ag milleadh an tírdhreacha tuaithe
destroying the rural landscape
Tá An Taisce go láidir den tuairim go bhfuil muintir na hÉireann ag milleadh an tírdhreacha tuaithe leis an tógáil atá ar siúl agus go mbeadh sé níb éifeachtaí agus níb fhearr don timpeallacht dá mbeadh forbairt á déanamh ar na bailte.
bailte fearainn tuaithe
rural townlands
Tá an tAire Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta, Éamon Ó Cuív, ag tógáil seasamh láidir i gcoinne an fheachtais seo agus é ag maíomh go bhfuil na bailte fearainn tuaithe ina gcóras traidisiúnta maireachtála, agus gur cheart leanúint leis mar pholasaí stáit tacú leo, in ainneoin thuairimí An Taisce.
shochaí na tuaithe
rural society
Mar sin, cuireadh cosc ar *An Bhó* ar dtús, mar bhí léargas an-dorcha ann ar shochaí na tuaithe.
saol na tuaithe
rural life
Labhraíonn Ballagh faoin chogadh a fógraíodh ar na seanluachanna a bhí ceangailte leis an am a chuaigh thart agus faoin dearcadh a tháinig chun cinn nach raibh báúil leis an náisiúnachas, leis an Ghaeilge ná le saol na tuaithe.
scéimeanna forbartha tuaithe
rural development schemes
Beidh ciorruithe anseo is ansiúd, ach rachaidh an chuid is mó den airgead a ghearrfar ar ais chuig an bhfeirmeoireacht bealach amháin nó bealach eile - trí scéimeanna comhshaoil, cuir i gcás, nó scéimeanna forbartha tuaithe.
saol laethúil bhochtáin na tuaithe
the daily life of the rural poor
"Is in *Ireland's Welcome to the Stranger* a fhaigheann muid cur síos ar bhotháin Éireannacha agus saol laethúil bhochtáin na tuaithe, a ndearnadh scrios iomlán orthu, beagnach, aimsir an Ghorta.
Scéim Chaomhnaithe an Chomhshaoil faoin Tuath
Rural Environmental Protection Scheme
Ach nach bhfuil ceist thruailliú an chomhshaoil i bhfad níos simplí? Cuireadh tús le Scéim Chaomhnaithe an Chomhshaoil faoin Tuath i 1994 agus, idir 2000 agus Meitheamh 2004, fuair 46,000 feirmeoir deontais faoin scéim seo arbh fhiú €420 milliún iad (tháinig 75% den airgead ón Aontas Eorpach).
An Tionscnamh Iompair Tuaithe
The Rural Transport Initiative
Ach tá a teach thart ar thrí mhíle ón N54, a shíneann idir baile Shligigh agus Béal an Átha, agus nuair a bhris sí a cos tamall de sheachtainí ó shin bhí sí sa bhfaopach ceart murach An Tionscnamh Iompair Tuaithe áitiúil.
ag tórramh faoin tuath
at a rural funeral
Bhí fógartha ag lucht eagraithe na Feise go raibh Íochtarán na hÉireann, Íosa Mhic Ghiolla Mháire le cuairt a thabhairt ar an *Fest*, agus bhí lucht Sheirbhís Dúrúnda Stáit Aontaithe Mheiriceá ag rith thart ar nós scaifte polaiteoirí ag tórramh faoin tuath ag iarraidh duine le cosaint.
chomh tábhachtach is a bhí siúlóirí do gheilleagar na tuaithe
how important walkers were for the rural economy
Osclaíodh Slí na Gaineamhchloiche i 1974 mar gur thuig an Chomhairle Contae ag an am sin chomh tábhachtach is a bhí siúlóirí do gheilleagar na tuaithe.
ceantair iargúlta tuaithe
remote rural areas
Caithfidh tú dul isteach sna ceantair íseal-ioncaim, uirbeacha agus na ceantair iargúlta tuaithe leis an easnamh agus an fhaillí a fheiceáil i gceart.
do gheilleagar na tuaithe
for the rural economy
Tuigeann an rialtas agus na daoine chomh tábhachtach is atá an earnáil siúl sléibhe do gheilleagar na tuaithe agus déanann siad gach iarracht í a chur chun cinn.
