abair
admhaigh
aimsigh
ainmnigh
airigh
áirigh
aistrigh
aithin
aithnigh
áitigh
amharc
aontaigh
ardaigh
athraigh
bac
báigh
bailigh
bain
airigh
01 A 01.1
airíonn [duine] [rud] (oibiacht fhisiciúil)
feel
|
N1
EXP
|
N2
breac, meáchan
|
Semantic Class: COG
Dheamhan mórán achair anois go n-aireoidh tú breac. CC:
CR-3-09-02
Ach, ag tarraingt ar an tráthnóna, d'airigh sé fíormheáchan ar an duán. CC:
RM-4-02-03
01 A 01.2
airíonn [duine] [rud] (dálaí aimsire)
feel
|
N1
EXP
|
N2
STA
sioc, sneachta, báisteach
|
Semantic Class: COG
Bhí sé te, teolaithe, coinnithe glan fadó, agus ní aireofá sioc ná sneachta ná báisteach istigh ann, ní bheadh a fhios agat nach ag scaladh gréine a bheadh sé ar maidin nuair a ghabhfá amach as, agus sioc mór ann. CC:
RM-6-18-01
01 A 01.3
airíonn [duine] [rud] (mothúchán ina chorp féin)
feel
|
N1
EXP
|
N2
STA
lagar, ocras grá
|
Semantic Class: COG
Agus go n-aireoidís lagar, nó cineál sliabh gortach nó ocras. CC:
MI-7-12-03
Maidir leis an ngrá seo a bhfuil sibh ag caint air, níl creidiúint ar bith agam sa ngrá sin mar ní fhaca mé é agus ní airím grá. CC:
MI-5-01-02
01 A 02
airíonn [duine] [ar bhealach éigin]
feel
|
N1
EXP
|
A
(caoi)
|
Adj
QUA
tinn, uaigneach
|
Semantic Class: PSY
Cén chaoi ar airigh tú lá arna mhárach meastú? - Bhoil d'airigh mé an-tinn lá arna mhárach. CC:
LM-3-04-03
Bhoil níor airigh tú an-uaigneach mar sin féin ann. CC:
SP-7-03-07
01 A 03
airíonn [duine] [rud] [ag athrú]
feel, notice
|
N1
EXP
|
N2
EXP/PRT
thú féin, cois
|
S1
EVT
VN
|
Semantic Class: COG
D'imigh mo chois chlé uaim agus nuair a d'airigh mise an chois chlé ag imeacht, thug mé casadh ansin, le haghaidh an chois a fháil fúm CC:
FO-4-12-02
Aireoidh tú thú féin ag fáil lag mar a déarfá, ag titim anuas i leaba a chéile, nuair nachar ith tú aon ghreim le fada, 'sin é an sliabh gortach. CC:
CR-6-13-02
01 A 04
airíonn [duine] [rud] [imithe]
feel, miss
|
N1
EXP
|
N2
MOT
|
S1
STA
VA
|
Semantic Class: PSY
An airíonn tú imithe é, nó an raibh cumha agat ina dhiaidh nuair a d'imigh sé? CC:
TM2-12-01-02
01 A 05
airíonn [duine] [caillteanas]
feel, miss
|
N1
EXP
|
N2
VAL
méid
|
P1
(LOC)
ó, ag
|
Semantic Class: PSY
Ar ndóigh dhá dhonacht dhá ndearna muid i gcaitheamh na bliana, níor airigh muid an méid sin. CC:
CR-4-04-02
Níor airigh sé aige ná uaidh an méid atá agamsa a thóg mé as. CC:
LC-4-01-33
01 A 06
airíonn [duine] [rud a dhéanamh]
(réidh, sásta), feel like, be inclined
|
N1
AGS
|
S1
ACT
VN
|
Semantic Class: PSY
Bhoil, ní aireoidh 'chuile theach sa bparóiste punt a thabhairt dhuit a Athair. CC:
CR-8-07-19
01 B 01
airíonn [duine] [am] [ag imeacht]
notice, perceive
|
N1
EXP
|
N2
TEM
lá, oíche, saol
|
S1
EVT
VN
|
Semantic Class: COG
Tá an obair sách trom ann go deimhin, ach má tá féin, ní airíonn muid an lá ag imeacht ag caint is ag comhrá, is ag obair linn. CC:
SP-7-01-01
Ní aireoidh tú an saol ag imeacht. CC:
RL-4-13-12
01 B 02
airíonn [duine] [duine] [ag déanamh ruda]
notice, perceive
|
N1
EXP
caoirigh
|
N2
AGS
gadhair
|
S1
EVT
VN
|
Semantic Class: COG
Is gearr go dtáinig na gadhair agus nuair a d'airigh na caoirigh na gadhair ag tíocht, thosadar ag cruinneál isteach. CC:
CR-2-08-15
01 B 03
airíonn [duine] [go bhfuil rud ag tarlú]
notice, perceive
|
N1
EXP
|
S2
EVT
Sgo
|
Semantic Class: COG
