Is beag cat a chorraíonn nó cú a chacann ar an oileán ciachmhar, ciaptha seo nach dtig a iomrá 'fhad le Balor na Súile Nimhe luath nó mall.

Caithfidh muid fanacht go dtí go bhfógrófar cé hé/hí an stiúrthóir nua le fáil amach cad é atá i ndán d'Áras Nua-Ealaíne na hÉireann amach anseo, ach tá McGonagle ag fágáil dánlainne ina dhiaidh a dtig linn ar fad a bheith bródúil aisti.

Ach nuair a rinne seanbhean mhór mhantach iarracht mé a mhealladh chun a leapa, bhraith mé go raibh mé ag fanacht thar fhad na fáilte.

Tá mé dubh dóite ar fad de na dochtúirí.

"Féadann sé fad a bhaint as nó sin a chuid anocht.

"Féadann sé fad a bhaint as nó sin a chuid anocht.

Níl tú ina cheann i bhfad.

An seansaol ======= Is mór iad na hathruithe a tháinig ar an gceantar seo is faide siar san Eoraip le daichead bliain anuas ach níl an seansaol bailithe leis ar fad as ach an oiread.

Ná cuirimis an milleán ar fad ar na polaiteoirí.

Tá sé timpeall dhá mhíle go leith ar fhad agus thart ar an tomhas céanna ar leithead.

Ach an fada eile a leanfaidh an traidisiún sin? An tóir ar an Iartharachas millteach ar fad.

Is maith leo a fháil amach nach dearúdta ar fad atá siad.

Samhlaigh an céapar sin ar fad ar an traein go Cathair na Mart.

Bhí an nós ann ar fad a dhul ag tórraimheacha na gcomharsan sa dá pharóiste agus lean mac athar sa deasghnáth sin.

Tá cuid mhór de na leabhartha Gaeilge scríofa i dteanga atá curtha as a riocht ar fad ag teanga dúchais an scríbhneora, an Béarla.

Tá rud amháin cinnte, áfach: dá fhaid a fhágtar an Seanad mar atá, is i méid seachas i laghad a rachaidh éileamh an phobail go ndéanfaí teach uachtarach an Oireachtais a scoir.

Beidh ar an Rialtas cinneadh a dhéanamh luath nó mall an dtabharfar cead do lucht na tuaithe a dtithe a thógáil cibé áit is mian leo, fhad is go nglactar le moltaí ar dhearadh agus áit lonnaithe, ar a dtalamh féin.

In ainneoin na lochtanna ar fad, leanann an Cumann Lúthchleas Gael ar aghaidh ag tabhairt an dea-shampla agus na cinnireachta do mhuintir na hÉireann ar go leor bealaí, rud nár thosaigh inniu ná inné, dar ndóigh.

Phill Frank agus dúirt, "Tá an teach ósta fá fhad siúil dúinn.

Cá bhfuil an seomra folctha agus an cith? Ar ais amach sa chlós, isteach doras eile, agus sin é - ina ghlóire ar fad.

Inár gcás féin, ní dóigh liom go ligfidh muid do Dhara ná do Chuán dul ar scoil leo féin go dtí go mbeidh siad cuid mhaith níos sine - tá an príomhbhóthar ar a bhfuil an scoil suite i bhfad róchontúirteach chuige sin.

Nuair a fuair Áine a fhad leis an tábla a bhí curtha in áirithe, bhí a hathair agus a máthair ann roimpi.

"Nár dhúirt muid a seacht a chlog?" "Ní bheidh sé i bhfad," arsa Áine.

" "Seo, a Dhónaill," arsa máthair Áine, "bíodh píosa aráin agat a fhad is atá muid ag fanacht leis an bhéile.

Bhí na scéaltaí i gcónaí i bhfad níb fhaide ná sin.

Bíonn fadhbanna dlí i gceist freisin - ábhar atá i bhfad níos tromchúisí toisc go ndéantar damáiste fadtéarmach d'ainm agus do sparán na heagraíochta.

Thuig an Céideach taobh istigh d'am gearr go gcaithfeadh sé a chuid fuinnimh ar fad a chaitheamh leis an chomhlacht dá mba mhian leis é a fhorbairt.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

dá ligfimis dóibh breathnú ar na fógraí ar fad bheadh muid bodhraithe ceart ag na leaids ó mhaidin go hoíche.

Bhí muintir na hÉireann ar an daoraí ar fad i ndiaidh chraoladh an chláir sin 'Cardinal Sins' ar RTÉ.