de cheantair thuaithe agus uirbeacha
of rural and urban areas
Cheistigh TNS/MRBI 500 duine i 50 ionad éagsúil ar fud Chontae Shligigh agus thuaisceart Chontae Liatroma – dáilcheantar úr a bhfuil meascán mór de cheantair thuaithe agus uirbeacha ann.
scoilt láidir uirbeach/tuaithe
a strong urban/rural split
Is léir scoilt láidir uirbeach/tuaithe faoi thástáil anála ar maidin; tá 71% de thoghthóirí uirbeacha ina fhabhar, agus níl tacaíocht aige ach ó 36% faoin tuath.
coirpigh thuaithe
rural criminals
Ní hamháin go bhfuil coirpigh thuaithe Passaic ag meascadh le coirpigh Paterson ann, ach tá príosúnaigh ann ó chóras phríosúin na Cónaidhme freisin, agus, Dia dár réiteach, lucht iarrtha tearmainn nach bhfuil coir ar bith curtha ina leith, ach atá “idir lámha” ag Gníomhaireacht Inimirce Mheiriceá go gcloisfear a gcásanna dídine.
ag déanamh iontais den radharc tuaithe seo
being amazed by this rural view
Agus ó shin i leith, tá daoine ina suí sa Chlabhstra agus iad ag déanamh iontais den radharc tuaithe seo i lár Nua-Eabhrac.
faoin tuath
rural
Is cuimhin liom chomh deacair is a bhí sé beoir éagsúil a aimsiú i gcuid mhaith tábhairní Meiriceánacha, fiú i 1994 nuair a tháinig mé go Champaign-Urbana, ar baile beag ollscoile faoin tuath in Illinois é.
lucht na tuaithe
rural people
Nua Eabhracach go smior is ea Giuliani, a bhfuil íomhá an *City Slicker* ag baint leis, agus beidh sé deacair dó lucht na tuaithe a mhealladh.
bailte tuaithe
rural towns
Faoi 1960 ba bheag Éireannach a bhí fágtha – bhí siad uilig bogtha amach go dtí bailte tuaithe taobh amuigh den chathair.
baile an-bheag tuaithe
a very small rural town
Rugadh agus tógadh Bryce in Ilfracombe, baile an-bheag tuaithe in Queensland.
ceantair thuaithe
rural areas
Shílfeá go mbeadh ceantair thuaithe mar Cheshire idéalach – bíonn radhairc mar bha Fríseacha ag ithe sna páirceanna glasa le feiceáil, cuir i gcás.
tús áite don tuath.
the countryside, or rural places, first
Bhí an dara ciall ní ba shuntasaí, ámh: tús áite don tuath.
cumann tuaithe
rural association
Ar ndóigh, is cumann tuaithe é an NRA agus is sealgairí iad an chuid is mó dá bhaill.
ceantair thuaithe
rural areas
Má chuirtear toirmeasc ar ghunnaí sna cathracha, tá faitíos orthu go leathnóidh an cosc sin amach go dtí na ceantair thuaithe.
stáit tuaithe dheireanacha
last rural states
I bhfírinne, tá Alasca ar cheann de na stáit tuaithe dheireanacha sa tír, agus is eisceacht é nó tá an stát dubh le hola.
stáit tuaithe
rural states
Is stáit tuaithe iad na cinn atá ag claonadh leis na Poblachtánaigh – Idaho, Utah, Arizona, Texas, agus Georgia, mar shampla.
dearcaidh nua tuaithe
new rural view
Ó thaobh an dearcaidh nua tuaithe atá tagtha chun cinn sa Pháirtí Poblachtánach, is ionadaí maith í Sarah Palin.
trí bhealaigh thuaithe,
through rural routes
Téann formhór den tsiúlóid seo trí bhealaigh thuaithe, trí fhoraoisí, fheirmeacha agus bhailte beaga tuaithe, áiteanna ar féidir fíorchultúr na Spáinne a fheiceáil.
Roinne Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta
The Department of Community, Rural and Gaeltacht Affairs
An mhí seo caite léirigh mé nach raibh oiread is cáipéis nó comhfhreagras nó meamram nó tuarascáil i seilbh na Roinne Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta a bhaineann le gearradh siar ar eagraíochtaí deonacha Gaeilge, iad a chónascadh le chéile nó iad a chur faoin díon céanna.
