Is anseo a gheobhaidh tú Máire Uí Eaghráin taobh thiar den chuntar, bean uasal a bhfuil togha na Gaeilge aici agus croí mór flaithiúil fáiltiúil.

Ina theannta sin, tá ceisteanna móra á n-ardú faoin mhéid taistil a bhíonn ar chaoirigh a dheánamh agus iad ag dul ó fheirm go seamlas.

Ach dúirt sé leis féin ansin gur dóigh go raibh na seacht bhfainic curtha uirthi nó go raibh fógra beo tugtha di gan a theach a thaobhachtáil ar a bhfaca sí riamh.

Mar shampla, i dtoghcháin an Tionóil i 1998, fuair an SDLP 177,963 vóta, an chéad uair riamh a sháraigh an páirtí sin Aontachtaithe Uladh.

An rud a dúirt sé ná má fhaigheann tú galrú ón fhríd sin, de ghnáth beidh biseach ort taobh istigh de choicís nó trí seachtainí.

Bíonn scoth na gceoltóirí agus na bhfonnadóirí i láthair ag an bhféile seo gach bliain.

Is mór an gar go bhfuair tú éalú nó d'imeofá ón tsaol ach a bheith ag éisteacht leo beirt ar ábhar éidithe an aosa óig.

Tá leat, mar is dócha go sílfidh do chuid cairde go bhfuil tú breá cluimhrithe.

Iad siúd sa tír a bhfuil páiste acu nach bhfuil cumas acadúil ard go leor aige/aici, bíodh siad ar a n-aire.

Is mór an gar go bhfuair tú éalú nó d'imeofá ón tsaol ach a bheith ag éisteacht leo beirt ar ábhar éidithe an aosa óig.

Tá leat, mar is dócha go sílfidh do chuid cairde go bhfuil tú breá cluimhrithe.

Ní nach ionadh go bhfuil siad ar theann a ndíchill an Tionól a choinneáil.

Ach Dónall, bhí sé ina gheabadán an lá is fearr a bhí sé agus ní tháinig druid ar a bhéal nuair a chuaigh sé i mbun na biotáilte.

" Thug Síle cluas bhodhar dó nó bhí a fhios aici go raibh braon maith sa ghrágán aige le seo.

Ionnach go raibh Síle ar ais ón bheár agus a tóin fúithi nuair a dúirt Cian: "Caith siar anois é nó tá cóisir i dtigh Úna agus féadann muid giota a bhaint dó más mian linn an bus deireanach a fháil.

Bíodh dátaí socraithe do na clubanna freisin, mar shampla idir Meán Fómhair agus Aibreán, móide tréimhse anseo is ansiúd sa samhradh.

Ach Dónall, bhí sé ina gheabadán an lá is fearr a bhí sé agus ní tháinig druid ar a bhéal nuair a chuaigh sé i mbun na biotáilte.

" Thug Síle cluas bhodhar dó nó bhí a fhios aici go raibh braon maith sa ghrágán aige le seo.

Ionnach go raibh Síle ar ais ón bheár agus a tóin fúithi nuair a dúirt Cian: "Caith siar anois é nó tá cóisir i dtigh Úna agus féadann muid giota a bhaint dó más mian linn an bus deireanach a fháil.

"Féadann sé fad a bhaint as nó sin a chuid anocht.

Faraor, is cuma cén sampla a thógann an FAI ó Rosenborg, beidh muid ag fanacht tamall eile sula bhfeicfidh muid Shelbourne ag bualadh AC Milan sa San Siro, nó Bohemians ag fáil an chinn is fearr ar Real Madrid in Dalymount.

Tá sé an-tábhachtach bealaí a aimsiú chun é seo a dhéanamh agus tá mná níos fearr chuige ná fir.

"Féadann sé fad a bhaint as nó sin a chuid anocht.

Mar sin bíonn meascán de sheisiúin agus de cheardlanna ar siúl le linn na féile inar féidir le daoine amhráin a fhoghlaim ó scoth na bhfonnadóirí.

Ar chuala tú riamh trácht ar na seanadóirí Peter Callanan, Paul Coghlan nó Camillus Glynn? Ceapann an Taoiseach aon duine dhéag eile - daoine iomráiteacha (mar dhea), leithéidí Frank Chambers agus Ann Leonard, ina measc.

Tachtadh iad nuair a shúigh na tinte an t-aer as an log staighre ina rabhadar.

Ach ní hé an straitéis is fearr do leas fadtéarmach an pháirtí.

Mí ó shin, d'fhóirfeadh toghchán go mór don DUP ach leis an ghníomh díchoimisiúnaithe an mhí seo caite, má thógann David Trimble ar an mholadh atáthar a thabhairt dó faoi láthair, seans mór go mbainfidh an UUP na vótairí a thréig iad, a bhuíochas sin ar an imní agus an mhímhuinín a bhí á spré ag an DUP.

