chonartha
treaty
Tar éis an chonartha i 1921 bhí Patrick King ina oifigeach san arm náisiúnta, ach d'fhan George King san IRA agus lámhachadh é ar an 6 Feabhra 1923 agus é seacht mbliana is fiche d'aois.
Chonradh
treaty
Chuaigh 66% de thoghthóirí na hÉireann amach chun vóta a chaitheamh san olltoghchán i mí na Bealtaine ach ní raibh ach 36% sásta vótáil sa reifreann deireanach ar Chonradh Nice.
in ionad na gconarthaí uile
in place of all the treaties/agreements
Ach comhaontaíodh ar an aon téacs amháin atá le cur in ionad na gconarthaí uile atá ann cheana.
chonradh
treaty
Bíodh is gur ceanglaíodh cinniúint Nice leis an reifreann in Éirinn, bhí teipthe ar Nice sular thosaigh pobal na hÉireann ag smaoineamh air mar chonradh.
Chonradh Nice
the Nice Treaty
I ndiaidh an dara reifreann ar Chonradh Nice, cuir i gcás, cuireadh 32 éileamh faoin Acht um Shaoráil Faisnéise isteach maidir leis an gcoiste sin agus maidir le gníomhaíochtaí na n-ionadaithe Éireannacha ann.
conradh fealltach
treacherous treaty
Lig rialtas na Breataine agus rialtas na Fraince na Naitsithe isteach, nuair a shínigh siad an conradh fealltach le Hitler agus Mussolini a dtugtar Comhaontú München, nó Diktat München, air.
Chonradh
treaty
Is dáta speisialta é seo do Ghaeil Learphoill, mar ar an 4 Deireadh Fómhair 1904 thug Pádraig Mac Piarais léacht do Chraobh Learphoill den Chonradh sa leabharlann chéanna.
Chonradh Utrecht
the Treaty of Utrecht
Fuair an Bhreatain Giobráltar de réir Chonradh Utrecht, 1713.
síniú an Chonartha Angla-Éireannaigh
the signing of the Anglo-Irish Treaty
Ní síniú an Chonartha Angla-Éireannaigh ar an 6 Nollaig atá i gceist agam, ach an t-am deireanach a bhí an bua ag Liverpool in aghaidh United i gCorn an FA.
le linn dhíospóireachtaí an Chonartha
during the Treaty debates
” Dev a dúirt le linn dhíospóireachtaí an Chonartha - sular thiomáin sé a theachtaí roimhe doras na Dara Dála amach i 1922.
conarthaí
treaties
Ba thagairt í seo don dochar a rinneadh nuair nár tháinig an Bhreatain ná an Fhrainc i gcabhair ar an bPolainn i mí Mheán Fómhair 1939 nuair a rinne an Ghearmáin ionradh ar an tír, cé go raibh conarthaí sínithe ag an bPolainn leis an dá thír sin go dtiocfaidís i gcabhair i gcás ionraidh.
mórán comhaontas agus gnóthaíochtaí
many agreements and treaties
Tá mórán comhaontas agus gnóthaíochtaí a chuireann bac ar aerbhealaí nua agus ar iomaíocht idir aerlínte.
conradh déthaobhach
bilateral treaty
De ghnáth, déanann dhá tír conradh déthaobhach, a léiríonn cén saghas aeriompair atá ceadaithe eatarthu.
mórán conarthaí
many treaties
Tá mórán conarthaí den saghas seo 20 nó 30 bliain d’aois nó fiú níos sine fós, ó ré ina raibh na rialtais ag iarraidh a n-aerlínte náisiúnta féin a chosaint ón iomaíocht
eachtrannach.
de réir an chonartha dhéthaobhaigh
according to the bilateral treaty
Mar sin, de réir an chonartha dhéthaobhaigh idir an tír seo agus na Stáit Aontaithe, ní fhéadfadh eitilt sceidealta de chuid Aer Lingus tuirlingt ach amháin i Nua-Eabhrac, Bostún, Chicago nó Los Angeles.
