Foilsítear irisleabhar bliantúil, *An Linn Bhuí* ina mbíonn eolas faoi sheanchas, stair agus rudaí eile a bhaineann le Gaeltacht na nDéise.

Roinnt blianta roimh a bhás ceapadh é ina eagarthóir ar *The Atlantic *agus thuill sé an-mholadh de bharr gur éirigh leis an iris 150 bliain seo a athbheochan; d'athraigh sé é ó irisleabhar tur go foilseachán imeachtaí reatha, ina raibh béim ar an litríocht chomh maith, agus a raibh an-tóir uirthi.

” Tá céim ag Nikki ón International Institute of Hand Analysis agus bhí sí ar dhuine den dream a bhunaigh an t-irisleabhar *Hand Analysis Journal*.

Tá 16,000 leabhar agus irisleabhar ar fáil, 10,000 grianghraf, 9,000 fonn i bhfoirm dhigiteach, 6,500 bileog bhailéid, 2,500 clár teilifíse, 1,000 fístéip agus DVD agus go leor ábhair eile, póstaeir agus uirlisí san áireamh.

Cín lae oilithrigh atá ann ina rianaíonn sé a thuras pearsanta ar an gconair cháiliúil seo.

Murab ionann agus tuairisceoirí na nuachtán agus na n-irisí Deutsche a ghlacann a scíste ar an Chósta del Lager Lout nó ar an Playa del Fíon Saor, bíonn Balor i gcónaí sásta fanacht i dtír na bPraghasanna Arda agus na Seirbhíse Slapaí – ar son na cúise, an dtuigeann sibh? Is breá lenár bpótaire mórbholgach, leathantónach, ollbhéil, leathchaochmhogallach a chuid Guinness, agus níl áit ar bith eile ar chlár na cruinne a mbíonn blas chomh deas air, an dtuigeann sibh? Níor éirigh leis fós dul i dtaithí ar an Pilsener nó ar an Dunkel.

De réir an Ollaimh John Belcham in Ollscoil Learphoill, ní raibh ach Béarla acu (*irish Catholic and Scouse :The History of the Liverpool irish 1800-1939* ).

Rinne mé tuar san iris seo an t-am seo anuraidh go mbainfí leas as an ghéarchéim gheilleagair le tuairimí agus dúnghaoisí a chur chun tosaigh nach nglacfaí leo cúpla bliain ó shin.

Deir lucht staire na háite nár thosaigh an cath sa cheantar sin arís go dtí deireadh Mhéan Fómhair agus faoin am seo bhí pictiúr Capa seolta chuig oifig na hirise Vu sa Fhrainc.

Scríobh sé alt san iris faisisteach 'The Rune' ag séanadh go raibh uileloscadh ann.

Chomh maith lena n-easpa tallainne a ghlóiriú as cuimse, bíonn na hirisí is na nuachtáin breac le pictiúir áille díobh chuile lá.

Ní raibh a fhios ag daoine cá mhéad acu a bhí ann (idir 30 agus 300 a bhí na meastacháin) go dtí gur fhoilsigh Sir Hugh Munro (1856- 1919) an 'Munros Tables' san iris de chuid Chumann Sléibhteoireachta na hAlban (SMC) i 1891.

Ina n-áit, ní fheictear ach beathaisnéisí daoine cáiliúla agus leabhair chócaireachta le daoine cáiliúla agus irisí ar an stíl mhaireachtála.

An sprioc réalaíoch é sin? In eagrán an Mhárta 2008 den iris eolaíochta ‘Science et Vie’, caitear amhras ar an gcumas atá ag an gcumhacht gaoithe (nó gréine) ionad na cumhachta eithní nó ionad cumhacht ó bhreoslaí iontaise a thógáil.

ie a chur ar bun?** Tháinig deireadh leis an iris Cuisle agus bhí comórtas ansin ann le hiris eile a chur ina háit agus chuir Liam (Ó Cuinneagáin) agus duine nó beirt eile isteach ar an chonradh sin agus níor bhronn Foras na Gaeilge an conradh ar dhream ar bith, ach bhí Liam den tuairim go n-éireodh go maith le hiris idirlín, mar nach mbeadh na costaisí céanna i gceist.

ie a chur ar bun?** Tháinig deireadh leis an iris Cuisle agus bhí comórtas ansin ann le hiris eile a chur ina háit agus chuir Liam (Ó Cuinneagáin) agus duine nó beirt eile isteach ar an chonradh sin agus níor bhronn Foras na Gaeilge an conradh ar dhream ar bith, ach bhí Liam den tuairim go n-éireodh go maith le hiris idirlín, mar nach mbeadh na costaisí céanna i gceist.

