"Bhuel, gearr ig!" arsa Deirdre le Cian agus í ag amharc suas ar Shíle, "tá deoch ceannaithe aici.

"Bhuel, gearr ig!" arsa Deirdre le Cian agus í ag amharc suas ar Shíle, "tá deoch ceannaithe aici.

Na míreanna go léir maisithe le seó soilseoireachta agus greasán tine atá draíochtúil amach is amach.

" Bhí an t-allas ina rith le Rita fán am a tháinig Caitríona ar ais leis an tae agus na brioscaí.

Tá bolgán solais i ngach scanóir agus is é sin an chuid den scanóir a mbíonn fadhbanna ag baint leis.

An todhchaí ======= Céard atá i ndán do RnaG anois, mar sin? An ualach rómhór é an sceideal nua 24 uair an chloig, nuair atá deich faoin gcéad de do bhuiséad glanta? Cé gur admhaigh ceannaire Raidió na Gaeltachta go mbeadh sé deacair sceideal dá leithéid a chur i bhfeidhm i bhfianaise na gciorruithe atá le déanamh, ní thiocfaidh maolú ar chaighdeán craoltóireachta RnaG, dar leis.

Bhí sé dualta i ngrá.

Bhí péint uachtair the shaibhir ar na ballaí agus ba faoiseamh mór é nó bhí leaspáin ar a cuid súl i ndiaidh an halla sin.

Bhí a máthair sna beanna ag an diabhal rud agus ní thiocfadh leat amharc ar a hathair ach an oiread.

"Órú eist linn inár suí anseo ag feannadh agus an péire bocht sin i ndeallraí an ghrá.

Thosaigh fearthainn bhog ag titim agus mhothaigh mé baiste, beannaithe.

I bhfianaise ar tharla i Sohom, tá sé tábhachtach go mbeadh muinín ag tuismitheoirí as múinteoirí agus creideann sé nach gcabhróidh seasamh an INTO leis an mhuinín seo a chothú.

Spéirbhean - nó spéirfhear - ag scaipeadh gha gréine, solais agus lúcháire timpeall na cathrach.

Shuigh Bróna síos nó cé nár thuirling sí ar thalamh ach deich mbomaite roimhe sin ní raibh brí míoltóige inti anois leis an teas seo.

Bíomaí ======= "Ar an 11 Márta, leathbhliain i ndiaidh na n-ionsaithe ar na túir, caitheadh dhá bhíoma mhóra solais suas i spéir na hoíche i suíomh cóngarach don áit ar sheas na túir.

"Anois, a Áine," ar seisean, "má chluinim go bhfuil an marlachán de dhuine sin fá scread asail den teach, nár aifrí Dia orm é, cuirfidh mé amach ar an tsráid thú.

Is cóir Am an tSamhnais a thabhairt air i bhfianaise na rudaí samhnasacha gránna atá tagtha chun solais le cúpla seachtain anuas i ndiaidh chraoladh an chláir cháiliúil teilifíse sin.

Mheilfeadh Fergus bró mhuilinn ag caint ar an tinneas agus cad é chomh holc agus a bhí sé.

"Is mór an meas ar dhathanna agus ar thionchar an tsolais a thug an tréimhse sin domh; ach i mo chroí istigh is péintéir coirp mé agus nuair a tháinig mé ar ais go Baile Átha Cliath thosaigh mé ag déanamh ransú ar an chorp arís.

I ndáiríre, is é an tsamhail a bhí i m'intinn ná go raibh daoine ag dul i gcré as éadan a chéile, faoi bháisteach a bhí ag titim gan stad! Sea, *An Béal Bocht.

Praghas: €25 (clúdach crua)* Gluais • Glossary beathaisnéis údaraitheauthorized biography a dialanna pearsantapersonal diaries páipéir phríobháideachaprivate papers go dtí gur insealbhaíodh í ina hUachtaránuntil she was installed as President bailithe le chéilegathered together bhriseadh lárthéarmamid-term break ghuigh Patrick oíche mhaith ar gach duinePatrick bade everyone goodnight as go brách leisoff he went ina sámhchodladhsound asleep clagarnachclatter liúigh Patrick féinPatrick himself yelled den chosán bristeof the broken pavement foscadhshelter tolgcouch phléasc gloine fhuinneoga an doraisthe glass of the windows in the door exploded rinne lámhachánshe crawled dallógablinds leathorlachhalf an inch grúpa confachan angry group idirboth ag béiceachshouting casúrhammer tairnínails cláir adhmaidwooden boards gráscardisorderly mob bosca na bhfiúsannathe fuse box lúth na ngéagthe power in her limbs marbhintinneach le heaglamentally paralysed with fear crógachtbravery cinnireachtleadership fuaraigeantacool-headed ag síneadh na sreinge thart an coirnéalextending the chord around the corner ag stiúradh cúrsaí cosantadirecting defence matters as a támhnéal faitísfrom her trance of fear ag breith ar dhá chamángetting hold of two hurleys shín amach a cosshe extended her leg Baineadh tuisle as an bheirt acuBoth of them tripped a fhad a mhair an t-ionsaías long as the attack lasted i mbaol a mbáisin danger of being killed scanraithe as a mbeathascared to death trost na mbrógthe tramp of the shoes carr coimhthíoch bána strange white car go tráthrialtaregularly nach ndéanfadh Paddy iarracht teacht abhailethat Paddy wouldn't try to come home róchontúirteachtoo dangerous í ar a díchealldoing her best ag iarraidh an tocht a cheilttrying to hide the emotion leis an mhinicíocht raidió sinwith that radio frequency barúilidea gluaiseachtaímovements I bhfianaisein light of nach bhfuil an dara rogha aici ach a admháilthat she has no choice but to admit drogallreluctance an t-aon chosaintthe only protection

Bhí duine acu ina "phóilín", an duine eile ina "shibhialtach" a chuaigh fríd soilse tráchta dearga.

Lasadh an solas air seo den chéad uair Lá Fhéile Pádraig, 1817.

Ar a taobh a bhí an carr féin caite agus bearna chám curtha ar a smut ag an bpól.

Dá bhfágfaí ort do sheanchois spreangach spágach níorbh fhiú bonn bán í.

Cúis eile gur tarraingíodh ár n-aird ar na comharthaí, is dócha, ná go raibh muid ag tiomáint go minic faoi choim na hoíche, nuair a bhí an trácht níb éadroime ná mar is gnách, agus na sráideacha i bhfad ní ba chiúine.

Chomh maith le bheith á leá leis an teas, bhí a theanga amuigh leis an tart agus ní thiocfadh leis a chosc dá n-ólfadh sé a raibh d'uisce i Loch nEathach.

"Níl splaid chéille agam," arsa Diarmaid.

Ach i mbliana, cuireadh tuilsoilse móra láidre ag soilsiú ar eaglais na hÉireann i nGleann Cholm Cille.

Scéal éadrom fantaisíochta a bhí ann, fite fuaite le ceol agus damhsa.

Bhíodh éifeacht na ngrianghraf sin ag brath ar chaighdeán an tsolais ar an lá a thógtaí iad, ach anois is féidir úsáid a bhaint as bogearraí cumhachtacha chun na híomhánna a fheabhsú.

An bhfuil cúrsaí spóirt in umar na haimléise? Sin í an cheist atá á cur agam orm féin i bhfianaise na poiblíochta is déanaí faoi mhí-úsáid drugaí sa spórt.

Sa phictiúr tá cailín óg le feiceáil, í lasta go drámatúil agus an cúlra dorcha, rud a chuireann loinnir ar a craiceann.

Ar léas a chéile a tchí an léitheoir an ghnáthréaltacht agus an réaltacht fhíorúil beirt.

Mhol Robert Henri dó am a chaitheamh in amharclanna agus i bpictiúrlanna, agus cur síos a dhéanamh ar na daoine a bhí iontu, ar an tslí a ndúnann daoine isteach iontu féin nuair a íslítear na soilse.

Is sampla maith den aonaracht seo *The Balcony nó New York Movie *ina bhfuil beirt le feiceáil leo féin, iad ag amharc ar an scáileán lasta.

bunúsmost cé a bheadh ina dhiaidh ormwho would blame me faraoralas leaspáindancing, coloured lights before eyes ag gliosarnachglistening dhá liathróid mearcairtwo balls of mercury le míshuaimhneasuneasily clóscríobhántypewriter úsáid inteachtsome use i sruthannain torrents (of words) ainmhí fiáinwild animal teorainneacha mo chuid leathanachthe borders of my pages aibhneacha mo chuid dúighthe rivers of my ink déistinnausea samhnasdisgust ag tarraingt na léine allasaípulling the sweaty shirt buarthaworried scalltawretched, puny sa bhúireachin the roaring ag preabarnaílthrobbing aicíd ghallda inteachtsome foreign disease folcadh mór fadaa very long bath tintreacha ifrinnthe sparks of hell i dtólamhalways galar na dúiseachtathe disease of wakefulness bándeargpink níor chuir duine ar bith chugam ná uaimnobody bothered me seileogaspits mo mhacasamhailsethe likes of me doilighdifficult mo phlucmy cheek nimhneachsore conáiltefreezing ailleog cheoilburst of song i mo chuid samhlaíochtain my imagination creathashivers trupnoise gnúisface farraige fhíochmharferocious sea go fuarbhruitelistlessly ealaíswans faitíos millteanacha great fear tráidiretray

B'fhéidir gurb é an rud is measa faoin scéal i Queensland gur trí thimpiste a tháinig cuid mhaith den scéal chun solais - mar gur roghnaigh scoláire amháin an cheist mar ábhar tráchtais.

Fan go bhfeicfidh tú, tiocfaidh an ghrian i ndiaidh na fearthana.

Osclófar an taispeántas (atá á eagrú ag Soloarte) Déardaoin, 16 Meán Fómhair, an chéad lá d'Fhéile Idirnáisiúnta Ceoldrámaíochta Phort Láirge.

Lasann soilse séimhe an seomra, agus ólann sé ón gcupán tae taobh leis.

Las a haghaidh.

Ach tá atmaisféar sona, éadromchroíoch sa tír.

Goilleann sé orm a rá, i bhfianaise na géarleanúna a rinneadh ar Dolores McNamara, buaiteoir *Euromillions *le déanaí, go bhfuil cur chuige Hutts beo beathaíoch i measc baicle iriseoirí sa tír seo.

Ach tá atmaisféar sona, éadromchroíoch sa tír.

Tá glór na bhfilí nua-aimseartha le cloisteáil fosta, leithéidí Pearse Huthinson, a chum an dán éadromchroíoch “Nár Mhéanar É”, agus Áine Ní Ghlinn, údar an tsaothair dhobrónaigh “Cuair”.

Arsa Ivor: “Tá an naomhóg i bhfad níos éadroime ná, mar shampla, an churach as Tír Chonaill, a bhfuil a lán adhmaid inti.

Ar dhul amach dom ina dhiaidh, chonaic mé go raibh tine lasta aige taobh amuigh, agus feoil an bhéile á gríoscadh aige go mall os cionn na mbladhmanna.

Tá na ballaí déanta as adhmad agus tá lagsholas ann.

Ba é “Féilte” an chéad cheann a chuir sí i láthair agus cé gur clár éadrom go maith a bhí ann thaitin an obair go mór léi.

Ag siúl síos an tsráid dom cúpla lá ina dhiaidh sin bhí aer na hoíche á lonrú ag tinte ealaíne ar chúis nár thuig mé.

Ina fhianaise sin go léir ní ionadh gurb iontach an brón a tháinig ar mhuintir na Polainne nuair a chuaigh Eoin Pól II ar shlí na fírinne ag 21.