Bhí sé ag déanamh turn fuisce agus níor airigh sé ariamh go raibh na gardaí ag teacht in aice leis. CC:
FO-4-01-01
01 C 01
airíonn [duine] [rud] (tugann sé faoi deara é)
notice, hear
|
N1
EXP
|
N2
taibhsí
|
Semantic Class: COG
Tá a fhios agamsa go mbíodh taibhsí ann, mar is minic a d'airigh mé iad. CC:
CR-6-11-08
01 C 02
airíonn [duine] [rud] [ag déanamh ruda] (tugann sé faoi deara é)
notice, hear
|
N1
EXP
|
N2
coill
|
S1
EVT
VN
|
Semantic Class: COG
Is gearr gur airíodar an choill ag creathadh, agus na dilliúir ar na crainnte ag corraí, agus an fathach mór ag tíocht as an Domhan Thoir. CC:
LC-7-02-06
02 A 01
airíonn [duine] [fuaim]
clois, hear
|
N1
EXP
|
N2
EVT
ceol, cnag, torann
|
Semantic Class: COG
Agus d'airigh sé an ceol. CC:
CR-3-14-04
Ach diabhal mórán achair a bhí sé thíos faoi dic nuair a d'airigh sé an chnaig. CC:
RM-1-01-10
02 A 02
airíonn [duine] [rud] (foinse fuaime)
clois, hear
|
N1
EXP
|
N2
cláracha
|
Semantic Class: COG
Bhoil chomh soiléar le rud ar bith, d'airigh mé cláracha, taobh thiar i ngarraí ná raibh teach ná tada. CC:
LC-2-10-07
02 A 03
airíonn [duine] [duine] (foinse fuaime)
clois, hear
|
N1
EXP
|
N2
AGS
píobaire
|
Semantic Class: COG
An bhfuil aon scéal agat faoin mbád sin aon uair ar airigh siad féin an píobaire inti? CC:
RM-3-05-12
02 B 01
airíonn [duine] [caint]
clois, hear
|
N1
ADR
|
N2
DIC
cuntas, caint, scéal
|
Semantic Class: COG
D'airigh mé cuntas beag ar an mbréidín cheana CC:
RM-6-05-01
Ar airigh tú mórán cainte faoi nó cén sórt duine a bhí ann a Mháirtín? CC:
RM-6-14-02
Ar airigh tú aon scéal a chruthaigh é mar a déarfá? CC:
RM-6-01-09
02 B 02
airíonn [duine] [duine] ag [caint]
clois, hear
|
N1
ADR
|
N2
AGS
|
S1
DIC
VNdic
|
Semantic Class: COG
D'airínn m'athair ag caint faoi rud éigin faoi leathunsa tobac. CC:
RM-4-12-03
Tá a fhios agat, d'airigh mé thú ag inseacht scéal eile fadó, tá dearmad déanta anois agam air. CC:
RM-2-02-01
02 B 03
airíonn [duine] [go bhfuil rud amhlaidh] (cloiseann sé á rá é)
clois, hear
|
N1
ADR
|
S2
DIC
Sgo
|
Semantic Class: COG
Agus nár airigh mise gob é a leigheas iad. CC:
TM2-11-09-03
02 B 04
airíonn [duine] faoi [rud] (cloiseann sé trácht air)
clois, hear
|
N1
ADR
|
N2
DIC
bealach
|
P1
THE
faoi
|
Semantic Class: COG
Bydad, 'sin bealach nár airigh mé, d'airigh mé faoin bhfraoch. CC:
RM-6-05-19
02 B 05
airíonn [duine] [rud á dhéanamh] (cloiseann sé go ndéantar é)
clois, hear
|
N1
ADR
|
N2
saeinne
|
S1
FAC
VN
|
Semantic Class: COG
Ar airigh tusa ariamh an saeinne dhá ól? CC:
MI-7-08-09
Is le cúnamh airgid ó COGG (An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta) a cóiríodh Foclóir Briathra Gaeilge le foilsiú ar líne.
The online publication of the Valency Dictionary of Irish Verbs has been supported financially by COGG (An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta).
Toradh é Foclóir Briathra Gaeilge ar thionscadal taighde a cuireadh i gcrích in Ollscoil Wuppertal agus in Ollscoil Bonn le cúnamh airgid ó Deutsche Forschungsgemeinschaft.
The Valency Dictionary of Irish Verbs is output from research conducted at the University of Wuppertal and the University of Bonn with financial support from Deutsche Forschungsgemeinschaft.
Tá Foclóir Briathra Gaeilge ar fáil faoi cheadúnas Open Database License.
The Valency Dictionary of Irish Verbs is available under the Open Database License.