Creidim go bhfuil na Marys seo i ndiaidh fógraí a chur isteach in *Ireland’s Own*, sa chuid phearsanta ar chúl na hirise.

*Flipboard*/ Zite, irisleabhair reatha: rud amháin faoin ipad ná nach bhfuil a mhacasamhail le fáil ó thaobh ábhar saibhir físiúil, seachas b’fhéidir, ar thaibléidí eile (ach n’fheadar cé chomh fada is a mhairfidh na taibléidí eile? <http://thisismynext.

Ar feadh na mblianta, bhí Noone ina eagarthóir ar iris dar theideal Táin, a bhain le cúrsaí Éireannacha san Astráil, agus a raibh ábhar Gaeilge inti ó am go chéile.

Tá Tony Flannery agus Gerard Moloney ina mbaill d’Ord an tSlánaitheora, duine acu ina eagarthóir ar an iris Reality agus an fear eile ina cholúnaí rialta leis an iris chéanna.

Is dóiche go dtuigfeá sin, ar bhealaí, go bhfuil an diaspora as baile ag iarraidh a bheith i dteagmháil lena mbaile féin, lena dtír féin, lena gcultúr féin, go bhfuil go leor acu gur de bhunadh na Gaeltachta iad agus go bhfuil rudaí cosúil le nuaíocht áitiúil agus irisí áitiúla fíorthábhachtach daofa, rudaí nach bhfuil fáil orthu in áit ar bith eile.

Maíonn sé go raibh an cultúr Gaelach beo beathach i measc na luathchoilíneach seo, ach níor tháinig sé ar aon alt, iris nó ar leabhar Gaeilge a foilsíodh i luathbhlianta an stáit ina thaighde.

Is iris ráithiúil de chuid *O Reilly Publishing* don phobal é seo.

Cé go gcosnaíonn an iris *Make* $35 ina aghaidh na bliana cuireann rannpháirtithe ann a dtreoracha ar fáil do chách.

D’fhógair an iris Forbes i lár mhí na Nollag gur éirigh le Whelton agus le triúr Éireannach eile liosta na mboc óg is cumasaí a bhaint amach don bhliain 2012; ina measc bhí Jonathon Cloonan, atá tar éis clú a bhaint amach i réimse na fógraíochta san Áis agus na deartháireacha Patrick and James Collison ó Luimneach atá tar éis cáil a bhaint amach i *Silicon Valley*.

Cén fáth go gcuireann aon iris, idirlíon nó eile, scríbhneoir (le bean agus clann) faoi bhrú mar sin? Caithfear córas mar atá luaite agam thuas a thabhairt isteach.

San eagrán is déanaí den iris chéanna (a dhíolann leathmhilliún cóip sa mhí), tá trí scéal faoi ghunnaí agus féinchosaint, le pictiúirí de mhná á gcosaint féin ó fhir bhagracha.

Is fada an staid reatha ó ré órga na meán Gaeilge ag tús an chéid seo nuair a bhí nuachtáin laethúla agus seachtainiúla againn, bealach raidió fadbhunaithe a bhí ina chuid lárnach de shaol an chainteora Gaeilge, neart irisí bríomhara agus stáisiún teilfíse nuálach a bhí chun seanteanga na nGael a theilgean isteach san fhiche haonú haois.

In alt san iris eolaíoch Plos one (www.

com/Harvard_Press/status/446294248309403648> ● Tá neart plé sna hirisí ar líne agus ar bhlaganna faoin sult a bhaintear as an léitheoireacht.

Le tamall de bhlianta anuas, bhí mé nach mór cinnte dearfa go raibh scaireanna ag an irisleabhar ‘The Economist’ i gcomhlacht cló 3D.

Deirtear liom go bhfuil díolaíocht an dá iris an-íseal ar fad.

Scaoil an Foras an ghaoth amach as an iris sin chomh maith, cé go raibh díolaíocht 2,000 in aghaidh an eagráin ag an iris, níos mó ná Comhar agus Feasta agus an tUltach curtha le chéile.

Cín lae oilithrigh atá ann ina rianaíonn sé a thuras pearsanta ar an gconair cháiliúil seo.

Chas BEO lena chéad eagarthóir féin, Éamonn Ó Dónaill, an fear a cheap an cúrsa Turas Teanga, le fáil amach faoi Ghaelchultúr agus faoi chuid de stair na hirise seo féin, BEO, chomh maith le gnéithe de shaol na Gaeilge is na Gaeltachta.