a fhad a mhair an t-ionsaí
as long as the attack lasted
Praghas: €25 (clúdach crua)*
Gluais • Glossary
beathaisnéis údaraitheauthorized biography
a dialanna pearsantapersonal diaries
páipéir phríobháideachaprivate papers
go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President
bailithe le chéilegathered together
bhriseadh lárthéarmamid-term break
ghuigh Patrick oíche mhaith ar gach duinePatrick bade everyone goodnight
as go brách leisoff he went
ina sámhchodladhsound asleep
clagarnachclatter
liúigh Patrick féinPatrick himself yelled
den chosán bristeof the broken pavement
foscadhshelter
tolgcouch
phléasc gloine fhuinneoga an doraisthe glass of the windows in the door exploded
rinne lámhachánshe crawled
dallógablinds
leathorlachhalf an inch
grúpa confachan angry group
idirboth
ag béiceachshouting
casúrhammer
tairnínails
cláir adhmaidwooden boards
gráscardisorderly mob
bosca na bhfiúsannathe fuse box
lúth na ngéagthe power in her limbs
marbhintinneach le heaglamentally paralysed with fear
crógachtbravery
cinnireachtleadership
fuaraigeantacool-headed
ag síneadh na sreinge thart an coirnéalextending the chord around the corner
ag stiúradh cúrsaí cosantadirecting defence matters
as a támhnéal faitísfrom her trance of fear
ag breith ar dhá chamángetting hold of two hurleys
shín amach a cosshe extended her leg
Baineadh tuisle as an bheirt acuBoth of them tripped
a fhad a mhair an t-ionsaías long as the attack lasted
i mbaol a mbáisin danger of being killed
scanraithe as a mbeathascared to death
trost na mbrógthe tramp of the shoes
carr coimhthíoch bána strange white car
go tráthrialtaregularly
nach ndéanfadh Paddy iarracht teacht abhailethat Paddy wouldn't try to come home
róchontúirteachtoo dangerous
í ar a díchealldoing her best
ag iarraidh an tocht a cheilttrying to hide the emotion
leis an mhinicíocht raidió sinwith that radio frequency
barúilidea
gluaiseachtaímovements
i bhfianaisein light of
nach bhfuil an dara rogha aici ach a admháilthat she has no choice but to admit
drogallreluctance
an t-aon chosaintthe only protection
a mhair uaireanta lá iomlán
which sometimes lasted a whole day
Ón bhliain 1690 bhí an séipéal faoi chúram na dtiarnaí talún, agus i lár an 18ú haois tógadh seomra speisialta, an Laird’s Loft, inar shuigh an tiarna talún agus a theaghlach le linn na seirbhísí,
a mhair uaireanta lá iomlán.
agus a mhair
and which lasted
Tá fianaise aimsithe le gairid ó phailin i mbun locha go raibh ar a laghad trí thriomach le míle bliain a bhí chomh holc leis an gceann seo
agus a mhair níos mó ná leathchéad bliain.
gur mhair sé.
that it lasted.
Ach nuair a chuirtear san áireamh go raibh fadhbanna uafásacha dáileacháin ag an nuachtán (ag pointe amháin b’éigean dóibh dul timpeall an Tuaiscirt ar rothair chun é a scaipeadh) agus go ndeachaigh an clóphreas trí thine, is míorúilt é
gur mhair sé.
Mhair an naomh seo
this saint lived
Mhair an naomh seo ag an am chéanna is a mhair Colm Cille (521-597).
Mhair siad,
They survived,
Mhair siad, ar éigean, ar mhuca fiáine a sheilg siad sna coillte agus bhí siad ag brath chomh maith ar na bradáin ar rug siad orthu san abhainn lena líonta.
a mhair ar feadh deich lá.
which lasted for ten days
Sheinn muid poirt ó iardheisceart Dhún na nGall agus chuaigh muid ar camchuairt timpeall na tíre
a mhair ar feadh deich lá.
níor mhair duine ar bith.
no one survived
Nuair a scriosadh an t-eitleán de chuid Air India sa bhliain 1985, mar shampla,
níor mhair duine ar bith.
mhair an grúpa
the group didn't last
”
Cé gur éirigh go maith le “Mary from Dungloe” agus le singlí eile mar “Báidín Fheidhlimí” agus “Tá na Báid”, níor
mhair an grúpa Emmet Spiceland i bhfad eile.
