aimsir an olltoghcháin.

Le cúpla aois anuas, snoíodh crosa ar bharr roinnt acu, nó Calvaire ar a dtaobh, leis na leachta págánacha seo a chur faoi smacht na Críostaíochta.

Bhí teanga Cheilteach ag na Gallaigh fosta, ach bhí siadsan faoi smacht na Rómhánach, a raibh Laidin acu, ar feadh 400 bliain.

* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned lámhachshooting rachtoutburst acraí tíhousehold utensils as go brách leooff they went léiriúproduction cheanncheathrúheadquarters coistí cosanta áitiúlalocal defence committees dírbheathaisnéisautobiography gan strówithout difficulty i dtaiscesaved do lá na coise tinnefor a rainy day bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad dá mba gháif it was necessary leithleachasselfishness scoilt aduainstrange split chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire easpa suimelack of interest tragóidítragedies Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face géarchéimcrisis chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action saothar in aiscewaste of time déistindisgust ag cáineadhcriticising ciúnaithe go mórgreatly quietened línte síochánapeace lines ruathair laethúladaily raids polarúpolarization girseacha ógayoung girls nóibhéinenovena cailín aonaira lone girl ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help an cúigear a ruaigeadhto drive the five off riochtstate a cuid néarógher nerves clocharconvent ar an Iúrin Newry tachrántoddler eachtraincident círéibriot faoi lán seoilin full swing ag glioscarnachglistening bréan le boladh gáissmelling bad from gas comhracfight otharcharrambulance formhór an bhealaighmost of the way ag dul ar foscadhsheltering ag sciorradhsliding ag lámhacáncrawling fras lámhaighvolley babhlaíbowls a gciarsúirtheir hankies leachtliquid cosaintprotection bodhardeaf bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling ba ghnách leishe used to d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home stad an bhusthe bus stop thuirling séhe disembarked neamhurchóideachinnocent bábántainnocent ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him trup na mbrógthe sound of the shoes neamhchoireachinnocent níor shamhlaighhe didn't imagine an t-uafásthe horror anfaterror cortwist dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head scáilshadow scoilteadh a bhlaoschis skull was split open scréachascreams na hionsaitheoiríthe attackers níos truacántamore plaintive go prasquickly ag maothú an chairpéidmoistening the carpet Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky ar mire le feargmad with rage beaginmhehelplessness cé a bhí ciontachwho was responsible níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged ciontach i ndúnmharúguilty of murder go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack ag maíomhstating seanphionós na fuipethe old whip punishment i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault peann a chur le párto put pen to paper aiféalaregret gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in

"Rófhuar, róthe, ró-righin, cad é?" Cé go raibh a fhios ag Sue go maith go dtarraingeodh sí faobhar a theanga uirthi, nó níos measa, dúirt sí "Nach maith leat é?" D'éirigh sé ina sheasamh, chuir a dhá lámh faoin tábla agus d'fhág béal faoi é.

Ní fhéadfadh siad cónaí sa chathair féin de bharr go raibh an cíos chomh hard sin, agus diúltaíodh faoi dhó é nuair a ghlaoigh sé ar dhaoine a bhí ag ligean tithe ar cíos i gceantar an Spidéil de bharr go raibh páistí aige.

Chíonn siad sin atá bainteach leis an chlár seo an íoróin atá ag baint leis an dóigh a bhfuil áit atá in ainm is faoiseamh a thabhairt ón sceimhlitheoireacht faoi bhagairt anois í féin ag foréigean den chineál céanna.

Tá John faoi chúram na seirbhísí síciatracha ó a bhí na seascaidí ann agus is taobh amuigh den ghnáthshaol atá a thaithí phearsanta.

Creidtear gur dún é a d'úsáideadh ag na Ceiltigh nuair a bhíodh siad faoi ionsaí.

I gcás a bhformhór, bhí sé faoi smacht acu agus ba é an toradh ba mheasa ná go ndéanfaidís dochar éigin dá srón.