conradh amháin
on treaty
As seo amach ní bheidh ann ach conradh amháin don Eoraip ar fad.
an Conradh,
the Treaty,
Cé go raibh críoch chaithréimeach leis an scannán *Mise Éire *a tháinig amach dhá bhliain roimhe sin, ní hamhlaidh do *Saoirse?* An chúis atá leis sin ná go gcuimsíonn sé tréimhse inar tharla ní hamháin Cogadh na nDubhchrónach, an sos cogaidh, an Conradh, bunú an tSaorstáit agus córas rialtais Stormont ach ar ndóigh mórthubaiste an Chogaidh Chathartha freisin.
conradh
treaty
Agus comhráite ar siúl le déanaí chun conradh a chur le chéile a fheidhmeodh in ionad an Bhunreachta Eorpaigh nár éirigh leis, ba í an Pholainn an t-aon tír amháin a chothaigh trioblóid nuair a mhaígh PiS go gcuirfeadh an Pholainn in aghaidh an chonartha mar nach raibh siad sásta le gné amháin de.
gcuirfeadh an Pholainn in aghaidh an chonartha
that Poland would go against the treaty
Agus comhráite ar siúl le déanaí chun conradh a chur le chéile a fheidhmeodh in ionad an Bhunreachta Eorpaigh nár éirigh leis, ba í an Pholainn an t-aon tír amháin a chothaigh trioblóid nuair a mhaígh PiS go gcuirfeadh an Pholainn in aghaidh an chonartha mar nach raibh siad sásta le gné amháin de.
a dhaingneoidh an conradh.
that would ratify the treaty
Mar chomhartha ar an athrú atá i ndán d'iompar na Polainne ag leibhéal na hEorpa, chuir PO in iúl lá i ndiaidh an olltoghcháin go dteastaíonn uathu go mbeidh an Pholainn ar an gcéad tír a dhaingneoidh an conradh.
conarthaí éagsúla idirnáisiúnta.
various international treaties
Rinneadh tagairtí rialta le linn na comhdhála don bhéim a chuirtear ar an teaghlach i mBunreacht na hÉireann agus i gconarthaí éagsúla idirnáisiúnta.
reifrinn ar chonarthaí an Aontais
referenda on the treaties if the Union
Bíodh sin mar atá, ach tá oiread céanna creidiúnachta ag reifrinn ar chonarthaí an Aontais is atá ag tástálacha drugaí an *Tour de France*! Is í Éire an t-aon bhallstát amháin a mbeidh a saoránaigh ag caitheamh vóta ar son nó in aghaidh an chonartha leasaithe is deireanaí – Conradh Liospóin – agus cheana féin, tá an chosúlacht ar an scéal go ndéanfar gach iarracht aon díospóireacht stuama faoi a chur faoi chois.
ar son nó in aghaidh an chonartha leasaithe is deireanaí
for or against the latest ammended treaty
Bíodh sin mar atá, ach tá oiread céanna creidiúnachta ag reifrinn ar chonarthaí an Aontais is atá ag tástálacha drugaí an *Tour de France*! Is í Éire an t-aon bhallstát amháin a mbeidh a saoránaigh ag caitheamh vóta ar son nó in aghaidh an chonartha leasaithe is deireanaí – Conradh Liospóin – agus cheana féin, tá an chosúlacht ar an scéal go ndéanfar gach iarracht aon díospóireacht stuama faoi a chur faoi chois.
Conradh Liospóin.
Lisbon Treaty
Masla do chumas phobal na hÉireann cinneadh siosmaideach a dhéanamh, ab ea an tuairim a nocht ár gCoimisnéar Eorpach, Charlie McCreevy, ar na mallaibh nuair a thug sé le fios gur staicín áiféise a bheadh ionainn san Eoraip dá mba rud é nár ghlac muid le Conradh Liospóin.
dá ndiúltófaí don chonradh
if the treaty was rejected
Ní gá gur vóta i gcoinne na hEorpa a bheadh i gceist dá ndiúltófaí don chonradh sa reifreann atá ag teacht
chun cinn, mar sin, ach diúltú a bheadh ann do ghnéithe áirithe de fhorbairt an Aontais.