Tuaithe
rural
Díol suntais go bhfuil formhór na dtagairtí a rinne an Roinn Gnóthaí Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta nó an Roinn Airgeadais d'Údarás na Gaeltachta scriosta amach sa leagan de Thuarascáil Mheasúnaithe na Roinne atá foilsithe ar shuíomh idirlín na Roinne Airgeadais.
suaimhneas tuaithe
rural quiet
‘Das Weisse Band’ - ‘An Ribín Bán’, le Michael Haneke
Briseann sraith de ‘thimpistí’ agus de dhrochtharlúintí suaimhneas tuaithe an phobail.
bheatha thuata
rural life
Fad is a bhí sé ina chónaí i Netivot – an baile is ceartchreidmhí in Iosrael – mhaígh Cohen gur éirigh sé bréan de bheatha thuata na tíre.
bánú na tuaithe
rural depopulation
Tá bánú na tuaithe ar siúl le blianta fada chomh maith, agus meastar go gcuirfear leis an gclaonadh seo i ngeall ar an triomach a thit amach ní ba mhinice le fiche bliain anuas.
saol na tuaithe
rural life
Baineann siad le páistí agus le saol na tuaithe.
tuaithe
rural
Tugadh na feisirí neamhspleácha tuaithe ar an triúr seo, atá ag obair as láimh a chéile le tamall anuas.
tionscail tuaithe
rural industries
Anuas ar sin, rinne na gabhálaithe Eorpacha léirscrios ar a ngnáthóga agus iad ag glanadh na talún le tionscail tuaithe éagsúla a bhunú.
faoin tuath
in rural areas
Tá an cultúr ábhartha Ceilteach coinnithe acu ansin go fóill go fairsing faoin tuath.
tuaithe
rural
Bíodh is gur rugadh MacKellar in Sydney, chaitheadh sí sealanna fada go rialta sa cheantar tuaithe in aice le Gunnedah, áit a raibh gabháltais ag a muintir.
tuaithe
rural
An tAire Comhshaoil: Phil Hogan
=================
Beidh sparánacht fhairsing ag an Roinn seo agus is post fóirsteanach é do Theachta tuaithe.
tuaithe
rural
Cé go mbaineann an scannán seo le pobal beag tuaithe ar imeall an Atlantaigh ar chósta iarthar na hÉireann, is scéal domhanda é an caidreamh atá ag pobail bheaga le tionscal an ola.
tsaol faoin tuaith
rural life
Faoi dheireadh na gcaogaidí, bhí bunús tacaíochta faoin pháirtí ar fud na tíre a bhí bunaithe ar dhearcadh maoth pobalach: thaobhaigh siad le cúis na poblachta le mórán briathra agus le beagán beart; bhí tuiscint shimplí shoineanta acu ar an tsaol faoin tuaith; mhaígh siad go raibh siad ag seasamh ar son lucht oibre na gcathracha – rud a raibh craiceann na fírinne air ón uair a thug siad faoi shlumaí suaracha Bhaile Átha Cliath a fheabhsú agus a ghlanadh sna tríochaidí.
muintir na tuaithe
the rural population
Nuair a theilg na Naitsithe na mílte buamaí anuas ar shráideanna Béal Feirste 70 bliain ó shin an mhí seo caite - maraíodh suas le míle duine - cuireadh páistí amach chun na tuaithe le hiad a choinneáil slán, ach baineadh geit as muintir na tuaithe nuair a chonaic siad cad é chomh lag, gannchothaithe is a bhí na páistí, bhí déistin orthu.
ceantair tuaithe
rural districts
An tuiscint a bhain mé as na figiúirí úd go raibh athrú bunúsach tagtha ar na ceantair tuaithe agus gurbh ea gur thit siad isteach leis na hathruithe móra a bhain le nua-aoisiú na tíre.
pobail tuaithe
rural communities
Sa deireadh thiar thall, thiocfadh na pobail tuaithe slán.
forbairt na tuaithe
rural development
Mar sin féin, tá roinnt mhaith eagraíochtaí ann fós a bhfuil baint acu le forbairt na tuaithe.
pobal na tuaithe
rural community(/ies)
Baineann sé le pobal na tuaithe go ginearálta san iarthar.
saol na tuaithe
rural life
Chonaic mé saol na tuaithe agus chonaic mé saol na cathrach freisin.
chultúr na tuaithe
rural culture
Sean-Deasghnátha á gCleachtadh
===============
Labhair mé le Bogdan Neagota, eitnegrafaí as ollscoil Cluj maidir le gnéithe de chultúr na tuaithe sa Rómáin.
