Tar éis an Éirí Amach, bhí Dwyer agus a chuid comrádaithe mar a bheadh bior sa mbeo ag na Sasanaigh i ngleannta agus sléibhte Chill Mhantáin, go dtí gur chuir sé deireadh leis an troid in 1803 nuair a chlis ar Éirí Amach Roibeard Emmet.

Fanóidh muid go buan ag sclábhaíocht, más gá, ó Luan go Luan; ag scuabadh agus ag sciúradh go béasach in bhur dtithe bodaigh; ag freastal agus ag friotháladh go dúthrachtach in bhur dtábhairní; Inár searbhóntaí agus inár seirbhísigh, géilliúil agus cuideachtúil, sa chruth go dtig linn, mall agus luath, greim bídh a ghoid go tráthúil, deaslámhach, d'ár gcuid páistí gortacha ó chrúba craosacha bhur bhfuath.

(Is iomaí uair a d'éalaigh mé síos na céimeanna sin agus a chaith mé lá iomlán ar an trá nuair a bhí súil liom áit éigin eile - sa phortach, mar shampla.

Daoine thar a bheith cairdiúil iad na Guatamaltecos ach thig leo a bheith iontach tuirsiúil nuair a bhíonn braon sa ghrágán acu.

Fiú mo leithéidse, a thaistealaíonn ó thuaidh ó am go ham, tá sé éasca dom sleamhnú isteach sa mhodh smaoinimh seo.

" An cheist a chuirfeadh sí ná "an bhfuil na polasaithe stáit go léir agus an bhfuilimid féin mar phobal ag treabhadh le chéile sa tslí is éifeachtaí ar mhaithe leis an teanga?" Tá obair mhór ar siúl ag an mbean ghníomhach seo, i mórán réimsí den saol.

Táid go léir ar nós na linne duibhe úd, Duibhlinn, sa chomharsain acu.

Fiú má bhíonn cúlú sa gheilleagar agus má theipeann ar a ghnó siúd, tá árasán acu agus tá post san earnáil phoiblí aicise.

Má thugaimid tús maith do pháistí - ón am a bhíonn siad sa mbroinn, go dtí an chéad chúpla bliain sa bhaile, go dtí na blianta scoile - cuirfear fad lena saol, gan trácht ar an bhfeabhas a bheidh i gceist.

" Thug Síle cluas bhodhar dó nó bhí a fhios aici go raibh braon maith sa ghrágán aige le seo.

Tá aitheantas faoi leith bainte amach ag an tionscadal i measc phríomhghníomhairí na cathrach agus mhuintir na cathrach, chomh maith le haitheantas náisiúnta agus idirnáisiúnta mar cheannródaithe sa chineál seo tionscadail.

Más fíor don tairngreacht seo, beidh áit lárnach ag WAP sa teicneolaíocht choitianta sa todhchaí.

" Thug Síle cluas bhodhar dó nó bhí a fhios aici go raibh braon maith sa ghrágán aige le seo.

D'aontaigh Jacques liom nuair a dúirt mé leis go bhfuil sé íorónta go bhfuil an múrmhaisiú suite os cionn an bheáir ach dúirt sé liom: "Bhí mé ag iarraidh cuid d'ár stair radacach a thaispeáint in áit neamhfhoirmiúil, sa dóigh is go mbeadh gnáthdhaoine ábalta labhairt fúithi agus iad amuigh don oíche.

Cuireann siad brú leanúnach ar an rialtas freagracht a ghlacadh as nithe sóisialta, déanann siad iarracht riachtanais grúpaí áirithe atá ar an imeall a chur chun cinn, féachann siad ar na fadhbanna a d'fhéadfadh a bheith againn sa todhchaí, agus gan dabht, cuireann siad seirbhís ar fáil do dhaoine gan dídean.

Deirtear gur tugadh "Inis Dáimh Léith" ar Chléire sa tseanreacht.

Tá mo mhuintir tar éis a bheith i ngéarchéim agus i gcogadh le leath mo shaoil, agus le linn uafás an chogaidh sa chomharsanacht, chuala mise den chéad uair ceol amhránaí Ghaelaigh agus amhrán Gaeilge le hEnya darbh ainm "Na Leatha Geala i m'Óige".

Creideann sé go bhfuil an cine daonna ag forbairt an t-am ar fad agus go leanfaidh seo ar aghaidh sa todhchaí.

Leis na hathraithe uilig sa tsochaí is gá do Ghlór na nGael athrú dá réir.

Muna raibh acu ach an dá rogha sin, níl aon amhras ach go ndearnadar an rogha cheart ó thaobh leas an Lucht Oibre sa ghearrthéarma.

Bíonn sé féin agus Johnny Mháirtín Learaí ag caitheamh siar piontaí leanna, ag windeáil a chéile agus ag ceol ar an sean-nós achan oíche den tseachtain ann, agus gan a fhios ag duine ar bith, Josie Sheáin Jack sa chuntas, gur sean-nós Afganastánach a bhíonn á cheol ag Ó Loideáin.

Caithfear cur ar a súile don Aire Síle de Valera nach bhfuil an dara suí sa bhuaile ann - go gcaithfear an £380,000 a chur ar fáil ar ais nó ar éigean.

Cad é faoin chat? Bhí an cat fiáin ann sa Chré-Umhaois nuair a bhí na feirmeoirí luatha anseo, ach chuaigh sé i léig ina dhiaidh sin.

Chuir an chinniúint a ladhar isteach sa scéal ansin nuair a tharla an galar crúibe agus béil.

Chun casadh a bhaint as cuid focal duine de "aithreacha bunaithe na tíre": Nuair a ghéilleann tú do chuid ceart ar mhaithe leis an tslándáil, ní bhíonn ceachtar agat sa deireadh".

Tá sé i gceist aige fanacht le Riverdance sa ghearrthréimhse.

Tá an Ghaeilge le fáil mar ábhar sa bhreis i meánscoil na cathrach agus tá timpeall dhá dhéagóir is fiche ag déanamh staidéir uirthi.

"Ní dhéanfaidh tú maith, a Chiain, mura dtéid tú sa bhealach acu," arsa seisean.

" Bhí oiread céille ag an gasúirí agus an ceann sin a ligean le sruth nó bhí a fhios acu go dtiocfadh le Tadhg a bheith ramhar sa réasún nuair a bhí sé tógtha.

Tá postanna á gcailleadh go forleathan sa gheilleagar áitiúil aíochta agus seirbhísí agus tá tionchar an-díobháileach ag seo ar na teaghlaigh a bhíonn ag tarraingt ar Mary's Center, a bhfuil breis is 90% díobh ag brath go hiomlán ar an earnáil seo chun a mbeatha a shaothrú.

Tá an mheánaicme Phrotastúnach fite fuaite sa stát maidir le hairgead agus postanna.

Bhí an tAire Sóisearach a bhfuil cúraimí na Gaeilge uirthi imithe ar strae ag oscailt teach tábhairne in ionad í féin a ofráil don róstadh sa tóstóir.

Ó shin i leith bunaíodh leaganacha i dteangacha eile (an Phortaingéilis, an Spáinnis, an Chóréis, an tSeapáinis agus beidh sé ar fáil go luath sa tSínis, sa Ghearmáinis agus sa Chatalóinis).

"Tá an bhlagaid sa dream againn, tá a fhios agat.

Tá rialtais faoi bhrú ó shin leasú a dhéanamh ar an lúb ar lár seo sa bhunreacht le daingniú a dhéanamh ar dhlí na tíre ionas nach mbeadh aon cheist faoi ghinmhilleadh de chinéal ar bith a bheith ar fáil ach i gcásanna ar leith.