a mhair
which lasted
Mar a deirim, fáilteoidh mé roimh dheireadh an réamhbhabhta seo,
a mhair ar feadh trí nó ceithre mhí níos faide ná mar a shíl aon duine go leanfaí de, ach ní hionann sin is a rá nach raibh sé corraitheach.
a mhair
which lasted
Mar bharr ar líomhaintí Hourigan, tar éis do Jean-Louis Bruguière – breitheamh iomráiteach ón bhFrainc – imscrúdú
a mhair ar feadh cúig bliana a chur i gcrích, ba é an breithiúnas a thug sé i leith na heachtra thuasluaite ná go raibh Kagame freagrach as an ionsaí sceimhlitheoireachta seo a chuir tús leis an gcinedhíothú.
mhair sé
he lived
Tháinig Micí Bán Ó Beirn ar an saol ar an Chaiseal in iardheisceart Dhún na nGall sa bhliain 1899 agus
mhair sé go dtí 1980 ina cheantar dúchais.
Ar scáth a chéile a mhair muid
we lived in each other's shadow once
Ar scáth a chéile a mhair muid tráth agus ní rófhada óna chéile a d’imíomar ar strae ó shin.
Níor mhair sé
it didn't last
Níor mhair sé sin i bhfad, is oth liom a rá.
Mhair sé
he spent
Mhair sé an saol bréagach seo ar feadh ocht mbliana déag go dtí nár fhéad sé an cur i gcéill a cheilt a thuilleadh.
mhair
lasted
Agus an pacáiste spreagtha seo (ar fiú $787 Billiún é) os co
mhair tithe na comhdhála i lár mí Feabhra, ní bhfuair sé oiread agus vóta amháin ó na Poblachtaigh.
mhair
survive
Ní cleachtú nua atá ann bailiúcháin río
mhairí cianda a úsáid chun jab mór a dhéanamh agus ar bhealach is é an cleachtú céanna seo atá taobh thiar den néalrío
mhaireacht.
Mhair go leor
many lived
Mhair go leor acu fríd na Trioblóidí fuilteacha – arbh fhiu an braon fola? - fuil a sileadh in aisce, agus ní mian leo dul ar ais chuig laethanta na himeagla nuair a bhíodh eagla ort do dhoras a oscailt go mall san oíche.
mhair
continued
Dá rachadh sa chás seo, léireodh sé go soiléir an nea
mhaird choiriúil atá á tabhairt ag an gcomhphobal idirnáisiúnta ar leas mhuintir na hAfraice, agus go háirithe an dochar atá déanta ag an nea
mhaird seo ar mhuintir na Somáile cheana féin.
mhair
survived
*" (Karen Corrigan)
Níl fhios agam cé chomh fada a
mhair an teanga anuas na glúnta i Learpholl.
mhair
lived
Tré sheift cineamúil an réalachais draíochta, agus an corrghal mídhleathach, is cosúil, tagann an laochfhealsúnaí Eric Cantona chun co
mhairle a cur ar Eric an phoist.
mhair
survived
Cuireadh cosc orthu an Ghaeilg a labhairt, agus an méid sin den lucht plandála nach raibh Béarla acu, b’éigean dóibh é a fhoghlaim nó a gcuid talaimh a chailleadh, ach
mhair an Ghaeilg i ndiaidh Reacht Chill Chainnigh.
mhair
lasted
com/watch?v=S2d5khGy20Q)
Tá sé breá sásta a bheith ar ais in Éirinn, cé go bhfuil deireadh leis an dá shamhradh a bhí againn i mbliana – an ceann a bhí againn ar feadh seacht n-uaire an chloig i mí an Mheithimh agus an ceann a
mhair dhá lá go leith i mí Mheán an Fhó
mhair.
Mhair
lasted
Mhair an feachtas ar feadh ceithre mhí agus faoi dheireadh cuireadh an ruaig ar fhórsaí na Seapáine, ní amháin as Kokoda ach as an tír ina iomlán.
mhair
survived
Baineadh an bonn ón bpobal nua, áfach, nuair a cuireadh tús le Cogadh an Chomhaontais Triaraigh i 1864, a
mhair go 1870.