frith-tuaithe
anti-rural
Sceanairt san Áit is Gainne Vótaí
================
Téann na polasaithe frith-tuaithe níos faide arís leis an chinneadh atá déanta cónascadh a bhrú ar scoileanna beaga tuaithe agus líon na múinteoiri a ghearradh sna scoileanna sin.
thimpeallacht tuaithe
rural environment
Tá plé ar siúl sna meáin faoi cead a thabhairt do lucht cuardaithe gáis an proiséas domhainscoilteadh, nó ‘fracking’ a úsáid i gcondaethe Liatroma, Dún na nGall agus An Clár, imeacht driléala atá ina chontúirt ollmhór d’uisce agus do thimpeallacht tuaithe faoin dromchla agus os cionn talaimh mar atá léirithe i dtíortha eile.
Gnáthshaol tuaithe
an ordinary rural lifestyle
Gnáthshaol tuaithe a bhí agam ag fás suas.
faoin tuaith
rural
Tá folús fágtha sna teaghlaigh agus sna pobail a d’fhág siad ina ndiaidh agus i gceann achair gairid blianta, beidh toradh an imeachta le feiceáil in ísliú an daonra agus i ndúnadh scoileanna faoin tuaith.
tuaithe
rural
**SÓC: An bhfeiceann tú cosúlacht idir na ciorruithe atá os comhair scoileanna beaga tuaithe agus an tréimhse sna seascaidí nuair a bhí scoileanna beaga á ndúnadh?**
MMGE: Ní brú a cuireadh ar na scoileanna ón Rialtas.
faoin tuath
in rural areas
Cé go bhfuil créole na Fraincise fós le cloisteáil faoin tuath sna bayúnna ó thuaidh den chathair, ní labhraítear ach Béarla agus Spáinnis sa chathair anois.
bhánú na tuaithe
the rural depopulation
Arsa Abdoulaye Dia, stiúrthóir an togra: “tá sé de chuspóir (ag an bhfál mór glas) srian a chur ar bhánú na tuaithe, beart a dhéanamh in aghaidh triomú na créafóige, an bhithéagsúlacht a chosaint, agus clár bia a thabhairt chun cinn”.
gceantair thuaithe
rural areas
' In ainneoin sin, amharctar ar an eachtra anois mar chéim thábhachtach san fheachtas chun cead slí a thabhairt don ghnáthdhuine i gceantair thuaithe.
a phlódaigh prós tuaithe
who flooded into the rural prose of
Blas ar an nGontacht
========
Cá bhfuair an fear seo an fhéinmhuinín agus an íogaireacht mhórálta shainiúil seo? Cé go raibh an-chosúlachtaí idir Lincoln féin agus na daoine neamhoilte a phlódaigh prós tuaithe William Carleton in Éirinn roimis Chogadh na gCarad, d’éirigh leis an bhfear ait ó Springfield Illinois ceol ar leith a bhaint as an mBéarla le linn a shaoil.
téamaí tíriúla
rural themes
Bhí dúil mhór ag an aicme gnó nua seo i bpictiúir a léirigh a saibhreas agus a stádas féin ach bhí spéis acu fosta i bpictiúir le téamaí tíriúla chomh maith le portráidí, saothar neamhbheo, pictiúir genre agus thírdhreacha.
ag cur faoi i dteachín tuaithe
living in a small rural house
Bhí Niels Bohr ag cur faoi i dteachín tuaithe i Tisvilde na Danmhairge.
greann uirbeach agus is greann tuaithe
urban and rural comedy
An cineál grinn a thaitníonn le muintir na hÉireann sa lá inniu, is greann uirbeach agus is greann tuaithe é, meascán den éadrócaire agus den chomhbhá (an greann sin inar leor nod don eolach chun é a thuiscint go minic).
as ceantar tuaithe
from a rural area
Míníonn Linda an dóigh a bhfuair a deartháir cleamhnais, David Ervine nach maireann, iarcheannaire an PUP agus a fear cheile, Brian, amach go raibh Gaeilge agus Béarla ag a seantuismitheoirí cionn is gurb as ceantar tuaithe inar labhraíodh an Ghaeilge.