Chan ionann agus Conradh Nice,
unlike the Nice Treaty
Chan ionann agus Conradh Nice, measadh go mbeadh sé "mí-dhaonlathach" iarraidh ar phobail na dtíortha a dhiúltaigh don Bhunreacht vótáil in athuair, agus dá bharr sin, is faoi na parlaimintí náisiúnta a bheas sé an conradh úr a dhaingniú.
an conradh úr a dhaingniú.
to ratify the new treaty
Chan ionann agus Conradh Nice, measadh go mbeadh sé "mí-dhaonlathach" iarraidh ar phobail na dtíortha a dhiúltaigh don Bhunreacht vótáil in athuair, agus dá bharr sin, is faoi na parlaimintí náisiúnta a bheas sé an conradh úr a dhaingniú.
reifreann ar Chonradh Liospóin
the referendum on the Lispon Treaty
** **Micheál Martin **(Leatosaí ar dheis): Is iad baill na foirne tosaithe, de ghnáth, a tharraingíonn poiblíocht orthu féin agus ní bheidh díobháil bolscaireachta ar phríomhthaidhleoir an tíre agus reifreann ar Chonradh Liospóin ar na bacáin.
ar son dhaingiú an chonartha
in favour of the ratification of the treaty
*
Nóta ón eagarthóir:
Chuathas i dteagmháil le daoine éagsúla i rith na míosa seo caite le cuireadh a thabhairt dóibh alt a chur ar fáil do *Beo!* ina ndéanfaí argóintí ar son dhaingiú an chonartha a chur chun cinn.
an dá phríomhchonradh Eorpach,
the two main European treaties,
Chuirfeadh Conradh Liospóin 96% de na forálacha dlí a bhí i mBunreacht na hEorpa i bhfeidhm go hindíreach, dar leis an saineolaí Anthony Coughlan, trí leasuithe a dhéanamh ar an dá phríomhchonradh Eorpach, gan an teideal “Bunreacht” a thabhairt ar an gcáipéis.
Diúltaímis do Chonradh Liospóin
let us reject the Lisbon Treaty
Diúltaímis do Chonradh Liospóin agus vótálaimis *Níl.
conradh i ndiaidh conartha,
treaty by treaty,
Tá an *veto,* atá á ídiú, conradh i ndiaidh conartha, an-tábhachtach do na ballstáit bheaga cosúil le hÉirinn.
de na Conarthaí Éagsúla Eorpacha
of the Various European Treaties
1-35); nó go dtéitear ag lorg soiléireachta éigin sa leagan comhdhlúite de na Conarthaí Éagsúla Eorpacha mar a leasaítear iad i gConradh Liospóin (foilsithe ag an Institiúid ar Ghnóthaí Idirnáisiúnta agus Eorpacha agus ina bhfuil 346 leathanach).
Dhiúltaigh muintir na hÉireann do Chonradh Nice
the people of Ireland rejected the Nice Treaty
Dhiúltaigh muintir na hÉireann do Chonradh Nice ach d’éirigh leis an rialtas é a bhrú ar an bpobal, i reifreann nua, le prótacal faoi chúrsaí neodrachta.
dá ndaingneofaí an Conradh
if the treaty was ratified
Ba iad na rudaí ba mhó a bhí ina n-údar imní ag lucht vótála na hÉireann ná nach mbeadh coimisinéir Eorpach ag na hÉireannaigh ar feadh tréimhsí áirithe agus go dtiocfadh athrú ar ár neart vótála san Aontas; go mbeadh grúpaí mar fheirmeoirí thíos le cuid de na forálacha sa Chonradh; go gcuirfí comhchuibhiú fiosach i bhfeidhm; go ndéanfaí maolú ar chearta oibrithe na tíre agus go mbeadh easpa freagrachta daonlathaí i gceist dá ndaingneofaí an Conradh.