Mhair
lived
Mhair Cearbhallán (mar a thug an cruitire dall air féin) sa tréimhse 1670 go 1738.
mhair sé
he lived
Bhí fear amháin leis ó *Oklahoma* agus
mhair sé cúig míle déag as *Texas* agus ní raibh sé ann ach uair amháin ina shaol.
mhair siad
they lived
Creidim gur
mhair siad ionam agus tríom le linn na teaspána, is go bhfuilid á n-iompar istigh anois ionam ó shin.
mhair
lived
Nuair a smaoiním ar an fhuacht mharfach agus ar dhorchadas an gheimhridh, smaoiním i gcónaí ar na daoine a
mhair fadó, i bhfad roimh ré an téimh lárnaigh! Tráth nach raibh tithe ann ar chor ar bith, tráth nach raibh ann ach an duine in aghaidh na ndúl.
mhair
survived
Ag iarraidh an fhírinne a aimsiú faoi Phádraig Naofa, ón gcáipéisíocht chomhaimsearach a
mhair anuas na céadta bliain.
mhair
lasted
Cuireadh tús leis an bhfeachtas le solas an lae ar 25 Aibreán 1915, nuair a rinne fórsaí na gComhghuaillithe ionradh ar an leithinis, agus
mhair sé ar feadh ocht mí.
mhair
lasted
Chuir cinneadh na Cúirte Uachtaraí clabhsúr ar fheachtas a
mhair breis is deich mbliana chun a chinntiú go mbeadh reachtaíocht ar fáil i nGaeilge a luaithe is a bheadh sé foilsithe i mBéarla.
mhair
lived
Duaiseanna
=====
Beidh beirt bhuaiteoirí i gceist agus gheobhaidh siad mar dhuais an leabhar, Scéalaí Mór Mhín an Líneacháin le Pádraig Ó Baoighill, móide an dá dhiosca, ó Choiscéim:
**Scéalaí Mór Mhín an Líneacháin**
(Séamas Mac Amhlaoibh) Pádraig Ó Baoighill
Cuir síos anseo ar an scéalaí cáiliúil a rugadh sa bhliain 1879 agus a
mhair sa Ghaeltacht Lár i dTír Chonaill.
Mhair
lasted
Roth Mór 40 Bliain
========
Mhair an streachailt ar feadh 40 bliain, arsa Bernie, ag toiseacht amach mar fheachtas chun cearta sibhialta a bhaint amach, a d'iompaigh ina fheachtas míleata do chearta náisiúnta ach atá iompaithe droim ar ais arís.
mhair
lived
Tá seanainmneacha a
mhair gos an lá inniu – Jane agus William a bhí coitianta ocht gcéad bliain ó shin – agus cuid eile a chuaigh i léig – Bede nó Atherol.
nós a mhair breis
is a custom that survived more than
I bhfocail eile, cé go bhfuil a sainchúram Gaeltachta coinnithe ag an Údarás is léir go bhfuil sé beartaithe deireadh a chur le
nós a mhair breis is tríocha bliain!
Leis an Straitéis a chur i bhfeidhm beidh gá le húdarás láidir, ceann atá ionadaíoch ar na pobail Ghaeltachta éagsúla.
mhair
lived
Ba é Conn - a
mhair idir 1480 - 1559 - céad Iarla Thir Eoghain ach tá an droichead áirithe seo inniu in iarthar Chathair Bhéal Feirste, ceann de na ceantracha is dílse dá bhfuil ann.
mhair
lasted
Nach méanar dúinn nár ghlac sé lena cho
mhairle féin.
mhair ó
lasted from
Nuair a theip go holc ar Fhine Gael sa bhliain 2002, shíl daoine go leor go raibh deireadh ag teacht leis an pholaitíocht a bhí bunaithe ar an deighilt a
mhair ó aimsir chogadh na gcarad.
Mhair
lived
Athfhianna - An Chéad Bheirt le Cóilín Ó Corrbuí
=======================
Mhair na Fianna na mílte bliain ó shin.
mhair
continued
Ba thábhachtach an rud é ó thaobh cúrsaí toghchánaíochta de gur
mhair an borradh i bhfad ní b’fhaide nó ba chóir dó, cionn is gur chinntigh an borradh sin go bhfanfadh Fianna Fáil i réim, rud a d’fholaigh na hathruithe móra sóisialta agus déimeagrafacha a bhí ar bun go ciúin ar fud na tíre.
mhair
lived
Fir Óga Scoite
======
Fir óga, ciúine a bhí sa bheirt dhúnmharfóirí, fir a
mhair ina ndomhan féin, scoite amach ón ngnáthshaol.
mhair a réimeas
their regime lived
Ó thuaidh, deirtear go raibh rialtais Aontachtacha sna 50 bliain ina
mhair a réimeas níos faide ar an eite dheas ná Atilla the Hun, agus tá an fhianaise ann.
mhair sé
he survived
Scaoileadh a hathair ocht n-uaire ach
mhair sé.
