"An bhfuil a fhios agat seo, aos óg an lae inniu, níl múineadh madaidh orthu.

"Uibheacha éisc," a mhínigh an freastalaí go fadaraíonach.

De bharr na forbartha suntasaí seo atá déanta ag Áras Mháirtín Uí Chadhain agus ag Oifig na Gaeilge Labhartha i dtaca le forbairt na hollscolaíochta Gaeilge, tá Ollscoil na hÉireann, Gaillimh tar éis Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge a bhunú mar gur aithin sé go raibh gá le tabhairt faoin réimse seo ar bhonn straitéiseach.

Tchí náisiúnaithe *pan-unionist front *ar obair - an PSNI, polaiteoirí aontachtacha agus na paramílitigh dhílseacha - ag teacht le chéile le múineadh a chur orthu, agus déanfaidh ráfla ar bith gnaithe le tús a chur le himeaglú in aimsir seo an Lambeg agus na fífe.

Scairt sé orm: nach bhfuil tú chun an doras a oscailt? Scairt mé féin ar ais air: huh? Ní mar go raibh mé bodhraithe ag an ngleo istigh, idir cheol agus scairteadh gáire - doras trom, ba chosúil - ach go raibh an méid seo foghlamtha agam: drochmheas a bhí sa teach sin ar an oibleagáideacht, ach oiread leis an gcairdeas, Béasa, cothrom na Féinne agus a leithéidí.

MÁNAS: (*sotto voce*) Bíodh múineadh ort.

go leisciúillazily ag fógairt ormcalling to me bodhardeaf go crostacrossly ligthe ar cíosrented out go hiondúilusually ar mhaithe le do shláintesefor the sake of your health neart rudaí spéisiúlaplenty of interesting things seala period of time tá airde ag teacht ionatyou've grown a thagadh muid ar cuairtwhen we used to come to visit an-mhochvery early sciuirda quick dash, flying visit leamhboring mo náire thúshame on you múineadhmanners ón matalfrom the mantelpiece pussulky expression ná bac leisdon't bother with it galpuff go mífhoighdeachimpatiently ar fánwandering á ndóbeing burnt rith sé léiit occured to her sna sceachain the bushes cheapfá go raibh siad trí thineyou would think that they were on fire cuid an dreoilínthe wren's portion an siúladh Mamó síos chuig an siopa fadó .

go leisciúillazily ag fógairt ormcalling to me bodhardeaf go crostacrossly ligthe ar cíosrented out go hiondúilusually ar mhaithe le do shláintesefor the sake of your health neart rudaí spéisiúlaplenty of interesting things seala period of time tá airde ag teacht ionatyou've grown a thagadh muid ar cuairtwhen we used to come to visit an-mhochvery early sciuirda quick dash, flying visit leamhboring mo náire thúshame on you múineadhmanners ón matalfrom the mantelpiece pussulky expression ná bac leisdon't bother with it galpuff go mífhoighdeachimpatiently ar fánwandering á ndóbeing burnt rith sé léiit occured to her sna sceachain the bushes cheapfá go raibh siad trí thineyou would think that they were on fire cuid an dreoilínthe wren's portion an siúladh Mamó síos chuig an siopa fadó .

* Gluais • Glossary fríd ghloine dhorchathrough a dark glass smúidmist, murkiness bréagachfalse is annamhit is seldom mionrudaíminor things doiléirvague i sruth na éiginnteachtain the stream of uncertainty glas ceart na gcuibhreannthe correct green of the fields sin an tuigethat's why ag stánadh amachstaring out léanalawn ag croitheadh a gcinnshaking their heads íomhánnaimages iontassurprise machnamh ceartproper thinking scáileánscreen ag preabadhjumping bladhaire coinnlea candle flame eachtraíevents chan éthat's not it dá thairbhe sinbecause of that rudaí neamhiontachaunexciting, ordinary things ar bharr na mbeannon the cliff tops an lá fá dheireadhthe other day ag coimhéad ar thonnta ag briseadh go díbhirceachwatching waves breaking with ardour substaintsubstance dá dtitfeadh mo chorp de bharr na mbeannif my body fell from the top of the cliffs taoidetide fiúntasworth gníomhact nó a mhalairtor the opposite blaiseadhtaste gan rud ar bith bheith gnóthaithe agam as m’aistearwithout having gained anything from the journey fuaimeanna fánachaoccasional noises díoscadhcreaking coiscéimeanna folmhaempty footsteps stánadh fadaa long stare craos na tineadhthe roaring fire dromchlasurface cha dtig liomI can't cha dtig liom í á threorúI can't guide it déanaim iarracht a gciall a scaoileadhI try to release their meaning le rachtanna fiáinein wild fits seileogaspits sáthadh scinethe stabbing of a knife aonarachsolitary staidéarthalevel-headed teas an phaisinthe heat of passion breithbirth a cheiltto hide anáilbreath is annamhit is seldom fiúntachworthwhile dathanna seachantachaelusive colours goitsecome on, come here neadrachanests seanbhallógaíold ruins deifrehurry cha raibh faill aigehe hadn't the time contráiltewrong go brách síoraíever ag déanamh iontaiswondering i bpeannaireacht chruinn shlachtmharin accurate neat writing stócach ógyouth bodhardeaf pian a fhuilstinto suffer pain mo bheomy life lena dhornwith his fist le mé féin a chosaintto protect myself ní léimfinn amach as a bhealachI wouldn't jump out of the way cinneadhdecision cinntídecisions go fadálachslowly chan fhuil an cinneadh déantathe decision has not been made déanaim mo chac agus mo mhúnI defecate and urinate cuideachtúilhelpful athrú séasúrthe change of seasons de ghlanmheabhairoff by heart gialljaw gobachprotruding gruaig fhionnblond hair dóighiúlachtbeauty tarraingteachattractive rud inteachtsomething buaireamhsorrow ag bruidearnaighthrobbing coimhthíochstrange idir barra na gcrannbetween the tops of the trees ag iarraidh mairstin airtrying to live on it nimhneachsore bhlais mé an phianI tasted the pain tchíthear domhit seems to me go dianstrictly samhailimage mar nach bhfuil sé de dhánacht ionam a bheith éagsúilbecause I haven't got the guts to be different daonnachtaíhumanist an cine daonnathe human race bréanfoul an bréantas a cheiltto hide the foulness cumhráin bhréigefalse perfumes lofarotten gnásanna sóisialtasocial customs béasamanners seanseiteannaold sets ag foscladhopening ag scamhadhpealing creatlachframe-work creidbheáilto believe scigdhráma an tsaoilthe farce of life de réir mar atáthar ag dréimas is expected táirgíproducts caiteoir eiseamláireachexemplary spender lúcháireachjoyous teorainneacha luaisspeed limits ag cailleadh foighdelosing patience sceadamánthroat mo bhrú folamy blood pressure sciathánarm go hionraice is a thiocfadh liomas honestly as I could comhairleadvice díomádisappointment sólassolace lagmheasarthachtrather small amount ag tochailtdigging

Shíl corrdhuine gur dóigh ghiorraisc a bhí ag Aonghus ach níorbh ea - bhí sé i gcónaí cineál coigilteach lena chuid focal.

Táthar ag súil, nuair a thaitneoidh an ghrian ar Farnborough i mí Iúil 2008, go mbeidh fadhbanna Airbus réitithe, go mbeidh sé ag eitilt níos tapúla agus ar bhealach níos suaimhní arís.

Tá a iar-chomhghleacaithe á mealladh leis na milliúin punt ag Rialtas na Breataine má bhíonn béasa orthu.