Tá mearbhall orthu de bharr go bhfuil, sa chéad chás de, an Rialtas, an Eaglais Chaitliceach agus go leor eile i bhfábhar an daingniú dlí a chur i bhfeidhm (mar gheall ar léamh na cúirte ar chás X) ach, os a choinne sin, go bhfuil páirtithe an fhreasúra ina aghaidh, chomh maith le grúpaí dlí agus ar a laghad beirt de na heaspaig Chaitliceacha, nach bhfuil sásta go bhfuil an moladh daingean go leor.

Bhí siad uilig faoin sneachta ar feadh 12 uair sula bhfuair an fhoireann tarrthála sa Ghearasdan teachtaireacht go raibh siad thar am teacht abhaile.

"Choinneodh sí sa tsiúl céad.

Sa deireadh, le cor a chur sa chaint, dúirt sí, "Tá boladh breá agat, Bolognaise ab é?" "Is é.

Bhí luach airgid sa teach céanna.

Bhí a fhios aici nach dtoghfaí í sa tseanáit.

Ní gá go mbeadh sí dúnta sa todhchaí, áfach, mar d'fhéadfadh an Cumann féin níos mó úsáide a bhaint aisti tré níos mó cluichí club, cluichí scoile, coláistí dara agus tríú leibhéal a imirt ansin faoi mar a dheintí roimh an athnuachan.

Ach de réir na dtuairiscí, de bharr an oiread imeartha agus traenála agus cleachtaidh a dhéanann siad, tá cnámha, ailt agus meatáin na n-imreoirí gairmiúla leadóige faoi bhrú an-mhór agus i mbaol a bheith gortaithe sa bhfadtéarma.

Bhí an nós ann ar fad a dhul ag tórraimheacha na gcomharsan sa dá pharóiste agus lean mac athar sa deasghnáth sin.

Tá an béarlagair a tharraingíonn daoine óga agus iad sa tréimhse is mó idéalachais dá saol ag na *Shinners* - ach tá difear an domhain idir a bheith ag spalpadh manaí agus laincisí na cumhachta a bheith ort.

A fhad is a bhí sí ag déanamh taighde don mhórshaothar *Songs of a Hidden Ulster*, leabhar agus dlúthdhiosca a eiseofar i dtreo dheireadh na bliana seo, d'aithin sí go raibh "géarghá le cnuasach de na hamhráin seo amuigh i measc an phobail leathain, go háirithe i dTuaisceart Éireann, agus go háirithe do dhaoine nach bhfuil Gaeilge ar bith acu, go dtuigfeadh siad an saibhreas a bhí rompu sa cheantar.

De bharr go rabhamar thar lear chailleamar an histéire mhór a tharla sa tsochaí Ollannach tar éis na heachtra.

Comhad, ní beoshruth atá i gceist sa gcás seo, ach cén dochar i gcás teanga atá marbh? Ghlac mé scannal gan Raidió na Vatacáine a bheith ag craoladh i Súlú, ach faoiseamh ab ea *Deutsche Welle *sa nGearmáin a bheith ag craoladh sa tSanscrait (diabhal bréige é sin).

Níl freagra sásúil tugtha ag poblachtánaigh ar na liomhaintí ag baint leis an triúr Sinn Féineach a bhí sa Cholóimbe.

Féachtar ar Celtic go minic mar cheann de phríomhchrainn taca an chultúir Éireannaigh-Chaitlicigh in Albain ach chomh maith leis sin chabhraigh an club le Caitlicigh a bheith níos rannpháirtí agus níos gníomhaí sa tsochaí.

Bíonn seisiún an-bhreá ar fad ann chuile bhliain san iarnóin Dé Céadaoin, sa ngléas B maol, gléas atá ciúin, álainn agus séimh.