Mhair sí go sona
she lived happily
Ina chur i láthair ‘Ag cuimhneamh’ (2009), a rinne sé do Haus der Kunst i Munich, chroch sé 9,000 mála scoile ar bhalla leis an abairt ‘
Mhair sí go sona ar feadh seacht mbliana ar an domhan seo’.
mhair
lasted
‘An ghaoth rua’, nó ‘an ghaoth reo’ a thug bunadh na háite ar stoirm mhillteanach a
mhair cúpla lá agus a rinne an dochar do na crainn, dochar a bhí le feiceáil chomh fada soir le Leitir Ceanainn, d’inis siad dom.
mhair
lasted
Is léir anois nach in Éirinn amháin a bhí an borradh a
mhair ó na nóchaidí i leith bunaithe ar fhiacha.
nár mhair
didn’t exist
N’fheadar céard a bheas fágtha: cúpla puirtleog raithní, crogall agus armadillo? Ach fásfaidh bláthanna agus feilecáin, rud
nár mhair faoi ré na ndionosár.
Níor mhair
didn’t survive
Níor mhair an comhrialtas a d’eascair as Sunningdale ach cúig mhí mar nach raibh sé inghlacaithe ag na paraimílitigh ar cheachtar den dá thaobh sa gcoimhlint.
Níor mhair an rath
the success didn’t continue
Na hOchtóidí
======
Níor mhair an rath i bhfad áfach.
níor mhair ach ceann sa gcéad
but only one per cent survived
Cuireadh na milliúin crann, ach
níor mhair ach ceann sa gcéad.
Mhair an rith sealaíochta
the relay run lasted
Mhair an rith sealaíochta ar feadh seachtaine, ó mhaidin go hoíche go maidin arís, ar feadh 1500 cilimeadar, ó chathair Bhrest ar an 12ú go Douarnenez ar an 19ú Bealtaine.
Mhair
lasted
Mhair an stailc ocrais ar feadh 19 lá go dtí gur bogadh as carcair Kachanivskiego go hotharlann i gcathair Kharkiv í, ionann is 12 km ar shiúl.
mhair
lasted
Ar dtús bhí cóisir aici i Sasana féin, ceann a
mhair trí lá agus trí oíche.
mhair
lived
Sheas mé:
Is anseo a
mhair Michael I, Rí na Rómáine le linn dó a bheith ar deoraíocht sa nGearmáin tar éis an Chogaidh Mhóir.
Níor mhair an chéad réim ach
his first reign was just
Níor mhair an chéad réim ach trí bliana, ach bhí an dara réim ann ó 1940 go dtí 1947.
nár mhair tada thar
that didn’t last more than
Chonaic mo dhá shúil féin lánúin ag íoc €45 as eachtraíocht bheag turasóireachta
nár mhair tada thar 25 nóiméad.
a mhair
which lasted
Ghearr an breitheamh dhá bhliain charcrach ar Nadezhda Tolokonnikova (22), Maria Alyokhina (24) agus Yekaterina Samutsevich (30) as a n-agóid,
a mhair 40 soicind agus dúradh leo, ‘gur diamhasla míofar a bhí ann a bheith ag mallachtú san eaglais’ agus go raibh siad ciontach as drochmheas agus fuath a tharraingt ar an Eaglais Cheartchreidmheach.
Mhair an t-amhrán
the song lasted
Mhair an t-amhrán cheithre nó chúig nóiméad.