Agus ní bheadh muid sa riocht ina bhfuil muid anois, an tionscal iascaireachta ag dul go tóin poill agus diabhal tada gur féidir linn a dhéanamh faoi an fhad is atá muid san Aontas Eorpach.

* Gluais • Glossary doirtealsink cith fearthainnea rain shower trup na veainthe noise of the van cabhsalane uiligall thriomaigh méI dried go bhfeicfinnuntil I'd see inneall an chairrthe engine of the car casta asturned off ar bheannaigh sé domhthat he greeted me modhúilgentle bradáinsalmon scadáinherring beithíochbeast boladh milis an éisc ár gclúdúthe sweet smell of the fist covering us leitheannaflat-fish troisccod Ar mhothaigh tú an toirneach?Did you hear the thunder? cibé ar bithanyway reoiteoirfreezer bheir sé ar na scadáin ina bpéiríhe caught the herring in pairs crágalarge hands gágcrack de bharraíochtin excess cúpla crág oighreoigea few handfuls of ice ina mullachon top of them bhog sé go fadálachhe moved slowly cruithump go foighdeachpatiently drochthimpistea bad accident is mór an garit's a good thing dhéanfaidh sin muidthat'll do gan a thomhaswithout weighing it dlaíóg ghruaigestrands of hair sa chisteanachin the kitchen cuma bhrónacha sad look ó mhaidinsince this morning corrlásome days deoirdrop go fuireachaircautiously ródhánatoo bold/cheeky sliosslice tarraingtto draw Tae uilig a ólaimseI only drink tea an aimsir seothese days Ailt an ChorráinBurtonport ráchairtrun, demand monarchainfactories d'fhear céileseyour husband iascairefisherman An ScreabánThe area in Gaoth Dobhair where factories are located cibé cá fhad is a mhairfeas sin!however long that'll last dhéanaim i dtólamh dearmadI always forget a cailleadhwho died an lá faoi dheireadhthe other day Char mhothaighI didn't (hear) stócach óga young lad ailsecancer cearrwrong Thug sé a bhásIt killed him bolgam taea mouthful of tea fuarthas a chorp báitehis drowned body was found dhá chónairtwo coffins dhá fhairetwo wakes coisreacadh Dé orainnGod bless us A Dhia ár sábháilGod save us buille tromheavy blow bíodh slios den cháca sinséir sin agathave a slice of that ginger cake lán marahigh tide sruthánstream meascaithe leismixed with it slanntracha éiscfish scales fearthainnrain níochánwashing ar son an taefor the tea B'fhearr domhsa a bheith ag gabháil giota eileI'd better be going ar shiúlgone ag teacht isteach domhon my return uchtánarmful, load carried close to chest éadaí leaththirimehalf-dry clothes a smaointigh méthat I remembered nár íoc méthat I didn't pay

Bhí an chamchuairt dheireanach a bhí acu, i Meiriceá ag deireadh na bliana seo caite, an-dian ar fad, a deir Colm.

Phós Seán agus bhí ceathrar de theaghlach aigesean agus is beag duine ar an bhaile inniu nach bhfuil ábalta a ghabháil siar naoi nglúin fhad leo.

Bhí muintir na hÉireann ar an daoraí ar fad i ndiaidh chraoladh an chláir sin 'Cardinal Sins' ar RTÉ.

A mhalairt ar fad a bhí i gceist i gcás Dhlíthe na mBreithiúna, an seanchóras dlí in Éirinn, nuair a bhí an bhéim ar aisíocaíocht don íospartach.

Tá na *pardons *sa Bhriotáin i bhfad níos foirmiúla agus oifigiúla, ach tá an seantionchar págánach ann go fóill.

* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned lámhachshooting rachtoutburst acraí tíhousehold utensils as go brách leooff they went léiriúproduction cheanncheathrúheadquarters coistí cosanta áitiúlalocal defence committees dírbheathaisnéisautobiography gan strówithout difficulty i dtaiscesaved do lá na coise tinnefor a rainy day bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad dá mba gháif it was necessary leithleachasselfishness scoilt aduainstrange split chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire easpa suimelack of interest tragóidítragedies Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face géarchéimcrisis chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action saothar in aiscewaste of time déistindisgust ag cáineadhcriticising ciúnaithe go mórgreatly quietened línte síochánapeace lines ruathair laethúladaily raids polarúpolarization girseacha ógayoung girls nóibhéinenovena cailín aonaira lone girl ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help an cúigear a ruaigeadhto drive the five off riochtstate a cuid néarógher nerves clocharconvent ar an Iúrin Newry tachrántoddler eachtraincident círéibriot faoi lán seoilin full swing ag glioscarnachglistening bréan le boladh gáissmelling bad from gas comhracfight otharcharrambulance formhór an bhealaighmost of the way ag dul ar foscadhsheltering ag sciorradhsliding ag lámhacáncrawling fras lámhaighvolley babhlaíbowls a gciarsúirtheir hankies leachtliquid cosaintprotection bodhardeaf bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling ba ghnách leishe used to d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home stad an bhusthe bus stop thuirling séhe disembarked neamhurchóideachinnocent bábántainnocent ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him trup na mbrógthe sound of the shoes neamhchoireachinnocent níor shamhlaighhe didn't imagine an t-uafásthe horror anfaterror cortwist dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head scáilshadow scoilteadh a bhlaoschis skull was split open scréachascreams na hionsaitheoiríthe attackers níos truacántamore plaintive go prasquickly ag maothú an chairpéidmoistening the carpet Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky ar mire le feargmad with rage beaginmhehelplessness cé a bhí ciontachwho was responsible níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged ciontach i ndúnmharúguilty of murder go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack ag maíomhstating seanphionós na fuipethe old whip punishment i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault peann a chur le párto put pen to paper aiféalaregret gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in

Deir sé nár theastaigh uathu gur "eolas athláimhe ar Éirinn nó aithne athláimhe orthu féin mar Éireannaigh a bheadh ag ár gcuid leanaí orthu féin, go mbeidís ag brath orainne ar fad leis an nasc a dhéanamh le hÉirinn.

Measann sé go bhfuil sé i bhfad níos uaigní a bheith ag saothrú i ngort an léinn.

Is as áit éigin eile, mar sin, formhór na Meiriceánach, agus tá áit lárnach ag na sinsir i bhfad siar i *psyche *mhuintir na tíre.

Tá an t-achar idir baill na dteaghlach forleathnaithe sa tír ag fás leis, agus cinntíonn na háiteanna seo i bhfad ar shiúl, ina gcónaíonn tuismitheoirí agus seantuismitheoirí, nach mbeidh siad ina gcuid lárnach de shaol laethúil a bpáistí agus a ngarpháistí a thuilleadh.

Tá súil agam, má bhíonn cogadh ann, go mbeidh sé thart go han-sciobtha ar fad.

" Tá Cummiskey den tuairim go bhfuil an méid atá ráite ag an Mhéara Bloomberg an-chiallmhar ar fad.

Tá gníomhairí áirithe teanga (*reintegracionistas *a thugtar ar an dream seo) den tuairim go mbeadh todhchaí i bhfad níos tréithí ag an teanga dá mbeadh daoine sásta dul ar ais chuig "ré órga na litríochta" agus litriú na Portaingéilise a úsáid.

Ní mhaireann faic i bhfad! Táim den tuairim anois go gcaithfidh mé socrú síos sa bhaile sula socraím síos in aon slí eile.

Praghas: €25 (clúdach crua)* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President bailithe le chéilegathered together bhriseadh lárthéarmamid-term break ghuigh Patrick oíche mhaith ar gach duinePatrick bade everyone goodnight as go brách leisoff he went ina sámhchodladhsound asleep clagarnachclatter liúigh Patrick féinPatrick himself yelled den chosán bristeof the broken pavement foscadhshelter tolgcouch phléasc gloine fhuinneoga an doraisthe glass of the windows in the door exploded rinne lámhachánshe crawled dallógablinds leathorlachhalf an inch grúpa confachan angry group idirboth ag béiceachshouting casúrhammer tairnínails cláir adhmaidwooden boards gráscardisorderly mob bosca na bhfiúsannathe fuse box lúth na ngéagthe power in her limbs marbhintinneach le heaglamentally paralysed with fear crógachtbravery cinnireachtleadership fuaraigeantacool-headed ag síneadh na sreinge thart an coirnéalextending the chord around the corner ag stiúradh cúrsaí cosantadirecting defence matters as a támhnéal faitísfrom her trance of fear ag breith ar dhá chamángetting hold of two hurleys shín amach a cosshe extended her leg Baineadh tuisle as an bheirt acuBoth of them tripped a fhad a mhair an t-ionsaías long as the attack lasted i mbaol a mbáisin danger of being killed scanraithe as a mbeathascared to death trost na mbrógthe tramp of the shoes carr coimhthíoch bána strange white car go tráthrialtaregularly nach ndéanfadh Paddy iarracht teacht abhailethat Paddy wouldn't try to come home róchontúirteachtoo dangerous í ar a díchealldoing her best ag iarraidh an tocht a cheilttrying to hide the emotion leis an mhinicíocht raidió sinwith that radio frequency barúilidea gluaiseachtaímovements i bhfianaisein light of nach bhfuil an dara rogha aici ach a admháilthat she has no choice but to admit drogallreluctance an t-aon chosaintthe only protection