"Anois, a thaiscidh, nach bhfuil sin níos fearr? Tá a rún," arsa Nuala.

" "Féadann sé," arsa Sinéad.

"Is deacair á shárú lá fuar geimhridh agus níl caill ar é seo ina cheann.

Tá sé furasta do bhealach a dhéanamh fríd an suíomh agus tá léarscáil ann ina bhfuil mionsceitsí de na táirgí go léir, le cois áis chuardaigh.

Is é an cuspóir ná deis a thabhairt do scoth na n-iománaithe óga as Baile Átha Cliath imirt i gcoinne na n-imreoirí is fearr sna coláistí is láidre i gCúige Laighean ar nós Choláiste Naomh Ciarán, Cill Chainnigh, Coláiste Naomh Peadar, Loch Garman, Coláiste na Dea-Chomhairle, Ros Mhic Thriúin, etc, agus ar an gcaoi sin caighdeán na himeartha i mBaile Átha Cliath a ardú.

Focal seanchaite ======= Sin rud amháin fá stair na Sé Chontae - tá sé stairiúil.

Tá triúr tánaistí aigesean agus deir sé go réitíonn siad go maith le chéile agus go dtugann siad tacaíocht láidir dá chéile i gcónaí.

Beidh an rogha againn cad é an teanga is fearr dúinn, agus is cinnte go roghnóimid ár dteanga féin.

Ní dhearna McAllister ach cúpla nóta a scríobh agus ní raibh ar intinn Chiain ach go raibh gach aon rud ag dul chun siobarnaí.

B'fhéidir nach raibh an tobar tráite: "Bhuel, a dhochtúir, cad é do mheas?" agus chlaon mé mo cheann ina threo.

Bhí sé gaibhte ag an ghalar cloíte.

Agus tugann na deontais mhóra ó fhondúireachtaí, na bronntanais ó sheanchairde de Mary's Center agus na billí smolchaite a chuirtear faoi dhoras an chlinic i ndiaidh am dúnta le fios go bhfuil daoine sásta aire a thabhairt dóibh siúd a bhfuil sí ag teastáil uathu.

Téim ar thurais chun na Gaeltachta go measartha minic fosta, go speisialta go Gaeltacht Thír Chonaill.

Deir sí go bhfuil sí ag teacht chuici féin anois ach go gcuireann sé isteach go mór uirthi go bhfuil daoine áirithe ann nach dtuigeann gur galar atá i gceist agus nach mbíonn aon trua acu di.

Cén rud is mó a chuireann isteach ort? Nach bhfuilim ar fónamh ar fad agus nach dtuigeann daoine dom ("You're always depressed").

Bhí na Brianaigh ina dtiarnaí ar thrí oileán Árann ar feadh 450 bliain go dtí 1585, tráth a bhfuair na Flaitheartaigh an ceann is fearr orthu.

Tráchtar go tarcaisneach ar ghníomhaireachtaí oifigiúla, mar shampla an Northern Ireland Tourist Board, "a chruthaigh na céadta post dea-íoctha, agus iad uilig ag an Northern Ireland Tourist Board".

Tá tuairim agam gur réamhbhlaiseadh is ea é seo - gurb é seo atá romhainn, an sách is an seang.

Nuair a rith na fír óga as Biorra, Droichead an Chláirín, Nemo agus Baile an Doire amach ar Pháirc Semple ar Lá Fhéile Pádraig, a gcroí lán le bród agus paisean dá n-áit dhúchais is dá bpobal féin, bhí siad réidh lena míle dícheall a dhéanamh ar son cairde agus comharsana ar fhás siad suas in éineacht leo.

Cé go raibh seanaithne acu ar a chéile ó bhí siad beirt ar an ollscoil i nGaillimh, bhí sé istigh agus amuigh le cúig bliana ó chonaic siad a chéile anois.

Bhí duine de na comharsana ar laetha saoire ansin agus mionnann sí nach mblaisfidh tú go deo a shárú.

Thosaigh na hamhráin ag teacht chugam agus tá rudaí ag dul i bhfeabhas ó shin.

de)) breis is 25% i gcomparáid leis an ngnáth-thrácht laethúil.

Tar éis dom tuirlingt ó thraein an Euro-City ar bhruach na Máine beagnach ceithre bliana ó shin, bhuail mé le a lán Gearmánach, agus a lán daoine ó thíortha eile leis atá ag cur fúthu anseo, nach bhfuil tada is fearr leo a dhéanamh ná bualadh isteach i dteach tábhairne seachtain i ndiaidh seachtaine agus ceol traidisiúnta na hÉireann a sheinm nó rincí seite a dhéanamh.