Mhair an cath ar feadh
the battle lasted
"
Mhair an cath ar feadh thrí lá agus thrí oíche agus gach duine sa phobal diongbháilte nach mbeadh an bua ag an RUC a raibh oiread sin fuatha acu dóibh nó ag na Paisleyites a bhí ag cuidiú leo.
a mhair ar
which lasted for
Le linn tréimhse na coimhlinte géire idir foireann peile Átha Cliath agus foireann peile Chiarraí
a mhair ar feadh deich mbliana ó 1975 go dtí 1985, bhí Páidí Ó Sé ar na pearsana ba mhó agus ba shuaithinsí sna drámaí éagsúla a thit amach aon uair a casadh an dá fhoireann ar a chéile.
níor mhair an pheil chomh fada
the football didn’t last as long
Bhí an t-ádh dearg air go raibh suim aige sa ghalf mar
níor mhair an pheil chomh fada agus ba mhaith leis.
Mhair saoirse
freedom lasted
Mhair saoirse Beo.
sóisialaí ba mhó dár mhair riamh
the greatest socialist who ever lived
An rud ba mhó ina saol ag an am sin, ag fáil amach gurbh é Íosa Críost an
sóisialaí ba mhó dár mhair riamh.
a mhair
which lasted
Mar thoradh ar an coup d’état seo, cuireadh tús le cogadh cathartha i nGuatamala
a mhair ó 1960 go 1996 inar maraíodh suas le ceathrú milliúin Guatamalach.
Mhair na monaplachtaí náisiúnta cumarsáide
the national communications monopolies lasted
Mhair na monaplachtaí náisiúnta cumarsáide ní b’fhaide san Eoraip agus bhí siad fágálach go leor maidir le hinfheistíocht teicneolaíochta.
Níor mhair
didn’t survive
Níor mhair Derval ar feadh i bhfad.
Ré ab ea í a mhair
an era which lasted
Ré ab ea í a mhair ar feadh trí bliana déag nó mar sin inar bhuaigh iománaithe Chill Chainnigh iliomad craobhacha, idir chraobhacha sraithe, chraobhacha Laighean agus chraobhacha na hÉireann.
Mhair an dearcadh diúltach seo
this negative view survived
Mhair an dearcadh diúltach seo i dtaca lena stair i measc na n-Astrálach le linn an chéad leath den fhichiú haois agus rinneadh iarracht na daoránaigh a aer-scuabadh as a stair.
a mhair ar an mbeagán
who lived on very little
Tráthúil atá tiomnú an leabhair seo –
do na fonnadóirí agus do na filí
a bhí ann ach a d’imigh,
a mhair ar an mbeagán,
ach a d’fhág mórán.
Mhair
survived
Toibreacha Dúchais Thall is Abhus
================
An gcastar an mazurka go forleathan sa bPolainn? '
Mhair cultúr na ndaoine san áit ar leis an rí na tailte fós sa seachtú haois déag,' arsa Janusz.
a mhair breis is céad bliain
which lasted more than a hundred years
Aisteach le rá, níl aon tagairt inti do chogadh amháin inar cailleadh na mílte Astrálach agus
a mhair breis is céad bliain – Cogadh na Teorann.
Mhair an patrún seo
this pattern continued
Mhair an patrún seo i rith an chogaidh.
Mhair
lasted
Mhair an tionscal go dtí an bhliain 1978 nuair a dúnadh an stáisiún míolta móra deireanach abhus de bharr go raibh imní ann faoi mharthanacht chineálacha éagsúla an ainmhí mhara.
nár mhair
didn’t survive
Cé
nár mhair ll Duce fada go leor le Cinecittà a fheiceáil ag teacht in inmhe, chuir sé tús le tionscal tábhachtach a chothaigh sainaicme scannaíochta chomh maith le roinnt de na scannáin is suntasaí agus is clúití i stair scannánaíochta na hEorpa.
cé a mhair leis an scéal a aithris
who lived to tell the tale
An cheist atá ann: má báthadh an slua,
cé a mhair leis an scéal a aithris? Tá an freagra i seanchas na háite.
conas a mhair
how … lived
ie/en/blascaod/) ná an t-eolas ar fad faoi
conas a mhair muintir na mBlascaod in áit chomh garbh is eascairdiúil: na sonraí beaga faoi obair tí is iascaireachta, faoi chúram ainmhithe agus faoi thograí móra ar nós tógáil curaigh.
nár mhair aon ghreann riamh ann
where humour never existed
Shiúil John-Paul Mc Carthy seal i ndomhan
nár mhair aon ghreann riamh ann nuair a léigh sé an bheathaisnéis a scríobh Charles Moore ar Margaret Thatcher.