na tuaithe agus na bhfobhailte
rural and suburban (California)
Ar ndóigh, cuireann dlí California iontas orthu siúd a bhreathnaíonn ar California mar stát forchéimnitheach, go háirithe in áiteanna mar San Francisco, atá breac leis an bpobal Aerach, ach tá dhá California ann: California na gcathracha, agus California na tuaithe agus na bhfobhailte.
cuirfidh muintir na tuaithe fáilte romhat
the rural community welcomes you
Ó thaobh ceart slí de, tá an dlí sa Spáinn ar malairt bealaigh ar fad le dlí na hÉireann - is é sin, tá cead spaisteoireachta agat ar thalamh oscailte de ghnáth agus cuirfidh muintir na tuaithe fáilte romhat fosta.
airíonn duine tuaithe
a rural person feels
Ar bhonn níos inmheanaí, is minic a airíonn duine tuaithe, a bhfuil cónaí air sa chathair ar feadh bliain nó dhó, an suaitheadh saíochta nuair a fhillfidh sé ar áit dúchais.
sheanbhéasa na tuaithe
old rural customs
Déanann sé dearmad ar dhearcadh coimeádach agus ar sheanbhéasa na tuaithe, osclaíonn sé a bhéal chun scéal a insint, smaoiníonn sé ar an scéal agus dúnann a bhéal arís.
lucht na tuaithe
rural dwellers
Caitheadh lasadh sa bharrach leis an bhfógra seo, agus d’eascair díospóireacht fhíochmhar eatarthu siúd a d’aontaigh leis an gcairt, na Franca-Cheanadaigh (scarúnaíthe agus lucht na tuaithe don chuid is mó), agus an chuid eile a d’easaontaigh leis (muintir na cathrach agus lucht an Bhéarla don chuid is mó).
tháinig feabhas agus athrú ar shaol na tuaithe
rural life changed and improved
Tréimhse nuair a tháinig feabhas agus athrú ar shaol na tuaithe.
is fear tuaithe mise
I’m a rural man
Ar ndóigh, is fear tuaithe mise, agus is iad muintir na tuaithe a thogh mé, agus is ar son mhuintir na tuaithe a bheas mise ag obair.
mar aon le greann tobann na tuaithe
as well as the quick rural wit
Is iomaí gné sa dráma seo a dhéanann nasc daingean idir na haisteoirí agus an lucht féachana: fiacha an dráma féin do thraidisiún scéalaíochta a ritheann ó William Carleton go Séamus Ó Duilearga, an bhéim ghrámhar a chuirtear ar chairdeas leochaileach na bhfear, mar aon le greann tobann na tuaithe.
Turasóireacht na Tuaithe Tite go Dona
rural tourism is badly hit
Turasóireacht na Tuaithe Tite go Dona
====================
Tá an fhianaise le feiceáil sa phobal seo.
de gheilleagar na tuaithe
of the rural economy
Turasóireacht, feirmeoireacht, iascaireacht: is cuid de gheilleagar na tuaithe achan cheann acu.
gnóthaí faoin tuaith
rural businesses
Gan na turasóirí, ní féidir le cuid mhaith gnóthaí faoin tuaith maireachtáil agus má dhúnann siad, caithfidh muintir na háite dul chuig mórbhailte le haghaidh breosla, earraí grósaera, pionta agus comhluadar.
ceann de na ceantair tuaithe ba bhisiúla
one of the most productive rural districts
B’é ceann de na ceantair tuaithe ba bhisiúla sa tír ag an am.
ar bhailte fearainn faoin tuath
on the town lands in rural areas
Ach an bhfuil barraíocht comharthaí crochta in airde agus an bhfuil an baol ann go mbainfidh siad ón fhiántas aiceanta atáthar ag iarraidh a chur chun cinn?
Comharthaí eile atá ag déanamh tinnis dom le dornán blianta anuas ná na cinn atá á gcrochadh ar bhailte fearainn faoin tuath.
ré na dtithe tábhairne tuaithe.
the era of the rural pubs.
Dealraíonn sé go bhfuil deireadh ag teacht le ré na dtithe tábhairne tuaithe.
mhuintir na stát bocht tuaithe.
people of the poor rural states
Seift chliste ab ea é Sarah Palin a roghnú mar iarrthóir leasuachtaránachta an Pháirtí Phoblachtánaigh, dar le Brian Ó Broin, mar go rachaidh a cuid polaitíochta i bhfeidhm ar mhuintir na stát bocht tuaithe.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