Tháinig eascairdeas millteanach idir Ó Peann Luaidhe agus Fear na Súile Nimhe blianta fada ó shin nuair a bhí an bheirt acu ar a seacht ndícheall ag iarraidh éalú ó shéirse na searbhóige seineafóbaí sin, Ainbhlinn Ní Chonaill.

Beidh orthu a bheith céim chun tosaigh ar *wits* Bhaile Átha Cliath atá ar a ndícheall cheana féin ag cumadh leasainmneacha don Spíce, leithéidí "The Stiletto in the Ghetto" agus "The Needle at the Cathedral"! *Is as Doire ó dhúchas í Ciara Nic Gabhann ach tá sí ina cónaí i mBaile Átha Cliath anois, áit a bhfuil sí ag obair mar mhúinteoir ealaíne.

Tá fíric amháin faoi Shinn Féin nár chóir dearmad a dhéanamh air: tá an páirtí ar maos le hairgead, agus tig leat go leor a dhéanamh ach na pingineacha a bheith agat.

Tá siad iontach múinte agus séimh.

Cuma an rachmais orthu.

" Bhí Áine ina seasamh ag an doras ag amharc i ndiaidh an phánaí fir a bhí i ndiaidh na bocsaí a thabhairt aníos an staighre.

"Ní fhéadfá níos mó a iarraidh," ar seisean.

Tomhaiste go tuisceanach, pioctha go paiteanta agus leagtha amach in ord a léiríonn tuiscint ar thionchar an cheoil ar an éisteoir.

Tá an-athrú tar éis teacht ar chúrsaí traenála ó thaobh na gcluichí Gaelacha de le cúig bliana fichead anuas agus b'fhéidir nach chun feabhais ar fad atá siad ag dul.

Is éard a rinne gach duine den cheathrar bainisteoirí atá luaite san alt seo ná an leibhéal traenála a ardú agus a chur ar phlána chomh hard gur deacair é a sharú.

" Is mór an gar gur ól an seanphéire deoch nó beirt, ar an laghad bhí caolsheans ann go mbainfeadh siad sult as an lá nuair a thiocfadh sé.

Is iomaí ceoltóir a dúirt liom nach bhfuil a sárú d'áit le fáil lena haghaidh.

Tá mé ar mo sháimhín só sa Bhuireann i gContae an Chláir anois, ag siúl cois farraige nó go dtí an tobar naofa galánta atá ar thaobh an chnoic, agus mo fholcadh féin le glóthach fholcaidh giúise agus maróis a fuair mé sa Burren Perfumery.

Gan amhras is rud fíordheacair é greim a fháil go fisiciúil ar rud atá doláimhsithe mar sin; an cóir é a mhíniú nó é a fhágáil oscailte?" Úsáideann McAteer focail mar "ionracas" agus "spioradáltacht" agus frásaí mar "ag déanamh teagmhála leis an tobar a luíonn taobh istigh dínn" agus é ag caint faoin phróiseas cruthaitheach.

Ach is cosúil go bhfuil an tobar i ndísc anois agus nach mbeidh Uíbh Fhailí láidir go ceann tamaill éigin eile ar aon nós.

"Feileann sé níos fearr dom oibriú ón mbaile mar nach gá taisteal fada a dhéanamh chuig oifig ar bith.

Is iad is iomráití orthu sin ná Cartha féin, Conall, Muire agus Pádraig, ach deirtear gurbh é Tobar Chiaráin i mBabhdhún is mó airde ó thaobh toibreacha beannaithe i dTír Chonaill.

Is iad is iomráití orthu sin ná Cartha féin, Conall, Muire agus Pádraig, ach deirtear gurbh é Tobar Chiaráin i mBabhdhún is mó airde ó thaobh toibreacha beannaithe i dTír Chonaill.

Is iad is iomráití orthu sin ná Cartha féin, Conall, Muire agus Pádraig, ach deirtear gurbh é Tobar Chiaráin i mBabhdhún is mó airde ó thaobh toibreacha beannaithe i dTír Chonaill.

Bhí na scoláirí deas dea-mhúinte, ach de réir cosúlachta ní chuirtear mórán de luach ar an obair dhian a bhíonn le déanamh ag na mná tí.

Chuaigh mé go trá ghalánta lá amháin, a bhfuil tobar uisce úr ann.

Is beag béim a bhí ar an teanga san ionad roimhe seo ach deir Nikki go bhfuil siad an-bháúil leis an Ghaeilge agus sásta gach tacaíocht a thabhairt dá cuid iarrachtaí féin í a chur chun cinn.

Deir de Róiste gur cuimhin leis an t-ainm á lua leis féin go minic freisin.