Tá na ballaí déanta as adhmad agus tá lagsholas ann.

Ag siúl síos an tsráid dom cúpla lá ina dhiaidh sin bhí aer na hoíche á lonrú ag tinte ealaíne ar chúis nár thuig mé.

Ina fhianaise sin go léir ní ionadh gurb iontach an brón a tháinig ar mhuintir na Polainne nuair a chuaigh Eoin Pól II ar shlí na fírinne ag 21.

Má tá Karl Rove ag bogadh, ámh, ní féidir leis fanacht as drochsholas na meán.

Má tá Karl Rove ag bogadh, ámh, ní féidir leis fanacht as drochsholas na meán.

Tá na ballaí déanta as adhmad agus tá lagsholas ann.

Tá sé cúig bliana ó scríobhas cheana fúithi agus, má bhí sé tráthúil an uair sin, is tráthúla fós é i bhfianaise ráiteas éagsúil a rinneadh le déanaí.

D’fhéadfaí a rá, i bhfianaise an bhua i gcluiche ceannais na hÉireann, go bhfuil an sprioc sin bainte amach.

Gur bualadh Tír Eoghain ar deireadh, ní iontas ar bith é i bhfianaise na n-imreoirí cumasacha a bhí in easnamh orthu ar chúis amháin nó ar chúis eile.

Isteach linn (mise, Rossa agus Oki) sa charr agus as go brách linn go domhan na soilse lonracha i stiúideo TV3 ar eastát tionsclaíochta Ballymount.

Cé gur cúiseanna tromchúiseacha sceimhlitheoireachta a bhí i gceist, níor cuireadh ach pionós éadrom ar na fir, mar is ghnáth i gcásanna a bhaineann le dílseoirí; gearradh téarma príosúin ceithre bliana go leith ar Roy Barwise (47) as taisce gunnaí agus armlóin a bheith ina sheilbh aige agus as a bheith ina bhall den UVF.

Ní dóigh leis, áfach, go bhfuil sé sin chomh réadúil céanna mar sprioc anois, i bhfianaise na n-athruithe atá tarlaithe sa tionscal teilifíse.

Ar an lá seo dírítear lánaird ar Pholannaigh nach maireann agus is beag duine nach dtugann aghaidh ar reilig le coinnle a lasadh nó bláthanna a chur ar uaigh.

Bhí an méid sin coinnle ar lasadh timpeall na n-uaigheanna gur gheall le tine leathan íseal í talamh na reilige.

Ach i ndiaidh dúinn bheith tagtha abhaile go dtí ár dteach féin, chuaigh mé i dteannta mo chairde go dtí reilig ár mbaile chun iontas a dhéanamh de na coinnle go léir ag lonrú dhorchadas na hoíche.

Le fírinne, bhí níos mó *Dubs* ar fhoireann iománaíochta Laighean sna blianta úd ná mar a bhí ar an bhfoireann pheile, rud atá deacair a chreidiúint anois, i bhfianaise stádas íseal Átha Cliath ag an leibhéal sinsearach.

Ó tharla gur thug ceannaire na tíre is cumhachtaí ar domhan (agus an tír is mó is cúis leis an fhadhb, más fíor d’iar-Leas Uachtarán Stát Aontaithe Mheiriceá, Al Gore, ina scannán *An Inconvenient Truth*) droim láimhe do Kyoto, cad is fiú do thír bheag cosúil linne tabhairt faoi chéimeanna le dul i ngleic le téamh domhanda? Deirtear nach bhfuil in iarrachtaí suaracha s’againne ach sop in áit na scuaibe i bhfianaise aschur gáis na hIndia agus na Síne.

Ansin, ag tús mhí Mheán Fómhair, bíonn Mela Dhún Éideann ar siúl, ócáid shona mheidhreach a cheiliúrann cultúr na hIndia agus áiteanna eile thar sáile.

Athraíonn na dathanna gach cúpla nóiméad, ag brath ar an solas.

