"Níor airigh muid riamh gurbh áit í an tuaisceart a mbeadh fonn orainn an chuid eile d'ár saol a chaitheamh inti.

Ag an am chéanna, tá baill den UUP ina suí ar an Choimisiún Dílseach, ar a bhfuil, dar le tráchtairí poblachtánacha, an lámh in uachtar ag an UDA/UFF, an dream a mharaigh Gerard Lawlor an mhí seo caite.

Ach deir sé mura bhfaigheann sé é, go dtarraingeoidh sé a chuid airí amach as an Fheidhmenannas ó thuaidh.

Ag an leibhéal is airde, agus go mór mór i gcás cluichí a chraoltar beo ar an teilifís, airíonn siad brú mór a bheith orthu toisc go bhfeiceann na ceamaraí go leor nach bhfeiceann siad féin.

Dúshlán mór ======= Ní beag an rud é tabhairt faoi thionscadal mar sin nuair atá tú tagtha in inmhe agus d'inchinn chomh crua le cloch! Ach d'airigh mé gurbh é sin an rud ba thabháchtaí ar an saol an uair sin, cé gur mhór an dúshlán é.

Cén chaoi a mothaíonn tú faoi sin? Éamon Ó Donnchadha: Airím go hiontach dá bharr.

Tá céim chróga glactha ag an Uachtarán úr, Carlos Mesa, a bhí ina Leas-Uachtarán roimhe seo: tá rialtas sealadach curtha le chéile aige gan rannpháirtíocht ó na páirtithe móra, agus tá beirt dúchasach i measc na n-airí atá ceaptha aige.

D'airigh mé i gcónaí gur rud an-nádúrtha a bhí ann dom féin nuair a d'fhoghlaim mé an Ghaeilge.

"Braithim ar an rud a airíonn ceart dom, go háirithe ó thaobh dathanna de.

Ach tá an tuairim ann freisin go raibh Saor Éire á úsáid ag airí áirithe le drochchlú a tharraingt ar Shinn Féin, go raibh brathadóirí acu san eagraíocht agus gur b'in an fáth nár ciontaíodh riamh duine ar bith as dúnmharú an Gharda Fallon.

Nuair a rinne Bertie Ahern an t-athrú airí ag deireadh mhí Mheán Fómhair, d'fhág an tAire Noel Dempsey carn amháin fadhbanna ina dhiaidh i réimse an oideachais chun glacadh le carn eile fadhbanna.

* Gluais • Glossary dul i dtaithí arget used to seanmóirsermon léachtaíreadings gnáthchomhráordinary conversation chomh tuirseach is a bhínnhow tired I used to be luasspeed sruth caintea stream of words foighneachpatient botúinmistakes séiplíneachchaplain bosca faoistineconfession box ag éisteachthearing confessions eascainíswearing iarrachtattempt leithreastoilet sna Flaithisin Heaven seálshawl sa Nigéirin Nigeria deoisediocese gáneed ualachburden misneachhope leictreachaselectricity cuisneoirífridges cadhnrabattery a bheadh le luchtúwhich would have to be charged gineadóirgenerator go han-spárálachvery sparingly scannán an-mholtaa highly-praised film deontasgrant bolgánbulb mionrud éiginsome small thing le caoi a chur airto repair it m'airdmy attention draíochtmagic a d'ardaíodh mo chroíwhich used to lift my heart a chuaigh i bhfeidhm go mór ormthat really made an impression on me spioradáltachtspirituality achrannquarrelling aighnisdisputes tuairimí láidrestrong opinions pearsantachtaí láidrestrong personalities in árach a chéileat loggerheads Ghoill naimhdeas mar sin go mór ormthat sort of hostility really upset me chruthódh séit would prove turas na croisethe stations of the cross an CarghasLent aisteachstrange gníomh creidimhan act of faith ráiteasstatement briathar Déthe word of God béimemphasis trí chéilein general gannscarce comaoineachcommunion fireann nó baineannmale and female an-ghar don nádúrvery close to nature do bhaol a mbáiteto the danger of being drowned scór ógánachtwenty young men a bádhwho were drowned truamhéalachheart-breaking strompthastiff ina baclainnon her arm mothúcháinemotions ar tír móron the mainland ag cur láimhe ina mbás féincommitting suicide d'aireofáyou would feel bádrowning sciobadh na farraigethe sea's snatching sólássolace i gcréin the soil i ngaineamh na cillein the sand of the grave faraoralas uaigneas imeachtathe loneliness of departure cé is moite de na laethanta saoireapart from the holidays a fhilleann go lánaimsearthawho return on a full-time basis de cheal postanna feiliúnachadue to a lack of suitable jobs ábhair acadúlaacademic subjects

Ach, ní chiallaíonn sé sin go n-airím go bhfuil sé de chead agam stop a chur le duine éicint eile.

Ach, ní chiallaíonn sé sin go n-airím go bhfuil sé de chead agam stop a chur le duine éicint eile.

nl) **Stedelijk Museum** Airítear an dánlann seo ar cheann de na dánlanna is cuimsithí agus is tábhachtaí ó thaobh na healaíne nua-aimseartha de.

Tógann sé tamall go dtí go n-airíonn tú an phlaic.

I Nua-Eabhrac a bhí céad mhórshiúl na Féile Pádraig sa mbliain 1762, agus níor thosaigh an "traidisiún" in Éirinn go dtí céad bliain ina dhiaidh sin! Má Airím uaim na mórshiúlta Éireannacha féin leis na draenna agus na tinte ealaíne, níor cheart dom a bheith ag súil leis an rud céanna i Nua-Eabhrac.

Ó 2003 anall, mar shampla, táthar ag diúltú eolas a chur ar fáil faoi chinntí a dhéanann airí rialtas.

Is dóigh go n-airím uaim an stíl mhaireachtála níos réchúisí atá ag daoine sa mbaile.

Láimhsigh sé ceannairc inmheánach a chúlbhinseoirí go paiteanta ach ba go tuathalach a dhéileáil sé le ceapachán na n-airí sóisearacha.

Beidh cruinniú ar siúl inniu (1 Nollaig) ag airí gnóthaí eachtracha an Aigéin i Sydney leis an scéal a phlé ach ní léir an féidir leo tada a dhéanamh faoin scéal.

Ar ndóigh tá siad i bhfad ó bhaile agus airíonn siad uathu a gcairde agus a gcuid gaolta agus tá a fhios acu nach féidir a bheith san Eoraip faoi cheann uair a chloig.

Airíonn tú an fuinneamh sin ag an Oireachtas agus sin an draíocht a bhaineann leis.

Airím go bhfuil tábhacht ar leith ag baint le cur chun cinn na n-ealaíon sa phobal agus go bhfuil sé riachtanach go mbeadh maoiniú poiblí ar fáil.

Airíonn tú an-bheag i measc na n-aillte, na sléibhte agus na n-eas mór atá sa cheantar.

Níor airigh siad go bhféadfadh go mbeadh buntáistí ag baint le hacht, dá reachtófaí é, ó thaobh chruthú postanna agus chothú na n-ealaíon de, agus ó thaobh na mbuntáistí a eascraíonn as oideachas dátheangach a bheith bainte amach ag duine, agus go leor eile fosta.

Toghfar uachtarán, mar shampla, ar Chomhairle na n-Airí ar feadh tréimhse dhá bhliain go leith (cé go mbeidh cead é/í a athcheapadh ar feadh tréimhse amháin eile).

Anois, tá Martin McGuinness ina LeasChéad-Aire agus tá ceathrar airí acu as an dáréag atá san Fheidhmeannas ó thuaidh.

Is maith leis nach bhfuil mórán den bhréagchráifeacht ag baint léi, ná mórán den chur i gcéill, ná mórán den eolas sin ar chóir a bheith ag airí faoi chúrsaí na hEorpa.

Tá ceistanna ann maidir le cumas na n-airí féin: an bhfuil an triúr mór – An Taoiseach, An Tánaiste, agus an tAire Airgeadais -- in ann dul i ngleic le géarchéim mar seo? Cén taithí agus cén tuiscint atá acu ar scéal seo? Nach raibh Cowen féin ina aire airgeadais nuair a bhí margaíocht na tithíochta á stiúradh ó smacht? Ach anuas air sin tá ceisteanna níos leithne: nuair atá geilleagar an domhain ag titim ó chéile, céard is féidir le tír bheag a dhéanamh? Nuair atá an chuid is mó de ghnónna na tíre i seilbh phríobháideach, nach bhfuil ról an rialtais teorannta go maith? Nuair nach bhfuil aon tionchar againn ar an ráta úis, ná ar luach an phunta sterling, nach bhfuil leathlámh an rialtais ceangailte? D'fhógair an rialtas beartas mór eacnamaíochta i mí na Nollag.

Airím, le hais an chaoi ar airigh mé, Airím i bhfad níos fearr, fiú, i mo chloigeann agus gach rud, go deimhin.

Airím, le hais an chaoi ar airigh mé, airím i bhfad níos fearr, fiú, i mo chloigeann agus gach rud, go deimhin.

SMM: Ar airigh tú riamh gurbh é ‘An Caorthanach’ an t-ainm a bhí ar bhean chéile an diabhail? BNC: Mar sin é? Tá a fhios againn go dtagann go leor as sin mar sin.

Imeacht as Ciarraí SMM: Do chaithis seal blianta i Luimneach (i gColáiste Mhuire gan Smál), i Chicago, i nGaillimh, ag teacht is ag imeacht as Baile Átha Cliath – An airíonn tú uait Ciarraí in aon chor? An mbeifeá sásta socrú síos i nGaillimh, i mBÁC nó i gCorcaigh? DÓS: Thugas.

Imeacht as Ciarraí SMM: Do chaithis seal blianta i Luimneach (i gColáiste Mhuire gan Smál), i Chicago, i nGaillimh, ag teacht is ag imeacht as Baile Átha Cliath – An airíonn tú uait Ciarraí in aon chor? An mbeifeá sásta socrú síos i nGaillimh, i mBÁC nó i gCorcaigh? DÓS: Thugas.

Tá ócáidí ann fosta nuair is siosmaidí agus nuair is saoire i bhfad scaifte airí agus a gcuid comhairleoirí is státseirbhísigh a eitilt in aon árthach amháin.

Ní airítear cúiseanna eile ar nós drochsheirbhís nó droch-chaighdéan bia.

Deinim taifeadadh ar gach giota ceoil a airím go bhfuil rud éigin ann - draíocht éigin, lasair éigin.

Ní airítear é mar sin go mbíonn an pléascadh ann.

Nuair a bhí sé 11 bliain d'aois, bhog an teaghlach go léir go dtí an Fhrainc, mar is maith a d'airigh siad an chontúirt a bhí ann do Ghiúdaigh na Polainne tar éis urghabháil chumhachta na Naitsithe sa Ghearmáin.

Is maith a thuig MacKellar agus Hartigan na deacrachtaí a bhaineann le talmhaíocht san Astráil, ach d’airigh siad dís an misneach a thug spreagadh do mhuintir na tuaithe, in am an ghátair go háirithe.

Fágann sé fosta go mbíonn cead a gcinn ag airí an rialtais sa Dáil, rud a chuireann bac mór ar Theachtaí Dála cuntas a iarraidh ar an rialtas.

Airím é sin uaim.

Is leamh le haithris gurb é an chéad rud a rinne an rialtas úr tuarastail agus deolaí agus na n-airí a chiorrú.

D’airigh mé ón gcéad lá a tháinig muid chun na hAstráile, beagnach ceathracha bliain ó shin, go raibh mé i measc mo chairde gaoil abhus agus thug an taispeántas dom léargas ar bhunús an mhothúcháin sin.

Is dóigh go n-airíonn siad maith go leor faoi agus go n-airíonn an chuid is mó acu mórtasach as mar gur in aghaidh terror atá siad ag obair.

Lastiar den rómánsúlachas seo áfach, airítear éadóchas éigin.

Is mó a shuim siúd gur theip an focal ‘aibhléis’ uirthi ina cur síos ar airí na láimhe.

Sula raibh TG4 ann, níor airigh go leor de mhuintir na hÉireann ceangal leis an nGaeilge.

Níor leor dó Uachtarán na hÉireann agus iar-Uachtarán na hÉireann a bheith ag freastal ar an chúrsa ann – duine acu ar feadh ceithre bliana déag agus an duine eile díreach tosaithe i mbliana; beirt ambasadóirí de chuid na Breataine; ambasadóir na Sualainne; airí rialtais agus teachtaí Dála agus seanadóirí… Cé a shamhlaigh go dtabharfadh Daniel cuairt ar Ghleann i mbliana? Ní Daniel Day Lewis atá i gceist agam, ná Daniel Boone; ní Daniel Radcliffe a bhí ann, ná Daniel Craig; ach Daniel O Donnell, an Daniel is clúití ar domhan, réalta Thír Chonaill agus réalta na hÉireann.

Agus mé ag ithe mo leite sa chistin ag trí nóiméad déag tar éis a hocht maidin Dé Céadaoin, 21 Samhain seo caite, d’airigh mé an tuairisc spóirt ar RTÉ Raidió na Gaeltachta.

Ach i ndiaidh iad an lasair a chur sa bharrach lena 40,000 bileog, tá an DUP agus an UUP dóite ag an phléasc a tháinig mar thoradh ar an ghníomh dhíchéillí agus tá siad go hiomlán in aimhréidh, an UUP ach go hairithe faoi stiúir Mike uafásach Nesbitt agus an locht á chur orthu sin ag an aicme oibre as an drochbhail ina bhfuil siad.

Ní hamháin go raibh airí agus feisirí áirithe sa pharlaimint ina mball den chlub, ach bhí na státseirbhísí náisiúnta ba cheannasaí agus ba chumhachtaí ar a bhord rialacháin.

Airím go bhfuil cineál meoin an chowboy ag muintir na Gaeltachta amanta…Tá an-fhiántas sa tírdhreach… agus is ar sin a bhunaigh mé cúpla amhrán chomh maith.

Uaireanta airíonn tú rudaí mar sin faoi dhuine a bhí, b’fhéidir sé bliana déag nó mar sin, atá tar éis an-chuid rudaí a dhéanamh ins na cúpla bliain a bhí aige.

Ba é ab aite faoi sin nár éirigh fiú duine amháin den ochtar airí mná san aireacht as a post le dlúthpháirtíocht a léiriú le céad príomh-aire mná na tíre, bean a bhí i dtús cadhnaíochta ar mhaithe le cur chun cinn cearta na mban.

In ainneoin na mbagairtí ó Airí Rialtais, lá i ndiaidh lae tríd na meáin cumarsáide nuair a bhí an vótáil ar bun, níor glacadh le socrú Pháirc an Chrócaigh II, rud a bhain creathadh as Breandan Howlin go háirithe.

Ná Déan Nós is Bris Muinéal ========== Níor chaith mé tréimhse ní b’fhaide ná aon bhliain amháin ar an gcoigrích agus dá bharr sin ní dóigh liom go bhfuil an t-údarás céanna agam is atá ag Hijmans le bheith ag trácht ar an suaitheadh saíochta, ach fós féin tá ruainne beag de airithe agam.

D’airigh mé ina measc neamhshuime i mo thír dhúchais nach raibh tugtha faoi deara agam roimhe sin, agus chuir sé olc orm.

Is Éireannach mé sa deireadh thiar thall agus muna n-airím ar mo shuaimhneas i measc mo mhuintire féin, cén mhaith é sin? An Buaile agus an Seanbhaile ============ Bíonn ar dhaoine dul i ngleic leis an suaitheadh cultúir contrártha níos minicí ná mar a cheapfá.

Ar bhonn níos inmheanaí, is minic a airíonn duine tuaithe, a bhfuil cónaí air sa chathair ar feadh bliain nó dhó, an suaitheadh saíochta nuair a fhillfidh sé ar áit dúchais.

Uaireanta mothaíonn daoine ciontach mar go n-airíonn siad uathu a mbaile nua agus nach mbraitheann siad ar a suaimhneas sa seanbhaile, ach is cuid d’athrú saoil an duine é.

Airí na Marfachta ====== Cháin an tAire Iompair agus Poist agus Teilegraif, Jim Mitchell go láidir an moladh go mbunófaí stáisiún teilifíse lán-Ghaeilge roimh 1987.

A mhalairt go hiomlán a d'airigh mé féin.

Cén fáth mar sin a fuair an rialtas seo an leadradh a fuair siad? Chuir an rialtas seo tús maith leis an obair – faoi cheann céad lá bhí tuarastail na n-airí rialtais gearrtha acu, bhí reifreann fógartha ar thuarastail na mbreithiúna, agus bhí an ráta íosphá ardaithe acu ar ais go dtí an luach ag a mbíodh sé sular ghearr rialtas Cowen é.

Taobh amuigh de sin, mar chainteoir Ghaeilge, aireoidh mé uaim an t-aon nuachtán seachtainiúil Ghaeilge, a raibh sé mar nós agam é a cheannach go rialta.

Ceapadh beirt airí sóisir úra sa Roinn Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta - ceann le Gaeilge líofa agus ceann gan Ghaeilge líofa.

Tá dúshlán mór roimh go leor de na hairí nua atá ceaptha ag Bertie Ahern, go háirithe do Mary Harney sa Roinn Sláinte.

Ní aireoidh Aire Stáit na Gaeltachta rud ar bith coimhthíoch faoi Oireachtas na Gaeilge i gCill Airne mar bhí sé féin, Donnchadh Mac Fhionnlaoich, ag baint duaiseanna scéalaíochta ag an Oireachtas na blianta siar.