Lena chois sin, faigheann muid urraíocht ó roinnt grúpaí Gaelacha agus ó Ghaeil aonair sa chathair.

Déanann muid ár ndícheall: ceapaire cáise nó turcaí, úll nó piorra, sú oráiste nádúrtha.

Bhí torthaí na scrúduithe chomh maith sin nach dtiocfadh léi a athrach a iarraidh agus bheadh sí ábalta a dhul ar a rogha ollscoil anois.

"Féadann sé a bheith," arsa an t-athair.

Ní mar sin a bhí i gcás Ghearóidín Bhreathnach, nó Gearóidín Neidí Frainc mar is fearr aithne uirthi.

Thug sé seo sásamh an-mhór di féin go pearsanta ach, lena chois sin, bhraith sí go raibh an bua seo tábhachtach don cheantar.

" Gan mhoill i ndiaidh a bua san Oireachtas, rinne Gearóidín na hamhráin ab ansa léi a thaifeadadh agus d'eisigh Cló Iar-Chonnachta iad ar an albam *Ar Fhoscadh na gCnoc*.

Tá mé ag déanamh an dóigh chun tosaigh ná iad a mhealladh chomh maith is a thig linn.

Ná má tá tú i gcónaí anuas ar dhaoine, tiompóidh siad i d'éadán agus is fearr duit leathdosaen a mhealladh leat nó dosaen a thiompó i d'éadan.

Tobar ======= Tá ceantar Iorras Aithneach áirithe ar cheann de thobair mhóra an bhéaloidis, an cheoil agus na hamhránaíochta.

Pléifear freisin an t-idirdhealú a dhéantar i Stáit Aontaithe Mheiriceá i gcásanna clúmhillte idir duine atá i mbéal an phobail agus gnáthdhuine.

Ní dhéanann sí idirdhealú ina hintinn, is cosúil, idir na dílseoirí sin as na ceantair bhochta den chathair, agus na Protastúnaigh chluthara chaoinbhéasacha a bhíonn le feiceáil amuigh faoin spéir thart ar Loch Cuan.

Chuirfeadh Nóirín conradh i gcuid comhrá agus comhairle Ita ar an lá is fearr a bhí sí, ach thiocfadh léi í a fheiceáil in Ifreann ar maidin inniu.

"An bhfuil tú cinnte nár mhaith leat a dhul suas chun an bhaile cúpla lá go dtí go dtig biseach ort? Chan ag dul ar chúl sceiche atá mé nuair a deirim nach bhfuil a fhios ag mná óga an lae inniu cad é an dóigh le haire a thabhairt d'fhear.

Bhain Ó Céidigh céim amach sa Tráchtáil sa Choláiste Ollscoile i nGaillimh, le cois Ardteastas san Oideachas, agus chaith roinnt blianta ag obair mar chuntasóir leis an chomhlacht KPMG.

Dúirt mé leis go ndéanfainn mo dhícheall agus ghlac sé liom ar deireadh.

Fuaireamar £25,000 anuraidh ach ní bhfaighimid an méid sin i mbliana! Agus tá ana-chuid go deo trioblóide ag baint leis.

Cuireadh chun dinnéir a thug sé dom agus casadh ar a chéile muid sa bhialann is ansa leis in Éirinn: TGI Friendly.

Lena chois sin, ba cheart don Eaglais luí isteach ar mhaoin a dhíol le ciste cúitimh a chur ar fáil do na daoine a bhfuil dochar déanta dóibh.

Lena chois sin, tá na mílte teach bán i nGaoth Dobhair.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Ach cá bhfuil sé anois? "Ar an tseilf, ag bailiú deannaigh ar nós na dtuarascálacha is fearr!" a dúirt Mícheál go díomách (mar bhí sé féin ina Chathaoirleach ar an gcoiste a chuir le chéile é), agus fanfaidh sé ansin go dtí tar éis na comhdhála speisialta a bheas ar siúl an chéad mhí eile chun an cháipéis eile de chuid Chumann Luthchleas Gael a phlé.

Ach mar sin féin, bhí an chuma ar an scéal go raibh an iris ag déanamh a díchill gan an duine a bheadh níos feiliúnaí ná éinne eile a roghnú dá n-onóir: an tUachtarán George W.

Ach má cheannaíonn tú ríomhaire nua snasta, tá fadhb á cruthú agat duit féin: Cad a dhéanfaidh tú leis an ríomhaire atá agat cheana féin ar do dheasc? Tá cuid mhaith ríomhairí as dáta ag bailiú dusta i dtithe in Éirinn, agus tá an teicneolaíocht ag ropadh ar aghaidh chomh tapa sin gur beag eagraíocht charthanachta atá sásta glacadh le ríomhairí atá níos mó ná cúpla bliain d'aois.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay