Pota Focal Intergaelic
Gluais TíHouse Glossary Gluais Beo!Beo! Glossary TeasárasThesaurus BriathraVerbs
taobh istigh amuigh inside out
" Agus nach bí ag déanamh go n-éalaíonn an stócach ach an oiread, nó chítear dóibh go dtig cearr beag ar an bhuachaill ag tús na ndéaga, gur cinéal ceamach go minic an glas-stócach, go mbíonn sé ar shiúl agus a ruball amuigh ar a thóin, nó a gheansaí siar aniar nó má tá cuma an cheamaigh amach air é taobh istigh amuigh fosta.
taobh istigh amuigh inside out
" Agus nach bí ag déanamh go n-éalaíonn an stócach ach an oiread, nó chítear dóibh go dtig cearr beag ar an bhuachaill ag tús na ndéaga, gur cinéal ceamach go minic an glas-stócach, go mbíonn sé ar shiúl agus a ruball amuigh ar a thóin, nó a gheansaí siar aniar nó má tá cuma an cheamaigh amach air é taobh istigh amuigh fosta.
taobh amuigh dá ndúthaigh féin outside their own area
" Chomh maith le deis a thabhairt do dhaoine amhráin sa stíl dhúchasach a fhoghlaim, cuireann an fhéile ardán ar fáil d'amhránaithe nach gcloistear ach go hannamh taobh amuigh dá ndúthaigh féin, ardán atá neamhspleách ar aon chineál comórtais.
fá dtaobh de about it
" Rud ar bith a chuireann comhaoibhneas ar an cheathrar sin ní miste a bheith amhrasach fá dtaobh de," dar le fear na Súile Nimhe.
le taobh mar a bheidh sé compared to what he'll be like
" "Níl a dhath anseo le taobh mar a bheidh sé agus é ag gearradh fiacla.
síos agus aníos dhá thaobh an tábla along both sides of the table
" " Shuigh an t-athair agus an mháthair ag dhá cheann an tábla agus cuireadh na cuairteoirí agus an chlann síos agus aníos dhá thaobh an tábla.
an taobh síorghránna the persistently ugly side
" Ar an ábhar sin, díreoidh mé m'aird ar nithe eile atá mar thoradh ar ionsaithe an 11 Meán Fómhair, nithe a léiríonn cuid acu an taobh síorghránna den tsochaí Mheiriceánach, agus nithe eile a mbeidh iarmhairtí acu go forleathan.
thart fá dtaobh díom around me
" Mar Mheiriceánach, ní raibh an deis agam an teanga a fhoghlaim ar scoil, nó í a chluinstin thart fá dtaobh díom nuair a bhí mé ag fás aníos.
i dtaobh le depending on
" An ceann is túisce a rithfeadh leat ná go bhfuilimid i dtaobh le foclóir Béarla-Gaeilge a ullmhaíodh go gearr i ndiaidh an Dara Cogadh Domhanda.
Cad ina thaobh why
" Ní raibh mo mhuintir aon phioc sásta ach bhíos ag rá liom féin 'Cad ina thaobh go gcaithfinn mo shaol le rud nach bhfuil suim dá laghad agam ann?'" Bhí an file Seán Ó Ríordáin ag obair san ollscoil ag an am agus chuaigh sé i bhfeidhm go mór ar Nuala agus ar mhic léinn eile de chuid na Gaeilge, leithéidí Michael Davitt agus Liam Uí Mhuirthile, agus spreag sé iad le dul i mbun na scríbhneoireachta.
fá dtaobh de about it
" "Bhí imní orm roimh ré fá dtaobh de, ach nuair a bhí muid istigh ag caint leis bhog an comhrá ar aghaidh gan stró.
ar chaon taobh on every side
" Bhí daoine áirithe freagrach as éagóir, bhí siad freagrach as claondearcadh, as idirdhealú, ach chomh maith leis sin ba léir dom an toradh uafásach a bhí ar an doirteadh fola nó ar an mbás ar chaon taobh.
thart fá dtaobh de around it
" Is é Bunscoil Phobail Feirste an chéad bhunscoil lán-Ghaelach a tógadh sa chathair agus tugann an foirgneamh misneach do na tithe thart fá dtaobh de, chomh maith le hardú croí a thabhairt do Ghaeilgeoirí na cathrach.
fá dtaobh de na piteoga céanna the same sissies
" Agus ós ag caint dúinn ar scliúchas sin Chorn na Cruinne, meabhraítear domh rud eile a déarfadh mo mháthair mhór fá dtaobh de na piteoga céanna: 'A chonách sin oraibh, a bhrealláin gan mhaith.
fá dtaobh de seo regarding this
" Chuir sé faoi gheasa droma draíochta mé gan rud ar bith a rá fá dtaobh de seo.
fá dtaobh di about it (Irish)
" A leithéid d'aineolas! Ach faraor, creidim go bhfuil cuid mhaith Meiriceánach aineolach mar mé féin fá dtaobh di.
fá dtaobh díobh about them
" Leoga tá sé ráite go raibh eagla ar dhaoine a theacht go Rann na Feirste nó dá mbainfí tuisle dóibh ar dhóigh ar bith go mbeadh cúpla rann filíochta cumtha fá dtaobh díobh sula mbeadh an baile fágtha acu.
ag cogarnaíl taobh thiar de whispering behind him
" * Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President dódh nó tréigeadh 1,800 teach1,800 houses were burnt or abandoned lámhachshooting rachtoutburst acraí tíhousehold utensils as go brách leooff they went léiriúproduction cheanncheathrúheadquarters coistí cosanta áitiúlalocal defence committees dírbheathaisnéisautobiography gan strówithout difficulty i dtaiscesaved do lá na coise tinnefor a rainy day bhí cúrsaí chomh dona sinthings were so bad dá mba gháif it was necessary leithleachasselfishness scoilt aduainstrange split chiap sé Máire ar fadit really tormented Máire easpa suimelack of interest tragóidítragedies Cumann Naomh Uinseann de PólVincent de Paul Society baill shinsearacha na heagraíochta sin cois Lifethe senior members of that society in Dublin tuairisc suas lena bhéal dóa report up to his face géarchéimcrisis chun an Cumann a ghríosadhto spur the Society into action saothar in aiscewaste of time déistindisgust ag cáineadhcriticising ciúnaithe go mórgreatly quietened línte síochánapeace lines ruathair laethúladaily raids polarúpolarization girseacha ógayoung girls nóibhéinenovena cailín aonaira lone girl ní ba ghaire don ghráscarnearer to the scuffle le dul i gcabhair ar Catherineto go to Catherine's help an cúigear a ruaigeadhto drive the five off riochtstate a cuid néarógher nerves clocharconvent ar an Iúrin Newry tachrántoddler eachtraincident círéibriot faoi lán seoilin full swing ag glioscarnachglistening bréan le boladh gáissmelling bad from gas comhracfight otharcharrambulance formhór an bhealaighmost of the way ag dul ar foscadhsheltering ag sciorradhsliding ag lámhacáncrawling fras lámhaighvolley babhlaíbowls a gciarsúirtheir hankies leachtliquid cosaintprotection bodhardeaf bhí scolaíocht speisialta de dhíth airhe needed special schooling ba ghnách leishe used to d'fhaigheadh sé síob abhailehe used to get a lift home stad an bhusthe bus stop thuirling séhe disembarked neamhurchóideachinnocent bábántainnocent ag cogarnaíl taobh thiar dewhispering behind him trup na mbrógthe sound of the shoes neamhchoireachinnocent níor shamhlaighhe didn't imagine an t-uafásthe horror anfaterror cortwist dírithe ar a chloigeann lomaimed at his bare head scáilshadow scoilteadh a bhlaoschis skull was split open scréachascreams na hionsaitheoiríthe attackers níos truacántamore plaintive go prasquickly ag maothú an chairpéidmoistening the carpet Ba dhóbair dó bás a fháilHe nearly died go raibh an t-ádh dearg airthat he was extremely lucky ar mire le feargmad with rage beaginmhehelplessness cé a bhí ciontachwho was responsible níor cúisíodh duine ar bith riamhnobody was ever charged ciontach i ndúnmharúguilty of murder go gairid i ndiaidh an ionsaitheshortly after the attack ag maíomhstating seanphionós na fuipethe old whip punishment i gcás coirpeach a gheofaí ciontach i dtromionsaíin case of criminals found guilty of assault peann a chur le párto put pen to paper aiféalaregret gur éiligh sí pionós corparthathat she demanded corporal punishment ag teacht salach ar gach ar chreid sí riamh anngoing against everything she ever believed in
ar an taobh thoir on the eastern side
" Tá dún cosanta eile ar an taobh thoir den oileán darb ainm Dún Dubhchathair.
cad ina thaobh nach mbeadh why wouldn't he be
" Duine é, mar sin, atá go mór sa nuacht agus cad ina thaobh nach mbeadh - tá saol suimiúil á chaitheamh aige, mórobair déanta agus á déanamh fós aige i léann na Gaeilge, agus é deisbhéalach, tapaidh, cneasta agus mórchroíoch ina theannta.
níos féile ó thaobh síntiúis láimhe de more generous when it comes to tips
" * Gluais • Glossary sprioctarget ní túisce anseo thúno sooner are you here iontach slachtmharvery tidy beathalife mórphearsa ficsingreat fictional character dílleachtaorphan sa tsraithin the series uaighgrave an oiread is siolla amháin dá shaotharnot even a syllable of his work oilithreachtpilgrimage clúiteachrenowned a mhaíomhto boast iarsmalannmuseum tairgtear camchuairteannatours are offered bantreoraífemale guide díomhaoinidle ag blaiseadh den saolgetting a taste of the life troscánfurniture sprúillí mionsonraíochaminor fragments col ceathrachacousins ní chónaíodh Montgomery féin ann riamhMontgomery himself never used to live in it adhlacthaburied i do chomhchuairteoiríin your fellow-visitors iad a rangúto categorise them SeapánaighJapanese díograiseachenthusiastic searmanasceremony a fhiafraí deto ask dúilliking luachannavalues chomh patuar intias apathetic towards her smidword, syllable carrchlóscarpark mionsamhailminiature éalúescape proinntitherestaurants camchuairt oidhreachtaheritage tour baiste asnamed after a cuid pearsanher characters bunchlochfoundation-stone straitéis mhargaíochtamarketing strategy uimhirphlátaínumber plates gléastadressed príomhsheómain show Oileánaighisland-people mórtasach asproud of dúchasachnative mangairísellers ollúna mórluachachaself-important professors tionscalindustry débhríochambiguous bréan den ealaín ar fadsick of the whole carry-on tuairiscítearit is reported frith-Anneanti-Anne Is stáitsíodh an t-ilsiamsa AnnekensteinAnd the variety show Annekenstein was staged fonóidmockery d'íomhá fholláin Anneof Anne's clean image casadhtwist is barrúlafunniest cúiseamhaccusation leispiachaslesbianism (chuir sí(she nuair a d'áitighwhen she argued comhdháilconference leispiachas folaithehidden lesbianism cairdeasfriendship cumann leispiach nár cuireadh i gcríchunfulfilled lesbian love oirirceminent flúirse tagairtílots of references homa-anghráchhomo-erotic traidisiúnaithetraditionalists ábhar a stoitheadhto take material comhthéacscontext náireachshameful scannalachscandalous nach bhfuil bun nó barr leiswhich has no basis i dtólamhalways treoraí ar leitha separate guide na sluaite leispiachathe crowds of lesbians díoltas DéGod's revenge mallaithedamned go mear ocrachquickly and hungrily páirc mhór siamsaíochtaa big amusement park tithe itheacháineating houses tuirlingtto alight ar an drochuairunfortunately níl tásc nó tuairisc arthere is no sign of ag foghlúplundering ag creachlooting fáilteachwelcoming go gealgháireachcheerfully le teann diabhlaíochtaout of devilment sé glúinesix generations dubh le turasóirípacked with tourists cárgrimace níos féile ó thaobh síntiúis láimhe demore generous when it comes to tips oineachhonour freastalaíwaitress babhla seabhdairbowl of chowder ciseán bonnóg is craicéira basket of scones and crackers féachaint an bhfuil aiste ar an iasc sa linn bhainneto see if the fish are taking the bait in the pool of milk diúilicínímussels breallachclam portáncrab gliomachlobster trosccod róshrónachtoo nosey meascthamixed glasraívegetables diúgann tú an t-anraithyou drain the soup an braonán blasta deiridhthe last tasty droplet
nuair a scoilteas an dá thaobh óna chéile when the two sides will split from each other
" Tá tráchtairí áirid ag rá gur seo an t-am nuair a scoilteas an dá thaobh óna chéile.
ar an taobh thiar to the west
" Tá an Cheathrú Rua suite ar leithinis, 26 míle siar ó chathair na Gaillimhe, sáite idir Cuan an Fhir Mhóir ar an taobh thiar agus Cuan Chasla ar an taobh thoir.
ar an taobh thoir to the east
" Tá an Cheathrú Rua suite ar leithinis, 26 míle siar ó chathair na Gaillimhe, sáite idir Cuan an Fhir Mhóir ar an taobh thiar agus Cuan Chasla ar an taobh thoir.
ar thaobh s'acusan on their side
" Leis an ról sin a chomhlíonadh, níorbh féidir géilleadh agus admháil go raibh aon locht ar thaobh s'acusan.
ar an taobh ó dheas on the southside
" Nuair a bhí mé ag fás aníos bhí áit darbh ainm an 6511 Club ar an taobh ó dheas de Chicago.
ag gearán fá dtaobh díomsa complaining about me
" Chaith sé cuid mhaith den am ag gearán fá dtaobh díomsa agus an dóigh ar thug mé an scéal don *Lecturer*, agus dúirt sé liom go mbeadh trioblóid ann faoi sin.
taobh amuigh den apart from
" Fiafraíodh de dhaoine ar bhain siad úsáid as aon teanga eile, taobh amuigh den Bhéarla, mar theanga an bhaile.