Deir Tony Geoghegan ón Merchant's Quay Project, a chabhraíonn le handúiligh drugaí ó cheantair atá faoi mhíbhuntáiste, gurb é hearóin fós an druga is mó úsáide, ach go bhfuil méadú ag teacht ar úsáid cócaoin.

Tá foláirimh bhréige faoi bhuamaí againne go fóill anseo, ionsaithe le buamaí píoba agus ionsaithe lámhaigh pionóis.

Cúrsaí iomána a bheas faoi chaibidil san alt seo.

Maidir le Corcaigh, a imreoidh i gcoinne Thiobraid Árann (má bhuann siadsan ar an gClár), ní fios cén chaoi a mbeidh siad ach tá siad faoi bhrú cheana féin.

" Institiúid oideachais ======= Tá sé linn inniu agus, faoi mar a bheifeá ag súil, ní díomhaoin atá sé.

Seo mar a chuireann sé síos ar an spreagadh a mhúsclaíonn filíocht ann: Ceiliúradh faoi ndear dom tabhairt faoin bhfilíocht an chéad lá.

Má tá an tuairisc sin fíor - agus ba chóir bheith an-aireach faoi thuairisc ar bith ón gcogadh na laethanta seo - is comhartha sóirt marfach é don fhórsa beag Angla-Mheiriceánach atá sáinnithe ar an mbóthar go Baghdad.

Dhá bhliain déag ó shin, agus chéad chogadh na Murascaille faoi lán seoil, ní raibh ann ach CNN.

Cé go bhfuil Sky i gcoinne iarrachtaí iad a thabhairt faoi bhráid rialacha na hÉireann, b'fhéidir gur gá don rialtas anseo aird níos mó a thabhairt ar na seirbhísí atá á soláthar acu.

Téann 4% de na easpórtálacha éisc as Éirinn chuig na tíortha atá faoi chaibidil anseo, beagnach 100% chuig an Éigipt, agus b'fhiú €18m é seo in 2001.

Bhí an turas níos lú na trí huaire bealach amháin agus bhí ticéad fillte saor go leor, mar bhí an córas faoi smacht an stáit ansin.

Déanann sí cur síos ar ord reatha an lae ach, de réir mar a scairteann daoine ar an chlár ag tabhairt tuilleadh eolais ar ábhar nó ag tabhairt faoi dhuine de na haíonna, go minic is clár eile ar fad a bhíonn ann ón cheann a bhí beartaithe.

Nuair a bhíonn an samhradh thart, bíonn na tithe sin faoi dhorchadas.

Bhí Fánaid anois faoi cheannas na Sasanach agus tugadh an talamh don Tiarna Liatroma.

Deir Uachtarán an Choimisiúin go dtacóidh an Coimisiún freisin i gcás cúirte le leithéidí Mr Jamie Sinnott a bhí ag éileamh cearta oideachais do dhaoine faoi mhíchumas, nó le tuistí neamh-Éireannacha ar rugadh a bpáistí sa stát seo.

Bhí sé ar tí gearán os ard nuair a tháinig foireann dochtúirí faoi luas lasrach agus otharcharr á leanacht, an slua ag cúlú siar agus ag oscailt cosán caol isteach dóibh.

Ach ba dhóigh gurb ann di, í cruptha siar faoi, b'fhéidir isteach faoi íochtar shuíochán an chairr.

Bhí sé tomhaiste ag na dochtúirí faoi seo.

"Tá tú curtha faoi chois anois, agus é thar am agat.

Tá muid faoi chomaoin acu sin a throid ar son Raidió na Gaeltachta, ansin Gaeilge ar an teilifís agus, ina dhiaidh sin, bealach teilifíse Gaeilge.

Ach, i Melaque/San Patricio, nuair a bhí an féasta faoi lán seoil ní fhaca mé bratach amháin Éireannach ná ní fhaca mé mórán den dath glas ach oiread.