“Agus idir an lá sin agus an lá a fuair m’athair bás, ceithre bliana ina dhiaidh sin, níor chiall sé oiread is cluiche amháin!” Cé go ndéanann Peter spior spear den easpa suime a bhí ag a athair sa pheil nuair a bhí siad níb óige, is léir go bhfuil rian den bhrón ann mar sin féin.

**An chéad mhíle** – céimeanna éadroma againn 9/6/07: Turas go hOileán Muile agus Féile Cholm Cille in Albain – mé ag tnúth go mór leis seo.

Deirtear gur cheart blaiseadh gan slogadh – ach ní thagann scil mar sin ach le cleachtadh! Tá fíonta geala na Nua-Shéalainne an-mhaith go deo agus tá siad níos éadroime ná cinn gheala na Fraince.

Baineadh preab uafásach as saol na healaíne nuair a tháinig sé chun solais go raibh na caimiléirí ealaíne John Drewe agus John Myatt i ndiaidh na milliúin punt a dhéanamh as dallamullóg a chur ar thithe móra ceantála ar fud an domhain.

Íoróin, mar tá sé tagtha chun solais le déanaí gur lean Jefferson ar aghaidh lena sheilbh ar sclábhaithe tar éis gur scríobh sé fógra neamhspleáchais Mheiriceá i 1776, ach is cosúil anois go léiríonn fianaise DNA gur fhág sé páistí ar dhuine de na sclábhaithe seo, Sally Hemings.

Tá drochmheanma sa Gharda Síochána agus easpa muiníne ag an phobal san fhórsa mar thoradh ar shraith scannal a tháinig chun solais le dornán blianta anuas.

Ach is ar ábhar níos éadroime atá siad ag iarraidh díriú an t-am seo: ba mhaith leo dhá mhúrmhaisiú dhéag a dhéanamh i gceantair éagsúla i Learpholl, a léireoidh clúdaigh cheirníní na Beatles, leithéidí *Revolver*, *Yellow Submarine* agus *Sgt.

Cuidíonn ceamaraí níos lú agus trealamh níos éadroime le soghluaisteacht an tuairisceora teilifíse.

Is éard atá anseo againn, píosa scíthléitheoireachta den chineál Heussaffach is fearr.

Shocraigh na mic go scarfaidís a dtuismitheoirí óna chéile ionas go dtiocfadh an solas isteach.

Tá claisceadal na nduilleog ag tosú, an teocht ag ísliú, tinte á lasadh in athuair.

Labhraím léi féin agus le Rossa faoin gceol a mbím ag éisteacht leis - ceol domhanda, ceol éadrom rithimeach, ceol dainséarach agus ceol cliste a bhfuil atmaisféar seachránach agus suaithinseach ag baint leis, mar atá i gceol Manu Chao.

Is díol suntais é, mar sin, go bhfuil cnuasach péintéireachta agus líníochta a rinne Plath go luath ina saol, nach raibh feicthe ag an domhan mór riamh roimhe seo, i ndiaidh teacht chun solais i leabhar nuafhoilsithe tar éis do na píosaí ealaíne a bheith fágtha i seanáiléar i dteach mhuintir Plath ar feadh na mblianta.

Ach dealraíonn sé anois, i bhfianaise an mhéid atá tite amach le roinnt míonna anuas, go mbraitheann an t-iompróir náisiúnta gur féidir leo a rogha ruda a dhéanamh ó thaobh athrú polasaithe de, gan cead a bheith faighte acu ón scairshealbhóir is mó dá chuid.

Gan dabht, ba é teacht na n-ollghrúdlanna Guinness (ar a dtugtar anois Diageo, ar ndóigh) agus Interbrew (ar a dtugtar InBev anois) sna nóchaidí a las an tine faoi thóin na mórghrúdairí Meiriceánacha.

Is beag ionadh, ina fhianaise sin, gur ruaigeadh PiS as oifig.