an Conradh a mhíniú i gceart
to explain the Treaty properly
Is léir gur theip ar an rialtas agus ar pháirtithe móra an fhreasúra an Conradh a mhíniú i gceart.
i gcoinne an Chonartha
against the Treaty
De réir an tsuirbhé, ba é ba phríomhchúis leis an chinneadh a rinne 22 faoin chéad acu siúd a vótáil i gcoinne an Chonartha ná easpa eolais.
dhiúltaigh muintir na hÉireann do Chonradh Liospóin.
the Irish people rejected the Lisbon Treaty.
An mhí seo caite, dhiúltaigh muintir na hÉireann do Chonradh Liospóin.
an feachtas in aghaidh an Chonartha
the campaign against the Treaty
Is cinnte go raibh an feachtas in aghaidh an Chonartha fíoréifeachtach.
ar thaobh an Chonartha
Pro-Treaty
Le húsáid a bhaint as líric a chum Paul Simon, is as “*the cradle of the Civil War*” di, áit a raibh scoilt ollmhór idir iad siúd a bhí ar thaobh an Chonartha agus iad a bhí ina éadan.
Chonradh
Treaty
Sa teach againne, is minic ina dhíospóireacht é faoi Chonradh Liospóin: mise ar thaobh amháin den argóint agus bean an tí ar an dtaobh eile.
Chonradh Liospóin
Lisbon Treaty
Grád: B
Micheál Martin (An tAire Gnóthaí Eachtracha):
Meas tuillte ar a chuid iarrachtaí Éire a thabhairt chun míntíreachais san Aontas Eorpach i bhfianaise theip Chonradh Liospóin.
gConradh
treaty
Bhí dúnghaois ag a pháirtí in éadan úráiniam a onnmhairiú chuig aon tír eile nár ghlac leis an gConradh maidir le Neamhleathadh Arm Núicléach de chuid na Náisiúin Aontaithe.
gConradh
Treaty
Macalla na hargóna faoin gConradh i ‘The Wind That Shakes the Barley’.
Conradh
Treaty
Ní mór dúinn Conradh Liospóin agus an caidreamh atá ag Éirinn leis an Eoraip a mheas go cuimsitheach agus i gcomhthéacs na polaitíochta domhanda.
conradh
treaty
Bhí conradh idirnáisiúnta de dhíth ach ní bhfuarthas ach aontú ar na bunphrionsabail.
chonradh síochána
peace treaty
Thiar sa bhliain 1982, socraíodh sa chonradh síochána idir an Airgintín agus an Bhreatain nach bhféadfadh ceachtar den dá thír feidhm a bhaint as na hacmhainní nádúrtha sna farraigí timpeall ar na hoileáin go haontaobhach: chaithfeadh an dá thír a bheith páirteach in aon togra dá leithéid.
chonarthaí
treaties
Dar le saineolaithe de chuid na Náisiún Aontaithe, is féidir go dtagann dlí Arizona salach ar phrionsabail an neamh-idirdhealaithe agus an chaitheamh dhaonnachtúil atá mar bhunchlocha chonarthaí idirnáisiúnta um chearta an duine.
Conradh
Treaty
Ar 18 Mí na Nollag 1990, mar shampla, ghlac Comhthionól Ginearálta na Náisiún Aontaithe leis an gConradh Idirnáisiúnta um Chosaint Chearta Oibrithe Imirce Uilig agus Bhaill a dTeaghlach.
gconarthaí
treaties
Tá roinnt mhaith dá bhfuil le fáil ann ráite cheana i gconarthaí idirnáisiúnta eile a bhaineann le cearta an duine, ach chomh maith leis sin pléann an conradh seo le cúrsaí comhoibrithe idir stáit maidir le malartú eolais, ceist na himirce neamhrialta agus smuigleáil is gáinneáil i ndaoine.