ó thaobh na dtaobhanna from both sides
" " D'fhéadfaí a rá gur thóg Neil an ceol ó thaobh na dtaobhanna, mar uncail dó a bhí in Tomás Ó Cannain ón sárghrúpa traidisiúnta sin Na Filí, agus nuair a bhíodh siad i mBéal Feirste, bunús an ama thiocfadh sé toigh mhuintir Martin agus bhuailfeadh siad i gcónaí cúpla port.
taobh leis na torthaí beside the results
" Freisin, tá Google ag giniúint airgid trí naisc urraithe a thaispeáint taobh leis na torthaí ar ghnáthchuardach idirlín.
i dTaobh an Bhogaigh in the Bogside
" Chuaigh muid síos go Doire ansin, agus d'amharc muid ar na ballaí agus ar na múrphictiúir i dTaobh an Bhogaigh.
ag caint fá dtaobh de talking about it
" Rud a bhí ann i measc an phobail a dtiocfadh leat a bheith ag caint fá dtaobh de agus ag argáil fá dtaobh de.
fá dtaobh díomsa about me
" Ach insíonn sé níos mó faoi féin ná mar a insíonn sé fá dtaobh díomsa.
taobh amuigh den apart from
" Fiafraíodh de dhaoine ar bhain siad úsáid as aon teanga eile, taobh amuigh den Bhéarla, mar theanga an bhaile.
dhá thaobh a bhéil the two sides of his mouth
" Ní haon rud nua é polaiteoir labhairt as dhá thaobh a bhéil ag an am céanna, ach is feiniméan ar leith é an *Bertie Speak*.
ar dhá thaobh an sconsa on both sides of the fence
" Creidim go bhfuil daoine tuirseach den té a choimeádann cos i gcónaí ar dhá thaobh an sconsa.
fá dtaobh den cheist seo about this matter
" Cé go bhfuil dualgas ar gach fostóir, de réir an Health and Safety at Work Act 1974, sláinte a chuid fostaithe a chosaint, agus go ndúirt Cód Cleachtais ón Health and Safety Commission i Meán Fómhair 2000 go raibh an ceart ag freastalaithe i dtithe tábhairne a bheith ag obair in atmaisféar saor ó thoit, is cuma le rialtas Tony Blair fá dtaobh den cheist seo.
Thaobh an Bhogaidh the Bogside
" Rugadh Liam Mac Niallais ar Thaobh an Bhogaidh, Cathair Dhoire agus is ann a chaith sé a óige, ach tá sé ina chónaí anois i gCathair Nua Eabhrac le deich mbliana anuas.
Fágadh an gáire ar an taobh eile den leiceann ag Dónall The smile was knocked off Dónall's face
" Fágadh an gáire ar an taobh eile den leiceann ag Dónall agus shuigh sé ansin, an teas ag spréadh óna chluas, anuas ar a leiceann.
fá dtaobh di about her
" Chuir a bás isteach go mór ar John Lennon agus chum sé amhráin fá dtaobh di trí na blianta.
ó thaobh mothúchán de emotionally
" Anois, tá an tUachtarán Bush ag cur chun cinn cláracha ar fud na tíre ina leagtar béim ar staonadh go lá an phósta, athrú i bpolasaí sláinte atá tar éis díospóireacht theasaí a chothú faoin tslí is éifeachtaí chun daoine óga a choimeád sláintiúil go fisiciúil, go spioradálta agus ó thaobh mothúchán de.
gníomhach ó thaobh gnéis de sexually active
" Nuair a chinneann déagóir a bhí gníomhach ó thaobh gnéis de roimhe seo ar fhanacht íon go bpósfaidh sé/sí, is féidir leis/léi "maighdeanas a bhaint amach den dara huair" le cuidiú ó chlár speisialta ar a dtugtar "When True Love Doesn't Wait.
amhrasach fá dtaobh de sin doubtful about that
" Tuigeann gach ball den eagraíocht go bhfuil brú airgid ar CLG agus ar Pháirc an Chrócaigh, ach an réiteoidh cúpla cluiche sacair agus rugbaí idir seo agus an t-am a bheas an pháirc úr ar Bhóthar Lansdúin tógtha, an réiteoidh sin na fadhbanna seo? Tá cuid mhór ball den eagraíocht amhrasach fá dtaobh de sin.
taobh istigh d'achar gearr inside a short period of time
" Ní féidir a shamhlú go mbeidh an DUP agus Sinn Féin ag roinnt cumhachta taobh istigh d'achar gearr.
fá dtaobh den chaint about spoken language
" An té is lú a thuigeann an rud is lú fá dtaobh den chaint, tuigeann sé go gcuireann a theanga ar a chumas tagairt do ghnáthrudaí an tsaoil, agus do rudaí nach gnách fosta.
ó thaobh na timpeallachta de as regards the environment
" In áit is mó a fheictear difríochtaí, gan trácht ar chúrsaí teanga ná cultúrtha, ná ó thaobh na timpeallachta de.
Bhíodh clú agus cáil ar Bhóthar na Seanchille ó thaobh siopadóireacht de the Shankill Road used to be famous for shopping
" Bhíodh clú agus cáil ar Bhóthar na Seanchille ó thaobh siopadóireacht de, agus tá roinnt mhaith siopaí beaga maithe ansin go fóill.
fá dtaobh de about it
" * Gluais • Glossary grian líomóideach shearbh Van GoghVan Gogh's bitter lemon sun dá mo dhallúblinding me sócúlachcomfortable go diansmaointeachextremely thoughtful mar is dual dóas it usually does scáthannashadows ag atswelling, expanding in aice an chaibinéidbeside the cabinet ag siotgháiresniggering fá dtaobh deabout it aitstrange ag gríosú mo chuid samhlaíochtainciting my imagination searmanasceremony chóir a bheithnearly ag druidim liomapproaching dá freagairtanswering her go drúisiúillustfully ag teannadh liomgoing close up to me ba ghnách liom amharc uirthiI used to look at her fireannmale i dtólamhalways marcaíocht ar rudaíto ride things leasrachathighs de shíor dá mo leanstan thartalways following me around chomh tógtha sin liomso taken with me ghoillfeadh sí go dtí an croí ormit would really upset/bother me dá tochas féinscratching herself ag casachtáilcoughing dá mhacasamhail seolike this ag goillstean ortbothering you drochspionna bad mood bulógloaf corruairsometimes buanchairdefriends for life gliondarjoy faoi smachtunder control bosca na mbréagánthe toy box go dtí gur ghéill m'athairuntil my father gave in brionglóid ar dóigha great dream corroíchethe odd night smúitdust gníomhaction rachtanna na fírinneachtabouts of truthfulness dóighiúilgood-looking aibíripe a cuid murnán beag bánher little white ankles osnasigh ag barr a malaíat the top of her brows smigeadchin toradhfruit a scoilteadhwhich was split stán mé uirthiI stared at her mo chuid lochtannasamy faults íomháimage Más ionúin an chráin is ionúin an t-ál.
ag dul i gcomhairle le gnáthdhaoine fá dtaobh de consulting ordinary people about it
" Beidh siad ag caitheamh £7 milliún gach bliain ar an phlean agus ag dul i gcomhairle le gnáthdhaoine fá dtaobh de sa samhradh i mbliana.
ó thaobh na himirce de as regards emigration
" Ag cuimhneamh ar an stair atá ag an tír seo ó thaobh na himirce de, bheifí ag súil go ndéanfaí dlithe inti a léireodh meon caoin, fáilitiúil i leith na n-eachtrannach a chuireann fúthu anseo gach bliain.
fá dtaobh dá mháthair about his mother
" Níl le déanamh agat ach cúpla focal a rá fá dtaobh dá mháthair a fhad is atá sé ag plobarnaíl leis le stop a chur lena chuid breallaireachta ar an toirt.
comórtas sacair cúigear an taobh five-a-side soccer competition
" Is iad Kevin Maguire agus Jason Caldwell a eagraíonn an comórtas sacair cúigear an taobh seo i mBaile Átha Cliath, agus imríonn foirne ó lucht leanúna Arsenal, Manchester United agus clubanna eile in éadan a chéile ar an Pháirc Astro i dTamhlacht.
fá dtaobh de about it
" Ráiteas ======= Cúpla mí ina dhiaidh sin thug John ráiteas do phóilíní West Midlands, a bhí ag fiosrú na tubaiste, ach níor chuala sé rud ar bith ar ais fá dtaobh de.
rud inteacht a dhéanamh fá dtaobh de to do something about it
" * Anois go bhfuil sé d'acmhainn agam rud inteacht a dhéanamh fá dtaobh de níl fear níos fearr ná mise chun Wales a shábháil.
fá dtaobh díomsa about me
" Bhí, agus fuair mé amach gur chuir seisean an cheist chéanna orthu fá dtaobh díomsa," arsa Angie Lean an rialtas ar aghaidh leis an pholasaí príobháidithe agus i 1991 fuarthas amach nach raibh ach ocht gcinn de na 26 mholadh sábháilteachta a rinne Fiosrúchán Fennell curtha i bhfeidhm.
thart fá dtaobh de around him
" D'éirigh Ciarán Ó Maonaigh aníos i nGaoth Dobhair agus ceol traidisiúnta an chontae beo beathach thart fá dtaobh de.
taobh leis beside it
" Tá cóipeanna den leabhar le buachan i gcomórtas mhí Mheán Fómhair *Beo!* Gluais • Glossary á fhoilsiúbeing published gnó turasóireachtatourism business músclaítear fiosracht na mnáthe woman's curiousity is awakened ailt nuachtáinnewspaper articles faillcliff seilbhpossession contúirtídangers bagairtíthreats creathán fuachtaa cold shudder fainicwarning foláireamhnotice, warning deireadh a haistir saoilthe end of her life's journey go fuarchúiseachindifferently buillí croíheartbeats anáil an tsonaisthe breath of happiness seargthawithered iachallcompulsion fíricífacts breacthawritten down rianmark d'aon ghnódeliberately blúire páipéirpiece of paper luaitementioned tarraiceándrawer stán síshe stared imlíneoutline scáilshadow gortcultivated field cruthanna dubhablack shapes ag corraí go bogmoving gently sceacha aitinnfurze bushes céadfaísenses ar tinneallon edge doircheachtdarkness ina glaicin her hand leiceanncheek á shlíocadhstroking it pollairí a sróineher nostrils b'in mar a shamhlaíodh sí iadthat's how she used to imagine them istoícheat night ina comhluadarin her company folamhempty dul i dtaithí arget used to cuachta go clutharnestled comfortably fál cosantaprotective fence fothramnoise gíoscáncreaking ag tnúth lelooking forward to brat teolaíwarm covering an tsíorgheonaílthe continuous droning ag dul thar bráidpassing by cloig rabhaidhalarms sianaílwhining otharchairr ag scréachaílambulances screeching pléascáinexplosives gleo cogaíochtathe noise of war ar fud na comharsanachtaall over the neighbourhood éalúto escape amhrasdoubt easpa fuaimelack of noise tranglamclutter ina sámhchodladhsleeping soundly cliotaráilclattering macalla a coiscéime féinthe echo of her own footstep pluidblanket ag siosarnachrustling a fallaing oícheher night gown taobh leisbeside it sciathánwing dallógblind duibheblackness crónánhumming leataopen an bunalt údthat original article carnánpile béicscream ag stánadh isteach uirthistaring in at her ag faire uirthilooking at her á slogadhswallowing her spléachadhglance sceonmharterrifying trí choiscéimthree steps scréachscream rith sé léiit occured to her cur síos ceartproper description ag tochailt isteach intidigging into her tanaíthin camcrooked go tostachsilently ag fairelooking ar diúitéon duty Ag baint lán na súl aisti.
fá dtaobh de about it
" Déistin ======= Chuir an damáiste déistin ar a lán daoine, idir mhuintir na háite agus chuairteoirí, agus ní raibh iontas orm litir a léamh sa *Donegal Democrat *fá dtaobh de ar an 12 Lúnasa faoin teideal "Please Remove Glencolmcille Monstrosity".
dTaobh an Bhogaigh the Bogside
" Is ón ghlúin lenár bhain sé agus ón talamh a tháinig eolas McCann ar an pholaitíocht chun cinn agus é ag fás aníos i dTaobh an Bhogaigh, an ceantar Caitliceach atá ina luí faoi scáth na seanbhallaí stairiúla i gcroílár na cathrach.
fá dtaobh de Bhéaslaí about Béaslaí
" Tá Pádraig ag scríobh bheathaisnéis Phiarais Bhéaslaí faoi láthair agus, mar chuid eile den fhéile, beidh sé ag tabhairt léachta i Leabharlann na Cathrach anseo fá dtaobh de Bhéaslaí ar an 4 Deireadh Fómhair.
ar thaobh mhala shléibhe on a mountainside
" net)) Gluais • Glossary le mo bheo a shábháiltto save my life sobaldrámasoap opera ní mhaolódh sin ar fhaobharthat wouldn't blunt the edge ar thaobh mhala shléibheon a mountainside eilitdoe carriastag sruth a shamhlaíochta a shaorúto free his stream of imagination a thaithíodhwho used to frequent driseachbriary sceimhlitheoirí an Mheánoirthirterrorists from the Middle East airm ollscriostaweapons of mass destruction gaineamhlachdesert prislínídribbles (at mouth) maothasmoisture i spúinse mo mheanmanin the sponge of my mind m'eagna chinnmy intelligence nanach dtig liom .
bunús mhuintir Thaobh an Bhogaidh most of the people on the Bogside (Derry)
" Muinín agus cumhacht ======= Bhuail Gerry Adams le Hugh Orde, Príomh-Chonstábla an PSNI, ar an 29 Samhain agus chuir bunús mhuintir Thaobh an Bhogaidh ar cuireadh agallamh orthu fáilte roimhe seo.
ó thaobh na síceolaíochta de psychologically
" Is ceangal tábhachtach é fosta do na hÉireannaigh i Learpholl ó thaobh na síceolaíochta de.
fá dtaobh díobh about them
" Ach ní chloiseann muid é ag gearán fá dtaobh díobh nuair a bhíonn siad os comhair na cúirte ar chúiseanna ag baint le gunnaí agus sceimhlitheoireacht.
fá dtaobh de mo spéis sa teanga dheacair seo dá gcuid about my interest in this difficult language of theirs
" Bhí mearbhall ar go leor daoine fá dtaobh de mo spéis sa teanga dheacair seo dá gcuid.
ó thaobh caidrimh phoiblí de as regards public relations
" Tá níos mó damáiste ó thaobh caidrimh phoiblí de déanta ag dúnmharú McCartney ná mar a rinne bolscaireacht na Sasanach agus na n-aontachtaithe le tríocha bliain anuas.
sa taobh seo tíre in this part of the country
" Tá cuid mhór daoine ó Bhóthar na bhFál ag ceannach tithe sa taobh seo tíre.
ó thaobh míshástachta as regards dissatisfaction
" Ardaíonn an méid sin ceisteanna faoin triail: an raibh cead ag comhairlí Uladh agus Chonnacht neamhaird a thabhairt ar na rialacha trialacha? Má bhí, cén fáth? Mura raibh, cén fáth nár cuireadh é sin in iúl dóibh? Cúige Laighean is mó a bhí i gceist ó thaobh míshástachta toisc gur imríodh níos mó cluichí i gcomórtas Chorn Uí Bhroin (comórtas Laigheanach) faoi na rialacha trialacha ná in aon chúige eile.
ar an taobh thoir in the east
" Tar éis thitim an Bhalla, bhog go leor daoine siar agus fágadh na mílte árasán folamh ar an taobh thoir.
fá dtaobh de mo spéis sa teanga dheacair seo dá gcuid about my interest in this difficult language of theirs
" Bhí mearbhall ar go leor daoine fá dtaobh de mo spéis sa teanga dheacair seo dá gcuid.
fá dtaobh den chruth about the appearance
" ? seanchaitewell-worn leidprompt inphógthakissable seithehide ceimiceáinchemicals g-spota mo choinsiasathe g-spot of my conscience chuimlínn mo shúileI used to rub my eyes loinnirbrightness líonadh a meallaher charms used to fill mo dhá bhasmy two palms cuaracurves sleasasides go cleitiúillike a feather néaróga a pléisiúirthe nerves of her pleasure a bharrchigiltto tickle a chaiteáthat you would wear na bróga cnocadóireachtathe hill-climbing shoes choisbheartfootwear briathra binnesweet words i ndiaidh na coisíochtaafter walking mo dhara ríomhaire glúinemy second laptop computer craiceann crogaillcrocodile skin méarchlárkeyboard lannablades d'íslíodh siadthey used to lower sclábhaí deonachvoluntary slave mo mhianmo desire spíontaexhausted in ísle brídepressed d'fháirbrí a héadainfrom the wrinkles in her forehead smálmark máchailíblemishes scórthaí na snáthaideneedle scratches fíneáltachtdelicacy nochtnocht brocachfilthy tolgcouch mo rogha de thogha na n-amhrán grámy choice of the best love songs fá dtaobh den chruthabout the appearance easnacharibs ciúnasquietness glór scairdinnilljet-engine voice cúil na dramhaíolathe rubbish heap fonóid faoiscoff at ar an choinníoll go n-athchúrsálfar iadon the condition that they will be re-cycled
taobh istigh den mheántéarma in the medium-term
" Bhí an chuma ar an scéal go mbeadh móramh náisiúnach ó thuaidh taobh istigh den mheántéarma.
mar a bheadh taobh cnoic ann enormous
" Bhí Aoife chomh caol le cú ach bheadh sé chomh maith aici a bheith mar a bheadh taobh cnoic ann, nó ní fheicfeá a cruth faoin éadach mór musach a chaith sí.
ar an taobh thoir in the east
" Tar éis thitim an Bhalla, bhog go leor daoine siar agus fágadh na mílte árasán folamh ar an taobh thoir.
ó thaobh nósanna léitheoireachta de as regards reading habits
" Tá bearna mhór ansin atá ag déanamh dochar an-mhór ó thaobh nósanna léitheoireachta de.
olc a chur ar gach taobh to offend every side
" ” Olc ar gach taobh ======= Lena gceart a thabhairt do *The Simpsons*, áfach, tá sé tar éis bheith mar pholasaí ag an seó i gcónaí olc a chur ar gach taobh.
ar an taobh thoir in the east
" Tar éis thitim an Bhalla, bhog go leor daoine siar agus fágadh na mílte árasán folamh ar an taobh thoir.
chun eolas a scaipeadh ina dtaobh to spread information about them
" Cén fáth ar bunaíodh an CC? Bunaíodh í chun teangacha agus cultúir na dtíortha Ceilteacha a chur chun cinn, chun eolas a scaipeadh ina dtaobh, agus chun deis a thabhairt do mhuintir na dtíortha sin taitneamh a bhaint as comhluadar a chéile.
áitreabhaigh Thaobh an Bhogaigh the residents of the Bogside
" An t-éacht ba mhó, is dócha, ná an socrú a dtáinig áitreabhaigh Thaobh an Bhogaigh agus an tOrd Oráisteach air faoi stiúir an Chumainn Tráchtála a ligfidh d’Oráistigh ó thaobh amuigh de Dhoire siúl ar Bhruach Thiar na cathrach, ceantar náisiúnach, den chéad uair le ceithre bliana déag.
ó thaobh caidrimh phoiblí de as regards public relations
" De réir mar atá an feachtas ag leathnú, tá sé tuigthe ag McDonald’s, Coles agus Woolworth’s go bhféadfadh tubaiste a bheith ar a lámha acu ó thaobh caidrimh phoiblí de agus tá fógraí acu sna páipéir ag cur in iúl an taobh eile den scéal.
Cath Thaobh an Bhogaigh the Battle of the Bogside
" Tá “Cath Thaobh an Bhogaigh” agus an bhatráil a tugadh do phobal náisiúnach Dhoire beo fós i gcuimhne mhuintir na cathrach sin.
Tá mé imithe i gcleachtadh ar an taobh seo tíre. I've gotten used to this part of the country.
" Tá mé imithe i gcleachtadh ar an taobh seo tíre.
taobh thoir den Spidéal east of Spiddal
" Ní mórán de chuma na himní atá ar an gCoimisinéir Teanga agus é ina shuí ag a bhord, taobh thoir den Spidéal i gConamara.
ó thaobh na n-athruithe polaitiúla as regards the political changes
" Bhí an t-am ceart chomh maith ó thaobh na n-athruithe polaitiúla a bhí ag tarlú sa dá thír.
tá an nimh san fheoil ar fad agaibh do gach rud ar an taobh ó dheas you really hate everything in the south
" Ní bhíonn sibh sásta dul thar an teorainn agus tá an nimh san fheoil ar fad agaibh do gach rud ar an taobh ó dheas.
ar an taobh thiar de leithinis na nAirde on the west side of the Ards peninsula
" I measc a chuid ridirí bhí William Savage (nó Sauvage sa Fhraincis), a thóg caisleán agus eaglais ag Ard Caoin, ar an taobh thiar de leithinis na nAirde.
taobh amuigh den Ollainn outside Holland
" Deirtear go raibh níos mó muilte gaoithe anseo i gceantar amháin ná in áit ar bith eile taobh amuigh den Ollainn.
inneall beag taobh amuigh a small outboard engine
"inneall beag taobh amuigh againn freisin, a úsáidtear nuair a bhíonn a lán stuif ar bord againn agus an rámhaíocht iontach trom.
ó thaobh ríme agus meadarachta de as regards rhyme and metre
" Is maith liom dúshlán teicniúil, ó thaobh ríme agus meadarachta de, agus uaireanta deinim an rud deacair d'aonghnó, mar is mian liom go bhfaigheadh an t-éisteoir rud éigin úr san amhrán ar an tríú nó an ceathrú héisteacht.
cad é fá dtaobh de féin what about himself
" Nach maith iad! Ach cad é fá dtaobh de féin, cad é a bhí seisean ag dul a dhéanamh anois? Ní raibh amhras ar bith ar Artair ach go raibh a fhios go rímhaith ag Rose.
ar thaobh aille on the side of a cliff
" Bíonn muid ar thaobh aille agus duine éicint ag glaoch ag iarraidh téide: “Téad? Ní hea! Rópa atá ann!” Ar aon nós, bheartaigh mé ar rudaí a eagrú agus faoi láthair tá mé ag obair ar shuíomh gréasáin don ghrúpa: (www.
ar caorthainn fá dtaobh de raging about
" Agus é anois ag scríobh don *Indo*, beidh go leor aige le bheith ar caorthainn fá dtaobh de.
rótheoranta, ó thaobh ábhair agus mothúchán de too limited, as regards subject-matter and emotions
" ” Tá go leor amhrán comhaimseartha ar an dlúthdhiosca seo, cinn le Richard Thompson agus Gerry O'Beirne ina measc, agus fiafraím di an léiríonn sé sin go measann sí go bhfuil na hamhráin thraidisiúnta rótheoranta, ó thaobh ábhair agus mothúchán de.
cad ina thaobh why
" “Cuireann ceisteanna mar sin isteach orm! Déarfaidh mé leat cad ina thaobh.
Ní fheadar cad ina thaobh. I don't know why.
fá dtaobh de mhuintir Uí Néill about the O'Neills
" Gobshiites gach aon uile dhuine dá shinsear, bíodh a fhios agat; Gobshiites cruthanta! Ná creid na seanscéalta a chuala tú ar scoil fá dtaobh de mhuintir Uí Néill agus Lámh Dhearg Abú agus Cogadh na Naoi mBliana agus an cac sin ar fad.
ó thaobh scile, crógachta agus luas na himeartha as regards skill, bravery and the speed of the playing
" Ní raibh na cluichí iomána tríd is tríd thar barr go dtí seo i mbliana, áfach, ach fós buaileann siad aon chluiche eile ó thaobh scile, crógachta agus luas na himeartha.
ag lorg eolais fá dtaobh díomsa looking for information about me
" Ba é an bharúil a bhí aige ná go raibh na póilíní ag lorg eolais fá dtaobh díomsa, ní faoi na dílseoirí, agus go mbeadh sé níb fhearr gan iad a ligean isteach i mo theach.
an-fhiosrach fá dtaobh díom very inquisitive about me
" Mar a tharla sé, bhí siad an-fhiosrach fá dtaobh díom.
ó thaobh fostaíochta de as regards employment
" Tá sé le feiscint go soiléir go bhfuil tionchar an-dearfach ag Malealea Lodge ar an bpobal áitiúil, go háirithe ó thaobh fostaíochta de.