Tháinig an t-amhras faoi stádas dlíthiúil an churaclaim chun cinn arís i meamram eile a chuir triúr oifigeach sinsearach de chuid na roinne chuig an aire ar an 8 Meitheamh 2007.

Bíonn solas an lae níos giorra.

I dtreo dheireadh na bliana a tháinig scéalta uafáis faoin chóicín chun tosaigh.

Ach ní lasann tú an snaoisín mar lasann sé thú.

An ionann an David Ervine, “sceimhlitheoir” de chuid an UVF a bhí ag bogadh buama ar Bhóthar Ard Mhic Nasca i 1974 – ní fios cá háit – agus an David Ervine a bhí ina lóchrann i saol dorcha na polaitíochta ó thuaidh 30 bliain ina dhiaidh sin? An ionann ceannaire óg an IRA i dTaobh an Bhogaigh ag tús na dTrioblóidí agus LeasChéad-Aire an lae inniu? Caithfidh Coimisiún na nÍospartach agus na híospartaigh iad féin an chastacht sin a aithint ach níl dóigh ar bith ann go maolóidh sé a bpian.

Cé mhéad duine a ghlacann sé chun bolgán solais a athrú sa Daingean? Duine amháin le cinneadh a dhéanamh faoi agus míle duine eile le vóta a chaitheamh chun an seanbholgán a choinneáil! Cad chuige go bhfuil oiread sin muiníne ag pobal an Daingin i bpobalbhreitheanna agus go bhfeictear gur le suirbhé áitiúil is ceart déileáil le ceisteanna conspóideacha sa bhaile? Nuair a tháinig an chonspóid chun cinn faoi ainm oifigiúil an Daingin beagnach trí bliana ó shin shocraigh an Chomhairle Contae go ndéanfaí pobalbhreith le tuairim mhuintir an bhaile a fháil ar an chás.

Cé mhéad duine a ghlacann sé chun bolgán solais a athrú sa Daingean? Duine amháin le cinneadh a dhéanamh faoi agus míle duine eile le vóta a chaitheamh chun an seanbholgán a choinneáil! Cad chuige go bhfuil oiread sin muiníne ag pobal an Daingin i bpobalbhreitheanna agus go bhfeictear gur le suirbhé áitiúil is ceart déileáil le ceisteanna conspóideacha sa bhaile? Nuair a tháinig an chonspóid chun cinn faoi ainm oifigiúil an Daingin beagnach trí bliana ó shin shocraigh an Chomhairle Contae go ndéanfaí pobalbhreith le tuairim mhuintir an bhaile a fháil ar an chás.

Soilse na gcarranna eile do mo dhalladh.

B'amhrán éadrom é nach raibh mórán téagair ag baint leis, a cheap sí féin! Rugadh Eunice Kathleen Waymon, nó Nina Simone mar is fearr aithne uirthi, sa bhliain 1933 in South Carolina.

A bhuíochas do nuachtáin áitiúla – *The Newsletter* a thugann tacaíocht don DUP, ina measc – agus an tAcht um Shaoráil Faisnéise ó thuaidh, tháinig na fíricí seo uilig chun solais diaidh ar ndiaidh.

D’ith mé bricfeasta éadrom agus ansin d’fhág mé an t-óstan.

D’fhéadfadh sé tarlú go n-éireoidh leis teacht slán as an tsáinn seo ar fad – is cuma céard eile a thiocfaidh chun solais mar gheall ar thochailt Bhinse Fiosraithe Mahon – de bhrí gur thuig sé go raibh a phort seinnte agus de bhrí gur thuig sé gurb é is tábhachtaí ná leas a pháirtí agus leas mhuintir na tíre seo.

Chomh luath agus a d’fhill sé ar an Astráil, áfach, tháinig sé chun solais gur pléadh gnó tábhachtach le linn an chruinnithe sin mar gur fhógair Rudd ainm an duine a thiocfaidh i gcomharbacht ar an ard-ghobharnóir reatha, Michael Jeffery.