An é go mbeidh Sotheby's ag díol na n-éadaí thuasluaite ar ceant i gceann cúpla bliain? Bhíodh Mart and Market ar an raidió ag tabhairt phraghas na mbeithíoch dúinn - an mbeidh praghas g-string Lizzie á fhógairt ag an BBC lá de na laethanta seo? Admhaím freisin, agus thug an sagart 20,000 coróin Mhuire dom ar an bpeaca marfach seo sa bhfaoistin, go raibh mise ag an Trooping of the Colour agus in Ardeaglais Naomh Pól nuair a bhí Micko's army ar an bpáirc sa Choiré in iomaíocht leis an Spáinn, ag iarraidh onóir Phoblacht na hÉireann a chosaint.

Mar sin, is cuid an-tábhachtach é an dátheangachas ina chuid scríbhinní, go háithrid sa tsraith úrscéalta atá faoi chaibidil agam i mo thráchtas.

Ba bheag an mhaith breis agus deich míle díograiseoir ag glacadh an darna morgáiste amach ar an teach agus ag díol a gcuid leanaí le sclábhaíocht le go mbeidís in ann bheith in éineacht leis an fhoireann sa Chian-Oirthear.

Cúpla lá sular labhair mé leis, fuair sé litir ó fhile agus foilsitheoir sa tSlóivéin a bhfuil spéis aige cuid dá shaothar a aistriú go Slóivínis agus tá sé tar éis a bheith ag plé le Rómánach agus le hOstarach a bhfuil Gaeilge acu atá ag aistriú cuid dá dhánta isteach ina dteangacha dúchais féin.

Tá a chuid róbaí millte ag an tsraothartach cháidheach ó shin, ach le héifeacht an phoitín, siúr is cuma sa tsioc leis.

Is beag an seans, mar sin, go mbeidh cruinnithe idir baill Shinn Féin agus an UDA sa todhchaí, rud a thig salach ar thuairimí lucht scríofa "Common Sense" a mhaígh gur shíl an pobal Protastúnach nár leor é *No *a rá.

Ba dhaoine tábhachtacha sa tsochaí iad cuid cliant an ionaid: imreoirí sacair ó chlubanna Torino, Juventus, Verona, Chievo agus Venezia, polaiteoirí, iriseoirí agus daoine mór le rá eile.

Caighdeán slándála ======= Tá caint freisin ar chaighdeán slándála nua ar a dtugtar Palladium, caighdeán a chinnteoidh go mbeidh greim scrogaill ag Microsoft ar ríomhairí sa todhchaí agus nach mbeidh sé indéanta cláracha a dháileadh gan cead speisialta a fháil ón gcomhlacht.

Agus tá sí trí bliana déag agus ceithre scór! "Bhí sé d'ádh orm ansin go raibh Caitlín Ní Dhomhnaill, a bhfuil clú agus cáil uirthi sa lá atá inniu ann, sa darna doras domh.

Bhí siad sin sa chomharsanacht agam.

Bhí mé ag amharc amach ar an fharraige cosúil mar a bheinn sa bhaile ach chaith mé fada go leor ann.

Cuid mhór acu ní aithneoidís barra ceoil thar bharra sópa, nó céim damhsa thar chéim sa Ghaeilge Ársa.

Cá bhfuil tú an t-alt seo á léamh agat? An bhfuil tú ag do dheasc in oifig, nó ar do chompord sa bhaile? Agus má tá tú i d'ionad oibre, an bhfuil a fhios ag d'fhostóir go bhfuil tú ar an idirlíon? Sin ceist gur gá de níos mó agus níos mó oibrithe a chur orthu féin toisc go bhfuil comhlachtaí - agus dlíodóirí - ag cur spéise sa cheist cheannann chéanna.

* Gluais • Glossary girseachgirl clisteclever giodalachperky, self-conceited ardnósachpompous a mhaíomhasserting go sotalacharrogantly úimléideachuseful ag coimhéadwatching máistreás(female) teacher ag inse d'achan duinetelling everyone ciallmeaning dúilliking Taispeánfaidh sin daofaThat'll show them chuartaigh síshe searched nach bhfuil fiacha orm a insethat I don't have to say a raibh sa rangeveryone in the class sámsáilprattling

Ar an taobh eile den bhóthar tá otharcharr sáinnithe sa tranglam tráchta, a chuid soilse ag casadh go mí-éifeachtach.