Is geall le* Rapid Revision on Issues pertaining to the Irish Language* é an saothar seo, ach ní ar bhealach díspeagúil a deirim sin agus tá súil agam nach gcuirfidh an cur síos olc orthu siúd a bhí bainteach leis.

Ní féidir "dul chun cinn" a thabhairt air sin, agus an oiread sin léitheoirí fós ag léamh nuachtán ar an mbealach traidisiúnta.

“Sa tSín, ní páirtí cumannach atá i gcumhacht níos mó - tá daoine saibhre ag éirí níos saibhre agus daoine bochta ag éirí níos boichte - agus tá an páirtí ag feidhmiú ar bonn tiarnasach.

Ba mhaith liom chomh maith, go ndéarfadh cumann na n-imreoirí, an GPA, go soiléir go bhfuil siad ar son cur i bhfeidhm rialacha na gcluichí agus údarás an réiteora, agus i gcoinne gach saghas calaoiseadóireachta, claonbheartaíochta, bréagadóireachta, imirt neamhspórtúil agus drochbhéasa ag imreoirí.

Is go tomhaiste a ba cheart tabhairt faoin díospóireacht seo in áit moltaí a chur chun tosaigh nach bhfuil bunaithe ar aon taighde eolaíoch.

D’fhuadaigh an státchóras iad de shráideanna na tíre iad agus caitheadh go míofar gránna leo.

Ach más mian linn go gcaithfí leis ar an bhonn sin seachas mar phlean buile eile de chuid an Aire Uí Chuív, caithfidh pobal na Gaeilge a chinntiú go dtarlóidh díospóireacht leathan roimhré, sa dóigh is go dtig leo teacht roimh aon chlamhsán faoi chaiteachas an stáit ar an teanga (bíodh sé bunaithe ar an fhírinne nó ar an aineolas.

Sna haoiseanna ina dhiaidh sin iompaíodh iad, de réir a chéile, ar chreideamh is ar nósanna an Ioslamachais.

Thugadh sé le fios, ar bhealach neamhbhalbh go minic, go raibh rialtas Jean-Pierre Raffarin, rialtas lenar bhain sé féin, ina stad agus go raibh Chirac féin tuirseach lagbhríoch.

Tá Shane os cionn sé troighe, mór matánach agus bíonn bealach fíordheas aige le 'no' a rá le daoine.

Caithfidh sé /sí a bheith oilte, snasta, líofa, fileata, socair agus bíonn a bhformhór mór acu amhlaidh.

Cé go bhfuil corrdhuine ann fós féin a theilgfeas pacáistiú folamh milséain, brioscáin, nó fiú níos measa, amach ar fhuinneog an chairr, breathnaítear go forleathan anois air mar ghníomh mímhúinte amach is amach.

Is cosúil go leanfaidh an scéal amhlaidh go dtí lár an chéid seo ar a laghad (ina dhiaidh sin ag Dia atá a fhios céard atá i ndán dúinn).

Dá aistí é mar leagan de Buachaill ón Éirne, b’fhíor é an leagan údaí, dar leis féin: “Is liom Corcaigh Uí Mháirtín, dhá thaobh an ghleanna is Tír Eoghain; is mura n-athróidh mé béasaí, is liom Éire uilig is Maigh Eo.

Bíonn sainchomharthaí oileáin cosúil leis an teach solais, na seaniarsmaí eaglasta, tithe mhuintir an oileáin agus báid na n-iascairí mar mhóitífeanna coitianta ina shaothar agus iad léirithe aige go haislingeach.

San Afraic, bíonn sé iontach tábhachtach a bheith béasach, agus gach comhrá a thosú (fiú ag ceistiú cén t-am atá sé) ar an modh seo a leanas – Muli bwanje? – Conas atá tú? Ndili bwino, kaya uno? – Go maith, agus tú féin? Ndili bwino, zikomo.