Ach tar éis an chuir agus an chúitimh ar fad, beidh m'airgeadsa ar Chill Chainnigh agus ar Thiobraid Árann a bheith sa Chraobh agus an bua a bheith arís ag Cill Chainnigh.

Baineadh úsáid as an chleas céanna seo, is é sin ag cur stop leis an trácht, le linn agóidí frithchogaidh a bhí ar siúl i San Francisco le déanaí fosta; gabhadh na mílte mar gheall orthu agus cuireadh i leith na bpóilíní gur úsáid siad i bhfad an iomarca nirt.

Nuair a bhíonn lá maith ann, bíonn an t-oileán le feiceáil ina luí amuigh ag bun na spéire mar a bheadh fathach mór sínte siar ina chodladh; laetha eile ní bheadh a fhios agat go bhfuil sé ann mar go mbíonn sé clúdaithe i gceo agus an fharraige mhór ag briseadh ar na clocha fá chladaí an oileáin - ní gan ábhar a thugtar "Tonnaí Thoraí" ar an damhsa! Tá an t-oileán é féin trí mhíle ar fhad agus míle go leith ar leithead agus tá daonra 180 duine aige.

Níor tugadh aon suntas do na tuairimí ó na céadta dlíodóir san Astráil agus i gcéin a bhfuil taithí acu ar dhlí idirnáisiúnta a dúirt a mhalairt ar fad - go mbeadh an t-ionsaí mídhleathach mura mbeadh vóta i gComhairle Slándála na Náisiún Aontaithe (NA) ag tacú leis.

B'fhearr leo go gcaillfeadh daoine amaitéaracha beagáinín níos lú airgid i bhfad níos minicí - seift atá éasca a chur i bhfeidhm tríd an gcóras i-TV.

* Gluais • Glossary sprioctarget ní túisce anseo thúno sooner are you here iontach slachtmharvery tidy beathalife mórphearsa ficsingreat fictional character dílleachtaorphan sa tsraithin the series uaighgrave an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work oilithreachtpilgrimage clúiteachrenowned a mhaíomhto boast iarsmalannmuseum tairgtear camchuairteannatours are offered bantreoraífemale guide díomhaoinidle ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life troscánfurniture sprúillí mionsonraíochaminor fragments col ceathrachacousins ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it adhlacthaburied i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors iad a rangúto categorise them SeapánaighJapanese díograiseachenthusiastic searmanasceremony a fhiafraí deto ask dúilliking luachannavalues chomh patuar intias apathetic towards her smidword, syllable carrchlóscarpark mionsamhailminiature éalúescape proinntitherestaurants camchuairt oidhreachtaheritage tour baiste asnamed after a cuid pearsanher characters bunchlochfoundation-stone straitéis mhargaíochtamarketing strategy uimhirphlátaínumber plates gléastadressed príomhsheómain show Oileánaighisland-people mórtasach asproud of dúchasachnative mangairísellers ollúna mórluachachaself-important professors tionscalindustry débhríochambiguous bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on tuairiscítearit is reported frith-Anneanti-Anne Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged fonóidmockery d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image casadhtwist is barrúlafunniest cúiseamhaccusation leispiachaslesbianism (chuir sí(she nuair a d'áitighwhen she argued comhdháilconference leispiachas folaithehidden lesbianism cairdeasfriendship cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love oirirceminent flúirse tagairtílots of references homa-anghráchhomo-erotic traidisiúnaithetraditionalists ábhar a stoitheadhto take material comhthéacscontext náireachshameful scannalachscandalous nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis i dtólamhalways treoraí ar leitha separate guide na sluaite leispiachathe crowds of lesbians díoltas DéGod's revenge mallaithedamned go mear ocrachquickly and hungrily páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park tithe itheacháineating houses tuirlingtto alight ar an drochuairunfortunately níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of ag foghlúplundering ag creachlooting fáilteachwelcoming go gealgháireachcheerfully le teann diabhlaíochtaout of devilment sé glúinesix generations dubh le turasóirípacked with tourists cárgrimace níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips oineachhonour freastalaíwaitress babhla seabhdairbowl of chowder ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk diúilicínímussels breallachclam portáncrab gliomachlobster trosccod róshrónachtoo nosey meascthamixed glasraívegetables diúgann tú an t-anraithyou drain the soup an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet

Rud i bhfad níos suntasaí, níos spéisiúla, níos spreagthaí go mór ná conamar airgid a fuair Laoch na Litríochta.

Fá cheann leathuaire, chuaigh a hathair suas an garraí go raibh sé fá fhad scairte di agus dúirt, "Gabh anuas anois, má tá greim bí de dhíth ort.

Mheas mé féin go raibh an pheirspicíocht seo an-chúng ar fad.

Braitheann cruinneas an chórais seo ar líon na n-aeróg atá sa cheantar - dá bhrí sin, bíonn sé i bhfad níos cruinne i gceantracha uirbeacha ina bhfuil a lán ceall ná amuigh faoin dtuath.

Ní hea, ach scéal i bhfad níos tromchúisí ná sin.

Bhí uair an chloig curtha ar leataobh aici le labhairt liom, agus ón am a shroich mé an oifig dhírigh sí a haird ar fad ar an agallamh.

D'íoc sé as a bpasáiste go Meiriceá ar an choinníoll go rachadh an teaghlach ar fad agus nach dtiocfadh siad ar ais a choíche.

Bhí mo dheirfiúracha ag foghlaim damhsa Gaelach ag an am agus bhíodh muid ag dul chuig na feiseanna ar fad agus bhí an-dúil ag m'athair sa cheol Gaelach.

I mí an Mhárta bíonn an-tóir ar fad ar an gceol Gaelach.

A mhalairt ar fad a tharla.

Creideann sé leis go ndearna an stocaireacht a rinne an rialtas le ceadúnas a fháil don Atlantic Dawn cás iascairí an stáit seo i bhfad níos laige.

" "Féadann siad a bheith fá fhad sínte duit agus tú ag iarradh scarbhileoga a fhoghlaim cibé," a dúirt Máire.

"Ní rachaidh mé fá fhad scread asail do *flat pack *go ceann bliana.

Ón bpríomhdhoras tá tú in ann breathnú amach ar chuan Bhaile Átha Cliath agus ar Dhún Laoghaire i bhfad i gcéin.

Deir Máire go raibh an-saol ar fad acu agus iad óg.

Bhíothas den bharúil le fada, a deir sé, go mbeadh cosc a bhain leis an stát ar fad i bhfad ní ba dhéine ná an ceann a mhol Bloomberg.

Tá níos mó Meiriceánach ná mar a bhí riamh - 55% de mhuintir na tíre, dar leis an National Institutes of Health - róthrom, agus tá 20% de na daoine sin an-mhéith ar fad.

Déan feall i bhfad ónár gcúl féin".

Léann sé go minic óna shaothar féin fud fad na tíre agus is údar roinnt leabhar filíochta é.

" Tá geineas éigin de dhíth le filíocht mhaith a scríobh i dteanga nach í do mháthairtheanga í, ach is rud as an ghnách ar fad é dánta a scríobh a bhfuil áilleacht, armóin agus rithim iontu.

Sna seachtóidí bhí sé thar cionn ar fad ar fad.

Ach tá cáipéisí oifigiúla de chuid sheirbhís rúnda na Breataine, MI5, agus phóilíní Nua-Eabhrac feicthe ag Beo! a thugann léargas eile ar fad maidir leis an saghas duine is ea David Rupert.

"Agus ní cúrsaí tráchtála amháin (dlúthdhioscaí ar fáil go forleathan, daoine ábalta taisteal i bhfad níos éasca ná mar ba ghnách leo, etc.

"Dá mbeadh 'fíorsheicteachas' le fáil go forleathan," arsa Mike Rosie, "tchífeadh duine é ag oibriú fud fad an phobail.

Is é mo bharúil go bhfuil fadhbanna i bhfad níos tromchúisí ná an seicteachas le réiteach in Albain.

Bhí amhráin an cheantair seo ag croílár mo *repertoire *i gcónaí agus de réir mar a rinne mé taighde, dom féin ag an tús, b'fhacthas dom go raibh an tobar iontach domhain ar fad.

Tá siad fá fhad anála uainn agus iad i gcónaí sásta cuidiú linn ach iarraidh orthu.

Ní hamháin go bhfuil neart fostaíochta cruthaithe sa chuid seo den earnáil teilifíse ach tá tionchar nach beag á imirt aici ar íomhá na Gaeilge, rud atá an-luachmhar ar fad.

Tá an Caisleán Nua i bhfad níos bríomhaire ná an bruach eile.

Is minic a bhíonn tagairtí aige do bhia (ceapairí, fataí, cístí), do dheochanna (*hip flasks*, Southern Comfort, tábhairní), d'fhilí, don stair, d'imeachtaí i bhfad is i gcéin agus gach tagairt fite fuaite go deas néata trí ábhar an ailt.

Tar éis tamaill thosaigh mé ag gabháil isteach níos doimhne sa scéal go dtí gur chinn mé ar thumadh isteach ar fad ann.

Is prótacal é FireWire atá i bhfad níos tapúla ná an córas USB, córas atá cosúil leis agus atá in úsáid cheana féin ar an-chuid ríomhairí chun gléasanna ar nós eochracha cuimhne a chur "ag caint" le ríomhairí.

Bhí carr ar cíos acu agus chuaigh siad i bhfad is i gcóngar.

Níl dabht ar bith ach go mothaíonn tú thar barr ar fad tar éis seisiúin ann - ar ndóigh is beag snámh a dhéanfas tú toisc nach féidir ach luí siar agus iarracht a dhéanamh gan é a shlogadh! Is dócha gurb í Petra féin seoid turasóireachta na hIordáine.

Cuid d'áitreabh i bhfad níos mó é an foirgneamh seo agus is féidir lá nó cúpla lá a chaitheamh ag féachaint ar na hiontais chloiche ar fad.

"Foghlaimíonn tú na rudaí gránna faoin saol i bhfad róluath agus tú ag freastal ar scoil chónaithe.

Tá na drogallóirí i ndiaidh an chuairt bhlaintúil a thabhairt ar na gaolta i bhfad amach agus táthar i ndiaidh teacht ar chomhréiteach sealadach sobhriste ar na hiaróga leis na neasghaolta sa teach.

Déantar na vótaí ar fad a chomhaireamh níos déanaí agus córas na hionadaíochta cionmhaire a bhíonn i gceist.

Níl an buntáiste sin ag an gcóras leictreonach atá á mholadh ag an rialtas - cé go dtabharfadh sé an toradh i bhfad níos tapúla.

Má bhí an Taoiseach ciúin in 2003, a mhalairt ar fad a bhí i gceist i gcás an Uasail McDowell.

An bhfuil mórán de na spriocanna a leagadh síos i dtús ama bainte amach? Ceapaim go bhféadfaí a rá go bhfuil na bunspriocanna a leagadh amach don Áras ar fad bainte amach.

Is cinnte go mbeadh bainisteoir fhoireann sinsear iomanaíochta Chorcaí, Dónal Ó Grádaigh, agus muintir Chorcaí fré chéile an-díomách ar fad an scéala seo a chlos.

A mhalairt ar fad! Bia, lóistín agus tacsaithe, tá siad uilig breá saor.

Taobh istigh de choicís, ag tús mhí Dheireadh Fómhair agus mise ar ais slán sábháilte sa Spáinn, chuaigh an scéal ó smacht ar fad.

Ag smaoineamh siar ar an easpa cumarsáide a bhí ann idir an rialtas agus an pobal faoi cheist an gháis - bhí mise ann ar feadh míosa agus is beag a chualathas ón rialtas faoin cheist go dtí go raibh mé ar tí imeacht, agus b'in tar éis do dhaoine bás a fháil - agus ar an dóigh a chaith an tArm, a bhí freagrach don rialtas i ndeireadh na dála, leis na hagóideoirí nach raibh mar airm acu ach clocha, thiocfaí a rá nach raibh dul amú orthu ar fad.

Tá súil agam go bhfuil sibh ag baint sult as an aer úr ansin sna sléibhte agus cois farraige - agus go mbeidh sna tithe tábhairne chomh maith céanna roimh i bhfad.

Dá mbeadh croílár an Rialtais i gcroílár na tíre bheadh sé i bhfad níos éasca ag an bpobal i gcoitinne taisteal chuig an lárionad cumhachta nuair ba ghá chun achainí a dhéanamh nó eolas áirithe a lorg.