Ach chaill Tiobraid Árann sa chéad bhabhta an bhliain dár gcionn i gcoinne Chorcaí le cúilín amháin agus ina dhiaidh sin chuaigh Mícheál i bhfeighil ar an bhfoireann Faoi 21.

Labhair sé le h**Éamonn Ó Dónaill** faoina chúlra agus faoi na dúshláin atá i ndán dó féin agus don chomhlacht sa todhchaí.

Tá an-mheas ag daoine sa saol gnó ar an ghradam áirithe seo de chuid Ernst and Young agus bhuaigh daoine cumasacha eile, Moya Doherty ó Riverdance, Denis O'Brien agus Eddie Jordan, é cheana féin.

Measann sí go mbeadh spéis ag muintir na hÉireann i "Secrets" fosta agus tá sí dóchasach go mbeidh sé le feiceáil ansin am éigin sa todhchaí.

Sa tseansaol ba tháirgeadh aoil príomhghléas beatha na ndaoine ach tá deireadh leis sin anois.

Is cinnte gur ceantar é ar fiú saoire a chaitheamh ann, agus ainneoin nach bhfuil muid cois trá, tá tránna Charraig Fhinne agus Mhullach Dearg sa doras againn.

Bhí sé féin ina bhainisteoir le Southend FC i ndiaidh dó Anfield a fhágáil i 1994 agus chaith sé seal i gceannas ar Panionios sa Ghréig agus Olympiakos Nicosia sa Chipir.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Ní féidir le feidhmeannaigh RTÉ a bheith ag gearán leis na polaiteoirí maidir leis an nganntan airgid atá orthu, agus ag an am céanna bheith ag teacht i dtír ar an dream is laige sa tír chun na milliúin euro in ioncam fógraíochta a shaothrú.

"Is mar seo atá sé," a deir Micheál, "táim ag plé leis an iomáint ó bhí mé sa chliabhán!" *Is múinteoir scoile é Colm Mac Séalaigh a bhfuil cónaí air i mBaile Átha Cliath.

Braithimíd gur ag dul i dtreise a bheidh na ceangail seo sa bhfáistine.

"Ní bheidh an darna suí sa bhuaile agam ach dul ar ais chuig mo sheanphost i *Timire An Chroí Ró-Naofa*, ag cumadh litreacha ó na léitheoirí agus freagraí ó Dhia, mura scríobhfaidh mé altanna a mbeidh an guilpín sin sásta leo," arsa an Laoch Liteartha agus cuma iontach míshásta ar a ghnúis.

" Ar an drochuair, níl aon radharc ar na "céimeanna fórsúla" sin, agus is baolach go bhfágfar polasaí iascaireachta an Aontais sa bpraiseach ina bhfuil sé i láthair na huaire.

Níos luaithe sa bhliain, sa Chúirt Choiriúil Speisialta, i dtriail Colm Murphy, a raibh sé curtha ina leith go raibh baint aige le buamáil na hÓmaí, rialaigh an breitheamh go ndearna an bleachtaire Liam Donnelly ráiteas bréige a chur i mbéal an Uasail Murphy.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Is é "struchtúr aoise" Thuaisceart Éireann an ceann is óige sa Ríocht Aontaithe.

" Chomh maith le bheith sáite sa cheol, bhí suim mhór ag Colm sa spórt.

Níl Doherty mar chuid de ghrúpa nua eisimirceach as Éirinn nár tugadh faoi deara cheana féin, a sheachain cathracha móra Mheiriceá le cur fúthu i mbailte mar South Bend sa Mheániarthar.

Ach anois, dar leis na múinteoirí, mic léinn agus lucht riaracháin go meallann na ranganna i Léann na hÉireann daoine as gach cineál cúlra, ina measc iadsan a chinneann ar é a dhéanamh mar mhionábhar, nó ar obair a dhéanamh sa ghort.