Cuireann bodacht, mímhúinteacht agus maistíneacht Waltz alltacht ar a bhean Winslet, agus chuir riamh, ach nár fhéad sí é sin a chur in iúl go dtí gur thug an chogaíocht bhinbeach go léir agus na taoscáin fuisce misneach di; tiomáineann géilliúlacht agus filistíneacht Reilly a bhean mhóiréiseach Foster thar imeall na foighne freisin ; pléascann Reilly chomh maith céanna – scread príomhordúil an fhir chéile, an *‘regular guy’* ar beagán oideachais ag cur suas thar na blianta fada le mustar, soncanna beaga agus tón ardmhórálta na soithe ardnósaí a phós sé fada siar, céastóir néaróiseach a bhíonn de shíor ag sodar i ndiaidh na barántúlachta agus na bréag-ghalántachta araon.

Na daoine ar mhaith leo a dtuairim a nochtadh go hionraic, soiléir is go cneasta faoi ábhar, nó faoi ábhair ghaolmhara, na n-alt, déanfar iad a chosaint.

Ach thig liom a rá leat go neamhbhalbh, agus mé ag caint faoi thuarastal lom, go bhfuil mé fós faoi bhun an mhilliúin, a Bhaloir.

An chúis ghearáin a bhí acu ná an bealach náireach a bhí caite le Gaeltacht Chonamara ag Fianna Fáil.

Scríbhneoireacht ghlé líofa a chleachtann O Donnell agus is cumasach mar a chíorann sé na hathruithe a tháinig ar chur chuige straitéiseach an IRA ón mbliain 1968 ar aghaidh.

Gné lárnach chonspóideach den chóras leasaithe seo ná an chóir is ceart a chur ar na 11 milliún inimirceach atá sna Stáit go neamhdhleathach, ar Laidin-Mheiriceánaigh iad a bhformhór.

Níl ann ach dea-bhéas.

Ach, athrú poirt a bhíonn ann le linn *Poorhouse*, oíche speisialta ina dtagann cultúr traidisiúnta na hÉireann agus na Gaeilge i réim, agus go gcrochtar suas an cultúr seo go tras-síolrach le cultúr na homaighnéasachta.

*’ Bhí macasamhail Elliot Ness ag na póilíní fosta a bhí mar aidhm aige múineadh a chur ar lucht an fhoréigin.

Agus gan amhras chuir sé cor mór i gcinniúint na hÉireann.

Nuair a théann tú i dtaithí ar bhéascna tíre eile agus nuair a thosaíonn tú ag cleachtadh nósanna na tíre sin, athraíonn an tslat tomhais i d’intinn de réir a chéile, uaireanta i ngan fhios duit.

Ba chóir gur leor tamall beag le béasaí a chur air.

Go deimhin, is é an focal 'compord' an focal deireannach a shamhlófá leis an duine a labhrann sa stíl staccato animato a bhíodh ag a athair roimhe, na focail ag deifriú amach as a intinn sa chaoi is gur minic go mbíonn an dara abairt tosaithe sula mbíonn an chéad cheann críochnaithe aige.

Crónófar a dhóigh shéimh agus a cheannasaíocht dhocht, a deir dlúthchara agus comhoibrí dá chuid, Antaine Ó Donnaile.

Ach léiríonn an dóigh ar láimhsíodh an scéal go bhfuilimid, mar shochaí, fós tugtha do bheith ag tabhairt breithiúnais ar dhaoine gan na fíricí ar fad a bheith againn.

Amhail sin a taibhríodh dó Ivana Apparachik agus foireann eile de réalta na hÉireann ag Gaeilgeoireacht leo.

Fear inste scéil é Diarmuid Johnson, is beag nach bhfuair sé bás ar son an dea-bhéasa ar Oileán na Meala faoi Nollaig tamall de bhlianta ó shin.

Russell, fear an scannáin American Hustle, in ann a léamh féin ar an saol a thabhairt chun soiléire go healaíonta dar le Pat Butler.