gConradh
Treaty
Thosaigh an patrún tar éis an toghchán i 1932, nuair a caitheadh amach Cumann na nGael, an páirtí polaitíochta a bhunaigh an stát, le háit a dhéanamh don fhórsa nua polaitíochta a bhí fáiscthe le chéile ag De Valera as an dream ba réadúla nár ghlac leis an gConradh i 1922 agus a chreid go mb’fhearr a bheith istigh sa Dáil ná taobh amuigh dhó.
gConradh
Treaty
Thosaigh an seanphatrún tar éis an toghchán i 1932, nuair a caitheadh amach Cumann na nGael, an páirtí polaitíochta a bhunaigh an stát, le háit a dhéanamh don fhórsa nua polaitíochta a bhí fáiscthe le chéile ag De Valera as an dream ba réadúla nár ghlac leis an gConradh i 1922 agus a chreid go mb’fhearr a bheith istigh sa Dáil ná taobh amuigh dhó.
Chonradh Pháras
the Paris Treaty
D'fhan an chathair i seilbh na bhFrancach go dtí 1763 nuair a tugadh don Spáinn é faoi Chonradh Pháras.
gConradh
Treaty
Agus leathscéil, agus fiú cumha, Chruise O Brien á dhíleá sa leabhar seo, is deacair gan nasc a dhéanamh le staidéar cáiliúil Frank Pakenham ar an gConradh Angla-Éireannach i 1921, Peace by Ordeal.
shíníodar an conradh céanna
they signed the same treaty
Mar a deir beirt chorpán i gCré na Cille de chuid Mháirtín Uí Chadhain, cheap na ridirí taidhleoireachta gur “lánchumhachtóirí” iad, ach cheap daoine eile go "ndeachaigh siad thar a n-údaráis" nuair a shíníodar an conradh céanna.
Nuair a chruthaigh Conradh Liospóin
when the Lisbon Treaty created
Nuair a chruthaigh Conradh Liospóin an AE úrmhéadaithe, chruthaigh an AE úrmhéadaithe post don Baroness a íocann £328,000 léi achan bhliain.
síniú an Chonartha
the signing of the Treaty
Bhí mé ag caint le cara de mo chuid an tseachtain seo, an staraí Eamon Phoenix, agus dúirt sé gur scairt duine air le hinse dó go raibh pictiúr aige ina raibh Michael Collins, Sam Maguire agus duine ainaithnid eile, agus an chuma orthu go raibh siad ag ceiliúradh go lúchaireach síniú an Chonartha i 1921.
bhronn Conradh Amsterdam cumhacht reachtach
the A. Treaty presented legislative power(s)
Tá an tAontas Eorpach (AE) ag iarraidh comhbheartas inimirce a fhorbairt ó 1999 nuair a bhronn Conradh Amsterdam cumhacht reachtach ar an Aontas sa ghort seo, is é sin, teacht isteach san AE daoine nach saoránaigh de chuid an AE iad, nó náisiúnaigh tríú tíortha mar a thugtar orthu go hoifigiúil.
ar son Chonradh Liospóin.
for the Lisbon treaty.
Tá Íte Ní Chionnaith go láidir den tuairim go ndéanfaidh sé an-dochar do leas na hÉireann tromlach de vótálaithe na tíre vótáil ar son Chonradh Liospóin.
i gcoinne dhaingniú Chonradh Liospóin.
against the ratification of the Lisbon Treaty.
Tá an chuma ar an scéal go bhfuil an tAontas Eorpach anois i sáinn i ndiaidh do mhuintir na hÉireann vótáil i gcoinne dhaingniú Chonradh Liospóin.
Tá Gluais Beo! Pota Focal faoi chóipcheart ag Oideas Gael, foilsitheoirí na hirise Beo!
Pota Focal Beo! Glossary is under the copyright of Oideas Gael, publishers of Beo! magazine.