Sa deireadh thiar thall ghlac an grúpa le téama bunaithe ar na heilimintí - aer, uisce, talamh agus tine - agus thosaigh an obair láithreach ansin.

Ó thaobh pá is tuarastail de, caitear sa tslí chéanna leo is a chaitear leis na comhlachtaí ollmhóra a bhfuil na billiúin euro acu.

"Ní bheidh an darna suí sa bhuaile agam ach dul ar ais chuig mo sheanphost i *Timire An Chroí Ró-Naofa*, ag cumadh litreacha ó na léitheoirí agus freagraí ó Dhia, mura scríobhfaidh mé altanna a mbeidh an guilpín sin sásta leo," arsa an Laoch Liteartha agus cuma iontach míshásta ar a ghnúis.

Agus ar aon nós téann fadhbanna Fhine Gael i bhfad níos sia agus níos doimhne ná fadhbanna sa gceannasaíocht.

Níos measa fós, tá ceannaire úr ag Páirtí an Lucht Oibre atá sa tóir ar an lipéad úd a bhronn na meáin chumarsáide ar Dick Spring tráth: "fíorcheannaire an fhreasúra".

Cén obair a dhéanann Aonad na Gaeilge anois? Cúrsaí: Tá clár cuimsitheach de chúrsaí teanga ag leibhéil éagsúla á stiúradh ag Aonad na Gaeilge (*ab initio*, bunrang, meánrang 1, meánrang 2, ardrang agus cruinneas sa Ghaeilge).

Go mbeadh cáilíocht fhoirmeálta sa Ghaeilge (Dioplóma sa Ghaeilge Fheidhmeach, b'fhéidir) ar fáil do mhuintir na hOllscoile agus do mhuintir an cheantair.

Ach tá a leithéid scaipthe fud fad iarthar na hEorpa, agus níos faide soir fosta, mar shampla in aice leis an Mhuir Dhubh, san Iordáin, agus fiú sa Chóiré.

Ag tús ré Sheáin bhí contae na Mí in umar na haimléise ó thaobh fhoireann pheile an chontae de, in ainneoin thraidisiún na peile a bheith an-láidir agus an-fhada sa Chontae Ríoga.

D'éirigh le hÁth Cliath an lámh in uachtar a fháil sa chluiche athimeartha agus Craobh na hÉireann a bhuachaint ina dhiaidh sin, ach bhí mothú láidir i measc imreoirí na Mí nárbh fhada go mbeadh an lámh in uachtar acu féin ar na *Dubs*.

Leabhar faoi phoblachtaí an lucht oibre sa nGearmáin i ndeireadh an Chéad Chogadh Domhanda atá ag fear na Sualainne; baineann saothar Kross le forlámhas na Rúise san Eastóin idir an dá chogadh; cur síos ar éirí amach sa gCréit in aghaidh na dTurcach thart ar 1870 atá i leabhar Galanaki.

"Deinim amach, dá bhféadfaimis é a ionramháil i gceart agus a bheith ana-chúramach ina bhun, ní gá gur ag mealladh daoine ón nGaeilge nó ó na ranna Gaeilge ar fad a bheadh Léann na hÉireann ach ag tabhairt daoine de réir a chéile isteach sa líon, más maith leat.

Is féidir an argóint a chur chun cinn chomh maith go gcabhraíonn na pobail scoir seo, in ainneoin go bhféachann siad le stíl mhaireachtála thaitneamhach a chur ar fáil, le heaschoiteannú a dhéanamh ar na seandaoine sa tsochaí.

Bhí tú sa tSeapáin agus sa Spáinn cúpla bliain ó shin, nach raibh? CDeB: I 1990 chaitheas sé mhí in Osaka.

Is iad na struchtúir atá á gcruthú againne anois a bheas mar dhúshraith d'fhorbairt na Gaeilge sa todhchaí.